به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، پس از فضاسازی های رسانه ای گسترده، سرانجام دیشب وزارت خزانه داری آمریکا نام «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان را در فهرست تحریمی خود قرار داد. این اقدام که بلافاصله با واکنش ظریف همراه شد، از رویکردهای مختلفی مورد توجه کاربران توییتر قرار گرفت. کاربران مسایلی چون تقبیح اقدام واشنگتن، واکاوی دلایل و پیامدهای این اقدام، لزوم همصدایی ملی در حمایت از ظریف و ... را مبنای توییت های خود قرار دادند.
کاربران با هشتگ هایی چون «#تحریم_ظریف»، «#ظریف»، «#آمریکا»، «#فشار_حداکثری» و ... از رویکردهای مختلف به این مساله پرداختند.
این گزارش اهم محورهای تولید شده در این ارتباط در فضای توییتر را بررسی کرده است.
واکاوی دلایل تحریم ظریف
بخشی از محتوای تولید شده در این ارتباط به واکاوی دلایل اقدام آمریکا در تحریم ظریف اختصاص داشت. اغلب کاربران به تقبیح اقدام آمریکا پرداختند و تحریم ظریف از سوی آمریکا را به مثابه مبارزه واشنگتن با «دیپلماسی» و بستن راه هر گونه تعامل میان دو کشور ارزیابی کردند.
گروهی تاثیرگذاری ظریف بر جامعه آمریکا و واهمه واشنگتن از اثربخش بودن دیپلماسی عقلانیت محور وزیر خارجه کشورمان را در زمره دلایل این اقدام خزانه داری آمریکا برشمرده اند. «آذر منصوری» فعال سیاسی اصلاح طلب در صفحه خود آورد: «دولت امریکا با تحریم ظریف عملا نشان داد در برابر قدرت زبان منطق و استدلال او کم آورده است.»
در توییتی دیگر می خوانیم: «چیزی نمانده تا دولت آمریکا منطق و استدلال را هم تحریم کند. آنها چندی پیش نشان دادند که از اقتدار نظامی کشورمان می ترسند و امروز رسماً اعتراف کردند که از قدرت بیان و استدلالمان هم وحشت دارند. در هیچ زمانی از تاریخ، آمریکا به این درجه از استیصال و درماندگی نرسیده بود.»
گفت و گوهای متعدد ظریف با رسانه ای آمریکایی و تاثیرگذاری او بر جامعه آمریکایی هم از دلایلی است که کاربران مطرح کرده اند.
«سیدعباس موسوی» سخنگوی وازرت امور خارجه از «تناقض های آمریکایی» در دلیل تراشی برای تحریم ظریف گفت و آورد: «اوج تناقض و حماقت رهبران آمریکا آنجاست که بارها دکتر ظریف را در سیاست ایران کاره ای نمی دانند اما با نابخردی محض دست به تحریم او می زنند! آمریکایی ها از منطق دکتر ظریف و هنر مذاکراتی او به شدت واهمه دارند.»
«اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری در صفحه خود چنین نگاشت: «#تحریم وزیر امور خارجه ایران از سوی دولت ترامپ نشانه جدیدی از بی منطقی، درماندگی و ماجراجویی یک قدرت زورگوست. دکتر ظریف نماد و نماینده توانای دیپلماسی مقبول و قانونمند ایرانی است.»
«امیرعلی ابوالفتح» تحلیلگر مسایل بین المللی هم در صفحه خود آورد: «ظریف تحریم شد نه به خاطر این که وزیر امورخارجه ایران است ، به این دلیل تحریم شد که سخنانش مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته بود.»
برخی دیگر از کاربران اما تحریم ظریف را در تبعیت او از رهبر انقلاب و حرکت در چارچوب نظام جستجو کرده اند.
گروهی دیگر پاسخ وزیر خارجه به آمریکا را بازنشر کردند و از قول او نوشتند: «دلیل قراردادن من در فهرست تحریم ها از سوی آمریکا این است که من 'سخنگوی اصلی دیپلماسی ایران در اطراف جهان هستم'. آیا حقیقت اینقدر دردناک است؟»
تعدادی دیگر، تحریم ظریف را نشانه ای از «اثربخشی سیاست مقاومت مردم در برابر تحریم ها» دانسته اند. به نوشته یک کاربر، «اینکه بعد از ۱۵ ماه تحریم فلج کننده به قول آمریکا، رسیده اند به تحریم ظریف، جدای از اینکه نشان می دهد چطور یک دیپلمات کارکشته ایرانی کاخ سفید را به هم ریخته، بیانگر این است که کفگیر فشارهایشان واقعا به ته دیگ خورده و ایستادگی ملت ایران جواب داده است.»
در برابر، مخالفانِ جمهوری اسلامی ظریف را «توجیه گر» سیاست نظام خوانده اند و دلیل تحریم او را در این گزاره جسته اند. این گروه و بر همین مبنا از تحریم ظریف حمایت کرده اند. در توییتی تحریم ظریف را «نشانگر تصحیح نگاه جامعه جهانی به تقسیم کار در جمهوری اسلامی» دانسته و ادعا شده «دوگانه میانه‌رو/تندرو در اصول اساسی نظام جمهوری اسلامی گزاره ای کاذب است.»
در همین ارتباط برخی کاربران خواهان تحریمِ بیشترِ مسوولان ایرانی به ویژه فرزندان آنان در آمریکا شده اند.
لزوم حمایت از ظریف
توییت های حمایتی از ظریف با محتوای هم افزایی، دعوت به پشتیبانی ملی از او و بیان ضرورت های آن هم فراوانی بسیاری داشت.
از دید کاربران حمایت تمام قد از ظریف پاسخی روشن به تحریم کنندگان آمریکایی او است. برخی کاربران خواهان راه انداختن موج توییتری برای ترند کردن هشتگ «#ظریف» در توییتر شدند.
در این میان گروهی هم از موج انتقادات تندروهای داخلی به ظریف و همصدایی آنها با گروه های تندروی آمریکایی ابراز تاسف کردند. کاربری آورد: « ۶ سال در همه مجامع سیاست ایران را فریاد زد، آمریکا تحریمش می‌کند، تندروهای داخلی هم سنگ تمام می‌گذارند که دست آمریکا خالی نباشد.»
این در حالی است که برخی منتقدان همچنان به بهانه تحریم وزیر امور خارجه، به ظریف و تیم روحانی که سال ها است راهبرد تعامل و دیپلماسی را پیش برده اند، تاخته اند و دولت را به خاطر آنچه «بی اثر بودن سیاست هایش» و «نشنیدن توصیه های دلسوزان» می خوانند، سرزنش می کنند.
پیامدهای تحریم سکاندار دیپلماسی
واکاوی پیامدهای تحریم ظریف، بخشی دیگر از محتوای تولید شده در این ارتباط بود. برخی نتیجه این تحریم را نه منزوی تر شدن ایران، بلکه بیش از پیش خدشه دار شدن اعتبارِ آمریکا در عرصه بین المللی عنوان کرده اند.
از دید کاربران، این اقدام، کفه ترازوی اعتبار ایران را در عرصه جهانی سنگین تر می کند. «محمود واعظی» رییس دفتر رییس جمهوری در صفحه خود نوشت: «تحریم ظریف جز رسوایی عاید آمریکایی‌ها نمی‌کند. ظریف معمار دیپلماسی، صدای رسای حقانیت ایرانیان و نماد استقبال افکار عمومی دنیا از منطق ایرانی است. منطق با تحریم از کار نمی‌افتد؛ بلکه کاراتر و موجب عزت و اقتدار بیشتر او می‌شود.»
برخی این تحریم را «سند ترس و درماندگی آمریکا در برابر منطق و توان گفت و گوی ظریف» دانستند و به تامین منافع موردنظر آمریکا به موجب این اقدام تردید وارد کردند. در پستی می خوانیم: «همانطور که از تحدید ظریف نتیجه نگرفتند، تحریم ظریف هم برایشان حاصلی نخواهد داشت.»
گروهی این اقدام آمریکا را بی اثر و عقیم دانستند که تنها به عنوان اقدامی نمادین برای افزایش فشار به ایران در چارچوب فشار حداکثری اتخاذ شده است. تعدادی از کاربران خواهان مقابله به مثل در تحریم مقام های آمریکایی از سوی ایران شده اند.
ستیز واشنگتن با دیپلماسی
تحریم ظریف موجب شد بار دیگر کاربران گزاره مذاکره با آمریکا را مورد توجه قرار دهند. شماری تحریم ظریف را که سردمدار پیشبرد دیپلماسی در عرصه بین المللی است دلیلی برای اثبات ایده خود مبنی بر بی فایده بودن هر گونه گفت و گو و تعامل با دولت آمریکا دانسته اند. در توییتی می خوانیم: «با طرفی که عقل و احترام متقابل متوجه نیست مذاکره وتعامل بیهوده است.»
برخی هم کلیت سیاست در آمریکا (خواه تحت اداره جمهوریخواهان خواه زیر مدیریت دموکرات ها) را تقابل با ایران دانسته و از اساس گزاره مذاکره را فاقد موضوعیت دانسته اند. در توییتی می خوانیم: «تاریخ آمریکا نشان داده چه جمهوری خواه چه دموکرات به خون مسلمانان وایران تشنه اند و فقط ابزار و نقابشان متفاوت است. یکی با زور و دیگری با پنبه سر می برد.»
کاربری در این ارتباط این سوال اساسی را مطرح کرد که « به نظر شما چرا دونالد ترامپ در توییتش می‌نویسد ایرانی‌ها همیشه در مذاکره برنده بوده‌اند، اما وزیر خارجه ایران را که در مذاکرات همیشه پشت میز مذاکره بوده تحریم می‌کند؟»
«مصطفی تاجزاده» فعال سیاسی در صفحه خود نوشت: «تحریم ظریف احتمال گفتگوی دو دولت را به‌شدت کاهش داد و ثابت کرد سفرهای او به نیویورک و مصاحبه با رسانه‌ها و مذاکره با مقامات امریکایی، مواضع جناح جنگ‌افروز را در افکار عمومی ایالات متحده به‌چالش کشیده است. هدف بستن راه تعامل ظریف با جامعه و نخبگان امریکا است.»
اسحاق جهانگیری هم در صفحه خود آورد: «حتی دشمنان عاقلِ ظریف بر دانش، مهارت و توانمندی کم نظریش در گفتگو و خلق فرصتهای پرهیز از منازعه و جنگ واقف هستند. تحریم ظریف دلیل دیگری بر ریاکاری و دروغگویی در باب دعوت به مذاکره است.»
کاربری دیگر در همین ارتباط آورد: «ظریف با برجام نشان داد که هم قدرت و هم اختیار مذاکره را دارد و نتیجه آن، چیزی شد که آمریکا بیش از دو سال نتوانست تحملش کند. تحریم ظریف نشان داد که حتی اگر آمریکا ناچار از تن‌دادن به مذاکره هم باشد، دنبال حریفی ضعیف است که نتواند نتیجه‌ای مانند برجام را به آمریکا تحمیل کند.»