امروزه فضای مجازی از قبیل تلگرام، واتساپ، اینستاگرام، توییتر،یوتیوب و ... با وجود مقاومت های صورت گرفته از محبوبیت زیادی میان مردم برخوردار شده اند و در سایه این اقبال روز به روز بر کارآمدی و گزینه های کارآیی خود می افزایند.
تقریبا تمامی شهروندان امروزه در سایه سار توسعه فضای مجازی و گسترش تجهیزات و دستگاه های هوشمند گوشی تلفن، خود به یک تولید کننده و منتشر کننده محتوا تبدیل شده اند و می توانند به راحتی خوراک و مواد مورد نیاز برای تهیه خبر را در دسترس تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این عرصه قرار دهند.
در این میان صرف نظر از شتاب بخشی به عرصه اطلاع رسانی، آسیب ها و تهدیدهای متعددی عرصه خبر را به چالش می کشد که مهمترین آن انتشار اخبار جعلی، شایعه پراکنی، ناتوانی مخاطبان در شناسایی رسانه های اصلی و مادر از رسانه های جعلی و تقلبی، فقدان نظارت و پایش و... است.
علاوه بر اینها دستگاه های متولی و مرتبط باید به صورت مستمر برای افزایش سواد و تقویت اخلاق رسانه‌ای اقدام کرده و توانمندسازی رسانه‌های معتبر از حیث علمی و تخصصی را در دستور کار قرار دهند.
همچنین خبرنگاران و اصحاب رسانه نیز باید ۲۴ ساعته و شبانه روزی خود را برای مقابله با تهدیدات فضای مجازی آماده ساخته و جلوی تاثیرگذاری اخبار جعلی و شایعات را در سطح جامعه بگیرند.
خلا در اطلاع رسانی دقیق موجب عرض اندام فضای مجازی می شود
رییس شورای اطلاع رسانی استان قزوین در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت:رسانه ها و مطبوعات باید به گونه ای در راستای رسالت اصلی خود که اطلاع رسانی است اقدام کنند تا مردم از این حوزه منفعت برده و استان نیز یک گام به توسعه نزدیک تر شود.
منوچهر حبیبی افزود: فضای مجازی در خلا اطلاع رسانی دقیق و به موقع فرصت عرض اندام یافته و برای تاثیرگذاری بر مردم در حوزه های مختلف تلاش می کند.
این مسئول ادامه داد: هرچقدر بتوانیم خلا خبری در جامعه را کمتر کرده و اثرگذاری بیشتری از سوی رسانه های شناسنامه دار در سطح جامعه داشته باشیم جلوی فضای مجازی که فضایی ملتهب و آشفته است گرفته می شود.
حبیبی اضافه کرد:باید با تقویت رسانه ها و خبرگزاری ها جلوی رشد قارچ گونه فضای مجازی را گرفته و از آسیب ها و تهدیدات آن از قبیل انتشار شایعات و نشر اخبار جعلی پیشگیری کنیم.
این مسئول گفت:باید ارتباط دستگاه های اجرایی با رسانه ها به صورت منسجم تر و شفاف تر شود تا با برنامه ریزی اصولی و کارآمد، اطلاعات دقیقی در اختیار اصحاب رسانه قرار گیرد که برای جلوگیری از آسیب های فضای مجازی موثر خواهد بود.
وی با بیان اینکه رسانه و خبرنگار نبض جامعه هستند، افزود:جامعه با نشاط مدیون خبر، خبرنگار و روزنامه نگار است و رسانه پویا و فعال می تواند نبض جامعه را بالا و پایین ببرد بنابراین نباید این ظرفیت مهم با حضور فضای مجازی تخریب شده یا اثر گذاری خود را از دست دهد.
چالش های فضای مجازی سراسر دنیا را درگیر کرده است
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین در این باره به خبرنگار ایرنا گفت:امروزه فضای مجازی و چالش های آن سراسر دنیا را به خود مشغول ساخته و به اعتقاد بسیاری از فعالان این حوزه نمی توان فضای مجازی را مهار کرد.
سید مهدی حسینی اضافه کرد: فعالان این حوزه به آسیب های بسیار زیاد آن معترف هستند و در این راستا به زودی مسئولان، دستگاه های مرتبط و شورای تامین استان تشکیل جلسه داده و برای جمع آوری چالش ها و آسیب های این فضا اقدام خواهند کرد.
حسینی افزود: یکی از وظایف ذاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که طی نشست هایی با صاحبان فکر برای شناسایی چالش های فضای مجازی و راهکارهای مقابله با آنها اقدام کرده و برنامه ریزی های لازم را در این زمینه داشته باشد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: البته در فضای مجازی برخی فعالیت های مفید از قبیل تبلیغات و ... نیز صورت می گیرد که از فرصت های فضای مجازی محسوب می شود ولی متاسفانه در بخش عظیمی از این فضا دشمنان ورود کرده اند و برای متلاشی کردن خانواده ها و به چالش کشیدن شخصیت ها و مسئولان تلاش می کنند.
حسینی گفت:می توان با سیاست های گذاری های موثر در سطح کلان این مشکلات را مرتفع کرده و تهدیدات فضای مجازی را به فرصت تبدیل نمود.
خبرنگاران، رژیم مصرف فضای مجازی را رعایت نمی کنند
رییس خانه مطبوعات استان قزوین با اشاره به چالش های خبرنگاری و فضای مجازی به خبرنگار ایرنا گفت: امروزه خبرنگاران بیش از اقشار دیگر جامعه درگیر فضای مجازی هستند و رژیم مصرف را در این فضا رعایت نمی کنند.
جابر خرم نیا افزود:متاسفانه استفاده و حضور در فضای مجازی تمام ساعات زندگی خبرنگاران را در بر گرفته و به بخش های زندگی شخصی آنها آسیب می زند.
وی ادامه داد: خبرنگاران باید سبد مطلوبی از رسانه های مختلف از مطبوعات، رادیو و تلویزیون، پیام رسان ها،شبکه های فضای مجازی و... را انتخاب کنند و تنها خود را به فضای مجازی و یک یا ۲ پیام رسان و شبکه در این فضا محدود نسازند.
خرم نیا گفت: متاسفانه خبرنگاران در عصر اطلاعات و بروز و ظهور فضای مجازی کمتر به سراغ آموزش و آموزش پذیری رفته اند و در نتیجه با تکنیک های اقناعی آشنایی ندارند.
وی اضافه کرد:همین موضوع موجب شده است تا خود خبرنگاران نیز تحت تاثیر تهدیدها و شایعاتی که در فضای مجازی تولید می شود، قرار گرفته و بسیاری از مطالب منتشر شده در این فضا را بپذیرند.
مدیر خبرگزاری فارس استان قزوین ادامه داد:در همین راستا باید خبرنگاران را با افزایش سواد رسانه ای و میزان تسلط بر مهارت ها و تکنیک های اقناعی مقابل تهدیدات فضای مجازی مصون ساخت و جلوی تاثیرگذاری افراطی این فضا را بر خبرنگاران گرفت.
خرم نیا با بیان اینکه متاسفانه هنوز کارکرد تخصصی و دقیق شبکه های مجازی با پیام رسان ها برای خبرنگاران جا نیفتاده است، افزود: همین ضعف موجب می شود تا خروجی پرمحتوای رسانه ها به سمت فضای مجازی سوق یافته و به جای اینکه تولیدات خبرنگاران در فضای رسمی مشاهده شود در شبکه های اجتماعی و پیام ها رسان ها منتشر گردد.
وی با اشاره به راهکارهای تبدیل تهدیدهای فضای مجازی به فرصت برای حرفه خبرنگاری افزود:افزایش آموزش های همگانی و تقویت حضور رسانه ها در شبکه های اجتماعی به جای پیام رسان ها یکی از این راهکارها است که می تواند بسیاری از آسیب های فضای مجازی را کاهش دهد.
رییس خانه مطبوعات استان قزوین تصریح کرد: خود خبرنگاران نیز نباید در فضای مجازی فرصتی را فراهم کنند که صفحات بی هویت و کانال های جعلی فرصت رشد یافته و از میزان استقبال، استناد و نشر مطالب خود در کانال ها و خروجی های هویت دار و دارای شناسنامه سوء استفاده کنند.
وی اضافه کرد: فضای مجازی به عنوان یک ابزار کاری برای خبرنگاران می تواند مورد استفاده قرار گیرد ولی در این مسیر باید آسیب ها و تهدیدات آن با افزایش سواد رسانه ای شناسایی شده و به فرصت تبدیل شوند.
۶۱۰۱