این سفر که بعد از تلاش نافرجام او و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به استرالیا با همین دستور کار انجام می گیرد در واقع به گفته تحلیلگران ادامه اقدامات بی حاصلی است که دولت آمریکا از طریق آن می کوشد یک ائتلاف نظامی علیه ایران در خلیج فارس ایجاد کند.
رسانه های بین المللی از جمله روزنامه "استاف" نیوزیلند هدف اولیه دوره گردی سیاسی این دو مقام آمریکایی در اقیانوسیه، جنوب و شرق آسیا را تلاش برای متقاعد کردن کشورهای میزبان برای کاستن از نگرانی های عمده امنیتی از سوی ایران در خاورمیانه و جلوگیری از نفوذ فزآینده چین در جنوب شرق آسیا عنوان کردند.
بنابراین، ایران و چین جزو دستورکار اصلی و از جمله مهم ترین بخش مذاکرات وزیر دفاع جدید آمریکا با مقامات نیوزیلندی است که بعد از 11 روز از تکیه زدن به جایگاه وزارت از فردا در آوکلند انجام می گیرد.
در واقع سفر مارک اسپرو بخشی از یک سفر 11 روزه به 5 کشور مختلف جهان است تا موافقت رهبران این کشورها را برای اجماع سازی علیه ایران به دست آورد.
روزنامه میانه چی ژاپن پیشتر گزارش داده بود که اسپر علاوه بر استرالیا که تا عصر امروز در آنجا به سر می برد، قصد دارد به زلاند نو، مغولستان، ژاپن و کره جنوبی نیز سفر کند تا زمینه ها را برای شکل دهی به طرح دفاع امنیتی آمریکا علیه ایران و چین تکمیل کند.
روزنامه "استاف" نیوزیلند روز یکشنبه گزارش داد که اسپر و پمپئو وزیران امور دفاع و امور خارجه آمریکا عصر شنبه به وقت استرالیا (صبح به وقت ایران) وارد سیدنی شده بودند تا با اسکات موریسون، نخست وزیر و دیگر شخصیت های کلیدی استرالیا از جمله ماریس پاین و لیندا رینولدز، وزیران خارجه و دفاع این کشور بطور جداگانه و نیز در یک شام کاری امشب در "کاخ کیربیلی" در خصوص ایران مذاکره کنند.
دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا برای پیشبرد این هدف با استفاده از روش دوره گردی سیاسی مقامات ارشد خود، پیشتر جان بولتون، مشاور امنیت ملی خود و در واقع یکی از قدرتمندترین مقامات جنگ طلب دولت خود را علاوه بر کشورهای اروپایی، به کانبرا فرستاده بود تا در این مورد با مقامات استرالیا دیدار و گفت وگو کند.
اما هدف دوره گردی این دو مقام آمریکایی به اقیانوسیه و شرق آسیا چیزی جز آزادی ناوبری در خلیج فارس و تنگه هرمز و همکاری کشورهای مقصد سفر آنها با آمریکا برای مقابله با ایران در این پهنه دریایی استراتژیک نیست.
چون شبکه خبری 9 استرالیا امروز گزارش داد این مقامات آمریکایی امروز در راس هیاتی به سیدنی وارد شدند تا رسما از این کشور بخواهند به عنوان یک متحد واشنگتن به ائتلاف علیه ایران در خلیج فارس بپیوندد.
خود مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا پیشتر در گفت وگو با نشریه هیل گفته بود: بزودی تعدادی از کشورهای متحد آمریکا به منظور ایجاد ناوگان نظامی ویژه در خلیج فارس و تنگه هرمز به رهبری آمریکا برای هدایت و حفاظت از نفتکش ها و آزادی تردد دریایی در این آبراه به پروژه ائتلاف علیه ایران می پیوندند.
وی گفته بود که با نمایندگان بیش از 30 کشور در مقر فرماندهی مرکزی ایالات متحده در فلوریدا در مورد این طرح و ایجاد ائتلاف ملل به منظور محافظت از خطوط حمل و نقل در خاورمیانه گفت وگو شده است.
این مقام آمریکایی در پاسخ به این سؤال که آیا چنین تعهداتی توسط کشورهای آسیایی نیز داده شده است، پاسخ داد: زمان این موضوع را روشن خواهد ساخت.
حتی مایک پمپئو وزیرامور خارجه آمریکا نیز به رسانه ها گفته است که دولت ترامپ از فرانسه، آلمان، استرالیا، ژاپن و کره جنوبی خواسته است تا در عملیات" سنتینل" به رهبری ایالات متحده در خلیج فارس و دریای عمان مشارکت داشته باشند.
پس در واقع، سفر فردای اسپر به نیوزیلند، بخشی از تور بین المللی او است که دولت آمریکا برای خنثی سازی آنچه او مدعی افزایش نگرانی های امنیتی از سوی ایران و چین است، می باشد، ادعایی که تحلیلگران آنرا واهی می دانند و دیپلماسی دوره گردی مقامات آمریکا در این خصوص بی حاصل و یا کم حاصل ارزیابی می کنند.
مثلا، رابرت پتمن، استاد دانشگاه اوتاگوی نیوزیلند معتقد است که اگرچه شکی نیست که افزایش نفوذ چین در آسیای جنوب شرق و اقیانوسیه به ویژه در تونگا و فیجی و سپس ایران از موضوعات اساسی در مذاکرات این وزیر آمریکایی در آوکلند خواهد بود، اما نباید فراموش کرد که به تازگی برخی اختلافات در حوزه سیاست خارجی در کابینه دولت حزب کارگر نخست وزیر نیوزیلند رخ نموده است، که می تواند بر نتیجه این دیدارها تاثیر اساسی داشته باشد.
وی در گفت وگو با روزنامه استاف نیوزیلند گفت: اگرچه وینستون پیترز، وزیر خارجه نیوزیلند تمایل زیادی به حضور نظامی آمریکا در منطقه اقیانوسیه دارد، اما خانم جاسیندا آردرن، نخست وزیر و همکاران حزب کارگر او در کابینه علاقه چندانی به همسویی با سیاست خارجی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا ندارند.
به اعتقاد پتمن، اگرچه از یک طرف افزایش قیمت جهانی نفت ناشی از بروز تنش بین المللی در تنگه هرمز به عنوان مهم ترین آبراه جهان در جنوب ایران موجب شده است ایران از موضوعات مهم مطرح در دیدارهای وزیر آمریکایی با میزبانان خود در آوکلند باشد، اما نباید فراموش کرد که نیوزیلند بیشتر خواستار استقرار یک نظم بین المللی مبتنی بر قانون است تا اینکه قدرت های بزرگ جهانی بخواهند قانون خاصی را برای خود به دیگران دیکته کنند.
وی تاکید کرد: بی تردید آمریکا و نیوزیلند از ارزش و منافع مشترکی برخوردار هستند تا بتوانند با کمک هم بر مناقشات موجود فائق آیند، اما حاکمیت سیاسی نیوزیلند استقلال رای خاص خود را دارد و بیشتر براساس نفع ملی بلند مدت خود عمل خواهد کرد.
استفان هوادلی، استاد دانشگاه آوکلند نیز معتقد است که احتمالا آمریکا از نیوزیلند می خواهد تا به ناوهای آن کشور اجازه دهد در آب های این کشور آزادانه گشت زنی کنند، چرا که نگرانی ها از نظامی سازی جزایر اسپارتلی توسط دولت چین هر روز بیشتر می شود.
وی به استاف گفت: اگرچه اسپر همچون مایک پمپئو وزیر چندان قویی در کابینه ترامپ به حساب نمی آید تا بخواهد درباره ایران و یا چین تصمیم بگیرد، اما او در عین حال در کابینه ای حضور دارد که رئیس جمهوری آمریکا و مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیز در آن هستند، بنابراین او کاری را انجام می دهد که رئیس جمهوری این کشور از او بخواهد اما با این وجود هنوز مشخص نیست که رئیس جمهوری آمریکا در خلیج فارس به دنبال چه می گردد.
با این وجود هنوز مشخص نیست که آیا مارک اسپر و یا پمپئو واقعا قادر خواهند بود در این دوره گردی خود در اقیانوسیه و شرق آسیا نتیجه ای مطلوب جان بولتن مشاور عالی امنیت ملی ترامپ بیابند، چون شواهد امر چیزی خلاف آنرا نشان می دهد، اگرچه ترامپ به اندازه کافی بی پروایی آنرا دارد تا ناو هواپیمابر به خلیج فارس اعزام کند .
چون در ماه اوت (مرداد) سال گذشته دیوید پارکر، وزیر بازرگانی نیوزیلند در سفری که به تهران داشت موضع تند آمریکا علیه ایران را رد کرده و گفته بود که کشورش مستقل است و تحت تاثیر فشارهای تحریمی آمریکا علیه ایران موضوع نمی گیرد، به همین دلیل این بار هم مشخص نیست که دولت این کشور به چه میزان تسلیم خواست مقامات نظامی آمریکا شود.
وینستون پیترز، وزیر خارجه آمریکا نیز ماه قبل در یک کنفرانس خبری گفته بود که هنوز مشخص نیست کشورش به ائتلاف نظامی تحت رهبری آمریکا علیه ایران در خلیج فارس می پیوندد یا خیر، اما آنچه مسلم است این است که نیوزیلند خواستار حل مسالمت آمیز تنش ها در خاورمیانه به ویژه در مورد ایران و یمن است.
او گفته بود که اگرچه آمریکا با همه شرکای خود در این خصوص تماس گرفته است، اما تاکنون هیچ یک از آنها به درخواست آمریکا پاسخ دقیقی نداده اند، از اینرو نیوزیلند نیز به راحتی نمی تواند در این باره تصمیم بگیرد، پس تلاش می کند همه طرفین مناقشه در خاورمیانه را متقاعد سازد تا مسائل موجود را به شیوه ای مسالمت آمیز حل و فصل کنند.
نخست وزیر نیوزیلند حتی پیشتر پس از حمله موشکی 14 آوریل (25 فروردین) آمریکا ،انگلیس و فرانسه علیه سوریه در بیانیه ای، بر موضع رسمی خود مبنی بر حمایت نکردن از این تهاجم تاکید کرده بود.
خانم آردرن آن حمله را تایید نکرد و در بیانیه اش گفته بود: دولت نیوزیلند رویکردهای دیپلماتیک در حل مسائل بین المللی را مورد توجه قرار داده و همواره رویکردهای دیپلماتیک بین المللی و چند جانبه گرایی را برای حل مسائل بین المللی ترجیح داده است بنابر این، مساله سوریه نیز باید در سازمان ملل بررسی شود.
البته در همان ایام، عدم حمایت صریح نخست وزیر نیوزیلند از حملات موشکی به سوریه با انتقاد حزب ملی (مخالف دولت) قرار گرفته بود، اما حزب سبز این کشور این حمله را کاملا ناقض قوانین بین المللی خواند.
'گلریز قهرمان' سیاستمدار ایرانی الاصل و عضو حزب سبز نیوزیلند در این زمینه در مقاله ای در پایگاه خبری 'اسپین آف' نیوزیلند نوشته بود: حمله نظامی و خشونت در خاورمیانه هیچگاه منجر به صلح نخواهد شد و آمریکا و متحدان غربی اش با تهاجم به سوریه برخلاف قوانین بین المللی اقدام کردند.
با این وجود، اگرچه دیدارهای اصلی اسپر در کانبرا آغاز نشده است، با این وجود باید منتظر بود وعده و وعیدهای طرف آمریکایی به میزبانان برای جلب حمایت آنها چه خواهد بود، تا از این طریق بتوانند راه برون رفتی برای بحران تنهایی در تشکیل ائتلاف ضد ایرانی پیدا کنند.
چون اخبار رسانه های بین المللی حاکی است که تاکنون چند کشور به دعوت آمریکا برای پیوستن به این ائتلاف پاسخ مثبت ندادند، از جمله روزنامه ماینه چی ژاپن امروز از تصمیم توکیو مبنی بر عدم مشارکت در ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا در تنگه هرمز خبر داد.
در اروپا نیز دولت آلمان، پیش از این، اعلام کرده بود که به دلیل جلوگیری از افزایش تنش‌های منطقه ای در این ائتلاف شرکت نخواهد کرد.
"ینس استولتنبرگ" دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز روز چهارشنبه گفت که تاکنون هیچ درخواست رسمی از این سازمان برای مشارکت در ائتلاف نظامی در تنگه هرمز و آغاز ماموریت در این منطقه طرح نشده است.
حتی "آندریاس نیک" عضو کمیته روابط خارجی پارلمان آلمان دیروز جمعه گفت که پارلمان این کشور با پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا علیه ایران مخالف است.
فرانسه هم اعلام کرده بود که به همکاری برای تبادلات اطلاعاتی در خصوص کشتیرانی در آب‌های خلیج فارس ادامه خواهد داد اما در ائتلاف دریایی شرکت نخواهد کرد.
بدنبال پاسخ منفی برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای مشارکت در این ائتلاف دریایی، رسانه‌های اسپانیا از جمله روزنامه "اِل‌کانفیدنسیال" نیز روز جمعه به نقل از دیپلمات‌های این کشور تایید کردند که مادرید هم به حضور در این ائتلاف پاسخ منفی داده است و قصد شرکت در این ائتلاف دریایی و نظارت بر تنگه هرمز را ندارد.
پیشتر وزیر دفاع اسپانیا نیز گفته بود که در بحران ایران، اسپانیا به اتحادیه اروپا و جامعه جهانی متعهد است به همین دلیل اسپانیا در ماجرای توقیف نفتکش ایرانی توسط انگلیس در جبل‌الطارق هم از اقدام لندن انتقاد و تأکید کرد که انگلیس فرمان واشنگتن را اجرا کرده است.
با این وجود تحلیلگران بعید می دانند این بار استرالیا نیز بخواهد با توجه به تجربه جنگ افروزی های دیگر آمریکا در جهان به ویژه در خاورمیانه، بخواهد با آمریکا در تشکیل این ائتلاف نظامی پاسخ مثبت دهد.
چون وزیر خارجه استرالیا روز جمعه در سخنانی گفت: "دولت کانبرا قبل از اینکه به هرگونه تلاش نظامی برای محافظت از حمل و نقل در خلیج فارس بپیوندد، مشاوره و تفکر بسیار بیشتری لازم دارد".
به گزارش شبکه خبری ۷ سیدنی، ماریس پاینه، گفت: "تاکنون هیچ تصمیمی در مورد پیوستن استرالیا به ائتلاف دریایی امریکا در خلیج فارس گرفته نشده است".
بنابراین شواهد نشان می دهد که با خودداری متحدان غربی و شرقی آمریکا از پیوستن به ائتلاف ضد ایرانی، واشنگتن در طرح تشکیل ائتلاف دریایی علیه ایران تنها مانده است.
چون این دسته از دوستان سنتی آمریکا معتقدند که این ائتلاف تنش‌ها با ایران در منطقه را تشدید کرده و امنیت انتقال نفت از خلیج فارس را با چالش جدی مواجه می‌کند.
به ویژه اینکه آنها به خوبی به ناکارآمدی تصمیم غیردیپلماتیک آمریکا برای تحریم محمد جواد ظریف دیپلمات ارشد ایران واقف هستند، لذا این اقدامات غیرمتعارف آمریکا و تاحدودی انگلیس و همپیمانان منطقه ای آنها برای نمایش قدرت در خلیج فارس این دسته از کشورها از جمله نیوزیلند، ژاپن و استرالیا را وا داشت تا راه خود را از این ائتلاف کذایی جدا کرده و در سیاست های خود در همراهی با آمریکا و اذناب آن تجدید نظر کنند.