به گزارش روز دوشنبه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تولید و فرآوری دارو، بیش از هرچیز به مواد اولیه و مؤثره دارویی نیاز دارد.
دانش و فناوری تولید یا به اصطلاح «سنتز» ماده مؤثره، دغدغه اصلی برای تولید و فرآوری داروهاست. فرآیند سنتز در تولید ماده مؤثره داروهای مختلفی استفاده می‌شود و داشتن دانش فنی، مهم‌ترین نیاز برای انجام چنین فرآیندی است.
از تعداد بی‌شمار دارو با نام و نشان‌های مختلف، داروی « اندانسترون» به طور عمده بعد از عمل جراحی به کار می‌رود. بیمار پس از عمل جراحی ممکن است دچار تهــوع شود یا در برخی موارد اســتفراغ کند؛ این حالت اگرچه ممکن است اتفاق بیفتد و شایع باشد اما حس ناخوشایندی را در بیمار ایجاد می‌کند.
داروهای مختلفی با درصدهای عوارض کم یا زیاد برای رفع این مشکل به کار می‌روند که « اندانسترون» از آن جمله است. این دارو علاوه بر این که کارایی خود را برای رفع مشکل این بیماران نمایان کرده، عارضه‌های اندکی به همراه دارد. این دارو در شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما سنتز و تولید ماده موثره اندانسترون مانند بسیاری از داروهای پیشرفته، به دانش فنی و آگاهی نسبت به فرآیندهای پیچیده نیاز دارد.
یک شرکت دانش‌بنیان دارویی داخلی توانسته است فرآیند تولید ماده مؤثره این دارو را از مرحله نخست، در کشور به انجام برساند. دارویی که نیاز مبرم حوزه سلامت کشور بوده و تأمین آن موضوعی مهم و حیاتی است.
به طور میانگین سالانه ۴ تا ۵ تن از این دارو در صنعت پزشکی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و این در حالی است که تا ۹۰ درصد از مواد مؤثره این دارو از طریق واردات تأمین می‌شود.
عسل فلاح تفتی مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به اهمیت بالای تأمین ماده مؤثره این دارو در کشور گفت: اندانسترون که دارویی برای درمان تهوع است، پس از اعمال جراحی یا شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با بیان این‌که فرآیند سنتز و تولید ماده مؤثره این دارو از نخستین مراحل، مهم‌ترین مزیت این شرکت دانش‌بنیان است، عنوان کرد: تولید ماده مؤثره دارو، نیاز به عبور از مراحل مختلف سنتز و خالص سازی دارد.
این فعال عرصه دانش بنیان ادامه داد: این در حالی است که اکثر شرکت‌ها فرآیند سنتز را صرفاً تا یک مرحله قبل انجام می‌دهند، اما ما توانستیم فرآیند سنتز را از ابتدایی ترین مراحل انجام دهیم. به طور کلی فرآیند سنتز در ۵ مرحله صورت می‌گیرد. همچنین ۳ مرحله خالص سازی انجام می‌شود و در نهایت به ماده مؤثره برای تولید داروی اندانسترون می‌رسیم.
فلاح تفتی، با مقرون به صرفه دانستن تولید داخلی این دارو، گفت: تولید و فرآوری این ماده مؤثره، دارای مراحل پیچیده و طولانی است که به دانش فنی بالا نیاز دارد. به دلیل همین پیچیدگی‌ها، بسیاری از شرکت‌ها ممکن است واردات ماده اولیه را ترجیح دهند، اما با توجه به ظرفیت بالایی که در حوزه سلامت و نیاز مبرم به این دارو وجود دارد، ساخت داخل آن کاملا اقتصادی و مقرون به صرفه خواهد بود.
وی ادامه داد: با گام‌هایی که در تولید این ماده مؤثره از مراحل ابتدایی آن برداشته‌ایم، در حال ورود به مسیر تولید انبوه و صنعتی این دارو هستیم.
این فعال فناور از همکاری یک تیم ۴ نفره دانش‌آموخته گفت و افزود: این تیم در حوزه‌های داروسازی صنعتی، شیمی دارویی و شیمی تخصص دارند.
فلاح تفتی با بیان این‌که تولید ایران‌ساخت این محصول می‌تواند ضمن تأمین نیاز داخلی کشور، به بازار دیگر کشورهای منطقه صادر شود، ادامه داد: قطعا این محصول دارای ظرفیت بازار داخلی بالایی است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، ایران برای ورود به بازارهای منطقه با استفاده از ظرفیت خود به عنوان یکی از شاهراه‌های دارویی منطقه توانمندی و ظرفیتی منحصر به فرد دارد. بر همین اساس، با توجه به شمار اندک تولیدکنندگان این دارو در خاورمیانه، در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم ضمن تولید انبوه داخلی این محصول به بازار کشورهای همسایه راه پیدا کنیم.