تهران- ایرنا- مدیر کل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو گفت: پیاده‌سازی بازار آب اگر بدون فراهم شدن الزام‌ها و ساز و کارها و به صورت عجولانه باشد می‌تواند فاجعه‌بار باشد و خسارت‌های جبران‌ناپذیری‌ به منابع آب وارد کند.

 بنفشه زهرائی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: وزارت نیرو مصمم است با حداکثر دقت و نهایت آینده‌نگری، بازار آب پیاده‌سازی شود و در این فرایند تعجیل صورت نگیرد.

وی ادامه داد: در چهار سال گذشته مطالعاتی در باره راه‌اندازی بازار آب و امکان‌سنجی فرصت‌ها و چالش‌های آن انجام شده‌ که این مطالعات با نظارت وزارت نیرو در شرکت مدیریت منابع آب ایران صورت گرفته است.

زهرائی خاطرنشان ساخت: ب راساس خروجی مطالعه‌های صورت گرفته، ساز و کاری که در قالب آن می‌توان بازار آب در کشور راه اندازی‌ شود معرفی‌ و الزام‌ها، فرصت‌ها و چالش‌ها نیز شناسایی شده است، ‌همچنین در چند دشت به صورت آزمایشی، مطالعات جزئی‌تری در مورد اینکه راه‌اندازی بازار آب در آن مناطق به چه صورتی می‌تواند انجام و چه شرایطی خواهد داشت نیز صورت گرفته است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه هنوز بازار آب به شکل اجرایی در هیچ کدام از مناطق آزمایشی به اجرا در نیامده است، گفت: پیاده سازی بازار آب نیازمند ایجاد پیش‌زمینه‌هایی است که هنوز فراهم نشده‌ و از مهمترین آنها این است که باید تحلیل حجمی آب به طور کامل محقق شود.

وی ادامه داد: برای هر مصرف کننده‌ای‌ که آب را از سطح یا زیرزمین برداشت می‌کند باید کنتور یا ابزار اندازه‌گیری نصب شده باشد و این کنتور مجهز به کارت شارژ یا سیستم تله‌متری برای قطع برق یا هر شیوه‌ای دیگر باشد که بتوان بر مصرف مصرف کننده نظارت داشت.

وی افزود: این نظارت، ضروری است زیرا وقتی تبادلی در بازار شکل می‌گیرد از یک طرف باید مشخص و کنترل شود که آن کسی که حق آبه یا مصرف خود را به دیگری واگذار می‌کند در عمل مصرف خود را کاهش داده و از طرف دیگر مشتری نیز در سقف خریداری شده مصرف کرده است که این شرایط هنوز در بسیاری از دشت‌های کشور به دلایل مختلف فراهم نیست.

زهرائی ادامه داد: دومین نکته مهم قبل از راه‌اندازی بازار آب، تعیین تکلیف برداشت‌های غیر مجاز است‌ که باید ساماندهی شده و در واقع به حداقل ممکن رسیده باشد.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو درباره چرایی روشن شدن تکلیف برداشت‌های غیر مجاز گفت: این امر برای آن است که اطمینان حاصل شود همه تبادلات و برداشت‌های انجام شده در فرایند بازار، قابل مدیریت است.

وی افزود: از دیگر ساز و کارهای لازم برای ایجاد بازار آب، فراهم ساختن ساختار است که از جمله آنها می‌توان به شکل‌گیری هیات تنظیم مقرارت بازار اشاره کرد تا بتواند جزئیات قواعد، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی که در بازار باید برای تبادل آب و مواجه با تخلفات شکل بگیرد توسط این هیات تنظیم شود.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه مطالعات نشان داده در بسیاری از مناطق، هنوز پیش‌نیازهای لازم برای پیاده سازی بازار فراهم نشده است، اضافه کرد: بازار یک ساز و کاری است که اگر بدون فراهم شدن الزام ها و زیرساخت‌ها و عجولانه پیاده‌سازی شود می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری به منابع آب وارد کند و بر این اساس وزارت نیرو در واقع تلاش دارد با حداکثر دقت و نهایت آینده‌نگری، این بازار پیاده سازی شود و در این فرایند تعجیل نباشد.

برخورد با چاه‌های غیرمجاز پیش نیاز پیاده‌سازی بازار آب

وی درباره چاه‌های‌ غیرمجاز و چگونگی رفتار آنها در بازار آب، گفت: اکنون چندین سال است که در قالب طرح احیاء و تعادل بخشی آبخوان‌ها بحث برخورد با چاه‌های غیرمجاز و برداشت‌های غیر مجاز به شدت در حال پیگیری بوده و این طرح در دشت‌هایی به خوبی پیاده‌سازی شده است.

زهرائی ادامه داد: در این دشت‌ها مطابق مقررات و قوانین برای چاه‌ها پروانه صادر شده  یا مسلوب المنفعه شده‌اند، اما در برخی مناطق به دلایل مختلف از جمله چالش‌های اجتماعی و ‌مشکلاتی که برای اشتغال صاحبان چاه‌های غیر مجاز وجود دارد برخورد با آنها پیشرفت مناسبی نداشته است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو با تاکید بر اینکه در برخی دشت‌های عملکرد مناسبی داریم به گونه‌ای که میزان برداشت‌های غیر مجاز، کم شده و به حداقل رسیده است، افزود: از این نظر، امکان پیاده‌سازی بازار در آن مناطق وجود دارد اما برای پیاده‌سازی بازار، بحث تحویل حجمی و اندازه‌گیری و کاهش میزان مصارف خیلی مهم است که هنوز در بسیاری مناطق محقق نشده است.