پخش منقطع و ناتمام نشست روز گذشته ظریف با اهالی رسانه در تلویزیون که پیشتر نیز با پخش سریالی در صدد زیر سوال بردن عملکرد دستگاه دیپلماسی دولت را داشت، واکنش هایی را در فضای سیاسی-رسانه ای کشور به دنبال داشته است.
لازم به ذکر است که این رویکرد نسبت به دولتمردی است که بارها خود و تیم همراهش از سوی رهبر انقلاب مورد تایید قرار گرفته اند و با تعابیری همچون 'فرزند انقلاب'، 'امین، غیور، شجاع و متدین'، 'خستگیناپذیر'، 'مدافع اهداف'، 'باوجدان و صاحب احساس مسئولیت' و 'دوست عزیز' تقدیر شده اند.
جریان اصلاح طلب و رسانه های منتسب به آن ها ضمن انتقاد از سابقه تخریب وزیر خارجه در رسانه های که با عناوینی چون اصولگرایی و انقلابی نامیده می شوند، از این اقدام تلویزیون به تعابیری چون "تحریم در نیویورک؛ سانسور در تهران"، "تحریم خارجی، حمله داخلی"، "تحریم پشت تحریم" و "اقدام عجیب تلویزیون"، "در برابر گاندوهای داخلی و کابوی های خارجی" یاد کردند.
در مقابل رسانه های اصولگرا در حالی که نسبت به این اقدام تلویزیون سکوت کردند، کوشیدند که خود از جنبه های دیگر سخنان وزیر خارجه در این نشست و تقدیر برخی از چهره های رسانه ای از وی را مورد انتقاد قرار دهند. در جایی که روزنامه کیهان به عنوان سردمدار این جریان رسانه ای از یک سو مدعی عصبانی شدن ظریف از پرسش خبرنگار این روزنامه شده و از سوی دیگر توصیف و تقدیر حجتالاسلام سیدمحمود دعایی، مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، از ظریف را اظهارات عجیب و تأملبرانگیزی نامید.
رسانه های اصلاح طلب
خبرگزاری ایسنا نوشت: پخش زنده برنامه نشست خبری وزیر امور خارجه کشورمان که امروز به منظور گرامیداشت روز خبرنگار برگزار شد، با توقف در پخش از شبکه خبر همراه بود. این نشست در حالی از همان ابتدای پخش، هنگام طرح پرسشهایی درباره برخی روزنامههای خاص و نیز مسائل منطقه همچون عربستان، برای دقایقی با قطعی همراه شد. پخش این نشست به دلیل همزمان با اخبار سراسری ساعت ۱۳ و همچنین اذان ظهر پایان یافت. این خبرگزاری افزود: در ارتباطی با روابط عمومی کل این مساله را جویا شدیم که همچنان منتظر دریافت پاسخ است.
"تحریم پشت تحریم"تیتر یک روزنامه آفتاب یزد است که در ذیل آن ضمن انتقاد به نحوه پوشش نشست خبری ظریف در تلویزیون و نیز با اشاره به پخش سریال گاندو نوشت: واقعاً چه انتظاراتی داریم که تلویزیون یک شبه متحول شود؟ تغییر کند؟ روی خوش به کسی نشان دهد که او را منفعل و پناه برده به دامان غرب معرفی کرده است!؟ یعنی اساساً چگونه میتوان توقع داشت که رسانه ملی، نشست خبری شخصیتی را روی آنتن زنده ببرد که اعتقاد دارد در برابر غرب نه از پیشباخته که پاکباخته و فاقد هر گونه ایستادگی است! اگرچه بعضی بگو ـ مگوهای رسانهای تلاش داشت این گونه القا کند که نشست رسانهای وزیر امور خارجه در حال پخش است و برخی دارند شیطنت میکنند، اما واقعیت این بود که این نشست در کنداکتور برنامههای هیچ کدام از شبکههای صدا و سیما قرار نداشت که اگر این مسئله را بپذیریم که ناگزیریم از پذیرفتن، پس معلوم میشود تلویزیون مسیر خودش را انتخاب کرده است و قرار نیست حتی با وزیر امور خارجهای که به تازگی از سوی آمریکا «تحریم» شده است و اینک در کانون خبرگزاریهای مهم بینالمللی و رسانههای داخلی و خارجی از ایران گرفته تا در سرتاسر جهان، قرار دارد روی خوش نشان ندهند!
نگارنده با یادآوری همزمانی نشست خبری ظریف با سالروز صدور فرمان مشروطیت افزود: تنها گذاشتن وزیر امور خارجهای که از سوی اصلی ترین دشمن ایرانیان تحریم شده است بر اساس کدام یک از بندهای دفاع از مصالح و منافع ملی صورت میپذیرد؟ دقیقاً کدام بازی سیاسی را برای ما زنده میکند؟! ما باید خط و ربط این ماجرا را در کدام پروتکل بینالمللی بجوییم؟! مرامنامه کدام حزب سیاسی چنین اجازهای را به خود میدهد که در برههای دیگر چنین تصمیمی اتخاذ کند؟! اساسا چنین تصمیمات شاذی از تنور کدام تفکر سیاسی بیرون میآید و نشات میگیرد؟ فردا روزی اگر در مجامع بینالمللی به ما گفتند فاکس نیوز و واشنگتن پست و غیره و ذلک هم وزیر امور خارجه را تحریم رسانهای نکردند اما صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران وی را تحریم رسانهای کرد، چه پاسخی باید بدهیم که دچار نگاه عاقل اندر سفیه نشویم؟!
روزنامه همدلی نیز در این باره می نویسد: تحریم شدن محمدجواد ظریف از سوی دولت آمریکا شرایط ویژه و جدیدی در عرصه دیپلماسی کشور ایجاد کرده است؛ طعن و لعن های دلواپسان داخلی نسبت به دیپلمات برجسته کشورمان پس از اعمال تحریم آمریکا، رنگ باخته است . دلجویی از ظریف در قبال عمل نابخردانه وزارت خزانهداری آمریکا، سرخط خبری این روزهای رسانههاست . شخصیتهای سیاسی داخلی و خارجی ، قدرت رایزنی ، مهارت دیپلماتیک و نحوه مواجهه درست ظریف با رسانه ها را عامل تحریم وی از سوی دولت آمریکا تلقی کردند. منتقدان داخلی ظریف بدون آنکه انتقادهای تند و تیز تا چند وقت پیش خود و جوایزی را که بخاطر ساختن سریال گاندو در نقد ظریف گرفتند را به یاد بیاورند ، سکوت معنا داری پیشه کردند تا جایی که حتی حاضر نشدند کنفرانس خبری ظریف را ازشبکه خبر زنده پخش کنند .
تیم ب داخلی در مواجهه با تحریم ظریف دچار پارادوکس شده و در یک مخمصه خود ساخته قرار گرفته است. از یک سو مایل است از جریان تحریم ظریف برای دمیدن به تنور جنگ و تقابل با غرب و آمریکا سود ببرد و از سوی دیگر نمی خواهد اعتبار و حیثیت سیاسی تحریم نصیب شخص ظریف شود.
آنچه مشهود است، فشارهای داخلی تیم ب بر ظریف از نظر کیفی و کمی، بسیار بیشتر از فشارهای خارجی از جمله دولتمردان کنونی آمریکاست.
تارنمای انتخاب در خبری کوتاه با تیتر "تحریم در نیویورک؛ سانسور در تهران" نوشت: ۱۴ مرداد ۹۸، شبکه خبر صداوسیما پوشش زنده نشست خبری وزیر خارجه را به دلیل اشکال فنی، همزمانی با اذان و خبر ۱۳ قطع کرد و کمی بعد، به پخش برنامهای آرشیوی و مصاحبه با فروشندگان مانتو پرداخت. این در حالی است که به دلیل تحریم ظریف از سوی آمریکا اظهارات او از سوی بسیاری از رسانههای معتبر دنیا پوشش داده شد. این اولین بار نیست که صداوسیما دست به سانسور سخنان ظریف میزند؛ صداوسیما حتی سخنان رییس جمهور را هم پیشتر سانسور کرده بود.
حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با تارنمای انتخاب اظهار داشت: بهتر این بود که این نشست خبری پخش میشد؛ زیرا هم موقعیت حساس بود و هم ظریف سخنان مناسبی را بر زبان راند. با این وجود باید توجه داشت که شورای سیاستگذاری صدا و سیما مقداری ملاحظات سیاسی را هم در دستور کار قرار میدهد.
به اعتقاد وی در شرایطی که تریبونهای خبری از ظریف در محافل خارجی گرفته شده و به شکلی غیرمنطقی از سوی آمریکا تحریم شده، صدا و سیما باید فعالیت بیشتری در این زمینه انجام میداد و اجازه تحریم بیشتر شخصیتهای کشورمان را ندهد. در این زمینه ضروری است هم شبکههای برونمرزی و هم شبکههای داخلی، بلندگویی برای رساندن صدای نظام به جهان و داخل باشند. منتهای مراتب، با نزدیک شدن به انتخابات به نظر میرسد صدا و سیما ملاحظات بیشتری را در دستور کار قرار داده است.
کنعانی مقدم در انتها تاکید کرد: بر این باور هستم که مقداری در عدم پخش نشست خبری امروز ظریف کجسلیقهگی اتفاق افتاد.
ابتکار در گزارشی با تیتر "تحریم خارجی، حمله داخلی"می نویسد: او همواره آماج حملات بوده است. این مخالفتها و سنگاندازیها تمامی ندارد و گویا قرار هم نیست اتمام پیدا کند. هر روز شدیدتر از دیروز، به نام انتقاد مانع اجرای ادامه کار میشوند. ماجرا فقط مختص به چند سال اخیر نیست بلکه از زمان روی کار آمدن محمدجواد ظریف، سکاندار وزارت خارجه، منتقدان و مخالفان او یک روز بیکار ننشستند و به هر بهانهای سعی کردند شدیدترین حملات را روانه او و تیم مذاکره کننده دستگاه دیپلماسی کشور کنند.
یکی از اقدامات اخیر رسانه ملی یا به تعبیر حسن روحانی رسانه میلی با ساخت یک سریال به نام گاندو شدیدترین حملات را نصیب دولت و دستگاه دیپلماسی کشور کرد که با واکنشهای زیادی در حمایت از دولت و ظریف روبهرو شد. درواقع یکی از پربحثترین کارهای اخیر صداوسیما پخش سریال «گاندو» بود که در آن به دولت و دستگاه دیپلماسی کشور بهخصوص محمدجواد ظریف حمله شد و به نوعی تخریب دولت روحانی و کابینه او هدف اصلی این سریال پرحاشیه بود.
البته نباید فراموش کرد که همین نشست خبری وزیر خارجه نیز که به صورت زنده برگزار شد با توقف و برای دقایقی با قطعی در پخش از شبکه خبر همراه بود.
خبرآنلاین در مطلب کوتاهی با تیتر "بخش مهم صحبتهای ظریف که تلویزیون آن را پخش نکرد!" نوشت: در حالی که پخش زنده انواع نشست های ریز و درشت خبری، جزو برنامه ها و وظایف همه روزه ی شبکه خبر صدا و سیماست؛ این شبکه از پخش مستقیم نشست خبری وزیر امور خارجه کشورمان که به تازگی توسط آمریکا تحریم شده است، خودداری کرد.
همچنین "حرکت دلواپسان داخلی در مسیر ترامپ" عنوان یادداشتی است که امروز در تارنمای خبرآنلاین منتشر شده است. در بخشی از آن می خوانیم: دلواپسان همچنان در پی آناند که به تضعیف سیاستهای خارجی دولت بپردازند و در رسانهها و تریبونهایی که در اختیار دارند، دولت و تیم وزارت خارجهاش را به نوعی عامل به هم خورن برجام معرفی کنند. این منفعتطلبان در تمام سالهای دولت آقای روحانی، همواره به دنبال این بودهاند که بی هیچ ملاحظهای هجمههای سنگین و غیرمنصفانه خود را متوجه دکتر ظریف و وزارت خارجهاش کنند. همفکران این دلواپسانِ تمامیتخواه در نهادهای دیگر همواره امکانات عمومی و بیتالمال را صرف خواستههای جناحی و گروهی خود و تخریب دولت و دستگاه سیاست خارجی کردهاند. یکی از بارزترین و تازهترین نمونهها مربوط به صدا و سیما است. آنها با دراختیار داشتن صداوسیما جدای از جهتدار کردن اخبار و اطلاعات مربوط به سیاست خارجی، اخیراً به ساخت سریالی مانند «گاندو» مبادرت کردهاند تا سیاست خارجی دولت را ناکارآمد جلوه دهند. سریالی که انگار بر آن است تا همزمان با دولت ترامپ، هر چه بیشتر وزارت خارجه و به طور کلی دستگاه دیپلماسی ایران را تضعیف کند.
در بخشی از یادداشتی در تارنمای بهارنیوز آمده است: حامیان جناح تندرو که به تازگی با «گاندو»سازی اعتبار وزارت امور خارجه را هدف قرار داده بود نتوانستند رضایت خود را از این رخداد پنهان کنند و تحریم ظریف را بهانه تازهای برای حمله به او تصور کردند.
تارنمای فرارو نیز از این اقدام تلویزیون به عنوان اقدام "عجیب" نام برد.
رسانه های اصولگرا
کیهان در گزارشی به ظاهر خبری از این نشست نوشت: سؤال خبرنگار کیهان از وزیر امور خارجه درباره اظهارات متناقض ایشان درباره توافق با آمریکا و امضای برجام، عصبانیت آقای ظریف را درپی داشت. نکته قابل تأمل اینجاست که نشست خبری ظریف در روز گذشته، اولین نشست خبری او با خبرنگاران رسانههای داخلی و خارجی در داخل ایران در 6 سال اخیر بود.
فایل ویدئویی نشست خبری دیروز منتشر شده است و از زبان بدن و لحن آقای ظریف کاملاً آشکار است که وی در پاسخ به سؤال کیهان که چیزی جز بیان 2 اظهارنظر وزیر خارجه نبود، برافروخته شده و با لحنی عصبی پاسخ داده است. رفتاری که در پاسخ به سؤال رسانههای دیگر به چشم نمیخورد.
حسین شریعتمداری نیز در یادداشتی در این روزنامه می نویسد: بدیهی است که کیهان نه فقط با جناب آقای ظریف اختلاف شخصی ندارد بلکه برای ایشان احترام فراوانی نیز قائل است و تحریم ایشان از سوی آمریکا را نیز کینهتوزانه و غیرقابل توجیه میداند، اما سخن این است و کلامی کوتاه و منطقی نیز هست و آن اینکه، آقایان روحانی و ظریف باید در مقابل امکانات و ظرفیتهای فراوان نظام که در جریان مذاکرات چند ساله هستهای برباد دادهاند پاسخگو باشند، همین!
مدیر مسئول تارنمای جهان نیوز نیز با اشاره به بخشی از سخنان ظریف در خصوص درخواست مذاکره از سوی آمریکا چنین به ایجاد شک و شبهه می پردازد: آنچه که روایت ظریف را بسیار قابل تامل میکند، این است که طرف آمریکایی او را تهدید کرده که یا تحریم را بپذیرد یا ملاقات با ترامپ را! واقعا شش سال مذاکره چه تصوری را برای آمریکایی ها ایجاد کرده که کار را به تهدید مستقیم ظریف رساندهاند؟ یکبار خودمان را جای طرف آمریکایی بذارییم؛ تهدید شخص ظریف یعنی آنها بر اثربخشی تهدید خود بر وزیرخارجه ایران به عنوان یکی از آخرین حربهها برای کشاندن ایران به میز مذاکره، امید داشتهاند! انگیزه دیگر آمریکاییها نیز در این گزاره بدتر خلاصه می شود که آنها "رفتار ظریف را متفاوت از رفتار حاکمیت ایران تصور میکنند" و بیش از اهمیت به تحریم وزیر جمهوری اسلامی، تهدید خود را به شخصیت ظریف معطوف کردند. این اتفاقا نکته اصلی و البته غم انگیز ماجرا است و بدتر نیز اینکه طرف آمریکایی مدعی شده که ظریف هم جواب این تهدید را مستقیم نداده و منوط به مشورت و پاسخ از تهران کرده است!
همچنین رجانیوز در واکنش به این بخش از سخنان ظریف نوشت: دیدارهای محرمانهای که پشت درهای بسته انجام میشود و هیچ کس حاضر نیست در خصوص آن صحبت کند. بدتر اینکه وزیر خارجه ایران در این خصوص خلاف واقع میگوید و نماینده تندرو و جمهوری خواه آمریکایی که با هماهنگی شخص ترامپ به مذاکره با ظریف رفته را نماینده مردم معرفی میکند.