به گزارش گروه نشریات خبری در هفدهم مرداد ماه سال 1377، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاریِ جمهوری اسلامی، به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف افغانستان به دست گروهک تروریستی طالبان به شهادت رسید. به همین مناسبت، شورای فرهنگ عمومی، هفدهم مرداد ماه هر سال را به عنوان «روز خبرنگار» نامگذاری کرد. حال مصادف با این روز، رسانه های داخلی با توجه به جایگاه ویژه خبرنگاران، خبرنگاران را به عنوان مشعل داران توسعه آگاهی عنوان داشتند.
بررسی خبرگزاری ها، روزنامه ها و تارنماها نشان می دهد که رسانه های منتسب به جریان اصلاح طلب عنوان داشتند: روز خبرنگار به عنوان نماد احترام به حقوق ملت در دسترسی به اطلاعات صحیح و فوری، یاد روز باشکوه تلاشگران سپهر خبر و قلم و مناسبتی مغتنم برای تجلیل از خدمات ارزشمند صاحب رسانه است که مسئولانه پرچم آزادی، آگاهی و امید را برافراشتهاند و برای بالا بردن سطح آگاهی در جامعه فعالیت میکنند.
«عدم اختیار آزادی از سوی روزنامه ها»، «تاثیرگذاری رسانهها بر جامعه»، «بالا بردن سطح آگاهی توسط خبرنگاران»، «پیام رییس جمهور به خبرنگاران»، «رسانهها به عنوان مشعلداران توسعه آگاهی»، «راستی و رستگاری، انجام و فرجام خبر» و «خصایص خبرنگاران» از محورهای مورد برجسته توسط این جریان رسانه ای است.
رسانه های اصولگرا هم در این باره نوشتند: خبرنگاران به عنوان بخش پویای یک جامعه مردمسالار، سفیرانی هستند که با تلاش و تعهد، فرصت دانستن را برای مردم به ارمغان میآورند.«سخنان رییس جمهور»، «توئیت جهانگیری»، «آگاهی بخشی وظیفه خبرنگاران»، «ماهیّت رسانه تجسّم تعّهد» و «روشن و جامع بودن اخبار از ویژگی ها خبر» از محورهای بکار گرفته شده توسط رسانه های اصولگرا است.
رسانه های اصلاح طلب
گزاره های بکار گرفته شده توسط این جریان رسانه ای عبارتند از: این رسانهها هستند که میتوانند بهمثابه آمرین بالمعروف و ناهین عن المنکر، به تحقق و تعمیق واقعی نظامات مردمسالار مدد شایان برسانند؛ به حاشیهراندن و به استیصال کشاندن مطبوعات؛ تاثیرگذاری حوزه فرهنگ، هنر و رسانه صرفا محدود به حیطه خودش نیست؛ حتما نظام ارتباطی اصحاب فرهنگ هنر و رسانه در کنار روابط عاطفی باید به دور از سوءتفاهم باشد؛ حتما نظام ارتباطی اصحاب فرهنگ هنر و رسانه در کنار روابط عاطفی باید به دور از سوءتفاهم باشد؛ مطبوعات که خبرنگاران قوامبخش آنها هستند، رکنی از مردمسالاری و مشروط کننده قدرت سیاسیاند؛ «راستی» و «رستگاری»، انجام و فرجام «خبر» و خَلق حقیقت، خُلق و خَلاقیت «خبرنگار» است؛ امروز خبرنگاران احساس می کنند که فضای امنی برای فعالیت آنان وجود ندارد.
عدم اختیار آزادی از سوی روزنامه ها
روزنامه شرق نوشت: این رسانهها هستند که میتوانند بهمثابه آمرین بالمعروف و ناهین عن المنکر، به تحقق و تعمیق واقعی نظامات مردمسالار مدد شایان برسانند. هرگونه بیاعتمادی و ارعاب و القای اتهامات نابجا نسبت به صاحبان و دستاندرکاران رسانههای مدنی باعث میشود سلامت و سعادت و شرایط بهینه جامعه خبری و زیست جهان ایرانی دستخوش التهاب و اضطراب شود. شوربختانه ما در این سالها بارها شاهد این جریان تلخ بودهایم که با به حاشیهراندن و به استیصال کشاندن مطبوعات نهتنها کمکی به امنیت و صلابت جامعه نشده، بلکه کم و بیش موجبات انواعی از فسادهای سیستماتیک در کشور فراهم شده است. اگر روزنامهها از آزادی قانونمند و امنیت عدالتمحور برخوردار نباشند، پس از این نیز شاید شاهد اصنافی از مفاسد و تحریفات و انتشار صدها اخبار کذب از مجاری مختلف جامعه باشیم که در ضرایبی فزایندهتر ما را درگیر خواهند کرد.
تاثیرگذاری رسانه بر جامعه
به گزارش خبرگزاری ایسنا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی دیروز در آیین گشایش مجتمع شماره ۳۵ شورای حل اختلاف تهران (ویژه فرهنگ، هنر و رسانه) با گرامیداشت یاد شهید صارمی و تبریک روز خبرنگار، اظهار کرد: حوزه فرهنگ، هنر و رسانه حوزه خاصی از حوزههای اجتماعی هر کشور است به ویژه برای ایران که یک جامعه خاصی است و بعد از انقلاب این موضوع بیش از پیش شرایط را خاصتر کرده است. نوع نگاه به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه تمایزات و مزیتهایی را پیدا میکند، تاثیرگذاری حوزه فرهنگ، هنر و رسانه صرفا محدود به حیطه خودش نیست و تمام جامعه از محصولات آن تاثیر میپذیرند، حوزههایی چون امنیت، سلامت، رفاه، آموزش و... به نحوی ارتباط با محصولات فرهنگی دارند. حوزه فرهنگ نباید ضلعی از زندگی باشد بلکه این حوزه با تمام اجزای زندگی اجتماعی در هم آمیخته است و اگر این حوزه پُرتوان، آرام و خلاق باشد، قطعا در سایر بخشهای زندگی اثرات خود را خواهد گذاشت.
او در پایان یادآور شد: حتما نظام ارتباطی اصحاب فرهنگ هنر و رسانه در کنار روابط عاطفی باید به دور از سوءتفاهم باشد، بنابراین باید به طرف پیشکارشناسی موضوعات رفت و براساس سه ضلع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قضائیه و صنوف فرهنگ، هنر و رسانه میتوان داوری عادلانه را رقم زد. هر مقدار که در نظام کارشناسی صنوف فرهنگ، هنر و رسانه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظام قضایی در پست کارشناسی درست عمل کنیم به عدالت نزدیکتر خواهیم شد.
پیام رییس جمهور به خبرنگاران
به گزارش ایسنا، متن پیام حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی که توسط علی ربیعی، سخنگوی دولت در مراسم گرامیداشت روز خبرنگار با حضور مدیران رسانهها و خبرنگاران حوزه دولت قرائت شد، به شرح زیر است: مطبوعات که خبرنگاران قوامبخش آنها هستند، رکنی از مردمسالاری و مشروط کننده قدرت سیاسیاند.
تصور دنیایی که در آن مطبوعات و خبرنگار به کفایت آزاد و قدرتمند نباشند و قدرت سیاسی مشروط و مقید به قانون باشد، ممکن نیست. اگر درمان دردهای ایران نیز در همان یک کلمه، قانون، نهفته باشد، تحقق حاکمیت این یک کلمه نیز در دنیایی فارغ از مطبوعات آزاد و مستقل ناممکن است.دولتهای یازدهم و دوازدهم کوشیدهاند تا حد ممکن و در حیطه اختیارات دولت، پاسدار آزادی مطبوعات و قوام و دوام آنان باشند. ایده آزادی مطبوعات و قوام و ثبات یافتن آن را از مسیر تأکید بر ضرورت حذف نظارتهای غیر حرفه ای برمطبوعات دنبال کردیم، اما هنوز بستر مساعدی برای پذیرش کامل چنین ایدهای فراهم نشده است.دنیای امروز و به تبع آن مطبوعات بر اثر فناوریهای جدید به نحوی تغییر کرده اند که نظامهای پیشین نظارت، مجوزدهی و تنظیمگری در زمینه مطبوعات ناکارآمد شده اند.در دنیایی که هر شهروند میتواند تولیدکننده محتوا در تیراژ زیاد در فضای مجازی باشد، تشریفات غیرضرور برای اخذ مجوز نشریاتی که چند هزار تیراژ بیشتر ندارند، غیر قابل قبول است.
بالا بردن سطح آگاهی توسط خبرنگاران
به گزارش خبرگزاری ایسنا، قادر آشنا رئیس هیئتمدیره و مدیرعامل موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران گفت: روز خبرنگار به عنوان نماد احترام به حقوق ملت در دسترسی به اطلاعات صحیح و فوری، یاد روز باشکوه تلاشگران سپهر خبر و قلم و مناسبتی مغتنم برای تجلیل از خدمات ارزشمند صاحب رسانه است که مسئولانه پرچم آزادی، آگاهی و امید را برافراشتهاند و برای بالا بردن سطح آگاهی در جامعه فعالیت میکنند. این روز یادآور فرصتی است گرانبها برای پاسداشت مقام شامخ این سربازان عرصۀ اطلاعرسانی و تنویر افکار عمومی که برای بازگویی حقیقت، بازتاباندن واقعیت و آگاهیبخشی به جامعه جان خود را تقدیم کردند و مناسبتی مغتنم برای تجلیل از خدمات همه خبرنگاران متعهد و دلسوز کشورمان است که با انعکاس صحیح اخبار و رویدادها و نقد منصفانه عملکردها، به اصول حرفهای خبرنگاری پایبندند. بیشک دستیابی به بسیاری از موفقیتها در حوزه فرهنگ بدون انتقال اطلاعات بهنگام و صحیح و نیز گزارش حقیقتها به مردم توسط اصحاب رسانه ممکن نبوده است. اینجانب این مناسبت را به خبرنگاران و اصحاب رسانه بهویژه فرهیختگان عرصۀ خبر در حوزه فرهنگ تهنیت عرض میکنم و از تلاشهای ایشان در اطلاعرسانی اخبار این حوزه، قدردانی میکنم.
رسانه ها به عنوان مشعل داران توسعه آگاهی
به گزارش سایت انتخاب، میرزاخانی مدیرعامل موسسه تصویر شهر گفت: بیشک دنیای امروز، دنیای ارتباطات است و نقش اصحاب خبر و رسانه به عنوان مشعل داران توسعه آگاهی که با به کارگیری مهارت، تدبیر و دانش خود، فضایی سالم را برای اطلاع رسانی شفاف و ارتباطات اثر بخش بین مردم و سازمانها فراهم میکنند، انکار ناپذیر بوده و قابل قدردانی است.
راستی و رستگاری، انجام و فرجام خبر
به گزارش خبرگزاری ایلنا، سید مجتبی حسینی (معاون امور هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی) در پیامی آورده است: «راستی» و «رستگاری»، انجام و فرجام «خبر» و خَلق حقیقت، خُلق و خَلاقیت «خبرنگار» است. دشوار است چَشم تو، چَشم دیگران و دست تو، دست دیگران و پای تو، پای دیگران باشد وَ هیچ از این که از خودت کسر شدهای، کوتاه نیایی و گلایهمند نباشی. جهاد با جَهل و شرح اندیشه و رواج پرسشگری، از علائم دشواری وظیفهای است که به آبادی جهان و آزادی جان میپوید. خبر، مواجهه و مکالمه با او، با تو، با من، با ما و با جمعیت جهان است و بدین خوی و خصلت، خبرنگار، «هنرمندی» است که بیملاحظهی خرسندیها و ناخرسندیها، به «تماشا» میایستد و به «تماشا» تعارف میکند.
امانت داری مهم ترین خصایص خبرنگاران
به گزارش روزنامه «ابتکار» اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با بیان اینکه در تاریخ کشور، خبرنگاران همواره محبوب بودهاند و به نمایندگی از آحاد جامعه مطالبهگر بوده، گفت: این امر موقعیت اعتباری را برای آنان ایجاد کرده است. بروجردی با بیان اینکه در این میان بسیاری از خبرنگاران صاحب نظر و ایده بودهاند، افزود: این دسته از خبرنگاران به نوعی مرجع هستند. بروجردی امانتداری را مهمترین شاخصه خبرنگاران برشمرد و اضافه کرد: اینکه خبرنگاران اطلاعات را به درستی منتقل کنند و امانتدار باشند از اهمیت ویژهای برخوردار است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات خبرنگاران اشاره کرد و افزود: امروز خبرنگاران احساس می کنند که فضای امنی برای فعالیت آنان وجود ندارد و بر همین اساس نمیتوانند دیدگاه های خود را آنطور که باید منتقل کنند.
وی متذکر شد: اگر نگاه ما از دایره امنیتی تعریف شده فراتر برود به خوبی میتوانیم مسائل را تحلیل کنیم اما همیشه یک خط قرمزی با عنوان امنیت کشور، جامعه، اشخاص، چهرهها و نظام وجود داشته و این امر موجب میشود این مسائل بازگو نشوند که در این جا لازم است خبرنگاران در این باره با مراکز امنیتی مسائلی را حلوفصل کنند.
رسانه های اصولگرا
گزاره های بکار گرفته شده توسط این جریان رسانه ای عبارتند از:
درخواست ما از خبرنگاران این است که با همه توان و تلاش، واقعیتهای جامعه و آنچه مورد نیاز مردم است، منتقل کنند؛ دولت از بیان کمی و کاستیهای خود توسط خبرنگاران خوشحال میشود؛ خبرنگاران باید مسائل و مشکلات مردم و نیازهای آنها را به دولت منتقل کنند ؛ جامعه امروز بیش از هر زمان نیازمند نقش آفرینی روزنامه نگاران آزاد، اخلاقی، حرفهای وشجاع و رسانههای مستقل و برکنار ازمنافع شخصی و جناحی است؛ ماهیّت رسانه و اصحاب آن، جامه عمل پوشاندن به عنصر امانت، صداقت، مسئولیّت و در یک کلام تجسّم تعّهد است؛ خبر باید ویژگیهایی داشته باشد تا مورد توجه بینندگان، شنوندگان و خوانندگان قرار گیرد.
آگاهی بخشی وظیفه خبرنگاران
خبرگزاری فارس یا تیتر «رسالت خبر هویت بخشیدن به رخدادها» می نویسد: جامعهای میتواند مدعی پیشرفت و توسعه در همه ابعاد باشد که مطبوعات و رسانههایش پویا، منتقد و آگاهیبخش باشند. تاریخ جوامع ثابت کرده است هرکجا اقتصادی پویاتر و مردمانی شادابتر دارند، رسانههایی بس قوی و پویاتر دارند. این حق مردم است که بدانند تا قدرت تصمیمگیری، شناخت، تجزیه و تحلیل و انتخاب داشته باشند.گردش آزاد اطلاعات، جامعه را از تکصدایی و تکگویی نجات میدهد و این یعنی مردمسالار بودن آن جامعه. مردم برای مردم یا دموکراسی اصولی دارد که یکی از ارکان مهم آن، رسانهها و مطبوعات هستند.طلایهداران این رسالت خطیر، خبرنگاران و فعالان حوزه رسانه هستند که در رشد جامعهای آگاه نقش اساسی ایفا میکنند. چه این خادمان عرصه خبر در مطبوعات و رسانههای الکترونیک قدم و قلم بزنند و چه دنیایی که مجازی میخوانندش. در هر صفحهای و سایت و کانالی که خبری تولید شود و اصل آن بر واقعیت و شفافیت و راستی باشد، مقدس است و ارزشمند. خبرنگاران به عنوان بخش پویای یک جامعه مردمسالار، سفیرانی هستند که با تلاش و تعهد، فرصت دانستن را برای مردم به ارمغان میآورند. مقصد مقدس خبر و خبرنگار، از وادی حقیقت و دریای صداقت میگذرد و برای رسیدن به آن، گوهر گرانبهای ازخودگذشتگی میطلبد
سخنان رییس جمهور
به گزارش خبرگزاری فارس، حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور امروز 16 مرداد در جمع خبرنگاران در حیاط دولت، روز خبرنگار را به طلایهداران رسانه تبریک گفت و بیان داشت: درخواست ما از خبرنگاران این است که با همه توان و تلاش، واقعیتهای جامعه و آنچه مورد نیاز مردم است را منتقل کنند. ما از این امر حمایت میکنیم و میخواهیم که خبرنگاران واسطه بسیار خوبی میان حاکمیت و مردم باشند.
رئیسجمهور افزود: خبرنگاران باید مسائل و مشکلات مردم و نیازهای آنها را به دولت منتقل کنند و اقدامات دولت را به اطلاع مردم برسانند. خبرنگاران باید اگر نقصی در کار ما میبینند، بدون هیچ لکنت زبانی، نقص ما را بگویند.
روحانی تصریح کرد: دولت از بیان کمی و کاستیهای خود توسط خبرنگاران خوشحال میشود و این را به عنوان علامت درستی برای جامعه آزاد میداند. ما اگر اشتباه و نقصی داریم، باید به ما انتقال داده شود و راهحل نیز پیشنهاد داده شود. انتقاد باید دلسوزانه و واقعی باشد و در کنار آن، راهکار نیز پیشنهاد داده شود تا کار و خدمات بهتر انجام گیرد و مردم آسانتر و راحتتر باشند.
توئیت جهانگیری
به گزارش سایت مشرق نیوز، معاون اول رئیسجمهوری در حساب توئیتری خود نوشت: 17 مرداد سالروز شهادت خبرنگار شجاع ایرانی صارمی به دست عوامل جهل و جور، روز بازشناسی منزلت خبرنگاران، روزنامه نگاری و رسانه است. معاون اول رئیسجمهوری تاکید کرد: جامعه امروز بیش از هر زمان نیازمند نقش آفرینی روزنامه نگاران آزاد، اخلاقی، حرفهای وشجاع و رسانههای مستقل و برکنار ازمنافع شخصی و جناحی است.
ماهیّت رسانه تجسّم تعّهد
در بخشی از پیام شورای نگهبان به مناسبت روز خبرنگار که سایت الف آن را منتشر کرده آمده است: ماهیّت رسانه و اصحاب آن، جامه عمل پوشاندن به عنصر امانت، صداقت، مسئولیّت و در یک کلام تجسّم تعّهد است. کوشندگان راستین عرصه خبر، بیتردید و به اندازه وسع در سلسله بیدارگران اقالیم حقیقت و واقعیتاند. دغدغهمندی و کنشگری و به بیان دیگر مرزداری صادقانه در پهنه پرتلاطمی، چون خبر، بیتردید واجد مراتبی از مسیر دستیابی به سلامت فکری، روانی و فرهنگی جامعه خواهد بود. به واقع همّت جامعه رسانهای به ویژه جنب و جوش تلاشگرانه خبرنگاران، میراثی است در خور ستایش، چرا که روایتی است صادقانه از زیست تاریخی یک ملت. بیگمان راویان صادق منشِ جامعه خبری ایرانِ عصر انقلاب، از جمله ستونها و اجزای مهم تشکیل دهنده عنصر درخشانی به نام ایرانِ انقلاب اسلامی هستند.
روشن و جامع بودن اخبار از ویژگی ها خبر
تارنمای صراط نیوز عنوان داشت: خبر باید ویژگیهایی داشته باشد تا مورد توجه بینندگان، شنوندگان و خوانندگان قرار گیرد. خبر خوب، خبری است که درست، روشن و جامع باشد. اگر خبر درست نباشد، مردم اندک اندک به خبررسان شک میکنند و منبع خبری خود را تغییر میدهند. در قرآن کریم هم میخوانیم: «اگر فاسقی برایتان خبری آورد، بدون تحقیق حرفش را نپذیرید». خبر باید با صراحت و روشنی و به دور از ابهام و کنایه به دست مخاطب برسد. هم چنین خبری کامل است که به پرسشهایی که برای مخاطبانِ خبر به وجود میآید، پاسخ بدهد؛ خبرنگاران از مهرههای اساسی خبر رساندن به مردم هستند که باید با قبول خطرهای فراوان به واقعیت مسأله پی ببرند و آن را به مردم برسانند و حتی گاهی جان خود را به خطر می اندازند.