امام باقر (ع) در سلسله انوار هدایت ، پنجمین وجود مطهر از این پاکان است ، او خورشید تابناکی است که اگر هر فرد خواستار حقیقت خود را در معرض تابش آن قرار دهد، قطعاً به مسیر سعادت ابدی رهنمون می گردد. بعداز گذشت تنها ۵۷ سال از هجرت پیامبر مکرم اسلام (ص) از شهر مکه به مدینه ، ستاره ای دیگر از کهکشان آسمان امامت در شهر مدینه درخشید و با نور خود، عالم را منور نمود . نام او «محمد» و کنیه اش «ابوجعفر» بود و به «باقر» به معنای گشاینده علوم ملقب شدند ، پدرش امام زین العابدین (ع) پیشوای چهارم شیعیان و مادرش «ام عبدالله » دختر امام حسن مجتبی (ع) بودند، از این جهت امام باقر (ع) هم از نظر پدر و هم از نظر مادر فاطمی و علوی بودند.
آن حضرت در سال ۹۴ بعد از فوت پدر گرامی‌اش عهده دار مقام امامت و زعامت شیعیان جهان شد و در سال ۱۱۴ هجری در شهر مدینه مسموم گردید و در قبرستان بقیع در کنار قبر پدر و جدش به خاک سپرده شد. از ویژگیهای ممتاز امام باقر(ع) موقعیت ممتاز علمی ایشان در بین تمام دانشمندان آن زمان بود که با اظهار گوشه هایی از علم لدنی خود، ضعف و حقارت علوم اکتسابی و بشری را آشکار ساخت و تمام دانشمندان را مجذوب قدرت علمی خود نمود تا جایی که بزرگ ترین دانشمندان، خود را در مقابل عظمت علمی امام حقیر می شمردند .
امام باقر (ع) در دوره امامت خویش فرصت‌های مناسبی را برای گسترش فرهنگ اهل بیت (ع)، استحکام معارف شیعی و ترویج آن در میان اقشار مختلف مسلمانان به دست آورد. در آن دوران حساس و بحرانی، امام پنجم نهضت فکری و فرهنگی گسترده ای را آغاز نمود و شاگردان مهمی را تربیت کرد.
حضرت امام باقر (ع) در روز هفتم ذی الحجه در سن ۵۷ سالگی به فرمان هشام بن عبدالملک، دهمین خلیفه بنی امیه مسموم و در مدینه به شهادت رسید و حضرت باقر (ع) در روز هفتم ذی الحجه در سن ۵۷ سالگی به فرمان هشام بن عبدالملک، دهمین خلیفه بنی امیه مسموم و در مدینه به شهادت رسید و در کنار مرقد پدر گرامی اش حضرت سجاد (ع)در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
برگزاری محافل علمی و ترویج علوم شیعه و پرورش شاگردان از جمله مهم ترین راهکارهای مبارزاتی امام باقر(ع) برای ترویج تشیع به شمار می رفت که پس از قیام امام حسین(ع) و واقعه کربلا دچار نوعی خلا و انحراف برای جانشینی و زمامداری حکومت شده بود.
سیاست راهبردی ایشان در این دوره پرورش نیروهای شیعی و آموزش دیده و به نوعی «کادرسازی» و «نیروسازی» بود به طوری که با این اقدام توانست، بخش مهمی از سیره پیامبر(ص) و معارف قرآن را که برپایه حدیث ثقلین مهمترین بازمانده حضرت محمد(ص) محسوب می شد به نسل های بعدی منتقل کند.
شناخت سیره معصومین بهترین الگوی بازسازی اخلاقی است. ایشان با پرورش صفات و فضائل اخلاقی ناب در گوهر وجودشان، علاوه بر نورانی کردن باطن خود، فضای خانواده و جامعه خویش را از این نورانیت بهره مند کرده اند؛ که می توان شعاع این گسترش برکت را تا روز قیامت، در تمام گستره هستی ترسیم کرد.
بنابراین باید با بهره گیری از سیره این امام همام(ع) در همه مراحل زندگی با روشن بینی و بصیرت، اخلاق را سرلوحه قرار داد تا اینگونه راه های دشوار هموار شود.
آیت الله دکتر احمد بهشتی استاد حوزه و دانشگاه با یادآوری ارزشهای معنوی زندگی امام باقر (ع) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: زندگی امام، آینه تمام نمای زندگی انسانهای موحد و متعالی است و یکی از بارزترین ویژگیهای امام جامعیت اوست.
آیت الله بهشتی با بیان اینکه توجه به علم، امام باقر (ع) را از اخلاق و فضایل روحی غافل نمی سازد اضافه کرد: روی آوری به معنویات و عبادت و بندگی، امام را از پرداختن به زندگی مادی و روابط اجتماعی و اصلاح جامعه باز نمی دارد . امام باقر (ع) با این که توجه به استغنای نفس و لزوم تلاش برای کسب معاش داشت و عملا در این راستا گام می نهاد، اما هرگز زندگی خود را وقف تأمین معاش نکرده بود، بلکه همت اصلی آن حضرت، حضور سازنده و مؤثر در جامعه بود.
آیت‌الله دژکام نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز نیز با گرامی داشت سالروز شهادت امام باقر (ع) بر لزوم برگزاری آیین های عزاداری به مناسبت شهادت امام باقر (ع) تاکید کرد و اظهار داشت: زمان شهادت امام محمدباقر(ع) روز هفتم ذی‌الحجه است، زمانی که مدینه خلوت می‌شود، بنا بر این باید در مساجد و هیئت‌ها و حسینیه‌ها کاری کرد که امام زمان(عج) بگوید اگر جدم در مدینه زائر ندارد پیروانش چراغ روشن کرده‌اند.
دوستداران اهلبیت (ع) در شیراز و دیگر مناطق استان فارس در سالروز شهادت امام باقر (ع) با برگزاری آیین های سوگواری یاد و نام آن امام وارسته و شکافنده علوم را گرامی داشتند.
آستان قدسی حضرت احمد ابن موسی (ع) شاهچراغ به عنوان کانون اصلی برگزاری آیین های سوگواری دیشب و امروز میزبان هزاران نفر از محبان اهلبیت بوده است ، دوستداران خاندان عصمت و طهارت با برگزاری مجالس موعظه و قرائت دعای کمیل در سوگ امام باقر (ع) نوحه سرایی و عزاداری کردند.
۶۱۱۳