تلاش برای احیای سنت فراموش شده «استاد - شاگردی» به عنوان روال سنتی حرفه آموزی در جامعه ایرانی، پاسخگویی به نیازهای شغلی جدید به عنوان نتیجه پیشرفت روزافزون فناوری و واگذاری امور به آموزشگاه های بخش خصوصی با هدف هم افزایی امکانات دولتی و خصوصی در حوزه مهارت افزایی از جمله رویکردهای سازمان فنی - حرفه ای برای کمک به کاهش بیکاری از طریق افزایش آمار شاغلان است.
بدیهی است که سازمان فنی و حرفه ای در عمل به هدف گذاری های خود در زمینه مهارت آموزی با مشکلات و چالش هایی از قبیل کمبود اعتبارات و منابع مالی، پاسخگو نبودن نگاه دولتی به امر آموزش، انرژی و هزینه بر بودن ارتباط گیری با صنعت و دانشگاه به عنوان بسترهای اصلی و بنیادین مهارت آموزشی و تبلیغات ضعیف در تبیین و ترویج خدمات خود به گروه های مخاطب نیز مواجه است.
ایرنا مرکز آذربایجان شرقی با هدف بررسی مزیت های نسبی و چالش های پیش روی سازمان فنی و حرفه ای در حوزه مهارت آموزشی و مهارت افزایی در جامعه، میزگردی را با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان این حوزه در استان برگزار کرد که مشروح آن در زیر می آید؛
مهارت های جدید اشتغال آفرین است
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی گفت: بزرگترین خواسته و مطالبه مردم و مسئولان از فنی و حرفه ای، کمک به کاهش و تعدیل بیکاری در جامعه است.
یعقوب نماینده اظهار کرد: حتی به روز نشدن سطح آگاهی و علمی شاغلان در بخش های مختلف تخصصی و فنی نیز احتمال بیکار شدن را به دنبال دارد چون اگر شاغلان برخی از صنوف و حرف به روز نباشن،د از قافله عقب مانده و پس از چندی به علت عقب ماندن از رقابت و کیفیت حذف می شوند.
وی افزود: از طرف دیگر آشنایی جوانان و کارآموزان با شغل ها و مهارت های جدید می تواند با توجه به نیازهای نو جامعه شغل جدید نیز ایجاد کند؛ بر این اساس ۶۴ گروه آموزشی آموزش های شغلی و تخصصی در اداره کل آموزش فنی و حرفه ای اذربایجان شرقی فعال است.
نماینده ادامه داد: احیای آموزش های استاد شاگردی یکی از روش های ایجاد مهارت و شغل است که می تواند منشا اشتغال توسط صنف های مختلف باشد که این اقدام در حال انجام است و امسال تاکنون ۱۸۰۰ نفر تحت این گونه آموزش قرار گرفته اند.
وی افزود: آموزش های مهارت بنیان در محیط های آموزشی مورد تاکید بوده و در این ارتباط ۱۸ دوره آموزشی در آذربایجان شرقی اجرا شده است.
وی گفت: طرح «ایران مهارت» در بین جامعه دانش آموزی اجرا می شود تا مهارت آموزی صورت گیرد؛ در این طرح ۲۰ تا ۳۰ ساعت آموزش لازم به دانش آموزان ارایه می شود.
قائم مقام اداره کل فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی نیز گفت: سازمان از سال ۱۳۵۸ تاسیس شده اما پس از جنگ توسعه یافته و در واقع به حالت انفجاری تکثیر پیدا کرد که منشا مهارت آموزی در کشور بوده است.
ممی زاده اظهار کرد: اکنون ۲۳ مرکز ثابت فنی و حرفه ای در آذربایجان شرقی فعالیت دارند و ۵۰۳ آموزشگاه آزاد نیز زیرنظر این اداره کل آموزش های لازم را در رشته های مختلف ارایه می کنند که سالانه ۳۷ هزار نفر توسط واحدهای دولتی اداره کل و ۴۷ هزار مهارت آموز توسط آموزشگاه های مربوطه آموزش می بینند.
وی افزود: آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای به آموزشگاه ها واگذار شده اما نظارت های حاکمیتی و برگزاری آزمون پس از اتمام دوره ها توسط اداره کل انجام می شود تا کیفیت آموزش ها حفظ شود.
کارشناس پژوهش و آموزش های مهارتی و فنی نیز در این میزگرد اظهار کرد: سازمان فنی و حرفه ای با سنجش نیازهای جدید به دنبال آموزش مهارت های جدید است به گونه ای که سال گذشته ۹ میلیون ساعت آموزش در رشته های مختلف در آذربایجان شرقی ارایه شده است.
محمد برزگری گفت: آموزشگاه های خصوصی فنی و حرفه ای نیز در سطح استان نیز ۴ هزار شغل ایجاد کرده اند و سه هزار مربی در این آموزشگاه ها فعالیت می کنند.
وی با بیان اینکه اجرای طرح «تکاپو» نیز در جهت ایجاد اشتغال در حال اجرا است و بر اساس این طرح مشاغل اولویت دار شناسایی شده و آموزش های لازم در این رشته ها ارایه می شود، افزود: طرح اوقات فراغت نیز فرصتی برای مهارت آموزی در رشته های فنی و حرفه ای بوده که امسال برای نخستین بار آغاز شده است و جامعه دانش آموزی استان جامعه هدف این طرح است.
برزگری اظهار کرد: ارتقای مهارت موجب ارتقای درآمد می شود و مهارت های علمی و کاربردی از اهداف اصلی آموزشی رشته های فنی و حرفه ای استان است.
کارآموزان فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی به مسابقات روسیه اعزام می شوند
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی گفت: در آخرین المپیاد مهارت کشوری، رتبه آذربایجان شرقی از رتبه ۱۳ به رتبه چهارم کشور با ۴ مدال طلا و نقره ارتقا یافته و امسال نیز ۲ کارآموز در رشته جوشکاری از شهرستان ورزقان و نرم افزارهای مربوط به تجارت از مرند به مسابقات اوراسیا در روسیه اعزام می شوند.
نماینده همچنین با تاکید بر لزوم آموزش بازنشستگان در کنار جوانان، افزود: اجتماعی سازی آموزش های فنی و حرفه ای یکی از ضرورت های امروز جامعه ما است.
وی ادامه داد: سازمان فنی و حرفه ای در واقع تنها سازمان کشور است که آموزش های مهارتی مادام العمر را ارایه می دهد و به دنبال آموزش های مهارتی اثربخش تر است.
وی با اشاره به اینکه جامعه از دولت توقع اشتغال دارد، اظهار کرد: اما ظرفیت بخش خصوصی بسیار گسترده تر است و به خصوص ظرفیت اصناف در این زمینه نادیده گرفته می شود، کارآموزانی که از طریق فنی و حرفه ای وارد مشاغل و اصناف شوند، بیمه می شوند.
ممی زاده، قائم مقام فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی نیز گفت: تمام اقشار جامعه می تواند جامعه هدف فنی و حرفه ای باشد؛ البته آموزش های مهارتی در رشته های نانو، رشته های مختلف صنایع و رشته های جدید از جمله آموزش هایی است که توسط اداره کل فنی و حرفه ای و آموزشگاه های تحت پوشش ارایه می شود.
کارشناس آموزش و پژوهش رشته های فنی و حرفه ای نیز گفت: کسب و کارهای بزرگ از طریق مهارت آموزی حاصل و در نهایت به گفتمان سازی و ایجاد مهارت ختم می شود.
برزگری ادامه داد: در هزاره سوم در برخی کشورها جنس فقر فرق کرده است؛ یعنی در واقع یک شغل به تنهایی نمی تواند نیازهای افراد را برطرف کند و رابطه مستقیم بین شرایط اجتماعی با سازمان هایی که شغل و ارزش افزوده ایجاد می کنند، وجود دارد.
وی تاکید کرد: مهارت افزایی باید به گفتمان تبدیل شود؛ بر این اساس ایجاد شغل به تنهایی مهم نیست بلکه باید ارزش افزوده نیز ایجاد شود، اگر سطح مهارتی افزایش یابد در واقع ارزش افزوده و به تبع آن درآمد مردم افزایش می یابد.
سطحی نگری مهم ترین آسیب آموزشی های فنی حرفه ای است
مدیرکل فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی نیز ادامه داد: آموزش در ایران متمرکز نیست و بر این اساس مباحث مربوط به تحصیل پراکنده است و در چند وزارتخانه مجزا انجام می شود و این واگرایی برنامه ریزی را سخت کرده است؛ بر این اساس نیاز اساسی آموزش، مدیریت است و در مورد پژوهش نیز این نقیصه وجود دارد.
نماینده، گفت: سازمانفنی و حرفه ای، وظیفه انجام آموزش های غیررسمی مثل آموزش های کوتاه مدت یا آموزش های شغلی را برعهده دارد و بر این اساس حوزه وسیعی را در برمی گیرد که البته تقاضاهای نوظهوری نیز در رشته های جدید وجود دارد.
نماینده تاکید کرد: آموزش و نهادینه شدن آموزش های فنی حرفه ای بسیاری از مسایل اجتماعی و حوادث را کاهش می دهد؛ به طور مثال آموزش مسائل ایمنی و فرهنگ کار حوادث کار را کاهش می دهد و آموزش مهارت، موجب ایجاد شغل و در نتیجه کاهش آسیب های اجتماعی می شود.
قایم مقام اداره کل فنی و حرفه ای آذربایجان شرقی نیز در این میزگرد گفت: ۱۲ تا ۱۶ سالگی، بهترین سن مهارت آموزی است و پس از گذشت این سن، فراگیری سخت می شود، در حالی که بیشترین مهارت آموزان فنی حرفه ای را بزرگسالان تشکیل می دهند و در این ارتباط چارچوب مدونی وجود ندارد.
ممی زاده با بیان اینکه محدودیت سنی برای آموزش های مهارت آموزی وجود ندارد، اظهار کرد: چالش بعدی آموزش های فنی و حرفه ای این است که مردم به این نوع آموزش ها به چشم پرکردن اوقات فراغت نگاه می کنند و از صبغه اشتغال آفرینی آن غافل هستند.
وی افزود: ارایه آموزش های کپسولی و آنی دغدغه دیگری است که در مهارت آموزی ها مشکل ایجاد می کند و ممکن است بر تاثیر آموزش اثر منفی داشته باشد؛ البته نقش و تبیین رسانه ها در رفع نقایص و مشکلات مهارتی و آموزشی مهم است.
ممی زاده تاکید کرد: آموزش های دستوری هم نیازهای جامعه را برطرف نمی کند.
تنظیم از پیمان پاکزاد
۳۰۹۳/۵۱۸