به گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بهزاد امیری روز یکشنبه اظهار داشت: در تمامی میادین مجاز عرضه دام، کارشناسان دامپزشکی حضور دارند و دام را قبل و بعد از ذبح بررسی و شناسایی می کنند. برخی از دام ها علائم ظاهری مشخصی از بیماری ندارند و تنها کارشناسان متخصص قادر به تشخیص این موارد هستند.
وی با بیان اینکه بسیاری از موارد این بیماری یا علامتی ندارد یا اینکه به مراحل حاد بیماری نرسیده و در نتیجه به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نمی کنند، افزود: تعداد موارد فوتی ناشی از تب کنگو طی ۲۰ سال گذشته، ۱۹۰ نفر یا به عبارتی ۱۳.۵ درصد بوده است.
امیری عنوان کرد: در سال ۹۶ تعداد ۱۵۵ مورد و در سال ۹۷ تعداد ۸۴ مورد تب کریمه کنگو در کشور شناسایی شد و تعداد موارد فوتی در این دو سال، جمعا ۱۶ مورد بوده است. از ابتدای سال ۹۸ تاکنون، تعداد ۸۴ مورد مبتلا به تب کریمه کنگو شناسایی شده که از این تعداد ۵ نفر فوت کرده اند.
سیستان و خراسان رضوی رکورددار ابتلا به کریمه کنگو
وی با بیان اینکه در ۲۰ سال گذشته، استان های سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی بیشترین آمار ابتلا و مرگ ناشی از CCHF در کشور را داشته است، تصریح کرد: کریمه کنگو، یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش کنه آلوده به ویروس، به بدن حیوان منتقل می شود. فعالیت کنه ها نیز با شروع گرمای هوا آغاز می شود، بنابراین بیشترین آمار تب کریمه کنگو را در فصول بهار و تابستان مشاهده می کنیم.
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با بیان اینکه بیشترین گروه سنی مبتلا به CCHF، گروه سنی جوان و میانسال و از میان جمعیت مولد کشور بوده است، خاطرنشان کرد: نوع شغل افراد ارتباط زیادی با انتقال ویروس این بیماری دارد، افرادی که مشاغلی در حیطه دام، دامداری، قصابی و کشتارگاه دارند، بیشترین جمعیت در معرض خطر هستند.
وی بیان کرد: منشاء ویروس CCHF در طبیعت و در کنه های سخت گونه ای به نام هیالوما است. این کنه ها حدود سه سال عمر می کنند و می توانند ویروس را از طریق خونخواری، جنسی و تخم گذاری به نسل بعدی شان انتقال دهند. زمانیکه این کنه ها حیوان را مورد گزش قرار می دهند، ویروس را به بدن دام منتقل می کنند. دام در طی مدت دو هفته ناقل ویروس خواهد بود و ممکن است علامتی بروز ندهد. ویروس بعداز دوهفته از بدن دام خارج می شود، اما چنانچه در طی این مدت، دام توسط انسان ذبح شده و انسان در معرض خون و ترشحات دام قرار گیرد، در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، به ویروس مبتلا می شود.
امیری در خصوص روش های انتقال ویروس CCHF، گفت: انسان به چند روش آلوده به ویروس تب کنگو می شود؛ اول اینکه کنه به طور مستقیم انسان را مورد گزش قرار دهد، دوم اینکه انسان با ترشحات، خون و بافت بدن حیوان آلوده تماس داشته باشد، سوم اینکه انسان کنه ها را با دست له کند و آخرین روش اینکه، انسان با خون و ترشحات بدنی انسان مبتلا به ویروس تماس داشته باشد.
وی در خصوص علائم بیماری تب کریمه کنگو، عنوان کرد: تعداد زیادی از افراد علائمی از خود بروز نمی دهند، اما افرادی که دچار علائم می شوند، در فاز اولیه دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط می شوند. در فاز حاد بیماری، فرد دچار خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجراهای بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن همچون سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی، شود.
امکان تشخیص و درمان بیماری تب کریمه کنگو
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با بیان اینکه در فاز حاد بیماری، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد احتمال دارد که بیمار فوت کند، افزود: تشخیص و درمان بیماری تب کریمه کنگو در کشور مهیا شده و در هر نقطه ای از کشور امکان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد و بیماران باید در صورت مشاهده اولین علامت، به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.
وی درخصوص کنترل و پیشگیری بیماری تب کریمه کنگو تصریح کرد: در مناطقی که میزان بروز بیماری بیشتر است، افراد باید حتی الامکان از گزش حیوان توسط کنه ها خودداری کنند. در مناطقی که میزان کنه ها بیشتر گزارش شده است، بر اساس دستورالعمل دامپزشکی و با استفاده از امکانات آنها، باید نسبت به سم پاشی آغل ها و مناطق نگهداری دام اقدام شود. افراد باید دقت کنند که نباید کنه ها با دست له کنند و در مناطقی که کنه ها فراوانی بیشتری دارند، لباس بلند پوشیده شده یا اینکه از پماد دورکننده حشرات استفاده شود. افراد به لاشه دامی که در اثر بیماری مشکوکی ازبین رفته، نزدیک نشوند.
از خرید دام کنار جاده ها و معابر خودداری شود
امیری درخصوص تمهیدات بهداشتی عیدسعید قربان، بیان کرد: مردم باید از خرید گوشت‌هایی که خارج از نظارت شبکه سازمان دامپزشکی ذبخ می شوند، خودداری کنند و این امر جز با آگاهی رسانی نسبت به عوارض مصرف گوشت آلوده میسر نخواهد بود. بهتر است، دام را از میادین عرضه مجاز دام خرید کنند، چراکه این مراکز تحت نظر سازمان دامپزشکی است. توصیه می شود، ذبح دام را در کشتارگاه‌ها انجام دهند و به هیچ عنوان دام را در منازل و معابر عمومی ذبح نکنند، چراکه خونابه های جاری می تواند افراد بیشتری را مبتلا کند. همچنین، از خرید دام از کنار جاده ها نیز اکیدا خودداری کنند.
وی گفت: در تمامی میادین مجاز عرضه دام، کارشناسان دامپزشکی حضور دارند و دام را قبل و بعداز ذبح بررسی و شناسایی می کنند. برخی از دام ها علائم ظاهری مشخصی از بیماری ندارند، بنابراین کارشناسان متخصص قادر به تشخیص آن است.
امیری بیان کرد: افرادی که به ذبح دام مشغول هستند، باید از وسایل محافظت کننده مانند دستکش، چکمه و لباس مناسب استفاده کنند و ابزارشان را بعداز ذبح، ضدعفونی کنند. همچنین، خونابه ها نیز به طریق بهداشتی دفع شود.
* بیماری سیاه زخم نیز از جمله بیماری های منتقله از دام به انسان است
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت تاکید کرد: گوشت دام ذبح شده باید به مدت حداقل ۲۴ساعت در دمای ۴ درجه سانتی گراد قرار داده شود، تا پدیده جمود نعشی منجر به گلیکولیز شود. گلیکولیز نیز منجر به افزایش میزان اسیدیته و کاهش PH گوشت می شود که این فرایند باعث می شود، چنانچه ویروسی در گوشت وجود دارد، از بین رود. البته توصیه می کنیم، جگر و سایر امعا و احشای دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی گراد، مصرف شود. متاسفانه دو مورد از ابتلا به CCHF در سال جاری، به واسطه مصرف جگر خام بوده است. بنابراین، مردم از مصرف جگر خام خودداری کنند. البته باید به این نکته توجه شود که مصرف جگر خام علاوه بر افزایش ریسک احتمال ابتلا به تب کریمه کنگو، می تواند باعث بروز بیماری‌های دیگری نیز شود.
امیری در پایان یادآور شد: بیماری سیاه زخم نیز از جمله بیماری های منتقله از دام به انسان است که با معاینه کارشناسان دامپزشکی قابل شناسایی است، بنابراین چنانچه دام از مراکز مجاز تهیه شود، احتمال ابتلا به این بیماری نیز به صفر می رسد.
بیماری تب کریمه کنگو (CCHF)، اولین بار در سال ۱۳۷۸ به طور رسمی و قطعی در کشور ما تایید و شناسایی شد و در ۲۰ سال اخیر، ۱۴۲۴ مورد تب کریمه کنگو در کشور شناسایی و ثبت شده است.