رسانه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی در این خصوص نوشت: محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به بهانه مبارزه با فساد مالی، نوامبر ۲۰۱۷ صدها نفر از چهره های مطرح این کشور را در هتل «ریتز-کارلتون» ریاض حبس کرد.
بسیاری از بازداشت شدگان که برخی از اقوام و شاهزاده های سعودی بودند، پس از موافقت با پرداخت بخش از دارایی خود شامل زمین، پول نقد و سهام های تجاری به دولت، آزاد شدند.
به گفته مقام های عربستان، رقم مجموع به دست آمده از افراد بازداشت شده، ۱۰۷ میلیارد دلار بود.
این نمایش قدرت، قوانین نانوشته خاندان حاکم سلطنتی عربستان را وارونه کرد و مخالفان بالقوه ولیعهد را به حاشیه راند.
بن سلمان با ارتقا در سلسله مراتب عربستان به وارث تاج و تخت، نه تنها به حاکم بالفعل سیاسی تبدیل شد، بلکه عنوان رئیس میلیاردری را از آن خود کرد با ثروتی که تقریبا از ثروت هر خاندان سلطنتی در روی کره خاکی بیشتر است.
براساس برآورد تحلیل گران سیاسی، حدود ۱۵ هزار نفر از نوزادان گرفته تا سالخوردگان، اعضای خاندان آل سعود را تشکیل می دهند.
براساس شاخص میلیاردری بلومبرگ، مجموع ثروت خاندان سعودی بیش از یکصد میلیارد دلار برآورد می شود و بدین ترتیب این خاندان، چهارمین خاندان ثروتمند جهان به شمار می رود.۹۱۰۹
شرح مبسوطی از حقوق ماهیانه اعضای خاندان سعودی که ویکی لیکس آن را براساس مکاتبات سال ۱۹۹۶ سفارت آمریکا منتشر کرد، حاکی است که این میزان از ۸۰۰ دلار تا ۲۷۰ هزار دلار متغیر است و در مجموع، دو میلیارد دلار در سال به اعضای خانواده آل سعود حقوق و مزایا تعلق می گیرد. البته مشخص نیست که این رقم از آن زمان تاکنون تغییر کرده و در صورت تغییر، چگونه بوده است.
بلومبرگ این گونه گمانه زنی کرد که این رقم احتمالا بدون تغییر مانده است. اما اگر حقوق ماهیانه آل سعود با توجه به تورم یا درآمدهای نفتی عربستان افزایش یافته باشد، همچنین اگر پرداختی ها در بازارهای مالی سرمایه گذاری شده باشد، خاندان سعودی با ثروتی به ارزش حدودی یک تریلیون دلار، ثروتمندترین خاندان در جهان محسوب می شود.
این درحالی است که گاهی اوقات از درآمدهای این خاندان پرده برداشته می شود. "عبدالعزیز بن سعود" موسس پادشاهی سعودی در سال ۱۹۳۲، عربستان سعودی مدرن را پایه گذاری کرد. وی یک سال بعد، اولین قرارداد نفتی با شرکت نفتی «استاندارد اویل» آمریکا را منعقد کرد.
بی شک، نفت خام ثروت خاندان سلطنتی عربستان را تغذیه می کند. شرکت نفت دولتی عربستان، یک پنجم ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، اما سیطره چالش ناپذیر خاندان سعودی بر ساختار قدرت و دسترسی به امتیازات داخلی، باعث افزایش ثروت این خاندان شده است.
براساس این گزارش، تا همین اواخر، وزارتخانه های دولتی اساسا تحت اختیار شخصی شاهزاده های عالی رتبه بودند. محمد بن سلمان این سیستم را از میان برداشت.
به گفته «استفان هرتوگ» نویسنده کتاب «شاهزاده ها، دلال ها و مقام های اداری: نفت و دولت در عربستان سعودی»، مرز نامشخصی بین دارایی های دولت و شاهزاده های ارشد وجود داشته است.
وی افزود: تنها دو نفر به این دارایی ها دسترسی مستقیم دارند که آن دو، پادشاه و ولیعهد هستند.
ثروت شخصی شاهزاده محمد بیش از یک میلیارد دلار برآورد می شود. وی در مصاحبه ای که مجری برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه «سی بی اس» سال گذشته با او انجا داد، به ثروت خود اشاره کرد و خود را فردی ثروتمند خواند.
وی افزود: من عضوی از خاندان حاکم هستم که صدها سال قبل از پیدایش عربستان، وجود داشته است.
از سال ۲۰۱۵ که ملک سلمان به پادشاهی رسید، ولیعهد به موجب برنامه «چشم انداز ۲۰۳۰» پیشگام اقداماتی در زمینه تنوع سازی اقتصاد، کاهش بیکاری و کاستن از میزان وابستگی به نفت بوده است.
زنان عربستان دیگر از رانندگی و مسافرت به خارج از این کشور بدون اجازه یکی از اقوام مذکر خود، محروم نیستند و حتی می توانند در استادیوم های ورزشی حضور یابند. همچنین به موجب قوانین جدید، برگزاری تئاتر و کنسرت های موسیقی در این کشور، مجاز است.
در آن واحد، عربستان تحت حاکمیت بن سلمان، روحانیون و فعالان مخالف از جمله زنان مدافع حق رانندگی را بازداشت کرده و هدایت تهاجم نظامی در یمن را که بحرانی انسانی به بار آورده، برعهده داشته است.
همچنین پادشاهی عربستان و ولیعهد به دلیل قتل «جمال خاشقچی» ستون نویس واشنگتن پست به دست عوامل سعودی در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول، به شدت محکوم شده اند.
اما ولیعهد با وجود این موارد، ائتلاف دیپلماتیک خود با «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا را حفظ کرده است. ترامپ از انزوای بن سلمان به دلیل دخالت در قتل خاشقچی خودداری کرده است.
همچنین به نظر نمی رسد سیطره بن سلمان بر قدرت در داخل و کنترل وی بر دارایی های خانوادگی آل سعود تضعیف شده باشد.
بلومبرگ در ادامه این گزارش آورد: هزینه اعضای خاندان سعود بالاست. تحلیل گران بلومبرگ ارزش این مبالغ را بسیار زیاد ارزیابی کردند. برخی سهامدار شرکت های مختلف هستند. به عنوان نمونه، «سلطان بن محمد الکبیر» رئیس میلیاردر بزرگترین شرکت غذایی و نوشیدنی عربستان به نام «المراعی» است.۹۱۰۹
همچنین فرزندان «عبدالله بن فیصل» شاهزاده فقید عربستان، گروه «فیصلیه» را مدیریت می کنند که به عنوان شریک داخلی شرکت هایی چون «دانون»، شرکت بهداشتی «فیلیپس» و شرکت سونی است.
شاهزاده الولید نیز از جمله ثروتمندان سرشناس عربستان است. وی در بخش مستغلات و هتل داری سرمایه گذاری کرده و سهامدار شرکت هایی چون سیتی گروپ، اسنپ و توییتر است.
وی یکی از شناخته شده ترین چهره هایی بود که در هتل ریتز حبس شد. الولید ژانویه ۲۰۱۸ و پس از ۸۳ روز بازداشت، به موجب توافقی فاش نشده با دولت، آزاد شد.
شاهزاده محمد که بزرگترین پسر ملک سلمان از همسر سومش است، عالی ترین رده های حکومتی را قبل از به سلطنت رسیدن پدرش، برعهده داشت. پس از آنکه ملک سلمان بر تخت پادشاهی تکیه زد، محمد به سرعت به مناصبی چون وزیر دفاع، رئیس دیوان پادشاهی و مشاور ویژه پادشاه نائل شد.
به گزارش منابع خبری عربی، منافع تجاری شخصی بن سلمان بسیار گسترده است. وی با ۲۰ تا ۲۵ شرکت که اکثرشان حدودا در سال ۲۰۰۹ میلادی تاسیس شده اند، ارتباطاتی دارد و اغلب این شرکت ها در زمینه املاک، تولید و ارتباطات فعال هستند. بعلاوه، چند شرکت فراساحلی بعد از سال ۲۰۱۵ به مالکیت بن سلمان درآمد.
بن سلمان چندان مایل نیست از امتیازات سلطنتی یا نحوه دستیابی به ثروت صحبت کند و ترجیح می دهد به انتقاد از خود، توجه زیادی نداشته باشد.
وی سال گذشته به بلومبرگ گفت: به نحوه نگرش جهان به من، توجهی نمی کنم، بلکه به منافع کشور و مردم عربستان اهمیت می دهم.
وی افزود: هر آنچه را به مردم و کشور خدمت کند، با قدرت انجام می دهم بی توجه به برداشتی که در مورد من ایجاد می کند.