به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در شبکه اجتماعی توییتر طی ۲۴ ساعت گذشته موضوعاتی همچون خبر بخشش «محمدعلی نجفی» توسط اولیای دم «میترا استاد»، مصاحبه «غلامحسین کرباسچی» با روزنامه «سازندگی» و فرار «سالار آقاخان» متهم پرونده فساد ارزی، بحث‌هایی داغ در این شبکه را دامن زدند.
گذشت اولیای دم، از قصاص «محمدعلی نجفی»
«مسعود استاد»، برادر «میترا استاد» همسر دوم «محمدعلی نجفی» فعال سیاسی که توسط وی به قتل رسیده بود، پیامی را در شبکه اجتماعی «اینستاگرام» مبنی بر اینکه اولیای دم مقتول از قصاص نجفی گذشت کرده‌اند، منتشر کرد. با انتشار این پیام، دوباره بحث بر پرونده نجفی، موضوع داغ شبکه اجتماعی توئیتر شد و کاربران از هشتگ‌های «#محمدعلی_نجفی»، «#میترا استاد» و «#مسعود_استاد» برای بحث در این ارتباط استفاده کردند.
ابهام چگونگی اتخاذ این تصمیم توسط اولیای دم میترا استاد، یکی از مسائلی بود که کاربران به آن پرداختند. کاربری نوشت: «خانواده عزیز مرحومه میترا استاد، تشکر بابت گذشتن از قصاص؛ ولی کاش چند مطلب را پاسخ دهید. اول آیا بابت مطالبی که درباره خواهرتان عنوان شد شفاف سازی صورت گرفت؟ و دوم آیا با گرفتن دیه رضایت دادید؟»
برخی کاربران اما به پیام مسعود استاد که بطور تلویحی حاکی از عدم دریافت دیه بود، اشاره کردند و بخشش بدون دریافت دیه را ناممکن دانستند.
در عین حال کاربران بسیاری، پرسش‌هایی بی‌پاسخ در این پرونده را بسیار مهم دانستند و خواستار آن بودند که مقامات قضایی این ابهامات را شفاف سازی کنند. به ویژه اتهامات و شایعاتی که درباره دلیل این قتل و دلایل ازدواج محمدعلی نجفی و میترا استاد، در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها مطرح شده بود، موضوع پرسش کاربران از مقامات قضایی بود.
کاربر دیگری اما به بحث درباره آسیب‌های روانی وارد شده به خانواده مقتول پرداخت و نوشت: «به بچه میترا استاد فکر می‌کنم و لاغیر... کاش بیشتر به روان آن بچه برسند.»
برخی کاربران به حمایت دوستان محمدعلی نجفی از وی در جریان این پرونده اشاره و رایزنی آنان برای گذشت خانواده استاد از حق قصاص را مهم و موثر ارزیابی کردند. تصاویری از دیدار برخی اصلاح طلبان و فعالان سیاسی با بزرگان و اعضای خانواده استاد، برای گرفتن رضایت نیز مورد توجه کاربران قرار گرفت و در شبکه اجتماعی توئیتر دست به دست شد.
احتمال محکومیت نجفی به دلیل جنبه عمومی جرم نیز موضوعی بود مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از کاربران به بحث درباره محکومیت وی در همین ارتباط پرداخته و این پرسش را مطرح کردند که با وجود بخشش نجفی، حکم دادگاه درباره جنبه عمومی جرم مذکور، چه خواهد بود؟ کاربری ضمن اشاره به همین موضوع نوشت: «در دنیای امروز به واسطه رسانه‌ها، جنبه عمومی بعضی پرونده‌های حقوقی از جنبه خصوصی مهمتر می‌شوند؛ مثل همین پرونده نجفی و میترا استاد که افکار عمومی درگیر آن است. پس زمان تصمیم گیری باید به جنبه عمومی پرونده دقت بیشتری شود.»
استقلال قوه قضایی در بررسی این پرونده، موضوع توئیت‌های کاربران بود. کاربری در توئیتی آورد: «در پرونده نجفی و میترا استاد، برای ما استقلال و قدرت قوه قضاییه اهمیت داشت که خدا را شکر به آن رسیدیم و حکم قصاص صادر شد. اینکه خانواده مقتول بخشیده و چطور بخشیده است، دیگر به خودشان ربط دارد، نه به ما.»
گروهی از کاربران از آینده سیاسی نجفی پرسش کردند؛ این پرسش که آیا نجفی پس از پایان دوران محکومیت خود و آزادی از زندان می‌تواند به فضای سیاسی کشور بازگردد یا آنکه ترجیح می‌دهد در سکوت به زندگی عادی خود ادامه دهد، موضوعی بود برای حدس و گمان‌های کاربران شبکه اجتماعی توئیتر.
در مقابل برخی کاربران، این پرونده را یک پرونده «خصوصی» و «شخصی» دانستند. کاربری نوشت: «به نظر من به ما و هیچکس دیگر ربطی ندارد که خانواده استاد چرا و چگونه دکتر نجفی را بخشیده‌اند. قطعا هر دو طرف از شرایط راضی بوده‌اند که کار به اینجا رسیده است.»
کاربر دیگری نیز نوشت: «برادر میترا استاد خبر از بخشش نجفی داده است، آن وقت یک عده فریاد وااسلاما برداشتند. همان قدر که قصاص حق خانواده مقتول بوده است و برای حکمش تلاش کردند، بخشش هم حقشان است. حالا اینکه با پول بوده یا بی‌پول، به ما ربطی ندارد. به خاطر علائق شخصی و حزبی خود حق دیگران رو ضایع نکنیم.»
واکنش‌ها به مصاحبه شهردار سابق
مصاحبه «غلامحسین کرباسچی» با روزنامه کارگزاران، باعث شد تا بسیاری از فعالان سیاسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی، نسبت به این اظهارات واکنش نشان دهند. کرباسچی در این مصاحبه به برخی از سران اصلاحات همچون «محمدرضا عارف» انتقاداتی را وارد کرده بود و از مصاحبه وی این تعبیر شده است که حزب متبوع کرباسچی؛ یعنی «کارگزاران سازندگی» قصد جدایی از جبهه اصلاحات را دارد.
«محمدرضا عارف» رییس فراکسیون امید و عضو مجلس شورای اسلامی، در واکنش به این مصاحبه و در توئیتی مبهم، نوشت: «امروز هستند عده‌ای که با حمله به فرد، گفتمان و عملکردها، ذهنیت مردم را تغییر می‌دهند. رسانه‌ها باید این موارد را روشنگری و اصلاح کنند.»
برخی کاربران به این اظهار نظر عارف واکنش نشان دادند و معتقد بودند که این اظهارات به نوعی در لفافه سخن گفتن است و وی باید صریح‌تر منظور خود را بگوید؛ در غیر این صورت انتقادات به نفر اول فهرست «امید» همچنان ادامه خواهد یافت.
«محمود صادقی» نماینده مجلس و دیگر عضو فراکسیون امید، موضع‌گیری تندتری کرد و در توئیتی آورد: «پیوند کارگزاران با اصلاح‌طلبان از ابتدا، بیش از آنکه هویتی باشد، سیاسی بود. بهترین توصیف برای این جریان همان راست مدرن برآمده از راست سنتی است؛ خاستگاه اصلی اُلیگارشی در نظام جمهوری اسلامی و بی‌اعتنا و بلکه معارض با عدالت اجتماعی که تبار اصلی اصلاح‌طلبان است.»
این توئیت تند از سوی محمود صادقی، مورد توجه روزنامه‌نگاران قرار گرفت و یک روزنامه‌نگار ضمن اشاره به انتخاب پیش روی مجلس شورای اسلامی، توئیت کرد: «با نزدیکی زمان انتخابات دوباره بحث بر سر مرزبندی‌ها شکل می‌گیرد.»
«صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و فعال سیاسی نیز مصاحبه کرباسچی را به منزله اعلام خروج حزب کارگزاران سازندگی از جناح اصلاح طلب تعبیر کرد و نوشت: «خروج سازندگی از جبهه اصلاحات را باهمه تلخیش می‌توانم درک کنم. این فقط کرباسچی و مرعشی نیستند که بی‌برنامگی، بی‌هدفی، بی‌ارادگی، بی‌مسئولیتی و بی‌عملی رهبری اصلاحات بالاخص جناب خاتمی آن‌ها را بالمره ناامید و به آخرخط رسانیده. اما بایستی از این عزیزان پرسیدکه آیا خروج از اصلاحات راه درستی است؟»
اما برخی کاربران از کرباسچی و حزب کارگزاران سازندگی به دلیل این اظهارات انتقاد کردند. کاربری تاکید کرد که حزب کارگزاران سازندگی هرگز نمی‌توانست بدون حمایت اصلاح طلبان، اعضای حزب خود را به نمایندگی مجلس و کسب برخی مسوولیت‌ها برساند. این کاربران درباره اظهارات کرباسچی از تعبیر «نان خوردن و شکستن نمکدان»، استفاده کردند.
این در حالی است که برخی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران، تعبیر خروج کارگزاران سازندگی از جناح اصلاح طلب را غیرواقعی و یک شیطنت رسانه‌ای دانستند. روزنامه نگاری چنین توئیت کرد: «گفتگوی کرباسچی با سازندگی را خواندم. خدایی هیچ‌جایی حرفی از خروج کارگزاران از اصلاح‌طلبی نزده بود. نمی‌دانم این تیتر از کجا آمده است. شاید برای یک مصاحبه دیگر است.»
فرار سالار ارزها
غیبت «سالار آقاخان» متهم ردیف اول پرونده متخلفین ارزی بانک مرکزی در جلسه دادگاه و تایید تلویحی فرار وی توسط سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری، موضوعی بود که کاربران شبکه اجتماعی توئیتر به آن پرداختند. فرار آقاخان موضوعی بود که اغلب کاربران چگونگی آن را از مسوولان می‌پرسیدند. کاربران این توئیت را بازنشر می‌دادند که: « چرا چنین متهمی با قرار وثیقه آزاد بوده تا بتواند از کشور بگریزد؟»
کاربری نیز نوشت: «وقتی می‌گویند سالار آقاخان، ناخودآگاه یاد آن سریال می‌افتم که علیرضا خمسه در نقشی منفی به اسم آقاخان بازی می‌کرد. آنجا «آقاخان» گیر افتاد؛ ولی در عالم واقعیت سالار، گیر افتاد؛ اما به راحتی در رفت».
کاربرانی نیز بودند که فرار آقاخان را با فرار «محمود خاوری» متهم دانه درشت پرونده یک فساد بانکی که به کشور کانادا گریخت مقایسه کردند. کاربری در همین ارتباط نوشت: «باید دید از فرار این دانه درشت، چه کسانی سود خواهند برد.»
اما نمونه‌هایی از دستگیری برخی متهمان فساد اقتصادی، کیلومترها دورتر از خاک ایران و بازگرداندن آنان به پیشگاه عدالت توسط نیروهای انتظامی و امنیتی کشور، موضوعی بود که کاربرانی ضمن اشاره به آن‌ها، از احتمال دستگیری آقاخان در آینده نزدیک در کشوری دیگر خبر دادند.
سن کم این متهم نیز موضوع پرسش کاربران بود. اینکه چطور وی توانسته است با ۲۸ سال سن، به این حد از فساد و تخلف برسد، سوالی بود که کاربران از مسوولان پرسیدند و آن را بدون دخالت برخی فعالان سیاسی و اقتصادی غیرممکن ارزیابی کردند.