در آذر سال ۹۴ ارتش و پلیس نیجریه با یورش به حسینیه بقیه‌الله (عج) در شهر زاریا و منزل شیخ زکزاکی در ایالت کادونا در شمال نیجریه، رهبر شیعیان این کشور را به همراه همسرش «زینت ابراهیم» و یکی از پسرانش دستگیر کردند؛ سه پسرش را چند ماهی پیشتر در تظاهرات روز قدس از دست داده و با دستان خود به خاک سپرده بود و سه پسر دیگرش را نیز همان روز شنبه سیاه کشتند بدون اینکه فرصتی برای دفنشان بیابد. خواهر و برادر زاده اش نیز در همان شنبه کشته شدند و نخواستند چیز دیگری از آنها باقی بماند بنابراین قبر مادر و فرزندان شیخ و خانه اش را نیز همسطح زمین کردند.
این اولین حمله به شیخ باورمند به مبارزه بدون خشونت نبود و بارها برای ترور ابراهیم زکزاکی تلاش شد؛ سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۷ و ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ که در این حمله آخر، چشمش را هم از دست داد و همسرش زخمی و بازداشت شد. شیخ و یارانش هنوز دست به اسلحه نبرده اند، این در حالی است که در حمله شنبه سیاه که به عملیات نظامی شبیه بود صدها نفر از شیعیان نیجریه نیز به شهادت رسیدند. برخی رسانه ها شمار افراد شهید شده در حمله به خانه شیخ زکزاکی را تا ۲۰۰۰ نفر ذکر کردند.
به گفته وکلای شیخ زکزاکی و تیم پزشکی که از سوی کمیسیون حقوق بشر اسلامی مستقر در لندن او را معاینه کرده اند زکزاکی «چشم راست خود را کاملاً از دست داده است و چشم چپش نیز تنها ۱۵ درصد دید دارد و احتمال دارد آن را نیز از دست بدهد.»
پزشکان می گویند هنوز تعدادی ترکش و گلوله از حمله سال ۲۰۱۵ ارتش نیجریه به منزل او در شهر زاریا در بدن ابراهیم زکزاکی وجود دارد که «خون شیخ را آلوده به سرب کرده است» و «ده ها ترکش در جمجمه زکزاکی» جا خوش کرده که پزشکان را هم شوکه کرده است.
چرا زکزاکی از هند برگشت؟
منابع خبری روز جمعه گزارش دادند: شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر شیعیان نیجریه پس از خودداری از درمان در هند به دلیل نارضایتی از وضع درمانی و تیم پزشکی در این کشور به ابوجا بازگشت.
رهبر جنبش اسلامی نیجریه به دلیل کارشکنی دولت نیجریه و بدون اینکه در هند مورد درمان قرار گیرد به کشورش بازگشت.
پیش از این نیز در صفحه توییتر، پیامی ویدئویی از زکزاکی منتشر شده بود که وی اعلام کرد؛ بیمارستان هند با بازگشت وی و همسرش موافقت کرده است.
شیخ زکزاکی همچنین در فایلی صوتی اعلام کرد که شرایط درمان در بیمارستان هندی از نیجریه بدتر است.
شیخ ابراهیم زکزاکی گفت: بر خلاف آنچه قبل از ورود ما توافق شده بود که پزشکان شخصی خودمان درمان را برعهده بگیرند، بیمارستان با تغییر تیم پزشکی، متعهد به توافق پیشین نبوده است.
زکزاکی این را هم گفت که مقامات نیجریه ای به هندی ها درباره وضعیت جسمانی و سلامت او اطلاعات غلط داده اند و این موضوع درمانش را با مانع روبرو کرد.
زکزاکی افزود : مقام های نیجریه ای ادعا کردند که از بیماری های ناشناخته ای رنج می برم و وضعیت سلامت من نامشخص است در حالی که تشخیص انجام شده بود و اکنون در هند با هدف درمان حضور دارم و نه به ادعای مقامات نیجریه ای برای تشخیص بیماری.
چرا زکزاکی به هند رفت؟
از این روایت ها و گمانه ها بگذریم که چه ارتباطی بین وضعیت مسلمانان کشمیر، سخت گیری های این روزهای هند در قبال آنان و پذیرش درمان زکزاکی در هند برای بهره برداری سیاسی در آن بخش مناقشه برانگیز وجود دارد و نیز اینکه چرا هواپیمایی امارات (کشور دوست و نزدیک به دولت نیجریه) ترابری زکزاکی را بر عهده گرفته و اساسا چه ارتباطی بین تحولات این روزهای سیاست های منطقه ای ابوظبی و امارات به عنوان حامی سرکوب اسلام گرایان با انتقال «آیت الله آفریقا» به هند وجود دارد؛ اما سوال این است که چه چیزی زکزاکی را متقاعد کرد تا هندوستان را برای سفر درمانی خود بپذیرد؟ هنوز پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد.
شاید یکی از دلایلی که ابراهیم یعقوب الزکزاکی شیخ جنبش بدون خشونت نیجریه را مجاب کرد که سرزمین گاندی تاریخ ساز را مقصد درمان زخم های التیام نیافته اش کند، خود گاندی و تصویر مثبت هندی ها از مبارزه بدون خشونتی است که در حافظه تاریخی آنان ثبت شده است.
ماهاتما گاندی، رهبر سیاسی و معنوی هندی‌ها بود که ملت هند را در راه آزادی از استعمار امپراتوری بریتانیا، بدون خشونت و با تکیه بر اتحاد مسلمانان و هندوها رهبری کرد و این حقیقتی انکارناپذیر است که اساس پیوند قوی مهاتما گاندی با روح اسلام را می توان در باورهایش به قیام عاشورا و «پیروزی در عین مظلومیت» دید.
حالا نزدیک به ۷۲ سال از شکافته شدن سینه گاندی آرام و مومن در برابر سه گلوله پیاپی خشونت نژادپرستی و استعمار می گذرد و اگر چه هند فعلی نیز دیگر هند ۷۰ سال پیش نیست اما بی تردید، گاندی در میراثی انسانی سهم دارد؛ میراثی که نخست وزیر فعلی هند، نارندرا مودی را هم در مناسبت عاشورا به مساجد شیعیان می آورد و تصاویرش به سرعت در شبکه های اجتماعی منتشر می شود. همین عاشورای گذشته بود که نخست وزیر هند در جریان بازدید از مسجد شیعیان «بوهرا» در «ایندور» گفت: «امام حسین زندگی خود را در راه عدالت و صلح فدا کرد. او علیه بی عدالتی و تکبر قیام کرد. این آموزه‌ها از جانب او امروز بیش از هر زمان دیگری مهم است.»
زکزاکی و یارانش بعد از بزرگداشت عاشورا در سال ۲۰۱۵ به اتهام «حمایت از تروریسم» همچنان بازداشت و سرکوب شدند اما باور شیعیان نیجریه به نفی خشونت را سازمان های غربی و حقوق بشری نیز یادآور شده اند. سازمان دیده بان حقوق بشر در گزارشی بعد از حادثه شنبه سیاه نیجریه در سال ۲۰۱۵ گزارش داد که حداقل ۳۰۰ نفر در آن روز با گلوله های ارتش کشته شدند و تصریح کرد: «بدون اینکه اقدامی تحریک آمیز انجام دهند».
درست است که اوضاع در هندوستان برای شیخ مجروح، آن چیزی نبود که انتظارش می رفت اما گویا در محاسبات زکزاکی، سفر به کشوری اسلامی می توانست حاشیه های غیرضروری و فضاسازی های رسانه ای بی فایده و هزینه زا ایجاد کند و ترجیح بر ورود به کشوری غیراسلامی بود که افکار عمومی آن، ظرفیت تاریخی و درک خوبی از مبارزه بدون خشونت دارد.