فراز و فرود کانال‌های تلگرامی پس از فیلترینگ تلگرام: کدام کانال‌ها پرطرفدار ماندند؟

با فیلتر شدن تلگرام، استفاده از تلگرام دچار فراز و فرودهایی شد. پس از اردیبهشت ماه سال ۹۷ و همزمان با فیلتر شدن تلگرام و ماه‌های ابتدایی پس از آن، استفاده از تلگرام روندی کاهشی را سپری کرد. اما از اواسط پاییز سال ۹۷ این روند متوقف شد و با روزافزون شدن استفاده از پوسته‌های ایرانی تلگرام نظیر هاتگرام و تلگرام طلایی، استفاده از این پیام‌رسان افزایش یافت.

با این حال، از اردیبهشت ماه ۹۸ و با حذف پوسته‌های مذکور، مجددا استفاده از تلگرام روندی کاهشی را به دنبال داشته است. اطلاعات حاصل از داده‌کاوی نشان می‌دهد که کانال‌های تلگرامی نیز روند مذکور را طی کرده‌اند و تعداد اعضای این کانال‌ها در هر بازه دچار فراز و فرودهایی شده است. با این حال، بین کانال‌های خبری و کانال‌های سرگرمی تفاوت چشمگیری وجود دارد.

کانال‌های خبری و کاربران جعلی

بررسی‌های صورت گرفته بر روی دو کانال خبری «خبر فوری» و «آخرین» خبر به عنوان کانال‌های خبری که دارای بیشترین عضو هستند نشان می‌دهد که تعداد اعضای این کانال‌ها دارای نوسانات فراوانی بوده است. نمودارهای زیر نشان می‌دهد که تعداد اعضای این کانال‌ها مرتبا کاهش یافته و دوباره افزایش یافته است:

در توضیح این نوسانات ذکر این نکته اهمیت دارد که بسیاری از کانال‌های تلگرامی از کاربران جعلی برای بالا نگه داشتن تعداد اعضای کانال خود استفاده می‌کنند که این امر در میان کانال‌های خبری رایج‌تر است. به همین جهت همان طور که نمودارهای فوق نشان می‌دهد، هرگاه تعداد اعضای یک کانال کاهش داشته، سریعا این کاهش جبران شده است که احتمال می‌رود این امر از طریق تزریق کاربران جعلی اتفاق افتاده است.

این کانال‌ها با این روش پس از فیلترینگ تلگرام نیز تعداد اعضای کانال خود را بالا نگه داشته‌اند.

کانال‌های سرگرمی همچنان پرطرفدار

وضعیت کانال‌های سرگرمی متفاوت از کانال‌های خبری بوده و مطابق با الگوی کلی کاهش و افزایش اعضای تلگرامی بوده است. با این حال آنچه در میان این کانال‌ها برجسته است آن است که تعداد اعضای آن‌ها با وجود فیلترینگ تلگرام کاهش چندانی نداشته است. به صورت نمونه، بررسی دو کانال «گیزمیز» و «ورزش ۳» به عنوان یکی از کانال‌های سرگرمی که بیشترین تعداد کاربر را دارد، قابل بررسی است.

 همان طور که از نمودار فوق مشخص است، تعداد اعضای کانال گیزمیز از سال ۹۶ تا سال ۹۸ بین ۱.۴ میلیون تا ۱.۸ میلیون متغیر بوده و هیچگاه از ۱.۴ میلیون کمتر نشده است و پس از فیلترینگ تنها ۱۸ درصد از تعداد اعضای آن کاهش یافته است. این در حالی است که مطابق با بررسی‌های صورت گرفته، استفاده از تلگرام در تیر ماه سال ۹۸، حدود ۲۵ درصد کمتر از ماه اسفند سال ۹۷ بوده است. کانال ورزش ۳ نیز به عنوان یک کانال ورزشی همچنان مورد توجه و اقبال کاربران تلگرامی باقی مانده است و تحولات تلگرامی تأثیرات محدودی بر روی آن گذاشته است