تهران- ایرنا- انتشار کلیپی از سگ‌کُشی با تزریق سم یا اسید و آزار این حیوانات توسط پیمانکار خاطی شهرداری تهران طی روزهای گذشته موجی از اعتراض‌ها را به دنبال داشته است.

به گزارش ایرنا تصاویر آنقدر منقلب کننده است که هرچقدر مسئولان شهرداری و پلیس طی این روزها اعلام کرده‌اند فیلم مربوط به سال ۹۶ است، باز در کاهش دامنه اعتراض‌ها تاثیرگذار نبود و واقعا هم قلب هر انسانی با دیدن آن به درد می‌آید زیرا آنقدر این اقدامات غیرانسانی است که یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران از آن به عنوان «فاجعه» یاد و اعلام کرد که موضوع را تا انتها پیگیری خواهد کرد تا مقصران این فاجعه در مجموعه شهرداری و پیمانکاران آن با برخورد جدی سازمانی و قضایی مواجه شوند.

این فیلم شامگاه یکشنبه (۲۷ مرداد) در شبکه‌های اجتماعی بارگذاری شد و در کمتر از چند ساعت بازتاب وسیعی در رسانه های داخلی و حتی خارجی پیدا کرد.

همان زمان مسئولان شهرداری تهران با انتشار متن نامه خلع ید (لغو قرارداد)‌ پیمانکار مربوطه، اگرچه اعلام کردند که فیلم مربوط به ۲ سال قبل است و با توجه به احراز تخلفات، پیمانکار مربوطه نیز لغو قرارداد شده است.

شهردار تهران هم که صبح روز دوشنبه برای امضای تفاهم‌نامه با رییس سازمان نظام پزشکی کشور به یک مراسم رفته بود در جمع خبرنگاران به این موضوع واکنش نشان داد و ضمن اعلام برخورد با خاطیان این رویداد گفت:‌ دستور پیگیری این موضوع را صادر کردم و در این باره تذکر جدی دادم؛ همچنین پیمانکاری که نسبت به عملکرد آن اعتراض شده بود خلع ید شد. 

وی افزود: ما به همه مخلوقات خداوند احترام می‌گذاریم.

پس از آن هم بود که اعلام شد یکی از مسئولان شرکت ساماندهی مشاغل تهران که فعالیتش مرتبط با ساماندهی سگ‌های بی‌صاحب بوده برکنار شده اما این اعلان‌ها از اعتراض‌ها نکاست و روز دوشنبه تجمع افرادی با عنوان حامیان حقوق حیوانات، مقابل ساختمان شهرداری در خیابان بهشت شکل گرفت.

این تجمع با تجمعی که چندماه پیش از آن در همین مکان رخ داده بود، تفاوت‌های بسیاری داشت؛ تعداد معترضان این بار بیشتر بود، آنهمه معترض از شب قبل برای تجمع فراخوان و آماده حضور در مقابل شهرداری شده بودند و نیز تجمع روز دوشنبه به درگیری انجامید.

صدای اعتراضی که به‌حق است

همزمان با تجمع حامیان حقوق حیوانات، ابتدا برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی زبان به گلایه از این تجمع گشودند و با این توجیه که چرا این افراد در برابر جنایت‌های مختلف و کشتار انسان‌ها دست به تجمع نمی‌زنند، انتقادهایی را مطرح کردند که با واکنش‌های مختلفی روبه رو شد و طیف بیشتری از شهروندان نیز در دفاع از این اعتراض و مطالبه برخاستند و آن را به‌حق خواندند و اقدام پیمانکار شهرداری را هم محکوم کردند.

در این زمینه حتی بسیاری از سلبریتی‌ها و مقام‌های رسمی نیز ورود، از این اعتراض دفاع کردند و گفتند که این معترضان را نباید مرفهان بی‌درد بنامیم زیرا مطالبه‌شان درست و اقدام انجام شده درباره سگ‌ها بسیار نامناسب بوده است.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از این افراد بود که در واکنش به این موضوع در حساب توییتری خود نوشت: «امام علی فرمود: مباد بهنگام جمع زکات از حیوانات، شب هنگام به آغل‌شان بروید! مباد میان مادران و بچه‌هایشان جدایی بیفکنید! مباد..رعایت حقوق حیوانات دستورنامه حکومت علوی بود. آن را دل‌مشغولی مرفهان بی‌درد ندانیم.»

اما چرا درگیری؟

در این میان و با وجود آنکه اعتراض تجمع‌کنندگان مقابل شهرداری به‌حق و مطالبه ای درست خوانده می‌شد، چند نکته دیگر نیز وجود دارد و مطرح می‌شود که بد نیست مورد توجه قرار گیرد؛‌ از جمله مهمترین آنها اینکه مدافعان حقوق حیوانات در اعتراض به رفتاری نامناسب تجمع کرده بودند و مطالبات و درخواستشان را ضمن اینکه در شعارهایشان فریاد می‌زدند، روی کاغذنوشته هایی هم نوشته بودند: برخورد با خاطیان و تصویب قانون حمایت از حقوق حیوانات.

این تجمع آنقدر روز دوشنبه در رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی بازتاب پیدا کرد و واکنش‌های زیادی بویژه همسو با این اعتراض‌ها را حتی نزد مسئولان کشور داشت که نمی‌توان مدعی شد مسئولان شهرداری، پلیس یا قوه قضاییه صدای معترضان را نشنیدند یا نیاز بود که برای شنیده شدن این صدا، کار به درگیری کشیده شود.

اما چرا این تجمع که خیلی‌ها با توجه به موضوع و مورد مطالبه مربوط به آن تصورش را هم نمی‌کردند که به درگیری و بازداشت عده‌ای از آنان بینجامد، آنطور به پایان رسید؟ آیا مدافعان حقوق حیوانات آمده بودند تجمع و مطالباتشان را به گوش متولیان برسانند یا درگیری ایجاد کنند؟ 

وقتی پای صحبت این افراد می‌نشینیم، می‌گویند کسانی که به دنبال دفاع از حقوق حیوانات هستند چطور ممکن است خود به دنبال درگیری آن هم با انسان‌ها باشند؟ بیشتر این افراد خود هم گلایه‌مند هستند و می‌گویند نمی‌دانند چه شد که کار به درگیری رسید.

در واقع خود این تجمع‌کنندگان هم از اینکه چرا درگیری شکل گرفته ناراحت هستند و برایشان سوال است اگرچه به نحوه عملکرد نیروهای انتظامی هم که به دنبال متفرق کردن تجمع کنندگان بودند، نقدها و گله‌هایی دارند، اما پرسش مهمی که ایجاد می‌شود این است که چطور این درگیری شروع شد و چرا؟

جزییات شروع درگیری

به‌یقین با هرکدام از طرفین درگیری ( پلیس و تجمع‌کنندگان)‌که صحبت می‌کنیم، هرکدام دیگری را عامل این درگیری معرفی می‌کنند و کار سختی هم هست که در آن شلوغی جمعیت، بررسی دقیق شود چطور این اتفاق جرقه خورد و نقطه شروع از کجا بود.

خبرنگار ایرنا اما که از صبح تا پایان تجمع و درگیری در محل حادثه حضور داشت و از نزدیک وقایع را رصد می‌کرد گزارش می‌دهد که عده ای از افراد که در بین تجمع کنندگان حضور داشتند، عامل ایجاد درگیری بوده‌اند.

این خبرنگار مشاهدات خود را اینچنین توضیح داد:‌ پس از چند ساعت از شروع تجمع و هنگامی که معترضان، حضور شهردار و توضیح او را در شعارهایشان مطالبه می‌کردند،‌ نماینده‌ای از جانب شهرداری در جمعیت حاضر شد تا با معترضان گفت و گو کند و صحبت بین آنان آغاز شود.

وی افزود: نماینده شهرداری بعد از چند دقیقه و در میان همهمه و اعتراض‌های تجمع‌کنندگان، بالاخره موفق به شروع صحبت شد و توضیحاتی از لغو قرارداد پیمانکار مربوطه را بیان و حتی نام پیمانکار را به عنوان آقای «کریمی» بیان کرد.

خبرنگار ایرنا ادامه داد:‌ در این زمان چند نفر از معترضان بودند که اجازه نمی‌دادند نماینده شهرداری صحبتش را تمام کند و مدام وسط حرف‌هایش می‌پریدند و می‌گفتند: دروغگو، دروغگو ...» و از آنجا که این اعتراض‌ها در ادامه با همراهی برخی دیگر از معترضان نیز تداوم یافت، نماینده شهرداری موفق نشد بقیه سخنانش را بیان و کامل کند بلکه مجبور شد به داخل ساختمان شهرداری برگردد.

به گفته وی، در این میان چند نفر از معترضان که پرسروصداتر از بقیه بودند و هویتشان مشخص نبود که آیا واقعا از اعضای انجمن‌های مدافع حیوانات هستند یا افرادی که با این عنوان در تجمع حاضر شده بودند، به سمت نماینده شهرداری حمله‌ور شدند و حتی چند مشت هم به وی زدند که ماموران انتظامی ضمن جداکردن این افراد سعی کردند از نماینده شهرداری محافظت و او را به داخل هدایت کنند که درگیری از اینجا شروع شد و جرقه خورد.

خبرنگار ایرنا در تشریح مشاهدات خود از ماجرا ادامه داد:‌ در این زمان با ورود دیگر نیروهای انتظامی، حرکت ماموران به سمت تجمع‌کنندگان برای متفرق کردن آنان و نیز بازداشت عده‌ای از معترضان نیز شروع شد که افراد بازداشت شده را به داخل ون‌ها می‌بردند.

مطالبه سمن‌ها بحق است؛ سودجویان شناسایی شدند

در این زمینه البته حمیدرضا گودرزی معاون امنیتی استاندار و دبیر شورای تامین استان تهران به خبرنگار ایرنا گفت: پیگیری برای آزادی دستگیرشدگان از مقابل شهرداری پایتخت در جریان تجمع اعتراضی برای حمایت از حقوق حیوانات جریان دارد.

وی با بیان اینکه نگرانی برای آزادی مدافعان حقوق حیوانان وجود ندارد افزود: مطالبه مردم و سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد) در خصوص حمایت از حقوق حیوانات به‌حق است.

گودرزی همچنین گفت که در این تجمع مطالبه‌گرانه که حق سمن‌ها و مردم بود متاسفانه یک عده افراد سودجو نیز سعی بر موج‌سواری بر این موضوع داشتند که شناسایی و بازداشت شدند.

معاون استاندار تهران در عین حال تاکید کرد: مسئولان استان تهران و مراجع قضایی موضوع مورد مطالبه مردم را پیگیری می‌کنند و حتماً نتیجه اقدامات از طریق رسانه‌ها اعلام می شود.

البته شنیده‌ها نیز حاکی است که بعد از بازداشت، بیشتر دستگیرشدگان که از مدافعان حقوق حیوانات بودند و تنها برای اعتراض در این محل حاضر شده بودند تاکنون آزاد شده‌اند.

اظهارنظر رییس پلیس پایتخت

در این میان رییس پلیس پایتخت نیز امروز در گفت و گو با رسانه‌ها ضمن اعلام اینکه شهروندان مشاهداتشان از حیوان آزاری را اطلاع دهند تا با آزاردهندگان برخورد شود، اظهارداشته است:‌ تصاویر منتشر شده از حیوان آزاری در فضای مجازی، جدید نبوده و مربوط به سال‌های قبل است، در همین راستا نیز فردی که اقدام به انتشار این تصاویر و جریحه‌دار کردن افکار عمومی کرده بود به‌زودی از سوی پلیس دستگیر خواهد شد؛ البته این اظهارنظر با واکنش‌هایی هم همراه بود و بسیاری موضع گرفتند که منتشرکننده تصاویر باید تشویق شود نه بازداشت.

لایو بی‌بی‌سی آنجا چکار می‌کرد؟

یکی دیگر از نکات مرتبط با تجمع خیابان بهشت که این روزها توسط کاربران شبکه‌های مجازی هم بسیار مورد توجه قرار گرفته توجه خاص و ویژه رسانه‌های خارجی به موضوع و برجسته کردن آن و مهمتر از آن، انتشار تصاویر این تجمع به صورت برنامه‌ریزی شده لایو (زنده) از شبکه انگلیسی بی‌بی‌سی و توسط یکی از افراد مرتبط با این رسانه بوده که خود را به عنوان حامی حقوق حیوانات در جمع این حامیان حقوق حیوانات جازده است.

یکی از این بازخوردها مربوط به یک کاربر توئیتر بود که با عنوان «حسن لطفی» نوشته است: «امروز خیابان بهشت بودم و اعتراضات به سگ‌کشی را از نزدیک دیدم، با احترام به حامیان واقعی حیوانات، ولی مشاهده کردم برخی از این کسانی که جمع شده بودند دنبال مقاصد خاص دیگری بودند و لایو زنده پخش می‌کردند یا دنبال تصاویر دیگری بودند تا اخبار خشونت را بفرستند جایی که باید بفرستند».

بازتاب‌ها به درگیری خیابان بهشت

البته واکنش‌ها به موضوع درگیری تجمعی که مسالمت‌آمیز شروع شد و انتظار هم می‌رفت مسالمت‌آمیز پایان یابد، همچنان ادامه دارد و در این میان نقدهایی هم به عملکرد پلیس شده است که ماموران می‌توانستند حتی پس از شروع درگیری با ملایمت بیشتری با این افراد که قاطبه آنان از شهروندان عادی و از جمله حامیان حقوق حیوانات هستند، به منظور متفرق کردن جمیعت برخورد کنند و در این میان برخی هم نقطه نظرات دیگری را بیان کرده‌اند.

از جمله شهربانو امانی عضو شورای اسلامی شهر تهران که اعلام کرد: طبق اصل۲۷ ‎قانون اساسی مردم معترض حق تجمع دارند؛ باید مشخص شود چه کسانی به‌ خود اجازه داده‌اند به تجمعی مسالمت‌آمیز حمله‌ور شوند؟

مجید فراهانی دیگر عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز در این زمینه توئیت کرده است:‌ به خشونت کشیدن اعتراض مدنی شهروندان مدافع حقوق حیوانات محکوم است.

وی با هشتگ «مدارا و تحمل» تاکید کرد:‌ اعتراض مدنی شهروندانی که در برابر تخلفات ولو قدیمی پیمانکاران با تجمع در برابر شهرداری تهران اعلام موضع کردند حداقل اقدامی بود که در مسیر تهران شهری برای همه باید رعایت می‌شد.

حق شهرداری برای توضیح

البته در این میان «علی اعطا» سخنگوی شورای شهر تهران در گفت و گو با رسانه‌ها در واکنش به این موضوع گفته است: کسی نافی حق اعتراض شهروندی در این خصوص نیست، اما باید این حق را متقابلاً برای مدیریت شهری نیز قائل شد که توضیح بدهد و انتظار می‌رود که معترضان نیز در آرامش کامل به این توضیحات توجه و در نهایت نسبت به راستی‌آزمایی توضیحات اقدام کنند.

وی ادامه داد: این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که در حال حاضر شهرداری تهران با حسن نیت موضوع را توضیح می‌دهد و ابعاد مختلف موضوع را تشریح می‌کند که اولا این فیلم قدیمی است و دوما این پیمانکار که همان پیمانکار خاطی ۲ سال قبل بود، خلع ید و سوم اینکه با مأمور خاطی نیز برخورد شده است.

به گفته اعطا، بی‌تردید شورا نظارت جدی‌تری در این حوزه اعمال می‌کند و در صورت ضرورت تحقیقات لازم را آغاز خواهد کرد و علاوه بر آن اشکالات موجود را نیز برطرف می کند.

شهرداری هم زودتر آستین‌ها را بالاتر بزند

وی خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود شهرداری تهران نیز با توجه به حساسیت موضوع و مسائل پیش آمده در اسرع وقت نسبت به بررسی دقیق ماجرا و گزارش جزییات موضوع به شهروندان و نمایندگان آنان در شورا اقدام کند.

مبلغ قرارداد پیمانکار متخلف

صرفنظر از وقایع روز دوشنبه خیابان بهشت، برخی منتقدان به موضوع قرارداد پیمانکار متولی ساماندهی سگ های ولگرد پایتخت نیز اشاره می‌کنند و شهرداری را متهم می‌سازند که افزون بر یک میلیارد تومان به پیمانکار پول داده که سگ‌ها را به بدترین شیوه بکشد؛ گرچه این رقم رقم بالایی است و مطالبه و نقد مطرح شده هم درست است و اگر هزینه ای از بیت‌المال می‌شود نباید مورد سوءاستفاده قرار گیرد، اما وقتی پای مسئولان شهری می نشینیم، آنان نیز صحبت‌ها و استدلال‌هایی دارند.

آنطور که در سایت شفافیت شهرداری آمده پیمانکار مربوطه با عنوان «شرکت آریا دامپرور البرز» طرف قرارداد شهرداری در تاریخ ۲۹ فروردین سال ۹۷ به مبلغ یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان قرارداد بسته است و موضوع قرارداد نیز فعالیت های کلینیکی و نگهداری از سگ های غیرمفید عنوان شده است.
متولیان شهری می‌گویند که غیر از مرکز جمع آوری سگ های بی‌صاحب در آرادکوه، چند مرکز دیگر جمع‌آوری سگ های ولگرد نیز وجود دارد که روند جمع‌آوری، عقیم‌سازی و سایر موارد از جمله محل نگهداری آنها هزینه‌بر است و اگر قرار این میزان و عدد قرارداد (بیش از یک میلیارد تومان) را مقایسه کنیم می توانیم به طور مثال به هزینه جمع آوری پسماند تنها یک ناحیه در شهر تهران بپردازیم که در سال حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد.

شهر تهران ۳۵۰ محله دارد که در قالب ۱۱۰ محله شهرداری اداره می‌شوند و مشخص است که هزینه کل این بخش از جمع‌آوری پسماند آن چقدر است و در غیر آن صورت باتوجه به افزایش هزینه ها، پیمانکاران تمایلی برای انجام فعالیت های شهری نخواهند داشت و باید برای آنها نیز بصرفد.

براساس گزارش‌های مسئولان شرکت ساماندهی، هزینه جمع آوری، پلاک‌کوبی، معاینه، بیماری‌زدایی، نگهداری، عقیم‌سازی و سایر موارد این فرآیند برای هر یک سگ حدود پنج میلیون تومان است و وقتی این رقم را با هزینه سایر خدمات مثلا در حوزه خدمات شهری مقایسه می کنیم می بینیم که اجرای چنین اقداماتی هزینه بر است؛ لذا باتوجه به اعتراض های شهروندان به حضور سگ های بی صاحب و مصائب حضور آنها، به نظر می رسد باید نگاه واقع بینانه‌ای نیز به موضوع داشت و به بهانه یا توجیه یک اقدام نامناسب پیمانکار خاطی، دیگر بخش‌های موضوع را هم دید.

توضیحات شرکت ساماندهی و ماجرای اخاذی با فیلم

با این حال، آنچه مشخص است اینکه شهرداری تهران تاکنون از اتفاق رخ داده در مرکز ساماندهی سگ‌های بی‌صاحب نه تنها دفاع نکرده بلکه اقدامات لازم را در لغو قرارداد و برکناری یکی از مسئولان متولی در شهرداری نیز انجام داده و در تلاش است پیگیری‌های بعدی و شکایت از متخلفان را در مراجع قضایی هم به نتیجه برسد.

در این زمینه برخی متولیان شهری اعلام کرده‌اند اصلا انتشار ماجرای فیلم هم که وقوع رخداد آن به سال ۹۶ باز می‌گردد به علت اخاذی از پیمانکار بوده و توسط یکی از کارگران اخراجی انجام شده است.

در این زمینه برای بازتر شدن ابعاد بیشتر ماجرا یکی به نقل از شرکت ساماندهی مشاغل شهر تهران توضیحاتی درباره این موضوع سگ‌کشی در گفت وگو با برخی رسانه ها منتشر شده است.

یکی از مسئولان شرکت ساماندهی صنایع مشاغل اعلام کرده است:‌ شهرداری تهران طبق قانون سگ‌ها را عقیم‌سازی، بیماری‌زدایی و انگل‌زدایی و در محیط طبیعی رهاسازی می‌کند، اما برخی از این سگ‌ها بیماری خاص دارند و امکان رهاسازی‌شان وجود ندارد.

وی ادامه داد: در گذشته شهرداری‌ها با گلوله و مجوز نیروی انتظامی این سگ‌ها را حذف می‌کردند، اما در حال حاضر وزیر کشور دستورالعمل صادر کرده که نباید با گلوله این سگ‌ها حذف شوند؛ به‌همین دلیل، با تزریق دارو سگ‌ها را می‌کشند که «مرگ با ترحم» گفته می‌شود.

به گفته این مقام مسئول، فیلم حاوی حیوان‌آزاری که به‌تازگی منتشر شده است را کارگر خاطی گرفته؛ فردی که خود به نوعی با بی‌دقتی و به شکل نامناسب سگ‌ها را می‌کشته و سپس خودش این فیلم را به چند حامی حیوانات فروخته است.

وی خاطرنشان کرد: کارگر خاطی باید دور از توله‌ها این کار را انجام می‌داد، اما به بدترین حالت انجام داده و لاشه سگ را در محوطه‌ای که سایر سگ‌ها هستند رها کرده که این اقدامات سبب اخراجش شده بود.

واقعیت در کنار هم؛ مدافعان و مخالفان جمع‌آوری سگ‌ها

صرفنظر از وقایع روز دوشنبه خیابان بهشت و اینکه چه افرادی در خلال این تجمع سعی در ایجاد درگیری داشتند و کار به کجا رسید، اصل موضوع جمع‌آوری سگ‌های بی‌صاحب خود طی سال‌های اخیر به معضلی که یکسری طرفدار و یکسری مخالف دارد تبدیل شده است.

اگرچه در یکسو عده‌ای از مدافعان حقوق حیوانات مخالف جمع‌آوری، عقیم سازی یا بعضی از دیگر موارد ساماندهی سگ‌ها هستند، بسیاری از شهروندان بویژه در مناطق حاشیه پایتخت و نیز سایر شهرهای اطراف مثل مناطق جنوبی شهر تهران واقع در شهرستان ری و حتی شهرهایی مانند پردیس در شرق پایتخت، همواره از پرسه سگ های بی‌صاحب، حمله آنها به کودکان و خطرات انتقال بیماری‌های قابل سرایت گلایه کرده‌اند و صدای اعتراضشان نیز همچنان بلند است.

در این زمینه پیشتر و در سال‌های قبل، کشتن سگ‌های جمع آوری شده بویژه آنها که دارای بیماری بودند و امکان عقیم‌سازی و رهاسازی آنها به طبیعت وجود نداشت، با استفاده از سلاح یا شیوه های دیگر انجام می‌شد که به دنبال همین اعتراض های مدافعان حقوق حیوانات به ارائه دستورالعمل نیز رسید.

شهرداری‌ها می‌گویند از یکسو از آنان جمع‌آوری و ساماندهی سگ‌های بی‌صاحب مطالبه می‌شود که موضوعی پرهزینه هم است و اخیرا وزارت کشور نیز بخشنامه کرده که سگ‌ها پس از عقیم‌سازی در طبیعت رها و آنها که بیمار هستند هم با استفاده از تزریق، پس از داروی بیهوشی و طی یک فرآیند مشخص، معدوم شوند و در این شرایط ضمن تاکید بر برخورد با کسانی که در انجام وظایفشان مرتکب تخلف می‌شوند، نباید کل فرآیند و موضوع مهم مورد مطالبه مردم نادیده انگاشته شود.

شهرداری هم شکایت می‌کند

در این شرایط خود شهرداری تهران همه اعلام کرد که شاکی و به دنبال شکایت از خاطیان در این موضوع است.

غلامحسین محمدی رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران در این باره به خبرنگار ایرنا گفته است:‌ حتما از این پیمانکار شکایت می کنیم اما موضوع پیچیده تر از این حرف‌هاست چراکه برخی کارگران هم تخلفات جدی کرده‌اند که شهرداری از آنها هم شکایت می‌کند.

وی برخورد و مجازات عاملان موضوع سگ‌کشی را به‌حق می داند و می‌خواهد که فرصت لازم به مراجع دارای صلاحیت داده شود تا به این موضوع در زمان مناسب رسیدگی شود.

تهرام/۹۳۴۳/ ۱۰۰۸