به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خبرگزاری ها، تارنماهای خبری- تحلیلی و روزنامه ها در دو روز گذشته به طور ویژه انتقادهای وارد به شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان و عملکرد ریاست آن را مورد توجه قرار داده اند. این گزارش به بررسی اهم گزارش های منتشر شده در این ارتباط پرداخته است.
عارف و انتقادات اصلاح طلبانه
در روزهای گذشته، به بهانه ارزیابی عملکرد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان، انتقادات به شخص «محمدرضا عارف» رییس این نهاد جمعی شدت یافته است.
به نوشته «خبرآنلاین»، اگر در صفحات نشریات اصلاح‌طلب تورق کنید کمتر شماره‌ای را می‌توان یافت که قلم به انتقاد از وی به تحریر درنیامده باشد و چهره‌ای سیاسی زبان به ایراد از او نچرخانده باشد. «غلامحسین کرباسچی»، دبیرکل حزب «کارگزاران سازندگی» اخیرا عارف را در سیبل حملات خود قرار داد و گفت: محمد رضا عارف در شورای عالی اصلاح طلبان و مجلس در این مدت چه کار کرده است؟ همه اعتراض‌های اصلاح‌طلبان به دلیل عملکرد اوست. وی عملکردی ندارد که کسی بخواهد از او انتقاد کند.
«سعید حجاریان»، چهره برجسته جبهه اصلاح طلبی نیز انتقاداتی را متوجه عارف کرده است. تئوریسین اصلاحات می گوید: اگر صد نفر نماینده به مجلس بفرستیم، اما لیدر نداشته باشند، به هر طرفی می‌لغزند و هزینه ایجاد میکنند، فراکسیون امید به چنین وضعیتی دچار شد لذا می‌بینیم استراتژی دقیق ندارد و مواضع‌اش ناهمگون و رأی هایش غیرشفاف است، اما در مقابل رادیکال‌های مجلس مدیر دارند.
از سوی دیگر «علی شکوری راد» دبیرکل حزب «اتحاد ملت»، عارف را فردی دانشگاهی و غیرسیاسی خواند. «عبدالله ناصری» عضو شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات نیز ادامه لیدری عارف را برای جریان اصلاحات را پرهزینه می داند.
«خبرآنلاین» به انتقاد از شخص عارف پرداخته و می نویسد: انگار سودای رسیدن به پاستور برای عارف پایان نیافته است. او به دنبال نقش آفرینی در سطوح بالاتر سیاسی است. به نظر می‌رسد اظهارات اخیر عارف مبنی بر اینکه او نیز شانس پیروزی در انتخابات ۹۲ را در صورت ماندن در میدان رقابت داشت می‌توان نوعی زمینه‌چینی وی برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ نیز تلقی شود.
«حسین مرعشی» سخنگوی کارگزاران نیز در گفت وگو با «ایرنا» با تأکید بر اینکه جوهره عارف سیاسی نیست و او شخصیتی دانشگاهی و متین دارد در رمزگشایی از ورود عارف به مجلس دهم این‌گونه توضیح می‌دهد: سقف پرش ما برای انتخابات ۹۴ عارف بود. او اگر محافظه‌کار نبود که نمی‌توانست وارد مجلس شود. حتماً او نیم‌نگاهی به تائید صلاحیتش در انتخابات ریاست جمهوری دارد.
انتقادات به شورا و جایگزین های احتمالی آن
انتقاد به شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان هم از محورهای مورد توجه رسانه ها است؛ مساله ای که از دید ناظران امکان افتراق میان اصلاح طلبان را فراهم می کند.
«اسماعیل دوستی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به گمانه زنی‌ها مبنی بر ورود احزاب اصلاح طلب به طور مستقل از شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان در انتخابات پیش رو به «باشگاه خبرنگاران جوان» گفت: معتقدم نباید در جریان اصلاحات اختلافی به وجود بیاید، بلکه باید انسجام داشته باشیم؛ اما متأسفانه اعضای شورای عالی انتقادات را نمی‌پذیرند و به همین دلیل احتمال اینکه برخی شخصیت‌های برجسته اصلاح طلب ساز جدایی بزنند وجود دارد.
او در پاسخ به این که آیا چهره ای چون «رسول منتجب نیا» قرار است به صورت مستقل از شورای عالی وارد انتخابات شود، گفت: نه تنها منتجب نیا بلکه بسیاری از اصلاح طلبان دیگر به شورای عالی نقد دارند و احتمالا به صورت ائتلاف با شورای عالی وارد انتخابات نمی‌شوند. دوستی تصریح کرد: منتجب نیا و برخی دیگر از اصلاح طلبان انتقادات تندی به شورای عالی دارند، معتقدم شورای عالی باید نظر این افراد را بپذیرد و در جهت انسجام گام بردارد، نه در جهت افتراق.
به نوشته «ایرنا»، مجموع انتقادات به عملکرد شورای عالی سیاستگذاری را می توان در سه گروه دسته بندی کرد؛ بخشی از این انتقادات متوجه ذات شورا است و پیش از این هم مطرح بوده است. کمرنگ بودن نقش احزاب در تصمیم گیری‌ها و کم‌توجهی به احزاب کوچکتر اصلاح طلب از جمله این انتقادات است. جنس دسته دوم انتقادات اما ذاتی نیست و عارضی است و ریشه در عملکرد این شورا به ویژه کارنامه منتخبان آن در لیست امید دارد. انتقاد سوم اما متوجه رئیس شورای عالی سیاستگذاری است.
این رسانه در واکاوی آلترناتیوهای احتمالی برای شورای سیاستگذاری نوشت: جایگزین یا نسخه بدیل شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان معادله چند مجهولی است که بسیاری از منتقدان شورا در پی کشف و حل آن هستند. مباحثی مانند پارلمان اصلاحات در دسته همین تلاش ها برای یافتن آلترناتیو است. طرحی که در جبهه هماهنگی اصلاحات مورد بررسی قرار گرفت اما نتوانست اجماع اصلاح طلبان را برای اجرایی شدن به دست آورد.
ملغی شدن شورای عالی سیاستگذاری و بازگشت به همان سازوکار جبهه اصلاحات هم راه جایگزین دیگری است که منتقدان آن را به عنوان آلترناتیو مطرح میکنند اما همچنان با این پرسش مواجه اند که اگر سازوکار جبهه اصلاحات کافی و کارگر بود، ضرورت تشکیل شورای عالی سیاستگذاری چه توجیهی داشت.
«بحث بر سر تقویت جبهه اصلاحات نیست»
رسانه ها همچنین از زاویه ای دیگر به ارزیابی نقدهای مطرح شده به شورای عالی و ریاست آن پرداختند.
برخی اصلاح طلبان نقدهای اخیر به شورای عالی و ریاست آن را در راستای منافع جمعی اصلاح طلبان نمی دانند. «جواد امام» مدیرعامل بنیاد باران در گفت و گو با «ایسنا» در مورد انتقادات اخیر به عارف و شورای عالی سیاستگذاری پاسخ داده است. به گفته امام، مطرح شدن انتقاد با هدف بازسازی اصلاحات بسیار مفید است، ولی متاسفانه مطالبی که چند روز گذشته مطرح شده است، مستقل از عملکرد شورای عالی یا فراکسیون امید بوده و بیشتر مطالب شخصی است.
به گفته امام، اگر بحث بر سر تقویت جبهه اصلاحات بود، مطالب باید به گونه دیگری مطرح می‌شد، البته هنوز هم حرف واحدی از حزب کارگزاران شنیده نمی‌شود و من معتقدم که بحث شخصی میان کرباسچی و عارف است و موضوع شخصی شده و ارتباطی با شورای عالی ندارد. البته همه باید بپذیرند که نقدهایی به عملکرد شورای عالی وارد است و همه اصلاح‌طلبان باید برای رفع این انتقادات اقدام کنند. انتقادات به شورای عالی به خروجی لیست این شورا بازمی‌گردد، زیرا افرادی که معرفی شدند، نتوانستند پاسخگوی مسئولیت خود و انتظارات جامعه باشند اما نقد با تخریب تفاوت دارد.
این مساله ای است که خود عارف هم به تازگی به آن اشاره کرده است. به نوشته «انصاف نیوز»، عارف در دیدارهای جداگانه با فعالان سیاسی اصلاح‌طلب استان تهران و مرکزی با اشاره به اینکه رمز موفقیت گفتمان اصلاحات انسجام و همبستگی است، گفت: اما به نظر می رسد ماموریت عده‌ای محدود در داخل جریان اصلاحات شکاف انداختن در داخل این جریان است و من از همه فعالان اصلاح‌طلب درخواست می‌کنم به خاطر حفظ گفتمان اصیل اصلاح‌طلبی از طرح مطالبی که باعث ایجاد دو دستگی در خانواده اصلاحات می شود پرهیز کنند.
عملکرد دولت؛ چشم اسفندیار اصلاح طلبان؟
برخی عملکرد شورای عالی سیاستگذاری را در ارتباط با دولت و فراکسیون امید موجب تضعیف اصلاح طلبان می دانند.
در همین ارتباط، «سیدفرید موسوی» نماینده تهران در مصاحبه با «ایسنا» می‌گوید: با توجه به اینکه جریان اصلاح طلبی تمام قد از دولت حمایت کرده طبیعی است کوتاهی دولت به حساب اصلاح‌طلبان گذاشته شود. او معتقد است برخی جریان‌های سیاسی پمپاژ یاس و ناامیدی را در راستای تخریب رقیب انتخاباتی می‌دانند اما از این غافل هستند که هر کسی از قطار اصلاحات پیاده شود لزوما سوار قطار آنها نخواهد شد.
تارنمای «مشرق نیوز» هم در گزارشی اصلاح طلبان را مسوول عملکرد دولت روحانی دانست و نوشت: مسئولیت دولت این روزها به پای اصلاحات نوشته شده است. همانطور که محسن پیرهادی دبیرکل جمعیت پیشرفت و عدالت گفت که «من قبول ندارم که تفکر اصلاح طلب و کارگزاران به ویژه در تیم اقتصادی دولت نفوذ کرده، این تخفیف ماجراست. حرف من این است که ترکیب اقتصادی دولت فعلی، دقیقا نسخه تمام عیار عملکرد کارگزارانی و اصلاح طلبی است.»
ماهی گیری اصولگرایان از آب گل آلود
مساله انتقادات اصلاح طلبان از عارف، دستمایه بهره جویی سیاسی رسانه های اصولگرا قرار گرفته است. تارنمای «مشرق نیوز» با اشاره به اظهارات اخیر «حسین مرعشی» سخنگوی کارگزاران در گفت وگو با «ایرنا» مدعی شد: سخنگوی کارگزاران نسخه عارف و صفایی فراهانی و حجاریان و علوی‌تبار را یک جا پیچید.
اشاره مشرق به بخشی از اطهارات مرعشی است که گفته بود: اگر قرار باشد روزی نیروهای رادیکال را به صحنه بیاوریم می‌توانیم از آقایان صفایی فراهانی، حجاریان، علوی‌تبار و عبدالله نوری استفاده کنیم و اگر قرار شد محافظه‌کاران را بیاوریم امثال عارف را می‌توانیم به کار بگیریم.