تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۳۹۸ - ۱۰:۴۵

تهران- ایرنا- هم­زمان با برگزاری بیست و ششمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، بنا بر آن قرار گرفت تا در کنار توجه به جوانان، بخشی از فعالیت این رویداد را بر نگاهی به هنرمندان بومی استان ایلام که الزاماً جوان هم نبودند، متمرکز کنیم.

بر همین اساس، مقرّر شد تا طی کارگاه و پروژه عملی - اجرایی متفاوت با هنرمندان استان ایلام و با توجه به اقلیم، جغرافیا، محیط و دغدغه­ های خلاقانه ­این افراد در حوزه­ هنرهای مدرن؛ پروژه­ متفاوتی را تعریف کنیم.

در شاخه­ هنرهای مدرن، سراغ هنر محیطی رفتیم. اگر این روزها در حال گذراندن بیست و ششمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان هستیم؛ در زمینه جشنواره ­های هنر محیطی، شصتمین رویداد را این بار در استان ایلام اجرا می ­کنیم.

هنر محیطی در ایران، با گرایشی که ما آن را پیگیری می‌کنیم در نگاهی کلان، با تفکر زیست ­محیطی و دغدغه ­های این حوزه ارتباط تنگاتنگی دارد. در حقیقت؛ هنر محیطی در ایران، تلاش می­ کند تا بحران ­های زیست­ محیطی را به­ عنوان نقطه هدف خود قرار دهد و فعالیت هنرمندان در این حوزه را با دغدغه های زیست­ محیطی، در پیوند با هنر و همسو با اقلیم و ویژگی ­های جغرافیایی هر منطقه مورد توجه قرار دهد.

با حضور در ایلام متوجه شدم که یکی از اصلی­ ترین جاذبه­ های محیطی و البته از مهم­ترین دغدغه‌های زیست‌محیطی هنرمندان و در نگاهی وسیع­تر مردم ایلام؛ جنگل ­های بلوط منطقه زاگرس است. در عین حال؛ به دلیل خشکسالی و سلسله مسائلی از این دست در فصل تابستان، شاهد آتش­ سوزی ­های متعدد در جنگل­ های بلوط منطقه زاگرس هستیم. با توجه به این رویکرد، بر آن شدیم تا پروژه تعاملی و محیطی هنرمندان بومی استان ایلام را با محوریت جنگل ­های بلوط این استان رقم بزنیم.

در گام اول؛ تلاش کردیم تا به این نکته مهم پی ببریم که بلوط برای مردمان ایلام دارای چه جایگاه، معنا و مفهومی است و اینکه دریابیم چگونه می ­توانیم با محوریت بلوط و جایگاه آن میان عموم مردم، به طرح موضوعی محیطی بپردازیم. در این میان متوجه شدیم طی دو، سه هفته گذشته بخش مهمی از جنگل ­های بلوط ایلام دچار حریق شده ­اند.

با حضور در این منطقه و شناخت محیطی و همچنین ثبت تصاویر در قالب هنر عکاسی تلاش کردیم تا بخشی از عناصر تولید و اجرای پروژه را که بیشتر آنها به عناصر محیطی منطقه جنگلی سوخته، باز می‌گشت جمع ­آوری کنیم. در ادامه، پروژه‌ای هماهنگ با استناد به تمام مواد و مصالحی که اغلب آنها از طبیعت وام گرفته شده و برخی از مواردی را که توسط خود هنرمندان تهیه شده اما هم راستا با عناصر طبیعی و پروژه محیطی و محوری جنگل ­های بلوط است با رویکرد توجه به محیط زیست برگزار کنیم.

در مواجهه با هنرمندان مختلف استان‌ها و شهرستان‌های کشورمان مانند ایلام که از نظر غنی بودن امکانات شاید در حد استان‌ها و شهرستان‌های بزرگ کشور نباشند؛ باید به این نکته توجه داشت که ظرفیت‌های موجود میان هنرمندان در چنین مناطقی مانند ایلام، ظرفیت ­هایی بکر و در عین حال خلاقانه ­ای است که می ­توان با هدایت و حمایت آنها به ویژه در شاخه هنرهای مدرن و هنر محیطی، به گفتمانی میان سنت و رویکرد مدرن در ساحت تولیدات آثار هنری دست یافت.

گفتمانی که چه در ارتقا و رشد جایگاه مفاهیم کلان هنری میان هنرمندان و چه در ارتباط گیری عموم مخاطبان با تولیدات آثار هنری به ویژه در شاخه هنرهای مدرن، می­ تواند در رشد و توسعه فرهنگی جامعه بسیار راهگشا باشد.

در قالب برگزاری رخدادها و رویدادهای جشنواره‌ای مانند جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، آماری وجود ندارد که طی هر دوره از برگزاری و تجربه چنین رخدادهایی تا چه حد شاهد حضور هنرمندان بومی هستیم. اما شکل­ گیری گفتمان میان هنرمندان بومی و هنرمندان دیگر استان ­ها در زیر چتر واحدی مانند رویدادی جشنواره ای، باعث آشنایی و اشراف تمامی شرکت کنندگان در چنین رویدادهایی با ظرفیت ­هایی می ­شود که به شکل مستقیم در ارتباط با اقلیم، جغرافیا و محیط استان میزبان قرار دارد.

برقراری این گفتمان میان آنچه که طبیعت به عنوان بستری برای خلق آثار هنر محیطی در اختیار هنرمندان قرار می دهد و نگاه خلاقانه هنرمندان می ­تواند به خلق آثار هنری بدیع، ماندگار و در نوع خود جریان ساز منتج شود.