چهل وپنجمین اجلاس سران کشورهای گروه جی ۷ با حضور رهبران ایالات متحد آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلستان، ایتالیا، ژاپن و کانادا امروز شنبه در شهر بیاریتز در جنوب غربی فرانسه به میزبانی امانوئل مکرون آغاز می‌شود.
محور اصلی این اجلاس مبارزه با عدم تساوی معرفی شده است و موضوعاتی مانند امنیت، تغییرات اقلیمی، خشونت بر علیه زنان و تساوی جنسی مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت. با این حال انتظار می‌رود که مسئله اوکراین، سوریه، ایران و برگزیت نیز مورد مذاکره قرار گیرد.
این نشست در حالی برگزار می شود که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه روز گذشته در کاخ الیزه با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری و همچنین با لودریان وزیر خارجه فرانسه دیدار و گفت و گو کرد؛ ظاهرا قرار است مکرون پیامی به جی ۷ ببرد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، در روزهای گذشته پس از فنلاند، سوئد و نروژ، به فرانسه سفر کرد و در دیداری که حساس و کم سابقه توصیف شده، در پاریس با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه گفت و گو کرد. ظریف پس از این دیدار، گفت‌وگوها با رئیس جمهور فرانسه را خوب و سازنده خواند.
وزیر امور خارجه بعد از این دیدار در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: «رئیس جمهور مکرون و رئیس جمهور روحانی چند هفته پیش با هم گفت و گوی تلفنی داشتند. هدف این گفت و گوها این بود که ببینیم چگونه می توان توافق هسته ای را از طریق عمل کردن اروپا به تعهداتش ذیل این توافقنامه حفظ کرد. رئیس جمهور مکرون هفته گذشته پیشنهاداتی را به رئیس جمهور روحانی ارائه داد و ما معتقدیم که این پیشنهادات حرکت در مسیری درست است؛ هر چند تا رسیدن به هدف فاصله داریم. ما امروز مذاکرات خوبی داشتیم و در نشست امروز من با رئیس جمهور مکرون احتمالاتی را مورد بررسی قرار دادیم. در حال حاضر ایشان قصد دارد با شرکای اروپایی و سایر طرف‌های همکاری درباره اینکه از این به بعد چه باید کرد، گفت و گو کند.»
فرانسه از یکی دو ماه قبل تحرکات خود برای حفظ توافق هسته ای را افزایش داده است. در این راستا یک ماه پیش همزمان با اجرایی شدن گام دوم کاهش تعهدات برجامی، امانوئل بون، مشاور ویژه رئیس جمهور فرانسه روز چهارشنبه ۱۹ تیرماه با یک طرح به تهران آمد و با حسن روحانی رئیس جمهوری، محمد جواد ظریف و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد.
مشاور ارشد امانوئل مکرون در سفر به تهران طرح فریز مقابل فریز یا انجماد مقابل انجماد را پیشنهاد داد. طرحی که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان درباره آن اینگونه توضیح داد: «بر اساس این طرح ایران در این مرحله کاهش تعهدات هسته‌ای خود را فریز می‌کند و در مقابل آمریکا هم برخی از معافیت‌های نفتی ایران را به صورت موقت دوباره احیا می‌کند تا مذاکرات با ایران به جریان بیفتد. البته این طرح از سوی ایران تایید نشد.»
چند روز پیش و قبل از سفر محمد جواد ظریف به اسکاندیناوی و فرانسه، وب سایت دیلی بیست نوشت: «قریب به یک ماه پیش گفته شد که رئیس جمهور فرانسه در گفت و گو با همتای ایرانی خود پیشنهاد تعلیق در برابر تعلیق را داده که به معنای تعلیق تحریم‌های آمریکا در برابر تعلیق کاهش تعهدات برجامی ایران بوده است. طرحی که صرفا در حد رسانه ای مطرح شد اما این از سوی هیچ مقام مشخصی در ایران، فرانسه یا آمریکا تایید یا تکذیب نشد.»
دیلی بیست در عین حال این را هم نوشت که میان مقامات شورای امنیت ملی آمریکا درباره جزئیات طرح تعلیق در برابر تعلیق اختلاف نظر وجود دارد. یکی از مهم ترین اختلاف ها برسر این بوده که آیا برای شروع، بخش گزینش شده ای از تحریم‌ها را تعلیق کنند یا همچنان تحریم‌ها را حفظ کنند و یا کل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران را به حالت تعلیق درآورند.
با این حال هنوز از طرح فرانسه که قرار است در نشست جی ۷ مطرح شود جزئیات و خبر دقیقی در دست نیست. گمانه زنی‌های بسیاری در سطح رسانه‌ای صورت گرفته، با این حال باید دید که مکرون در جی هفت چه می‌کند؟
البته موضوع مهم دیگری که قرار است در نشست جی ۷ مطرح شود، موضوع پیوستن دوباره روسیه به این گروه است. روسیه در زمان باراک اوباما رئیس جمهور پیشین‌آمریکا از گروه جی ۷ و به دلیل مسائل مربوط به اوکراین و کریمه اخراج شد. این روزها بار دیگر حضور روسیه در این گروه مطرح شده است با این حال ظاهرا تنها دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با شرکت روسیه موافقت کرده است. ترامپ حتی گفت که روسیه باید شامل این گروه باشد، زیرا مسایل بسیار زیادی که ما در مورد آنها بحث می‌کنیم، با روسیه ارتباط دارند و در صورت بازگشت روسیه به گروه «جی۷» بحث در مورد برخی از مسائل بسیار ساده‌تر خواهد بود.
اما موضع اتحادیه اروپا در خصوص بازگشت روسیه بر خلاف آمریکا بود؛ اتحادیه اروپا اعلام کرده است که تا برطرف شدن عواملی که منجر به حذف روسیه از جی ۷ شده، با پیوستن روسیه به این ساختار مخالف است. امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در این خصوص گفت: «بازگشت روسیه به گروه هفت و ازسرگیری فعالیت ها در چارچوب هشت کشور بزرگ، تنها بعد از حل بحران اوکراین ممکن است.»
«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان نیز در آستانه نشست «جی ۸»، بازگشت روسیه به این گروه و تبدیل دوباره آن به «جی ۸» را به حل اختلافات غربی‌ها با مسکو درباره اوکراین و موضوع شبه جزیره کریمه منوط کرد. مرکل در حضور خبرنگاران، گفت: «درباره مشارکت روسیه در نشست‌های جی ۷ باید بگویم که روسیه در سال ۲۰۱۴ به دلایل مشخصی اخراج شد و رئیس‌جمهور روسیه اخیرا به فرانسه سفر کرد. شاید پیشرفت‌های کوچکی در زمینه اجرای فرایند (توافق) مینسک (درباره شرق اوکراین) ایجاد شده باشد، اما اگر ما واقعا به جلو پیش برویم، یک وضعیت تازه ایجاد خواهد شد. تا به امروز تا آنجا که بتوانیم بگوییم دلایل (اخراج روسیه از جی ۷) در سال ۲۰۱۴ رفع شده باشد، پیشرفت نکرده‌ایم».
گروه هشت یا جی۸ (که فعلاً گروه هفت شده چون عضویت روسیه به حالت تعلیق درآمده) از هشت کشور صنعتی جهان تشکیل شده‌است که حدود ۶۵ درصد اقتصاد جهان را در دست دارند. سران کشورهای این گروه هر ساله یک گردهمایی مشترک باهم دارند.