ارتش سوریه در چند روز گذشته بعد از آزادسازی شهر خان شیخون در جنوب استان ادلب و مناطق اطراف آن مانند لطمین، اللحایا، الصیاد، معرکبه، کفرزیتا و مورک در جنوب این شهر پایگاه دیدبانی نیروهای ترکیه در مورک را به محاصره خود در آورد.
نیروهای سوریه پس از ۵ سال اشغال شهر راهبردی خان شیخون در جنوب استان ادلب در شمال غرب این کشور از سوی تروریست های تکفیری از یکشنبه شب ۲۷ مرداد ماه ۱۳۹۸ وارد بخش های شمال غرب این شهر شدند و اکنون بر کل مناطق این شهر و اطراف آن اشراف دارند.
تروریست ها در سال ۱۳۹۴ ( ۲۰۱۵ میلادی) با حمایت همسایه شمالی سوریه سازماندهی و تجهیز شده و با هدایت "اتاق عملیات ازنه" در ترکیه که با حضور افسران اطلاعاتی کشورهای مختلف از جمله آمریکا، ترکیه و عربستان اداره می شد، وارد استان ادلب در شمال غرب سوریه شده و بسرعت این استان را اشغال کردند.
با محاصره پایگاه دیدبانی ترکیه در مورک اکنون تنش بین مقام های ترکیه و سوریه بالا گرفته است و حتی در یک مورد جنگنده های سوریه ستون نظامی ترکیه را همراه با تجهیزات نظامی که از منطقه سراقب در ادلب در حال نزدیک شدن به مناطق تحت محاصره نیروهای سوری بود، بمباران کردند و مانع از رسیدن این نیروها به پایگاه ترکیه در مورک شدند.
اکنون شمار زیادی از تروریست های تحت محاصره در مورک و اطراف آن وارد این پایگاه ترکیه شده و برخی گزارش ها رقم آنها را تا ۵ هزار نفر ذکر می کنند.
" مولود چاوش اوغلو" وزیر خارجه ترکیه در واکنش به آزادسازی حومه شمالی استان حماه و جنوب ادلب از سوی ارتش سوریه و در محاصره قرار گرفتن پایگاه نظامیان ترکیه در این منطقه گفت: ارتش ترکیه پایگاه دیده بانی نهم در حومه شمالی استان حماه را ترک نخواهد کرد.
در اولین پاسخ به این سخنان وزیر خارجه ترکیه، خانم "بثینه شعبان" مشاور رئیس جمهوری سوریه نیز تاکید کرد که ترکیه به بندهای توافق آستانه پایبند نبوده و پست‌های دیده بانی را به مراکزی برای انتقال اسلحه و اشغال بخشی از سرزمین سوریه تبدیل کرده بود.
بر اساس توافق آستانه و سوچی بین آنکارا و مسکو قرار بود ترکیه با استقرار ۱۲ برج دیدبانی بر برقراری آتش بس و تحویل سلاح های سنگین و نیمه سنگین از سوی عناصر مسلح تکفیری و تروریستی در این مناطق از مهر ماه سال ۱۳۹۷ نظارت داشته باشد، ولی عملا تروریست ها با نادیده گرفتن توافق مزبور از تحویل سلاح های خود، خودداری کردند.
شعبان افزود که ترکیه به بندهای توافق آستانه پایبند نبوده و پست‌های دیده بانی را به مراکزی برای انتقال اسلحه و اشغال بخشی از سرزمین ما تبدیل کرده است و ارتش سوریه این توانایی را دارد که این پست مراقبت و تروریست‌ها را از بین ببرد.
همزمان با این واکنش مشاور مطبوعاتی "بشار اسد" رئیس جمهوری سوریه، "ایمن سوسان" معاون وزیر خارجه سوریه نیز خاطر نشان کرد که ترکیه به وظایف خود درباره ادلب، براساس توافق سوچی عمل نکرده و مسئولیت جان غیرنظامیان و همه حوادث جاری در استان ادلب برعهده آنکارا است.
وی با تاکید بر این که ارتش سوریه به عملیات خود تا آزادسازی آخرین وجب خاک کشور از چنگ تروریست ها ادامه می دهد، تصریح کرد: تروریست ها و حامیان آن ها نباید کوچک ترین شکی در تصمیم دولت سوریه برای آزادسازی هر وجب از خاک کشور داشته باشند و این اقدام در راستای تلاش هایی که بسیار پیشتر از آزادی خان شیخون آغاز شده، ادامه می یابد.
استان ادلب با ۱۱ درصد از ۱۸۵ هزار و ۱۸۰ کیلومتر مربع سوریه در شمال غربی ترین منطقه این کشور و در کنار استان های حلب از شرق، حماه و لاذقیه از جنوب و غرب قرار دارد و از ۵ شهرستان شامل ادلب، معره نعمان، اریحا، جسرالشغور و حارم تشکیل می شود که شهر خان شیخون در شهرستان معره نعمان از مراکز راهبردی این استان است و یکی از راهبردی ترین مناطق شمال غرب سوریه می باشد که در سرشماری سال ۲۰۰۴ میلادی دارای بیش از ۳۲ هزار نفر جمعیت بوده است.
ورود ارتش سوریه به شهر خان شیخون و مناطق اطراف آن پس از عملیات یک ماه گذشته نیروهای سوری در بخش هایی از شمال حماه و مناطق اطراف این شهر انجام شد.
از زمان لغو آتش بس (۱۴ مرداد ماه) در دو استان حماه و ادلب که به خاطر اقدامات تروریست‌ها و گروه‌های مورد حمایت ترکیه صورت گرفت تا کنون، ارتش سوریه موفق شده تا کنترل ۳۰ منطقه را در جریان عملیات نظامی به دست گیرد.
در یک ماه گذشته به دنبال نقض آتش بس از سوی تروریست های مستقر در استان ادلب، شلیک موشک و خمپاره به مناطق مسکونی شمال حماه و پایگاه روسیه در حمیمیم، ارتش این کشور پس از چند بار هشدار و اتمام حجت و اخلال از سوی برخی حامیان تروریست با وجود برخی توافق ها مانند سوچی در روسیه، عملیات خود را به دنبال اعلام پایبند نبودن "ابومحمد جولانی" سرکرده تروریست های "جبهه النصره" سابق و "تحریر الشام" فعلی به آتش بس، آغاز کرد.
از بهار سال ۱۳۹۷ به دنبال عملیات ارتش سوریه در سه استان جنوبی این کشور شامل درعا، قنیطره و سویدا و آزاد سازی مناطق مهمی از جنوب سوریه از دست تروریست های مورد حمایت رژیم صهیونیستی در کمتر از یک ماه و بر اساس تجارب به دست آمده از نبردهای قبلی با تروریست ها متوجه آزادی مناطق شمالی این کشور به خصوص شمال غرب سوریه و استان ادلب شد.
اکنون با آزادسازی کامل استان حماه و برخی مناطق استان ادلب نزدیک به ۹۰ درصد خاک سوریه از دست تروریست ها آزاد شده است و بخش هایی از شمال شرق این کشور که بیشتر کردنشین می باشد و شمال غرب شامل مناطق شمالی استان ادلب و مناطق غربی استان حلب در اشغال تروریست ها است و دولت سوریه بارها تاکید کرده که تا باقیماندن یک وجب از خاک این کشور در اختیار تروریست ها، به عملیات خود برای آزادی آنها ادامه خواهد داد.
ارتش سوریه از اواخر تابستان سال ۱۳۹۷ نیروهای خود را به اطراف مناطق اشغالی استان ادلب، حماه و لاذقیه گسیل کرده بود تا با روشن شدن وضعیت این استان، آن را از دست تروریست ها آزاد کند.
در این مدت تروریست ها بارها با استفاده از مناطق مجاور استان ادلب با دیگر استان های سوریه اقدام به شلیک خمپاره و موشک به مناطق مسکونی آزاد شده کرده بودند که در جریان آنها شمار زیادی از غیرنظامیان سوری کشته و یا زخمی شده و خسارت های هنگفتی نیز به خانه ها و مناطق مسکونی وارد شد.
با آغاز "ساعت صفر" عملیات آزادسازی ادلب، نیروهای ارتش سوریه از فروردین ماه ۱۳۹۸ ابتدا روستاها و شهرک های این استان در مجاورت با استان های اطراف را از دست تروریست ها خارج کردند تا زمینه برای آزاد سازی مناطق دیگر ادلب فراهم شود.
اکنون با آزادی مناطق مزبور مردم در شهرک های شمالی اطراف استان حماه به جشن و راه اندازی کاروان های شادی همراه با پرچم سوریه و عکس های بشار اسد پرداخته و این پیروزی ها را جشن گرفتند.
ترکیه اکنون به خوبی واقف است که با پیروزی های ارتش سوریه در خان شیخون و اطراف آن و شکست روحیه تروریست ها و حامیان آنها، در آینده نزدیک و به دنبال تثبیت اوضاع در مناطق تازه آزاد شده که با حمایت هوایی مسکو نیز همراه بوده است، ارتش سوریه متوجه مناطق اشغالی باقیمانده در ادلب از جمله معره النعمان خواهد شد. از هم اکنون ترکیه اقدامات اشغالگرانه در شهرهای شمالی سوریه و حتی تغییر برخی نام های خیابان ها و میادین در این شهرها با استفاده از حضور تروریست ها در این مناطق و به بهانه های مختلف را شدت بخشیده است.
بر اساس اعلام برخی منابع ترکیه در طول ۹ سال گذشته و از زمان ورود تروریست ها به سوریه و اشغال برخی شهرهای آن تاکنون به صورت مستقیم و غیرمستقیم میلیاردها دلار هزینه کرده است و اکنون باید با دست خالی سوریه را ترک و تا سال ها اقدامات همسایه شمالی سوریه بر روابط دو کشور سایه خواهد انداخت و آن را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در چنین شرایط بسیاری از کارشناسان با اشاره به تماس برقرار شده بین روسای جمهوری روسیه و ترکیه در ارتباط با تحولات اخیر در ادلب معتقدند که ترکیه در شرایط کنونی و بی نتیجه بودن اقدامات تروریست ها در سوریه با وجود میلیاردها دلار هزینه و انواع حمایت های سیاسی و نظامی، به دنبال خروج آبرومندانه از این کشور است. آنکارا تلاش می کند تا امتیازاتی در ارتباط با تحولات آتی سوریه دریافت کند و در ابتدای هر گونه امتیاز باید سرنوشت ۱۴۶ هزار تروریست باقیمانده که از کشورهای مختلف به سوریه اعزام کرده ، روشن نماید .
از دیدگاه کارشناسان، با توجه به تجارب گسترده ارتش سوریه در مقابله با تروریست ها و پیروزی های اخیر آن در جبهه های دیگر، دیر یا زود ادلب از اشغال تروریست ها آزاد خواهد شد، پس بهتر آنکه روزهای پایانی بحران در سوریه به گونه ای جمع شود که مایه سرافکندگی ترکیه نشود و یکی از این راه ها رسیدن به توافقی برای تبدیل مخالفان تبعه سوریه به یک سازمان سیاسی جهت حفظ آنان و جلوگیری از نابودی کامل و کشته شدن این عده می باشد.
چنین گزینه ای برای ترکیه که از ورود تروریست ها به کشور خود بیمناک است نیز مطلوب بوده و آنکارا در بن بست آخر ادلب مجبور خواهد شد تا به خاطر شرایط موجود به این گزینه رضایت دهد چون هرگونه مخالفت منجر به تشدید عملیات نظامی شده و در آن صورت دیگر یاری برای ترکیه در شمال سوریه باقی نخواهد ماند تا در آینده سیاست های این کشور را پیش ببرد.
در چنین شرایطی به این موضوع نیز باید توجه داشت که ۲۵ شهریور ماه زمان برگزاری نشست سه جانبه مسوولان ایران، روسیه و ترکیه در ارتباط با تحولات سوریه در مسکو است، ارتش سوریه در مدت باقیمانده تا این نشست تلاش خواهد کرد تا برگ های برنده زیادی را برای خود جمع کرده تا طرف های حامی دمشق را در این اجلاس با ابتکار عمل و امتیازات بالا از این نشست خارج کند و تا حد ممکن نیز یاران ترکیه را در شمال سوریه در ضعیف ترین موقعیت قرار دهد.
از داود پورصحت