جنگ تحمیلی ایران و عراق که آغاز شد مردم شهرهای استان‌های مرزی هم چون کردستان که بیشترین درگیری را با نیروهای دشمن داشتند به روستاها پناه بردند؛ در آن زمان که استرس و اضطراب ناشی از جنگ بر دل و جان همه افتاده بود گروهی جوان خوش فکر برای کاهش آلام مردم و دادن روحیه به آنها اقدام به اجرای تئاتر در روستاهای مریوان کردند.
یکی از جوان‌های پیشرو در اجرای تئاتر در اوایل دهه ۶۰، فاتح بادپروا است که امروز نامی آشنا برای تئاتر دوستان در ایران زمین است.بعد از اتمام جنگ و برقراری صلح و آرامش در کشور، در اوایل دهه ۷۰ بعد از تشکیل انجمن نمایش، جشنواره تئاتر صحنه‌ای در مریوان به همت بادپروا و جمعی از هنرمندان این شهرستان شکل گرفت.
دومین دوره آن هم در همین دهه قالب استانی به خود گرفت و دوره بعدی از آن نیز در سال ۷۴ به صورت منطقه‌ای برگزار شد.
بادپروا با توجه به تجربه اجرای تئاتر میدانی در زمان جنگ پیشنهاد تبدیل جشنواره تئاتر صحنه‌ای به خیابانی را داد که در ابتدا با آن مخالفت‌هایی شد ولی با پافشاری که نشات گرفته از شناخت ظرفیت‌های موجود این گونه از تئاتر در مریوان بود، پنجمین دوره جشنواره در سطح منطقه‌ای و با نام تئاتر خیابانی مریوان برگزار شد.
از دوره هفتم هم به سطح بین‌المللی ارتقا یافت و امسال از اول شهریور چهاردهمین دوره آن با اعمال تغییراتی که بیانگر روبه رشد بودن این رویداد فرهنگی و هنری است، آغاز شده است.
زیربنای تئاتر خیابانی مریوان در دوران جنگ بنا نهاده شد و در دوران صلح و آسایش و آرامش و امنیت حاکم برمریوان هم به بالندگی رسیده و مسیر ترقی و رشد بیشتر را در پیش گرفته است.
مریوان به عنوان پایتخت تئاتر خیابانی ایران شناخته شده است و تمامی گروه‌های نمایشی فعال در این حوزه سال را به امید حضور در جشنواره تئاتر خیابانی طی می‌کنند.
بازخورد مثبت و تاثیرگذار این جشنواره موجب شد که جشنواره‌ای هم در سطح بین‌المللی در سال ۲۰۱۰ در اقلیم کردستان عراق به نام جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی دربندی خان شکل گیرد.
علاوه براین با برگزاری این جشنواره در مریوان شهری که در نقطه صفر مرزی واقع شده است پیام صلح و امنیت به اقصی نقاط ایران و خارج از کشور صادر شد و همین مسئله هم موجب شده در بغداد هم چنین جشنواره‌ای شکل گیرد تا از این طریق به جهانیان اعلام کنند امنیت در عراق هم برقرار شده است.
دبیرجشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی دربندی خان اقلیم کردستان عراق اظهار داشت: جشنواره دربندی خان متاثر از جشنواره تئاتر خیابانی مریوان است و با مشورت‌ها و راهنمایی‌های فاتح بادپروا و رحیم عبدالرحیم‌زاده از هنرمندان برجسته حوزه تئاتر شهر بوکان ایجاد شد.
محمد صالح با بیان اینکه چهار سال در برگزاری جشنواره دربندی‌خان وقفه ایجاد شد و ششمین دوره آن ۲۲ اکتبر امسال برگزار می‌شود یادآور شد: هر سال از کشورهای عربی، اروپایی، آمریکای لاتین و ایران برای شرکت در این جشنواره دعوت می کنیم.
وی گفت: از چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان هم ۲ اثر به عنوان مهمان و یک اثر برای شرکت در بخش رقابتی جشنواره دربندی‌خان دعوت شود.
دبیرچهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه تئاترخیابانی تنها شامل یک ژانرو گونه نیست، اظهار داشت: یکی از بخش‌هایی که امسال به این جشنواره اضافه شد، دیگرگونه‌های اجرایی است که مبحثی تخصصی در تئاتر خیابانی به شمار می‌رود.
فاتح بادپروا با اشاره به اینکه در این جشنواره بستر تبادل تجربیات نوین بین هنرمندان باید ایجاد شود، افزود: هر هنرمندی که در این جشنواره حضور می‌یابد باید با انواع این گونه از هنرنمایشی آشنا شوند.
وی از دیگر بخش‌های حائز اهمیت در این دوره از جشنواره را مربوط به پژوهش دانست و گفت: ۱۰ اثر پژوهشی و ۶۱ اثر در قالب طرح و ایده به دبیرخانه این جشنواره از سوی پژوهشگران و صاحبان فکر و اندیشه ارسال شده است.
دبیرچهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان یادآور شد: داوران این بخش متشکل از دکتر سعید اسدی، دکتر رفیق نصرتی و منوچهر اکبرلو است.
بادپروا اضافه کرد: از دیگر تغییرات ارزشمند این دوره از جشنواره رقابتی برگزار کردن تمامی بخش‌های این جشنواره است که منجر به ارتقای کیفیت هرچه بیشتر این رویداد می‌شود.
مهرداد رایانی‌مخصوص، شهرام زرگر و مه‌لقا باقری داوری سه بخش بین‌الملل، دگرگونه اجرایی و مرور و مجید امرایی، مجید صالحی و امیرحسین شفیعی نیز داوری بخش‌های آزاد، آیینی سنتی و کودک و نوجوان را برعهده دارند.
رئیس کانون تئاتر خیابانی کشور گفت: چندین اثر برگزیده چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان به دیگر جشنواره‌های بین‌المللی در کشورهای گرجستان و عراق معرفی می‌شوند.
سامان خلیلیان اظهار داشت: جشنواره تئاتر خیابانی مریوان به اصلی‌ترین رویداد این حوزه از هنرهای نمایشی در کشور تبدیل شده است و می‌طلبد بخش‌های دولتی و خصوصی بیش از پیش از آن حمایت کنند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان افزود: بر اساس دستور و ابلاغ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جشنواره تئاتر خیابانی مریوان اصلی‌ترین جشنواره این حوزه در کشور است.
قلعه شاخانی اعلام کرد: سنوات گذشته برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر خیابانی در کشور به جشنواره بین‌المللی فجر معرفی می‌شدند که امسال از این اقدام جلوگیری شد و تمامی آنها راهی جشنواره تئاتر خیابانی مریوان شدند.
وی یادآور شد: در پیام وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی به چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان تبدیل این مریوان به پایتخت تئاتر خیابانی مریوان مطرح شده است و این بیانگر ظرفیت‌های موجود در این شهر به ویژه مردم علاقمند به تئاتر آن است.
ناگفته نماند برگزاری جشنواره تئاتر خیابانی مریوان نیز هم چون بسیاری دیگر از رویدادهای هنری دارای موافقان و مخالفانی است، و تعدادی از این مخالفان معتقدند تئاترخیابانی نباید در قالب جشنواره اجرا شود چراکه شاخصه اصلی آن یعنی اعتراضی بودن این هنر والا نادیده گرفته می‌شود.
ولی در مقابل موافقان برگزاری این جشنواره باور دارند که اجرای چنین برنامه‌ای منجر به تبادل فرهنگی و برقراری ارتباط بیشتر هنرمندان با مخاطبان و ایجاد شور و نشاط در جامعه می‌شود و همین تاثیرات ارزشمند این رویداد موجب شده هر سال شاهد استقبال بیشتر گروه‌های شرکت کننده از داخل و خارج کشور برای حضور در مریوان باشیم.
۹۹۳۶ / ۳۰۳۴