یکی از اخبار تکراری اما مهم که هر ۶ ماه با گزارش سازمان ثبت احوال کشور بر روی خروجی خبرگزاری ها و صفحات روزنامه ها می نشیند، اخبار کاهش ازدواج و افزایش طلاق در کشور است.
از سوی دیگر به مناسب روز ازدواج و مناسبت های گوناگون در رسانه ها و مراکز فرهنگی بحث های مختلفی در مورد علل این معضل مطرح می شود اما روایت بالا همه تصویر ازدواج در ایران نیست. در بین همه این اخبار نگران کننده، خبرهای خوبی وجود دارد که نشان می دهد با کمی تامل و دقت می توان روند رو به افزایش طلاق و کاهش ازدواج را مدیریت کرد.
اگر هزینه های سنگین، جوانان را از ازدواج می ترساند و همچنین عدم شناخت کافی طرفین از یگدیگر و کم بودن آگاهی زوجین، باعث طلاق می شود، ازدواج های دانشجویی مدل موفقی است که این دو عامل مخرب در ازدواج را کم رنگ کرده است؛ ازدواج هایی که در عین سادگی و با آگاهی کامل صورت می گیرند، ثابت کرده اند که در جامعه ای که طلاق با سرعت غیرمجاز در جاده زندگی جوانان تخت گاز می رود، می توان ازدواج موفقی داشت.
ازدواج های دانشجویی که قرار است امسال بیست و سومین دوره آن در مهرماه برگزار شود بر اساس اعلام مسئولان ستاد ازدواج دانشجویی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، ازدواج های موفقی بوده اند، به حدی که با کمی اغماض می توان گفت با طلاق بیگانه هستند.
پایداری ۹۷ درصدی ازدواج های دانشجویی
«مهدی غلامی» دبیر ستاد ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در گفت وگو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا با بیان اینکه ثبت نام ازدواج های دانشجویی مهرماه هر سال برگزار می شود و دانشجویانی که از مهر سال گذشته به بعد ازدواج کرده اند می توانند ثبت نام کنند، گفت: در سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر در سفر مشهد که نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری برای زوج های دانشجو برگزار می کند، شرکت کردند.
وی در پاسخ به این سوال که پایداری ازدواج های دانشجویی چند درصد است، اظهارداشت: هر سال ستاد ازدواج دانشجویی ارزیابی دقیقی از وضعیت پایداری ازدواج های دانشجویی دارد. از سالی هم که ثبت ها به صورت سایتی انجام می شود، ارزیابی های ما دقیق تر است.
دبیر ستاد ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یادآور شد: در این ارزیابی ها، ما نرخ پایداری ازدواج‌هایی دانشجویی را بررسی می کنیم و خوشبختانه آخرین پژوهش ما نشان می دهد که کمترین طلاق را در زوج های دانشجو نسبت به جمع های دیگر داریم بنابراین ازدواج های دانشجویی، ازدواج های بسیار موفقی هستند و نسبت به کف جامعه طلاق بسیار پایینی دارند.
غلامی با بیان اینکه با انجام پژوهش های دقیق به دنبال تشخیص خلاء ها و رفع آن ها هستیم، ادامه داد: حداقل یکی، دوسالی است که به دنبال پژوهش محوری هستیم تا نقطه زنی کنیم و متناسب با این پژوهش ها سرفصل های آموزشی خود را برای زوجین به روز کنیم.
وی تصریح کرد: همچنین بنا داریم بحث آمادگی قبل از ازدواج را به صورت جدی تر پیگیری کنیم. چرا که ما تعداد قابل توجهی دانشجو داریم که در آستانه ازدواج هستند که ضروری است به این افراد آموزش هایی ارائه شود تا حدود سه درصد طلاقی هم که در ازدواج های دانشجویی وجود دارد را کاهش دهیم.
وی ادامه داد: بر طبق آمار ستاد ازدواج دانشجویی از بین ازدواج های سال ۸۶ تا ۹۷ بیش از ۹۷ درصد این ازدواج ها پایدار بودند.
اجرای طرح ملی همسفر تا بهشت
دبیر ستاد ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها همچنین درمورد شرایط دانشجویان برای ثبت نام در سایت ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها اظهارداشت: هر دانشجویی در هر دانشگاهی که تحصیل می کند، می تواند در سایت ثبت نام مربوطه کند و از برنامه های ازدواج دانشحویی دفتر نهاد مقام معظم رهبری استفاده کند.
غلامی یادآور شد: این نهاد از این زوج ها حمایت می کند. بخشی از این حمایت ها در حوزه آموزشی و ارتقا آگاهی دانشجویان است که دفاتر نهاد در دانشگاه ها انجام می دهند. برنامه دیگر هم طرح دیگر همسفر تا بهشت است که در شهر مقدس مشهد اتفاق می افتد. در این طرح هر دانشجویی که ازدواج می کند هدیه مسافرت به مشهد را از طرف رهبری دریافت می کند.
وی ادامه داد:بسیاری از دانشگاه ها هزینه ایاب و ذهاب دانشجویان را هم تامین می کنند و در مشهد مقدس برای زوج های دانشجو برنامه های آموزشی ارائه می شود. به غیر از این طرح ها، دفاتر نهاد رهبری و ستاد های ازدواج دانشجویی هم برنامه هایی در حوزه آموزشی و حمایت از این زوج ها ارائه می دهند. مثلا استان های مختلف به تناسب فرصت هایی که دارند وام هایی براین زوج ها در نظر می گیرند و یا سعی می کنند خوابگاه های متاهلی را گسترش دهند.
وی افزود: همچنین سعی می کنند در هزینه مجالس این زوج ها کمک کنند و با برخی سالن ها قرارداد هایی بسته اند و تخفیف های خوبی برای زوج های دانشجو گرفته اند تا این زوج ها هزینه های کمتری متقبل شوند.
افت و خیز ازدواج های دانشجویی
دبیر ستاد ازدواج های دانشجویی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها درمورد روند افزایشی یا کاهش ازدواج هایی دانشجویی هم گفت: این ازدواج ها در یک مقطعی رشد خیلی خوب داشت. اما کل واقعه ازدواج در کشور و جمعیت دانشجویی کاهش پیدا کرده است و متناسب با این کاهش ما هم در ازدواج های دانشجویی کاهش داشتیم.
غلامی یادآور شد: بنابراین ما در بعضی از سال ها افزایش داشتیم و در برخی سال ها شاهد کاهش ازدواج های دانشجویی هستیم. در واقع در سال های ۹۰ تا ۹۳ شاهد کاهش ازدواج ها و از این به بعد شاهد افزایش هستیم.
وی در پاسخ به این سوال که چه برنامه هایی برای گسترش ازدواج هایی دانشجویی دارید، تصریح کرد: ستاد ازدواج دانشجویی چند راهبرد را در این زمینه در پیش گرفته است. یکی از این راهبردها بحث های ترویجی است، یک راهبرد دیگر مباحث آموزشی و ارتقا و آگاهی بخشی است.
وی خاطرنشان کرد: طرح همسفر تا بهشت همه این راهبرد ها را در دل خود دارد. چرا که از یک طرف مسافرت تفریحی خوبی برای زوج ها در اوایل ازدواج آنان است و از طرف دیگر هم خب مباحث آموزشی مفصل هم در این مسافرت ارائه می شود که شامل دو دوره اموزش ۶ ساعته است.
دبیر ستاد ازدواج های دانشجویی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها ادامه داد: در بحث دانشجویان در آستانه ازدواج هم در حال برنامه ریزی هستیم تا اقدامات ستادی قدرتمندی را در این زمینه شروع کنیم.
غلامی تصریح کرد: همه این اقدامات کمک می کند تا ذهن دانشجویان از بحث دوست یابی به سمت ازدواج حرکت کند و اگر قرار است دانشجویان متمرکز بر رفع نیازهای عاطفی و غریزی خود شوند به سمت همسرگزینی حرکت کنند و قبح و سختی این کار را از بین ببریم و تا حدی هم موفق بودیم.
وی یادآور شد: یعنی در حال حاضر ترس دانشجویان از ازدواج ریخته است چرا که هر سال ما تعداد قابل توجهی ازدواج دانشجویی داریم و این امر خود یک اقدام تبلیغی است.
همراهی زوج های دانشجو تا پنج سال اول زندگی
دبیر ستاد ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها همچنین در پاسخ به این سوال که رویکردهای جدید ستاد ازدواج دانشجویی در زمینه تقویت ازدواج های دانشجویی چیست، گفت: در دوره جدید بحث پژوهش محوری بسیار جدی پیگیری می شود. چرا که این مسئله مورد توجه رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و معاونت فرهنگی این نهاد است.
غلامی افزود: بنده هم بر این مسئله تاکید دارم و در یاین مدت هم که به عنوان معاون پژوهشی نهاد نمایندگی رهبر معظم انقلاب فعالیت کردم با ضرورت این مسئله آشناتر شدم.
وی با بیان اینکه چند پژوهش گسترده و دقیق انجام شده که در حال حاضر در مرحله تحلیل نتایج است و تا دو ماه آینده نتایج این پژوهش ها منتشر می شود، ادامه داد: در بحث نظام آموزشی ستاد ازدواج هم تغییرات جدی صورت می دهیم. در همین زمینه ما هیات علمی را به صورت ملی پیش بینی کردیم که پشتوانه علمی و دانشگاهی ستاد ازدواج دانشجویی خواهند بود.
دبیر ستاد ازدواج دانشجویی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها خاطرنشان کرد: ما تلاش می کنیم که نفطه زنی بکنیم و نیاز را به درستی تشخیص دهیم و از فرصت هایی که در اختیار ما است بهترین استفاده را برای پایداری ازدواج هایی دانشجویی انجام دهیم.
غلامی تصری کرد: در نظر داریم آموزش ها را از صرف مونولوگ خارج کنیم و در این زمینه اپلیکیشنی هم طراحی کرده ایم تا بتوانیم با زوجین تا سه یا پنج سال اول که سال های حساس زندگی زوجین است ارتباط داشته باشیم و آن ها را راهنمایی کنیم.
حضور پررنگ نهاد رهبری در طرح کنترل و کاهش طلاق
این مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها همچنین در پاسخ به این سوال که برای تسری تجربه موفق ازدواج هایی دانشجویی به کل جامعه با نهاد های مسئول در این زمینه همکاری دارید، اظهارداشت: بله خوشبختانه در ذیل شورای عالی آسیب های اجتماعی کشور و با محوریت شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح کنترل و کاهش طلاق در استان ها در حال راه اندازی است که ما هم در این ستاد حضور فعال داریم.
غلامی افزود: در سال گذشته در ۱۰ استان این طرح اجرایی شد و امسال به استان های دیگر هم تسری پیدا می کند. در این طرح قرار است به هر خانم و آقایی که ازدواج خود را ثبت می کنند آموزش هایی در حوزه های مختلف که مود نیاز زوجین است ارائه شود.
وی ادامه داد: در این طرح در تامین محتوا از تجربیات ستاد ازدواج دانشجویی استفاده شده است. و یکی از دستگاه های اصلی این طرح، دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری هستند تا از تجربیات ۲۲ ساله ازدواج هایی دانشجویی برای ترویج ازدواج و کاهش طلاق استفاده شود.