آغاز هفته دولت، نمادی از پایان یکسال تلاش و پشتکار مسئولان دولتی و ارایه کارنامه عملی آنان به اقشار مختلف جامعه است تا با شفاف سازی نشان دهند در یکسال گذشته تا چه میزان توانسته اند با عملکرد مثبت خود، اعتماد عمومی را جلب کنند.
در این راستا، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری هم تلاش کرده است با توجه به شرایط، مقدورات و امکانات موجود کشور و بر اساس اولویت بندی های مسائل زنان و خانواده گام بردارد تا با توجه به رویکرد توازن و تعادل جنسیتی با در نظر گرفتن ویژگی های دو جنس، جایگاهی متناسب زنان در فعالیت های گوناگون جامعه ارائه کند.
شعار این معاونت همواره این بوده که باید بتوان از حضور موثر و مفید زنان در صحنه های توسعه بهره مند شد و از سوی دیگر از نقش بی بدیل زن به عنوان مادر در کانون خانواده غافل نماند و با اتخاذ راهبردهای مشخص در دستیابی به تغییر و توسعه ای متناسب با اهداف نظام از توانمندی زنان و مردان استفاده کرد.
بنابراین معاونت امور زنان و خانواده در ادامه روند برنامه های خود، در یک سال گذشته به منظور اجرای تکالیف قانونی برنامه های متعددی حول محورهای مختلف در دستور کار قرار داده و آن را در قالب یک گزارش مفصل منتشر کرده است.
تهیه و ابلاغ شاخص های ملی عدالت جنسیتی در ۸ محور
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با استناد به اسناد بالادستی شامل ماده ۱۰۱ ثانون برنامه ششم توسعه و آیین نامه اجرایی این ماده و اولویت های ابلاغی رییس جمهوری، اقدام به تهیه و ابلاغ شاخص های ملی عدالت جنسیتی در ۸ محور آموزش و پژوهش، سلامت و تندرستی، حقوق و امنیت، جمعیت و خانواده، مشارکت سیاسی و تصمیم سازی و فرهنگ و اجتماع به دستگاه های اجرایی کرد.
در این میان، ۱۶۸ زیر شاخص های عدالت جنسیتی به تفکیک محورهای اصلی تقسیم بندی شده است که سهم آموزش و پژوهش ۴۱ زیر شاخص، سلامت و تندرسی ۲۳، حقوق و امنیت ۲۹، جمعیت و خانواده ۲۵، کارو اقتصاد ۱۶، مشارکت سیاسی و تصمیم سازی ۱۳، فرهنگ و اجتماع ۱۷ و حمایت های اجتماعی ۱۵ زیر شاخص اعلام شده است.
این معاونت، برای شکوفایی هر چه بهتر شاخص ها و زیر شاخص های عدالت جنسیتی، همکاری خود را با پژوهشکده آمار ایران در زمینه تدوین شناسنامه شاخص ها و تولید و گردآوری آمار شاخص های فاقد داده و همچنین هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه در زمینه تخصیص اعتبارات مورد نیاز طرح ها و برنامه ها گسترش داد.
تدوین سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده در ۳۱ استان کشور
این معاونت به منظور شناسایی وضع موجود زنان و خانواده در استان ها، اقدام به تدوین سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده کرده است تا با شناسایی مشکلات و فرصت های مهم و تجزیه و تحلیل علل اصلی مسائل و خلاء های ظرفیتی و تدوین برنامه های عملیاتی متناسب با شرایط استان ها، گام های بلندی در جهت ارتقای وضعیت زنان متناسب با هر استان بردارد که در این راه از همکاری دفاتر امور زنان و خانواده و استانداری های سطح کشور یاری گرفته است.
تهیه گزارش وضعیت زنان و خانواده در ۳۱ استان، منجر به تبین جایگاه هر استان در مقایسه با سایر استان ها و تهیه و راه اندازی اطلس وضعیت زنان و خانواده در قالب ۱۹۰ نقشه و نمودار شده است.
عملکرد معاونت امور زنان و خانواده در تحکیم بنیان خانواده
تدوین برنامه ملی آموزش های عمومی در حوزه ازدواج و تصویب در ستاد ملی زن و خانواده و جلسه هیات وزیران و همچنین هماهنگی و پیگیری اجرای مصوبه آموزش قبل، حین و بعد ازدواج از جمله برنامه یکسال گذشته معاونت امور زنان و خانواده است.
اجرای طرح گفتگوی ملی خانواده از دیگر اقدامات معاونت در راستای تحکیم بنیان خانواده است که در این راه از دستگاه های اجرایی و سازمان های مردم نهاد یاری گرفته شد و مرحله نخست آن در ۳۱ مرکز استان و دو شهر سقز و سرپل ذهاب اجرایی شد و مرحله دوم آن با اضافه شدن ۲۴ شهر در حال اجرا است.
همچنین معاونت امور زنان و خانواده، در یک سال گذشته اقدام به پیشنهاد در راستای اجرای سیاست های کلی جمعیت به مجمع تشخیص مصلحت، پیگیری اجرایی شدن سیاست های کلی خانواده ابلاغی مقام معظم رهبری، تدوین پیش نویس شاخص های خانواده شکوفا با هدف ترسیم وضعیت موجود و مطلوب خانواده، تدوین تفاهمنامه همکاری با معاونت منابع انسانی دادگستری استان تهران جهت برگزاری دوره های آموزشی قضات محاکم خانواده استان تهران کرده است.
در ادامه برنامه یکسال گذشته معاونت در جهت تحکیم بنیان خانواده، می توان از تدوین تفاهمنامه با معاونمت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه با هدف حمایت از زندان باز و مجاهدت های جایگزین برای زنان محکوم به مجازات حبس، اجرای برنامه مداخله در طلاق و همچنین برگزاری نشست تخصصی ازدواج پایدار به مناسبت روز ملی خانواده در سال ۹۷ نام برد.
توان افزایی دختران در صدر برنامه های معاونت امور زنان
از جمله برنامه های مهم معاونت امور زنان و خانواده می توان به اقدام و عمل در جهت افزایش توان افزایی دختران اشاره کرد.
توسعه سوادآموزی زنان و دختران روستایی و عشایری از طریق برگزاری نشست های آموزشی و توجیهی با ۲۳۳۰ نفر از آموزش دهندگان زن که به سوادآموزی ۱۴ هزار و ۴۰۰ نفر از زنان و دختران روستایی و عشایری بی سواد و کم سواد در ۱۲ استان کشور ختم شد هم از اقدامات معاونت است که با همکاری سازمان نهضت سوادآموزی صورت گرفته است.
از دیگر اقدامات می توان به برگزاری کارگاه های مهارت زندگی بر پایه ازدواج پایدار در ۱۳ منطقه تهران، کارگاه های آموزشی خانواده سالم و پایدار در ۱۳ استان با تکیه بر ازدواج پایدار، کارگاه آموزشی ارتقای مهارت های پرورشی برای ۲۰۶۴ نفر از مربیان مدارس در ۳۲۰۰ مدرسه سراسر کشور، توان افزایی ۳۶۰ نفر از اعضای انجمن اوبیا و مربیان در حوزه آشنایی با مفاهیم تاب آوری اجتماعی و گفتگوی ملی خانواده و بین نسلی در ۱۲ استان، اشاره کرد.
تدوین بسته عملیاتی بازگرداندن دختران بازمانده از تحصیل به چرخه تحصیل در ۵ استان با همکاری معاونت و آموزش و پرورش صورت گرفته است که در این میان جذب و ارتقای پایه تحصیلی ۳۷۰ دختر بازمانده از تحصیل در استان سیستان بلوچستان با همکاری سازمان های مردم نهاد اجرایی شد.
بر جسته سازی نقش زنان در اقتصاد مقاومتی، اشتغال و کارآفرینی
معاونت امور زنان و خانواده در یکسال گذشته تلاش کرده است مطابق با آیین نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری، پیگیر اختصاص منابع صندوق توسعه ملی به زنان روستایی و عشایر باشد که در این راه از ۱۳ شبکه صندوق اعتباری خرد زنان در ۸ استان کشور حمایت کرده است. این حمایت منجر به تحت پوشش قرارگرفتن ۲۵۰ صندوق خرد با تعداد ۹۳۹۳ نفر عضو و همچنین آموزش اعضای صندوق ها شده است.
توسعه مشاغل خانگی از طریق ایجاد اشتغال پایدار برای ۶۲۰۰ زن سرپرست خانوار در ۲۴ استان کشور با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاد دانشگاهی از دیگر اقدامات یکسال اخیر معاونت امور زنان است.
حمایت از طرح ملی آموزش، ترویج تولید و مصرف محصولات سالم و استاندارد با تاکید بر توان افزایی جوامع محلی از طریق برگزاری کارگاه آموزشی-توجیهی برای کارشناسان مسئول امور زنان جهاد کشاورزی استان ها هم در این یکسال عملکرد معاونت نوشته شده است که منجر به آموزش ۱۸ هزار و۱۱۰ نفر از اعضای صندوق های اعتبارات خرد شد.
این معاونت تلاش کرد در طول یکسال گذشته، حمایت از استمرار فعالیت ۲۰ شرکت تعاونی زنان با اولویت مناطق محروم و دهک های پایین درآمدی و زمینه سازی برای ایجاد ۴۰ فرصت شغلی و پایداری ۶۰ شغل موجود در ۱۰ استان کشور، توان افزایی و ارتقای مهارت های مدیران، اعضاء و شاغلان تعاونی های زنان از طریق برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی برای ۱۵۵۰ نفر در ۳۱ استان کشور را با همکاری وزارت تعاون را دنبال کند.
تامین سرمایه اولیه از طریق اعطای تسهیلات به زنان سرپرست خانوار هم با تلاش معاونت امور زنان و انعقاد تفاهمنامه با بانک های مهر ایران، رفاه کارگران و توسعه تعاون شکل گرفت که بانک رفاه کارگران ملزم به ارائه تسهیلات سرانه ۳۰ میلیون ریال به ۳۳۰۰ نفر از زنان سرپرست خانواره متقاضی و آموزش دیده شد و همچنین بنا شد بانک توسعه تعاون تسهیلات سرانه ۳۰ میلیون ریال را به ۱۷۰۰ زن سرپرست خانوار و بانک مهر ایران هم تسهیلات قرض الحسنه خود را به ۳۳ هزار و ۳۰۰ زن سرپرست خانواره ارایه دهند.
انعقاد تفاهمنامه با وزارت نیرو در راستای اصلاح الگوی مصرف خانواده ها با تاکید بر زنان خانه دار در حیطه های آب، انرژی، پسماند بخصوص پسماند مواد غذایی، انعقاد تفاهمنامه با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در موضوعات مختلف اشتغال و توان افزایی زنان در حوزه های ماموریتی طرفین و همچنین راه اندازی کمپین تاروپود زندگی برای ترغیب خرید دستبندهای بافته شده توسط دختران و زنان برای حمایت از فعالیت اقتصادی آنان و به عنوان نماد هویت ملی از دیگر اقدامات معاونت امور زنان و خانواده در جهت ارتقای اشتغال و فعالیت های کارافرینی زنان است.
توان افزایی تشکل های اجتماعی زنان و خانواده
معاونت امور زنان و خانواده در یکسال گذشته، از ۵۷ تشکل اجتماعی زنان و خانواده با موضوعات اشتغالزایی و معیشت، ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، پیشگیری از آسیب های اجتماعی حمایت کرده که در این راه ۲۷ سفر با هدف نظارت و بازدید از پروژه های مشترک معاونت با تشکل های اجتماعی زنان و خانواده در استان ها داشته است.