به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خبرگزاری ها، تارنماهای خبری- تحلیلی و مطبوعات کشور امروز گزارش های انتخاباتی خود را روی تکاپوی انتخاباتی یاران «محمود احمدی نژاد» رییس جمهوری سابق، چالش ریزش پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان، کیفیت تعامل نیروهای معتدل و اصلاح طلب در انتخابات پیش رو به ویژه اسفندماه امسال، مساله رهبری در اردوگاه اصولگرایی و ...متمرکز کردند.
افزایش معنادار کنش سیاسی طرفداران رئیس جمهوری سابق
گفت و گوی تازه «عبدالرضا داوری» مشاور رسانه ای رییس جمهوری سابق با خبرگزاری «ایلنا» و طرح مباحثی در مورد فضای سیاسی کشور و انتخابات آتی در رسانه های کشور خبرساز شده است.
به نوشته ایلنا از قول داوری، «آقای احمدی‌نژاد در یک سال‌ونیم اخیر چندین مکاتبه با رهبری داشته‌اند و در آنجا برنامه‌های اصلاحی خودشان را مطرح کرده‌اند. دیگر همه چیز به تصمیم حاکمیت بستگی دارد. ایشان دنبال این نیست که سکوی دولت و مجلس را بگیرد، فضای عمومی باید در حاکمیت فهم شود، یعنی ببینند الان مردم چه می‌خواهند. یا باید بگویم تغییرات به سمت خارج از نظام جمهوری اسلامی برود و اشکالی ندارد، که بحث دیگری است، اما اگر بخواهیم تغییرات در داخل سیستم اتفاق بیفتد، واقعا هیچ نقطه اتصالی بین حاکمیت و مردم غیر از آقای احمدی‌نژاد نیست.»
به نوشته روزنامه «اعتماد»، «مشاور رسانه‌ای» ریییس دولت نهم و دهم در خلال تازه‌ترین گفت‌وگویش با «ایلنا» همچون تریبون‌دار این جریان از همه چیز گفته است؛ از اصولگرایان تا اصلاح‌طلبان، آن طور که گویی باور دارد «اصلاح‌طلب و اصولگرا» ماجرای‌شان تمام شده و وقت ایفای نقش «بهاری‌ها» فرا رسیده است.
به نوشته «اعتماد»، تحلیل‌های داوری نه تنها مشخص نیست که بر اساس کدام منبع و داده رسمی دقیق است بلکه به نظر می‌رسد باید تا حد زیادی غرض‌ورزانه به حساب آید.
این روزنامه در میان تیترهای متعدد خود اظهارات داوری مبنی بر اینکه «ما اپوزیسیونی هستیم که در انتخابات شرکت می‌کنیم»، «با احمدی‌نژاد بازمی‌گردیم»، «می‌خواهیم روحانی پایان دوره ریاست جمهوری را نبیند»، «۸۸ قصور کردیم» را «اعترافات» او خواند.
به نوشته این روزنامه، داوری در بخشی از مصاحبه با این پرسش مواجه شده که «آیا احمدی‌نژاد برای شرکت در انتخابات برنامه‌ای دارد؟» در حالی که داوری در بخش‌های ابتدایی مصاحبه دایما تاکید کرده تنها جریان نجات‌دهنده، جریان احمدی‌نژاد است اما در مواجهه با این سوال پاسخ داده «احمدی‌نژاد هیچ انگیزه‌ای برای حضور در انتخابات ندارد» اما در جمله بعدی خواسته این جریان را نیز مطرح کرده و گفته «حاکمیت باید از ایشان بخواهد و ایشان وارد صحنه شود». این جمله تلویحا به این معناست که احمدی‌نژاد زمانی شخصا وارد انتخابات خواهد شد که از «تایید صلاحیتش» مطمئن باشد و بار دیگر هزینه «نه شورای نگهبان» یا به تعبیری «نه حاکمیت» را نپردازد و اگر قرار به عدم احراز صلاحیت است، نیروهای دیگری را وارد رقابت کند.
روزنامه «ابتکار» هم در گزارشی با عنوان «متهمان مدعی» نوشت: با نگاهی به سخنان اخیر احمدی‌نژاد و بهاری‌ها متوجه می‌شویم که آنها نه تنها هنوز مدعی بهترین مدیریت در کشور هستند، حتی حاضر نیستند اشتباهات خود را بپذیرند و به گونه‌ای برخورد می‌کنند که شرایط کنونی کشور فقط محصول دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی است.
به نوشته این روزنامه، آنها که هشت سال فرصت داشتند و کشور در اختیارشان بود نه تنها آباد نکردند بلکه یک ویرانه را تحویل دولت بعدی دادند، حالا مدعی هستند که می‌توانند کشور را سامان بدهند. در حالی که با گذشت سالها همچنان کشور درگیر سیاست‌های غلط و مدیریت‌های دولت احمدی‌نژادی‌ها است اما همین متهمان که کشور را با وعده‌های پوپولیستی به این حال و روز انداختند مدعی شده‌اند و معتقدند فقط آنها ناجی کشور در این شرایط هستند.
در ادامه می خوانیم: اگر عملکرد دولت حسن روحانی چندان قابل قبول نیست و یا مردم از جریان‌های سیاسی و انتظاراتی که از آنها داشته و دارند ناراضی هستند نشان دهنده تمایل به سمت احمدی‌نژادی‌ها نیست. نباید از یاد ببریم که یکی از مطالبات همین افکار عمومی برخورد با متخلفان و برخی نهادها بود که در دولت نهم و دهم بیشترین صدمات را به کشور و به‌خصوص چرخه تولیدی وارد کردند.
«راهبرد معاصر» هم در گزارشی اظهارات داوری را «ماهی گیری عضو جریان انحرافی از آب گل آلود» خواند و نوشت: ضعف مفرط دولت دوازدهم در رفع چالش‌های جامعه و نیازهای اقتصادی مردم، زمینه نارضایتی فزاینده ای را در افکار عمومی فراهم آورده است. در این میان جریان باصطلاح بهاری که به نزدیکان به محمود احمدی‌نژاد شهره می‌باشند، در صدد بر آمده تا با بهره برداری از نارضایتی موجود و با توسل به طرح دوقطبی سازی‌های کاذب که پیشتر توسط این جریان و در مقاطعی مورد بهره برداری قرار گرفته بود، از آب گل‌آلود ماهی گرفته و جولان دهند.
به نوشته این تارنما، داوری جریان احمدی نژاد را اساسا خارج از حاکمیت خوانده و اظهار داشته است که: جریان آقای احمدی‌نژاد جریان سوم نیست، این جریان، جریان دوم است؛ چراکه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در واقع دو بال جریان حاکم هستند.
در ادامه می خوانیم: او در بخش دیگر با این مدعا که «اصلاح‌طلبی تا آقای عارف و اصولگرایی تا آقای حدادعادل افول کرده است» گفته خیلی راحت بگویم مردم از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به حالت تهوع رسیده‌اند، خودشان باید این را بفهمند که مردم می‌خواهند آنها را از سیستم «قی» کنند.
اصلاح طلبان و لزوم بازیابی سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان دچار ریزش شده و از این مساله به عنوان یکی از چالش های مهم این جریان در انتخابات پیش رو یاد می شود.
«حسین کمالی» دبیر کل «حزب اسلامی کار» در گفت و گو با «مستقل آنلاین» که در روزنامه امروز «مستقل» هم منتشر شد، در علت یابی این پدیده گفت: من فکر می کنم در مجموع ما می بایست یک ارزیابی درستی از وضعیت خودمان در جامعه داشته باشیم و پاسخی برای مردمی داشته باشیم که به مجموعه اصلاح طلبان اعتماد کردند. یک آسیب عمده که برای ما حاصل شد به این دلیل بود که از مبانی فکری و اعتقادی خودمان عدول کردیم و عبور کردیم و روش هایی را پیش گرفتیم که شاید با اندیشه و شعارهای اصلاح طلبی قدری فاصله داشت. مباحثی که ما نسبت به آن ها شاید می بایست توجه بیشتری می داشتیم. در مجموع اینکه در انتخاباتی گروهی پیروز شوند یا پیروز نشوند مسئله اصلی نیست. موضوع اصلی این است که شما اندیشه تان را در معرض آرای عمومی قرار می دهید مردم به شما اعتماد می کنند رای می دهند و اندیشه شما می بایست اداره امور جامعه را به عهده بگیرد و نسبت به وعده هایی که در زمان انتخابات داده پاسخگوی جامعه باشد. ما در حقیقت از آن وعده ها و نظراتی که دادیم به خوبی پاسداری و نگهداری نکردیم و آن ها را به مرحله عمل نزدیک نکردیم و شاید بهتر بود که به وعده های خودمان نسبت به مردم عمل می کردیم و این می توانست اعتماد عمومی را برای مجموعه اصلاح طلبی احیا کند.
«زهرا شجاعی» فعال سیاسی و رئیس مجمع زنان اصلاح‌طلب هم در گفت‌وگو با «ایلنا» با اشاره به ریزش پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان گفت: انتقاد وارد به اصلاح‌طلبان این است که ارتباط خودمان را با بدنه اجتماعی طبقه متوسط و متوسط به پایین جامعه به صورت قوی برقرار نکردیم و بیشتر به مخاطب اصلی یا مرتبطان با اصلاح‌طلبان یعنی روشنفکران، دانشگاهیان، دانشجویان، هنرمندان و فعالان فضای مجازی معطوف شد و فکر می‌کردیم که کل جامعه اینها هستند در حالی که اینها یک بخشی از جامعه هستند و نه همه آن.
وی در خصوص راهکارهای احیای اعتماد به اصلاح طلبان ادامه داد: بنابراین اصلاح‌طلبان باید با تغییر رویکرد و با اصلاح رویکردهای خود با بدنه اجتماعی جامعه ارتباط گرفته و این ارتباط خود را تقویت کنند تا بتوانیم پیام خودمان را به جامعه برسانیم و این احساس وجود دارد که هدف اصلی اصلاح‌طلبان منافع و مصالح ملی است.
برخی دیگر چندصدایی در اردوگاه اصلاح طلبی و تردید طیف های مختلف این جریان را دلیلی برای کاهش اعتماد عمومی به اصلاح طلبان می دانند.«خبرآنلاین» در گزارشی با دسته بندی اصلاح طلبان بر اساس طرفداران راهبردهای انتخاباتی متفاوت از وجود تردید میان همه طیف های اصولگرایی برای مشارکت در انتخابات خبر داد و نوشت: ریشه این عدم اطمینان و سردرگمی جبهه اصلاحات را می‌توان در چند عامل جستجو کرد.
این گزارش مبنای سردرگمی اصلاح طلبان را در «چگونگی رویکرد حاکمیت نسبت به ورود اصلاح‌طلبان به عرصه انتخابات »، « میزان مشارکت انتخاباتی» و «نیروهای جدیدالورود اصلاح طلبی که رفتار سیاسی‌شان عملاً هیچ فصل مشترکی با گفتمان اصلاح‌طلبی ندارد» واکاوی کرد.
پایان ماه عسل اصلاح طلبان و نیروهای میانه رو؟
نیروهای میانه رو و اصلاح طلب که طی سال های گذشته در نتیجه همکاری با یکدیگر، نتایج انتخاباتی درخشانی را کسب کردند، این روزها کمتر به یکدیگر اقبال و توجه دارند و در مورد تداوم همکاریشان با یکدیگر در انتخابات پیش رو تردیدهای جدی وارد است. این مساله، محوری مورد توجه در رسانه های کشور است.
«نامه نیوز» در گزارشی با اشاره به گزاره «ائتلاف مستعجل اصلاح طلبان و اصولگرایان میانه رو و بی میلی دو طرف به تداوم ائتلاف»، نوشت: اعضای ائتلاف از هم فاصله گرفته اند و این شکاف هر روز پررنگ تر می شود.
بنا بر پیش بینی این تارنما، شاید پیش بینی زود هنگامی باشد اما مولفه ها آنچنان متعدد است و نشانه ها آنچنان فراوان که از همین حالا می توان این گزاره را پررنگ کرد: روزهای داغ سیاست ایران با آرایش جدید در پیش خواهد بود . در این شکل جدید سیاست ورزی و با خداحافظی غیرمنتظره اعتدالگرایان، از این پس چپ ها به چپ می روند و راست ها به راست.
«مرتضی طلایی» عضو سابق شورای شهر تهران هم در گفت و گو با «نامه نیوز» ضمن اشاره به اظهارات اخیر رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در ارتباط با ضرورت جدا کردن راه اصلاح طلبان و جریان های اعتدالی و اصولگرایان میانه رو در انتخابات های آینده، با انتقاد از آنچه سیاست یک بام و دو هوای اصلاح طلبان و آقای عارف خواند، پرداخت و گفت: عارف در اظهارات روزهای اخیر خود قصد دارد در کنار جدا کردن حساب خود از جریاناتی که تا دیروز با آنها هم پیمان بوده، کاسه و کوزه های عملکرد دولت و مجلس را بر سر شورای نگهبان و نهادهای ارزشی بشکند. جریان اصولگرایی معتدل در کنار نهادهای منصوب شده از سوی رهبری، سیبل حمله اصلاح طلبان و آقای عارف برای فرافکنی در آینده خواهند بود.
این در حالی است که به گفته طلایی، در سالهای اخیر و به ویژه پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ در تمامی انتخابات ها شاهد قرابت جریان اعتدالی و شخص مرحوم هاشمی رفسنجانی با اصلاح طلبان بوده ایم و با از دست دادن این دستمایه بزرگ سیاسی، این استراتژی شکست خواهد خورد و اصلاح طلبان شانسی که سالها قبل در جدا کردن خود از این جریان داشتند را امروز به واسطه عملکرد خود نخواهند داشت و این مجموعه بیش از پیش یکپارچه است.
مصایب سیاست ورزی اصولگرایان
اصولگرایان هم در اردوگاه سیاسی خود با چالش های چندوجهی دست و پنجه نرم می کنند. «خبرآنلاین» امروز در گزارشی به بررسی چالش رهبری در جریان اصولگرایی پرداخت.
به نوشته این تارنما، جریان اصولگرا در حالی این روزها در تب و تاب ایجاد وحدتی یکپارچه است که چهره‌هایی در این جناح، از طیف سنتی گرفته تا نواصولگرایان تلاش دارند خود را در قامت یک لیدر و محور جریان اصولگرا مطرح کنند. این گزارش از «محمدرضا باهنر»، «حداد عادل»، «محمدباقر قالیباف»، «محسن رضایی»، «سعید جلیلی»، آیت الله «محمدعلی موحدی کرمانی» از چهره های اصولگرایی به عنوان مدعیان احتمالی لیدری در این جریان سیاسی نام برد و به بررسی میزان موفقیت و اقبال عمومی به آنها پرداخت.
این در حالی است که از دید برخی فقدان چهره های موجه و کاریزمایی چون آیت الله «محمدرضا مهدوی کنی»، اصولگرایان را دچار تفرقه کرده است.«اعظم حاجی عباسی» دبیرکل حزب اصولگرای جامعه زینب(س) در گفت‌وگویی با «ایرنا»، نبود فصل‌الخطاب و دچار شدن به خودبرتر بینی افراد را عامل چنددستگی میان اصولگرایان دانست و گفت: یکی از دلایل تفرقه میان اصولگرایان، فقدان افرادی است که در گذشته محور قرار می‌گرفتند و همه قبولشان داشتند و فصل‌الخطاب بودند؛ این افراد یا به رحمت ایزدی پیوستند و یا در طول زمان، اعتبار خود را از دست دادند.
«تابناک» هم به بررسی چالش سازوکار جمعی در اردوگاه اصولگرایان پرداخت و آورد: به رغم اینکه بنا به اذعان بسیاری از اصولگرایان، کار و مأموریت «جمنا» یا همان جبهه مردمی نیروهای انقلاب پایان یافته و قرار بوده این ساز و کار صرفا برای انتخابات ۹۶ فعال باشد، برخی اصولگرایان انگار زیر بار اعلام پایان کار جمنا و پذیرش «شورای وحدت اصولگرایی» به عنوان ساز و کار انتخاباتی مجلس یازدهم نرفته اند و قرار بر این شده تا اصولگرایان پیرامون این موضوع در جلسات آتی خود تصمیم بگیرند.