این دوره کتاب اثر مهدی نصیزی دهقان است و به سال ۱۳۹۷ در یکهزار شمارگان توسط انتشارات «امیرصدرا»ی قشم منتشر شده است.
نصیزی دهقان در جلد اول با زیرعنوان «سبک خراسانی» به بررسی ویژگیهای این سبک میپردازد و در این مسیر آثار چهره های شاخص این سبک از جمله رودکی، فردوسی، عنصری، و ناصرخسرو را بررسی میکند.
این کتاب دارای ۱۱۲ صفحه و قیمت آن ۱۵۰ هزار ریال است.
مولف در جلد دوم زوایای مختلف «سبک عراقی» را مطرح می کند و در مورد ویژگی آثار شاعرانی همچون سنایی، خاقانی، نظامی، مولوی، سعدی و حافظ و غیر آن توضیحاتی ارائه میدهد.
کتاب مزبور ۱۲۶ صفحه دارد و با بهای ۱۶۰ هزار ریال روانه بازار شده است.
جلد سوم کتاب به بررسی «سبک هندی» اختصاص دارد و مکتب های «وقوع» و «واسوخت» نیز در آن بحث میشو؛ صائب تبریزی، کلیم کاشانی، بیدل و عرفی شیرازی از جمله شاعرانی هستند که سبک شعری آنان در این کتاب مورد دقت قرار میگیرد.
این کتاب دارای ۸۴ صفحه و با قیمت ۱۳۰ هزار ریال در بازار موجود است.
جلد چهارم نیز با زیرعنوان «دوره بازگشت» به ویژگی آثار شاعرانی نظیر فروغی بسطامی، قاآنی، نشاط اصفهانی و وصال شیرازی میپردازد. کتاب مذکور دارای یک ضمیمه است که در آن به شعر نو نیز پرداخته شده است.
این کتاب ۸۰ صفحه ای با بهای ۱۴۰ هزار ریال در معرض دید علاقهمندان قرار گرفته است.
مخاطب در مطالعه این کتابها با ویژگیهای مختلف شعر در هر دوره از منظر زبان، ادبیات و تفکر آشنا میشود و نمایندگان مهم هر دوره را باز میشناسد.
حجم مناسب کتابها و خودداری نویسنده از اطناب و تکلّف باعث میشود مخاطب با زبانی ساده و در زمانی اندک با سبکهای مختلف شعر در تاریخ ایران آشنا شود.
برشی از کتاب ها
...سرودههای این دوره [سبک خراسانی] معمولا شاد و پرنشاط هستند و از مجالس بزم و طرب و گردش و تفریح سخن میگویند...
...زبان شعری شاعران در این دوره [سبک عراقی]، نسبت به دورههای قبل بسیار جدید و تازه است. لغات فارسی کهنه به مراتب کمتر شده است. از کاربردهای نحوی کهن به طور چشمگیری کاسته شدهاست...مهمترین ویژگی زبانی در سبک عراقی آمیزش مختصات کهن و جدید است...
...شعر هندی، شعری معناگراست و نه صورت گرا، و شاعران به معنا بیشتر توجه دارند تا به زبان. آنان به دنبال مضمون سازی، از هر چیزی در عالم طبیعت یا ذهن استفاده میکنند. کار شاعران سبک هندی این بود که مطالب عرفانی و فلسفی پیشینیان را به صورتی ساده و قابل فهمتر ترجمه میکردند...
...در واقع هدف این گروه [شاعران دوره بازگشت] رهایی بخشیدن شعر فارسی از تباهی و انحطاط دورهی صفوی و زمان آشوب و اغتشاش بعد از آن بود ولی برای رسیدن به مقصود خود، راه دیگری جز بازگشت به سبک و شیوهی سخن قدما و پیروی از طرز بیان استادان بزرگ، مانند فردوسی و حافظ و سعدی و ...، نمیدانستند...