در ماه های گذشته گام های مطلوبی از سوی مسئولان حوزه محیط زیست در راستای حفاظت هر چه بهتر از محیط زیست برداشته شده است با این وجود گاه اتفاقاتی در طبیعت رخ می دهد که نیاز است برای جلوگیری از آن ها راه حل های اساسی اندیشیده شود.
کارشناسان حوزه محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با وجود تجهیزات کم، افراد توانمندی هستند که حتی در سال گذشته یکی از آن ها به نام «حمیده روزبهی» توانست ۸ توالی ژنی جدید میکروبی در بانک جهانی ژن ثبت کند.
توالی‌های ژنی ثبت شده شامل ۲ گونه و ۶ سویه جدید قارچی بومی جدا شده از فاضلاب هستند که در بانک جهانی ژن در آمریکا با کد دسترسی مشخص به ثبت رسیده اند و قارچ‌های شناسایی و ثبت شده به عنوان عوامل بیولوژیک در صنایع مختلف اعم از پزشکی و دارویی، آب و فاضلاب، کشاورزی و غذایی کاربرد ویژه دارند.
با وجود ظرفیت های گسترده حیات وحش و به ویژه پرندگان گوناگون، تیمارگاهی برای رسیدگی به بهبود گونه های حیات وحش وجود نداشت اما به همت این مسئولان هم اینک تنها تیمارگاه حیات وحش استان در منطقه دنا بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در این رابطه گفت: عملیات اجرایی این ساختمان از اردیبهشت ماه سال جاری در شهرستان دنا با اعتبار یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال آغاز شد.
محسن جعفری نژاد بیان کرد: هم اینک این تیمارگاه پیشرفت ۷۰ درصدی داشته و امید است که با کمک مسئولان استانی و شهرستانی این ساختمان در سال ۹۸-۹۹ تکمیل شود.
وی عنوان کرد: بیش از این در کهگیلویه و بویراحمد چنین مرکزی وجود نداشته که با تکمیل و افتتاح چنین مراکزی کمک بسیاری به بهبود گونه های حیات وحش آسیب دیده خواهد شد.
موفقیت های مسئولان در حوزه محیط زیست در زمینه نجات حیات وحش در مناطق حفاظت شده نیز ملموس بود، طوری که تابستان امسال بود عملیات امداد و نجات بزغاله وحشی گرفتار در صخره‌های منطقه حفاظت‌شده دنا انجام شد و این عملیات با موفقیت پایان یافت.
محسن جعفری نژاد گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان دنا در محدوده منطقه حفاظت شده و پارک ملی دنا حین گشت و کنترل منطقه متوجه گرفتار شدن یک راس بزغاله وحشی در صخره ای شدند.
وی افزود: این بزغاله در صخره ای در ارتفاعات پارک ملی و منطقه حفاظت شده گرفتار شده بود و ناله و سر و صدایش به گوش محیط بانان رسیده بود.
جعفری نژاد بیان کرد: پس از هماهنگی های لازم با تیم امداد و نجات کوهستان (واکنش سریع ) هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد اکیپی متشکل از محیط بانان، کارشناسان حیات وحش و تیم امداد و نجات هلال احمر برای نجات جان این بزغاله عازم منطقه شدند.
وی عنوان کرد: بررسی های میدانی نشان می داد که اگر این برغاله از صخره نجات پیدا نمی کرد بدلیل نبود علوفه و آب بدون شک تلف می شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه این عملیات امداد و نجات حیات وحش برای نخستین بار در استان اتفاق افتاده است، ابراز داشت: تیم امداد و نجات از صخره ای به ارتفاع حدود ۵۰ متر پایین آمده و بزغاله را در مسیری که مناسب بود به پایین هدایت کرده و نجات دادند.
تلاش ها و موفقیت های مسئولان محیط زیست روز به روز بیشتر شد به طوری که سال گذشته تاکنون با استفاده از ظرفیت مستند سازان، کارشناسان و ماموران اجرایی با نصب دوربین هایی تله ای ، بیش از ۱۰ تصویر متفاوت از پلنگ ایرانی در پارک ملی و منطقه حفاظت شده دنا به ثبت رسیده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: تصاویر ضبط شده از پلنگ ها در محدوده هایی از مناطق حفاظت شده خاریدون، پشت کره، آب سپاه و میمند توسط دوربین تله‌ای تهیه شده است.
وی بیان کرد: این تصاویر شامل پلنگ نر، ماده و نابالغ در محدوده چهار پاسگاه محیط بانی اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد بوده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: بررسی سایر تصاویر ثبت شده از پلنگ ایرانی در این مناطق نیاز به زمان و کار کارشناسی بیشتری دارد.
وی ابراز داشت: دوربین گذاری در این منطقه و سایر مناطق حفاظت شده کهگیلویه و بویراحمد در حال انجام است.
گفت : بارها از پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت شده و پارک ملی دنا تصاویر متعددی ثبت شده اما مشاهده همزمان ۱۰ قلاده از این گونه ارزشمند جانوری از اتفاقات نادر در این منطقه است.
حوزه محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد شاهد خبرهای ناگوار و تلخ نیز بوده که از مهم ترین آن می توان به تلف شدن ۳ خرس در در تابستان امسال اشاره کرد.
ماموران یگان حفاظت محیط زیست این استان مردادماه امسال در حین گشت و کنترل، لاشه یک قلاده خرس قهوه ای کمیاب را در محدوده روستای ده برآفتاب شهرستان بویراحمد و در ششمین روز از شهریور امسال نیز لاشه ۲ قلاده خرس نابالغ را در جایگاه دفن زباله شهر سی سخت از توابع شهرستان دنا پیدا کردند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد مرداد امسال از کشف لاشه یک قلاده خرس قهوه ای کمیاب در روستای ده برافتاب خبر داده بود که با توجه به فاسد و دریده شدن آن توسط جانوران دیگر امکان نمونه برداری برای مشخص شدن علت تلف شدن آن وجود نداشت و تلاش در این خصوص بی نتیجه ماند.
محسن جعفری نژاد بیان کرد: جنسیت خرس تلف شده در روستای ده برآفتاب نر و سن آن حدود پنج سال بود که به رغم تلاش ماموران یگان حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، علت مرگش مشخص نشد.
وی روز گذشته (چهارشنبه) نیز از پیدا شدن لاشه ۲ توله خرس قهوه ای در جایگاه دفن زباله شهر سی سخت از توابع شهرستان دنا خبر داد و گفت: براساس شواهد این دو توله خرس بر اثر شلیک مستقیم گلوله تلف شده بودند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: سن هر ۲ قلاده خرس کمتر از ۲ سال و جنسیت هر دوی آنها ماده بوده است.
جعفری نژاد افزود: کمبود نیرو، وسعت مناطق و ضعف اختصاص بودجه برای آموزش باعث شده است که به راحتی شاهد تلفات این گونه ارزشمند در خارج از مناطق حفاظت شده استان باشیم.
به گفته مسئولان محیط زیست استان خرس قهوه ای گونه شاخص جانوری کهگیلویه و بویراحمد است که قانونگذار برای شکار هر قلاده از آن ۵۰۰ میلیون ریال جریمه حقوقی تعیین کرده است.
کمبود منابع تغذیه‌ای به شدت زندگی این حیوان را تحت تاثیر قرار داده، بطوری که اگر زیستگاه‌های خرس قهوه‌ای در معرض تخریب قرار گیرد این حیوان برای تهیه منابع تغذیه مجبور است به حوالی روستاها و محل زندگی انسان‌ها نزدیک شود و این نزدیکی در بسیاری از مواقع منجر به مرگ خرس می شود.
هفت منطقه حفاظت شده دنا با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامین با وسعت ۲۵ هزار ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با دو هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در استان وجود دارد.
در راس آن ها پارک ملی و منطقه حفاظت شده دناست که با وسعتی معادل ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار دارای ۱۵۵۵ گونه جانوری پرنده، ۲۴ گونه جانوری پستاندار، ۲۰ گونه آبزی و ۳۹ خزنده است.
منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنی ترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیاست که در سال ۲۰۱۰ میلادی از سوی سازمان یونسکو به عنوان اولین ذخیره گاه بعد از انقلاب، دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران و پانصد و پنجاهمین ذخیره‌گاه دنیا به ثبت رسید.
۹۸۶۸/۶۱۱۰