به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (برگزیت) در چند ماه اخیر تحولات سیاسی بسیاری را در این کشور رقم زد. رودررویی پارلمان با «ترزا می» نخست وزیر پیشین این کشور و سپس ورود «بوریس جانسون» به ساختمان نخست وزیری از جمله مهمترین رخدادهای سیاسی بریتانیا بود. جانسون از طرفداران سرسخت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا است که اعلام کرد حتی اگر مجبور شود برگزیتِ بدون توافق را اجرایی می کند.
چند روز قبل ملکه انگلیس با درخواست بوریس جانسون برای تعلیق پنج هفته ای پارلمان این کشور موافقت کرد و به این ترتیب سخنرانی ملکه برای گشایش پارلمان تا نیمه مهرماه به تاخیر افتاد. حال برنامه ریزی نخست وزیر برای تعطیلی پارلمان بریتانیا و ارتباط این اقدامات با تصمیم های برگزیتی وی به چالش سیاسی مهمی در انگلیس تبدیل شده است. نخست وزیر اکنون پارلمان را از ۹ سپتامبر تا ۱۴ اکتبر به حالت تعلیق درآورد. از آنجا که ۳۱ اکتبر (۹ آبان) آخرین مهلت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا است، قانون‌گذاران در پارلمان فرصت لازم را برای تصویب لایحه مخالفت با خروج بدون توافق لندن از اتحادیه اروپا نخواهند داشت و وی می تواند برنامه های خود برای خروج از اتحادیه اروپا را کامل کند.
تقابل جانسون با پارلمان
بسیاری از رسانه ها و تحلیلگران انگلیسی اعتقاد دارند نخست وزیر این کشور با تعلیق پارلمان سعی دارد تا مانع مخالفت مجلس با خروج بدون توافق لندن از اتحادیه شود. این درحالی است در نامه تعلیق که وی به پارلمان فرستاده چنین برنامه ریزی را تکذیب شده است. جانسون برخلاف نظر مخالفان ادعا کرد آن ها زمان کافی را برای گفت وگو در زمینه برگزیت را در اختیار خواهند داشت.
اندیشکده «بروکینگز» در گزارشی تعلیق پارلمان را «بازی آخر» جانسون تحلیل کرد که گرچه یک رویه استاندارد در فرایند سیاسی این کشور به حساب می آید اما موجب افزایش تنش های سیاسی در انگلیس می شود و مقابله با خواسته های برگزیتی نخست وزیر را سخت می سازد. براساس این دیدگاه زمان، طول مدت و چگونگی این تعلیق موجب نارضایتی شدیدی در لندن و فراتر از آن شده است. معمولا مدت تعلیق یک یا حداکثر دو هفته بود اما اکنون این اقدام که برای ۵ هفته انجام شده حتی صدای رئیس پارلمان را هم در آورده است.
شاید جانسون تصور کند که با تعلیق پارلمان موقعیتش در چانه زنی با اتحادیه اروپا تقویت می شود اما از آنجاکه جایگزین عملی برای توافق و شرایط کنونی وجود ندارد، عقب نشینی بروکسل سخت به نظر می رسد.
چهره های برجسته مخالف جانسون تاکید کرده اند به محض آغاز به کار پارلمان، قانونی را برای جلوگیری از خروج بدون توافق در دستور کار قرار می دهند. با این حال، زمان برای موفقیت آن ها اندک خواهد بود. همچنین برخی منتقدان از بررسی فرایند رای اعتماد به دولت سخن گفته اند؛ حتی در صورت موفقیت ، اگر در ۱۴ روز ائتلاف مخالفان قادر به تشکیل دولت جدید نباشد در آن صورت با برگزاری انتخابات مجدد ممکن است شرایط پیچیده تر شود.
خشم افکار عمومی انگلیس از حمله به دموکراسی
افکار عمومی و رسانه ها در انگلیس به تحولات اخیر واکنش های شدیدی نشان دادند. توصیف هایی همچون اقدام «جسورانه»، «غیرمنطقی»، «گستاخانه»، «نابخردانه»، «حمله تجاوزکارانه»، «کودتا» و «ضددموکراسی» از جمله واژه های پرتکراری است که در مورد تقابل جانسون با وظایف پارلمان مورد استفاده قرار گرفته اند. درخواست برای برگزاری جلسه اضطراری، جمع آوری امضا و تظاهرات در لندن از جمله دیگر راه حل هایی است که مخالفان بوریس جانسون علیه مرخصی اجباری پارلمان مطرح می کنند.
روزنامه «گاردین» تقابل جانسون با پارلمان را نمودی از یک دیکتاتوری غیرانتخابی توصیف کرد که قدرت، نفوذ و جایگاه مجلس عوام را به علت سیاست های پوپولیستی نخست وزیر دچار خدشه کرده است.
این روزنامه در گزارش دیگری تعلیق پارلمان را نشانه سوء استفاده نخست وزیر از بالاترین موقعیت سیاسی در این کشور دانسته است.
شبکه خبری «الجزیره» هم این اقدام نخست وزیر انگلیس را باعث فوران نارضایتی افکار عمومی این کشور توصیف کرد به گونه ای که در عرض چند روز بیش از ۱.۳ میلیون نفر طوماری را علیه جانسون امضا کردند. از نظر این افراد ملکه هم با حمایت از نخست وزیر به صورت تلویحی از خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا حمایت کرده است.
نمود دیگر این خشم در افکارعمومی هم در راه اندازی پویشی در فضای مجازی با عنوان «کودتا را متوقف کنید» به چشم می آید که ممکن است اعتبار و موقعیت جانسون را به خطر بیاندازد. افکار عمومی بستن پارلمان را اقدامی تهاجمی علیه فرایندهای دموکراتیک و حقوق نمایندگان مجلسی می دانند که اعضای آن نماینده های منتخب مردم هستند.
از طرف دیگر برخی احزاب مخالف انگلیس هم اعلام کردند به ائتلافی را برای جلوگیری از برگزیت بدون توافق با اتحادیه اروپا دست پیدا کرده اند. با این حال، آن ها اکنون اعتقاد دارند اقدام جانسون و ملکه انگلیس تلاش های آن ها را عقیم می گذارد. «چوکا اومانا» نماینده حزب لیبرال دموکرات و از طرفداران برگزاری همه پرسی مجدد خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، جانسون را یک دیکتاتور خواند و برخی از مقام های سابق این کشور هم تصمیم جانسون برای تعلیق پارلمان را گستاخانه توصیف کردند.
برخی تحلیلگران و حتی چهره های سیاسی انگلیسی نسبت به دخالت ملکه الیزابت در این امر انتقاد و وی را به همراهی با نخست وزیر برای کودتا متهم کردند. «جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر و مهمترین حزب مخالف دولت، تصمیم جانسون برای تعلیق پارلمان را تهدیدی برای دموکراسی این کشور دانست. «کیت اوسامور» دیگر نماینده این حزب هم دخالت ملکه در این تحولات را همراهی وی با کودتایی عنوان کرد که در نهایت به ضرر پادشاهی این کشور تمام می شود.
«جان برکو» رئیس پارلمان نیز اقدام جانسون را نقض فاحش قانون اساسی و دموکراسی ارزیابی کرد که با هدف ممانعت از بررسی برگزیت از سوی نمایندگان انجام شده است.
تارنمای شبکه «ان بی سی نیوز» هم اقدام جانسون را نابودی دموکراسی در انگلستان خواند که البته در راستای منافع بوریس جانسون انجام شده است.
گزارش این شبکه خبری تصریح می دارد نخست وزیر جدید بحرانی را مافوق بحران پیشین ایجاد کرد که تردیدها در مورد پیامد و هزینه های آن بسیار زیاد است. اقدام روز چهارشنبه جانسون جسورانه ترین حرکت نخست وزیری برای اطمینان از اجرای برگزیت بود. حال با قطعیت می توان گفت که نه تنها خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا براساس برنامه اتفاق می افتد بلکه توافقی هم برای مدیریت تجارت با اتحادیه اروپا در زمینه مقررات گمرکی یا مباحث امنیتی رخ نمی دهد.
روز قبل از اعلام تعلیق پارلمان، اعضای حزب محافظه کار، لیبرال دموکرات ها و حزب سبز در کنار برخی چهره های محافظه کار پارلمان دیداری نمادین را در وست مینیستر انجام دادند و با صدور بیانیه هایی اعلام کردند هر مکانیسمی را برای توقف جانسون به کار می برند. با اوجود این شماری هم می گویند در فضای سیاسی پیچیده انگلستان، رفتارهایی همچون اقدام جانسون بیشتر مورد توجه و تشویق قرار می گیرند تا اظهارات و اقدامات منطقی؛ به همین دلیل روند تحولات در کوتاه مدت به نفع وی تمام می شود.