تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۳۹۸ - ۱۴:۱۰

اراک - ایرنا - با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین(ع) و یاران با وفایش می نشینند و مردم استان مرکزی نیز با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و سبقه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می کنند.

به گزارش ایرنا،آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، عاشقانه‌ای که گاه سرتاپای اهالی این دیار را در خاک و «گِل» فرو برده و این مصرع زیبای «آب حیات من است، خاک سر کوی تو» در ایران متجلی می شود.

روایت این عاشقانه از روزها قبل از محرم شروع می‌شود، از ایامی که همه‌ چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است.

خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوارها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند و در نهایت مردم آماده می شوند تا یک بار دیگر مجلس عزایی به پا کرده و عارفانه در سوگ امام سوم خود به سوگ بنشینند.

آیین های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین ها است اما این آیین دارای تفاوت ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می توان دید و استان مرکزی نیز به واسطه قدمت چند هزار ساله برخی مناطق خود، از تنوع آئین های عاشورایی برخوردار است.

چند روزی قبل از فراررسیدن ماه محرم اعضای هیات امنای هیات ها تشکیل و نسبت به تکمیل تجهیزات و عوامل عزاداری اقدام می شود و هر یک از اعضاء ماموریتی پیدا می کند، یک نفر مامور جذب مداح، یک نفر مامور تامین تجهیزات از قبیل زنجیر، طبل، دهل و سیستم صوت و در برخی از نقاط شهرستان های تفرش، خمین، دلیجان، محلات و خمین نیز عده ای مامور آوردن تعزیه خوان به روستاها و شهرهای خود می شوند.

برخی از روستائیان شهرستان تفرش بنای قدیمی و تاریخی تکایای خود را حفظ کرده اند و هنگامی که بعد از حدود یکسال درب تکیه باز می شود گرد و غبار نشسته روی سکوی وسط تکیه، صندلی های چوبی، نرده ها و چلچراغ ها، علامت ها و وسایل تعزیه خوانی حال و هوای متفاوتی دارد و گویی خاک کربلاست که روی این آنها نشسته و پیرمردان و پیرزنان روستا که وارد تکیه می شوند، به صورت نمادین این گرد و غبار را به چشمان خود می کشند.  

تاکنون ۱۲ آیین و مراسم مذهبی ویژه ایام محرم و عاشورای استان مرکزی ثبت ملی شده که شامل تعزیه سیار بازار اراک، وفس کمیجان و گرکان آشتیان، تعزیه تفرش، آئین نخل گردانی شهرهای خمین، تفرش و نراق، نخل بندان تفرش، مراسم علم گردانی روستای هزاوه و عزالدین، آئین علم بران و همچنین مراسم چغچغه زنی روستای انجدان است.

تعزیه سیار بازار اراک

تعزیه سیار اراک از آیین هایی است که تا اوایل دهه ۶۰ اجرا می شد اما از این تاریخ تا سال ۱۳۹۲ به دلایل مختلف متوقف و دست فراموشی سپرده شده بود اما دوباره به همت بازماندگان هیات قلعه اراک احیا شد و پنج سال است که دوباره کاروان تعزیه در آستانه تاسوعای حسینی میهمان بازار تاریخی اراک است و مردم نیز از آن استقبال گرمی دارند.

آیین تعزیه خوانی سیار اراک قدمتی کهن دارد و ارادتمندان اهل بیت(ع) از دیرباز در مناطق شهری و روستایی این شهرستان با حضور در مجالس تعزیه گردانی، کاروان های نمایشی سوگ و عزا و تعزیه رو حوضی نشان داده اند که با این هنر ناب مذهبی الفت خاصی داشته اند.

محقق، پژوهشگر و نویسنده کتاب شبیه نامه در گفت و گو با ایرنا، گفت: نقطه آغازین تعزیه سیار اراک مشخص نیست اما به گفته بزرگان شهر اراک قدمت این هنر معنوی را می توان با تولد شهر اراک عجین دانست چرا که عامل اصلی شکل گیری این هنر بازاریان و تجار بودند.

«اسماعیل مجللی» افزود: پیش از این تعزیه سیار اراک در ۲ نوبت صبح از سوی هیات قلعه و عصر از سوی هیات حصار به راه می افتاد و محل استقرار تعزیه خوان های هیات قلعه نیز مسجد حاجی علی خیابان محسنی و محل تجمع تعزیه خوانان محله حصار نیز مسجد حصار بود و هر تعزیه خوان باید در یک هیات تعزیه اجرا می کرد.

وی اظهار داشت: بافت قدیم شهر اراک دارای ۲ محله به نام حصار و قلعه بوده که هیات های مذهبی در آن اجتماع می کردند و ضمن عزاداری به تماشای تعزیه و کار هنرمندان تعزیه خوان در بازخوانی حوادث و حماسه های حسینی می پرداختند.

نویسنده کتاب شبیه نامه بیان کرد: تعزیه خوان های بازار تاریخی اراک که این 2 محل را به هم وصل می کرده به طور معمول از بین پیشکسوتان هنر تعزیه خوانی انتخاب می شدندکه از بین این افراد ورزیده ترین آنان به عنوان «شاه نسخه خوان» برگزیده می شده است و پس از انتخاب تعزیه خوانان و مشخص شدن نقش ها، هریک، نسخه، لباس و وسایل مورد نیاز را از لباس دار هیات تحویل گرفته و پس از اتمام تعزیه وسایل را به لباس دار برمی گرداندند.

مجللی افزود: تعزیه سیار بازار اراک با حرکت قاصد اسب سوار که ورود امام حسین (ع)را به کربلا خبر می داد آغاز می شود و پس از آن هیات تعزیه خوانان و نقاره خانه، شامل چند نفر شتر که طبل های بزرگی به پشت آنان بسته شده بود با لباس های مخصوص آبی رنگ و کلاه های منگوله دار زری دوزی شده پس از قاصد با نواختن آهنگ های حزن انگیز وارد بازار می شوند.

وی گفت: بعد از نقاره خانه، سقاها با لباس مشکی و جمعی از کودکان که لباس سفید به تن دارند وارد بازار می شوند و بعد از آن نیز علامت ها، چلچراغ ها، پرچم های رنگارنگ و سپس دسته های سینه زنی یا زنجیر زنی وارد می شوند.

مجللی افزود: تعزیه خوانها، هر روز از ششم تا دهم محرم را به یکی از شهدا نسبت می دهند و تعزیه مخصوص او از جمله امام حسین ( ع )، حضرت عباس( ع ) و حر را اجرا می کنند.

وی ادامه داد: تعزیه های شهادت «حضرت علی اکبر(ع)»، «حضرت قاسم(ع)»، «حضرت ابوالفضل(ع)»، «حضرت مسلم»، «حر ریاحی»، «وداع شهربانو (س)»، «شهادت امام حسین(ع)» و «شهادت ۲ طفلان حضرت زینب (س)» در تعزیه سیار اراک اجرا می شود.

نویسنده کتاب شبیه نامه ادامه داد: اجرای تعزیه علاوه بر شهر اراک، در شهرستان های خمین، خنداب، شازند، فراهان و تفرش نیز اجرا می شود اما شهرستان تفرش در بین شهرستان های استان مرکزی پیشینه و قدمت بلندی در این عرصه دارد و وجود تکایای تاریخی ششناو، میانده و خلچان گویای این مسئله مهم است که در سالهاست نوای تعزیه خوانی در این خطه نوازش گر دلهای عاشق حضرت سیدالشهدا است.

مجللی بیان کرد: تعزیه خوانی در تفرش اما با ساز و کار متفاوتی اجرا می شود و اعضای هیات امناء تکایای این شهر و روستاهای آن از ماه ها قبل بهترین شبیه خوانان کشور را دعوت کرده و از روز اول ماه محرم به صورت رسمی و با تعزیه حضرت شاهچراغ (ع) آغاز کرده و تا شام عاشورا (شام غریبان) با تعزیه بازار شام و وفات حضرت رقیه (س) به پایان می رسد.

وی اظهار داشت: با جرات می توان گفت تمامی بزرگان تعزیه از زمان قاجار تاکنون در شهرستان تفرش تعزیه خوانده اند و مردم این خطه آنچنان با هنر مقدس تعزیه خوانی عجین هستند.

نویسنده کتاب شبیه نامه در خصوص نسخه زمینه میرانجم اراک نیز گفت: انجم از تعزیه نویسان دوره قاجار در منطقه شازند بود که تا پیش از انقلاب نسخه های سروده وی در تعزیه ها کاربرد داشت اما پس از انقلاب و حضور تعزیه خوانان قزوین و تهران نسخ انجم به کنار گذاشته شد، از زندگی شخصی وی اطلاعات درستی در دسترس نیست.

در نسخه تعزیه قاسم سروده انجم. بساط عروسی حضرت قاسم طبق فرهنگ عمومی منطقه شازند که محل زندگی وی بود، برگزار می‌شود و مزار وی در روستای قدمگاه شازند است.

نخل گردانی میراث ۳۵۰ ساله عاشورایی خمین

نخل گردانی از آیین های کهن مذهبی مردم خمین در ایام محرم است که به عنوان نمادی از ارادت مردم این خطه با سالار شهیدان در ده اول محرم برگزار می شود.

مستندات شفاهی بیانگر آن است که آیین نخل گردانی ۴۰۰ سال در این دیار قدمت دارد و سند حک شده بر روی نخل نیز متعلق به ۳۵۰ سال پیش است و این آیین کهن با مناسک خاص هر سال باشکوهتر از قبل با حضور شیفتگان ولایت و امامت در زادگاه معمار کبیر انقلاب اسلامی اجرا می شود.

نخل گردانی تداعی که نمایشی از حمل «تابوت واره» است به یاد مصائب عاشورا و صحنه های پرشور حماسه کربلا در خمین انجام می شود و استقبال از این آیین کهن در حدی است که شمار قابل ملاحظه ای اهالی خمین از جای جای این دیار خود را به نخل می رسانند و در آیین سوگ سومین امام شیعیان اشک ماتم می ریزد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: آیین نخل گردانی خمین از صبح روز عاشورا و با انجام طناب کشی داخل نخل و بستن چوب‌های عمودی و پنجه‌های بالای آن شروع می‌شود.

«علیرضا ایزدی» افزود: حاملین نخل که شماری از دوستداران اهل بیت(ع) و امام سوم شیعیان هستند، نخل را ازجایگاه بیرون آورده و آن را به طرف میدان پانزده خردادحرکت می‌دهند و در کنار امامزاده محمد(ع) در میدان پانزده خرداد بر روی یک چهار پایه آهنی به ارتفاع یک متر و شصت سانتیمتر قرار می‌دهند تا مردم بتوانند از زیر آن به راحتی عبور کنند.

وی ادامه داد: ۱۳ آیین مذهبی ویژه ایام محرم و عاشورا در استان مرکزی ثبت ملی شده است که نخل گردانی خمین از جمله آن ها محسوب می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی بیان کرد: علم گردانی روستای عزالدین، نخل بندان محله ترخوران، علم بران، نخل گردانی و تعزیه در شهرستان تفرش، علم گردانی روستای هزاوه، چغچغه زنی روستای انجدان و تعزیه سیار بازار در اراک، آئین نخل گردانی در نراق، نخل گردانی نیم ور، نخل گردانی خمین، تعزیه گرکان آشتیان و تعزیه وفس کمیجان، آیین های ثبت ملی شده استان هستند که هر یک به نوعی نشان از ارادت جوامع محلی به امام حسین (ع) دارد.

ایزدی افزود: شهروندان عزادار نراق نیز با اجرای مناسک آیینی نخل گردانی، ارادت قلبی و شفیتگی به امام حسین(ع) را به تصویر کشیدند.

وی بیان کرد: از زمان های بسیار دور پایه کشان نخل در نراق از قداست خاص برخوردار بوده و اغلب دارای وجاهت مذهبی بوده است و به همین منظور افرادی که این نخل را بر دوش می برند با وضو و نیت خیر، ابتدا نخل را بوسیده و سپس یا علی گویان پایه های سنگین را حمل می کنند.

علم‌گردانی آیینی ۳۰۰ ساله در روستای هزاوه

یکی از آیین‌های ویژه ماه محرم در استان مرکزی آیین ۳۰۰ ساله «علم گردانی روستای هزاوه» است که از اول تا دهم محرم در این روستا برگزار می‌شود.

یکی از اهالی روستای هزاوه در رابطه با آیین علم‌گردانی این روستای می‌گوید: اجداد، نیاکان، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما آیین‌های مذهبی را به خوبی برگزار و آنها را به نسل آینده منتقل کردند و امروز در جای ایران اسلامی شاهد برگزاری آیین‌های عزاداری هستیم.

عباس مهدوی هزاوه  افزود: : علم‌گردانی یکی از سنت‌های چندین ساله روستای هزاوه است که از گذشتگان به ما رسیده است و محرم امسال بعد از گذشت ۳۰۰ سال از برگزاری این آیین همچنان شاهد برپایی آن خواهیم بود.

وی اضافه کرد: در آیین علم‌گردانی علمدار به درب منزل تک‌تک اهالی روستا می‌رود و به نوعی آمدن محرم را به اهالی روستا اطلاع می‌دهد و از آنها می‌خواهد برای مراسم عزاداری آماده شوند.

مهدوی هزاوه اظهار داشت: در طول مسیری که علم به حرکت در می‌آید اگر کسی نذری داشته باشد به هیأت می‌دهد، آنهایی که هم گاو و گوسفندی نذر دارند جلوی علم قربانی می‌کنند و با استفاده از گوشت آن غذایی را تهیه و در مراسم عزاداری بین عزاداران توزیع می‌کنند، رسم بر این است که دستمالی به علم می‌بندد و کسانی که مشکلی دارند آن دستمال را به نیت باز شدن گره مشکلات باز می‌کنند.

علم بران منطقه فم تفرش

آیین سنتی و مذهبی «عَلَم بَران» یکی از آیین‌هایی است که نخستین بار در شهرستان تفرش استان مرکزی و خاصه روستای هزاوه به اجرا رسید؛ اما در برخی دیگر از نقاط کشورمان نیز تا به امروز شاهد اجرای این آیین با شیوه‌ها و نگرش‌های مختلف هستیم.

یکی از مسئولان هیات فم تفرش در گفت و گو با ایرنا، گفت: آنچه در آیین «عَلَم بَران» در راستای برگزاری عزای امام حسین علیه‌السلام در سرزمین ایران صورت می‌گیرد بدین گونه است که به هنگام فرا رسیدن دهه نخست ماه محرم که هم‌زمان عزاداری مردم سوگوار حضرت امام حسین علیه‌السلام آغاز می‌شود، افراد یک محل به همراه معتمدِ ریش‌سفید و یا سادات آن محل عَلَمی را که در تکیه و یا امامزاده روستا و شهر خود وجود دارد را بیرون می‌آورند و هم‌زمان با اجرای مراسم «چاووش‌خوانی»، «نوحه‌خوانی» و «روضه‌خوانی» همراه با افراد حاضر در این دسته‌های عزاداری، محله به محله و کوی به کوی می‌گردند.

«رضا امینی تفرشی» افزود: برپایی این مراسم تا روز عاشورا ادامه می‌یابد و در حقیقت عَلَم، هر روز از این دهه در یک محله و در یک منطقه توسط دسته‌های عزاداری گردانده می‌شود و در نهایت در روز عاشورا عَلَم بر بالای بلندترین تپه منطقه فم تفرش برده می‌شود و تمامی اهل روستا برای اجرای مراسم عزاداری و سینه‌زنی دور علم جمع می‌شوند.

وی افزود: محله فم بزرگ در شهرتفرش خود شامل محله های کوچکی چون مشهد ، خلچان ، شش ناو ، زاغرم و میانده است و در این میان شش ناو ، میانده ، خلچان و زاغرم هرکدام برای خود تکایایی جداگانه دارند .

این تکایا غالباً در یک پلان مشابه ساخته شده اند و شامل میانگاه با سکویی برای برگزاری تعزیه درمیان و حجره هایی در دو طبقه در اطراف میانگاه می باشند در این حجره ها درگذشته غالباً براساس قرارداد های از پیش تعیین شده خانواده های خاص نشسته و حجره به نوعی به آن خانواده تعلق داشته است.

امینی تفرشی اضافه کرد: هرچند امروز این انحصار شکسته شده و حجره ها جنبه استفاده عمومی یافته اند.

درجلوی این حجره ها برای برخی خانواده های محله که در اصطلاح "خانواده های صاحب علم" خوانده می شوند؛ جایگاهی برای برای نهادن علم و استوار ساختن آن از قدیم پیش بینی شده است. علم این صاحب علمان از روز اول محرم در جایگاه استوار و تا پایان محرم در جایگاه می ماند.

دراین خانواده ها بطور موروثی علم از پدر به پسر رسیده و بر این اساس این مراسم تداوم یافته است، در روز اول محرم مردم محله های دارای تکیه (شش ناو ، خلچان ، میانده و زاغرم) با چندعلم سیاه صبح روز اول از تکیه حرکت کرده و به درب خانه های صاحب علم می روند.

حضور درجلوی خانه های صاحب علم قراردادی و برخی مواقع به ترتیب قدمت علم ها است.

علم گردانی در روستای عزالدین تفرش

دهیار روستای عزالدین تفرش در گفت و گو با ایرنا، گفت: این روستا در۲۶ کیلومتری تفرش و در حاشیه رودخانه قره چای است و مردم آن از « ترکان شاهسون »هستند که در دوره صفوی به منطقه کوچانده شده ودر قالب چند طایفه در مناطقی از دشت ساوه و منطقه رودبار تفرش سکنا داشته اند.

«امیر حسین قاضی مرادی» افزود: در این روستا چند علم وجود دارد که در روز تاسوعا ملبس شده و در بین روستا گردانده می شود، این علم ها به خانواده های خاصی تعلق دارند و روز تاسوعا از در خانه، صاحبان علم داده می شود و در محل های روستا چرخانده می شود و هر یک از اهالی که نذری در ارتباط با علم و مراسم سوگواری سردار کربلا و یارانش دارد با تقدیم پارچه ای یا به نوعی خلعتی که بیشتر شامل پارچه های مشکی و سبز ساده و یا گل دار در مراسم شرکت می کنند.

وی ادامه داد: یکی از نکات جالب توجه رسیدن دو علم به هم است که بسان دو شخص حقیقی به شانه یکدیگر زده و در اصطلاح علم گردانی سربوس می دهند و در هنگام برخورد دو علم اهالی نوحه سرایی کرده و ندای یا حسین سر می دهند.

یکی از عزاداران حسینی در شهرستان تفرش در گفت و با ایرنا گفت: یکی از مراسمی که در دهه اول محرم و باحضور مردم محله ترخوران به عنوان یکی از دو محله اصلی شهر تفرش برگزار می گردد(مراسم نخل بندان )است.

این مراسم درارتباط باسال قمری وشهادت سرور شهیدان حضرت امام حسین(ع)بوده و با نام نخلی که نمادی از تابوت امام حسین(ع)است نام گذاری می شود.

«حسین رضایی» افزود: این تابوت نمادین در مرکز ایران در اندازه های متفاوت ساخته شده وعلی رغم تداعی یک مفهوم به شیوه های مختلف گردانده ومورد تکریم واقع می شود.

مراسم نخل بندان که ریشه در فرهنگ گذشته مردم شهر تفرش دارد ودر دو محله فم وتر خوران برگزار می شود.

محله ترخوران بزرگ شامل محله های کوچکی چون محله بالا،محله پایین،بارو است.

این مراسم در شب تاسوعا برگزار می شود وحکایتی از مشارکت اجتماعی مردمان محله برای آراستن وآماده سازی نخل برای گرداندن در روز عاشورا است و مردم محله وبه خصوص ریش سفیدان وافراد آگاه با نحوه تزیین نخل برگزار می شود.

نخل چوبی محله ترخوران به لحاظ ریخت شناسی مانند دیگر نخل های شهر تفرش هستند.

مراسم با جمع شدن اهالی وتهیه اقلام مورد نیاز جهت آراستن نخل آغاز می شود.


تعزیه وفس میراث معنوی شهرستان کمیجان در فهرست آثار ملی کشور

تمامی اهالی روستای وفس که مدت‌ها قبل مهاجرت کرده‌اند،در ایام دهه اول محرم و به خصوص روزهای تاسوعا و عاشورا، حتماً در روستا حضور می‌یابند تا شاهد مراسم تعزیه باشند. تعزیه‌خوانان وفسی قدمت شروع تعزیه را بیش از ۲۲۰ سال می‌دانند و بعضی قدمت آن را به قبل‌تر از آن نیز برمی‌گردانند.

وفس به علت برگزاری باشکوه مراسم تعزیه و همچنین سایر مراسم‌ها و آیین‌های مذهبی به دارالمومنین معروف بوده و می باشد.

برای تجسم بهتر اثر واقعه کربلا بیش‌تر وقایع را جلوی چشم مجسم ساختند،که شکل باقی‌مانده امروز به این صورت است که، مجسمه تنی خون آلود را جلوی هییت‌های عزاداری حرکت می‌دهند، و یا عده‌ای را لباس زنانه و دخترانه می‌پوشانند و بر شتران برهنه سوار می‌کنند و مانند اسیران کربلا همراه دسته‌های نوحه‌خوانی راه می‌اندازند و نوحه‌هایی در تناسب با گروه‌های شبیه می‌خوانند.

به تدریج اشعار غم انگیز بسیار در چگونگی واقعه کربلا سرود شد، و در مرحله بعد کسانی که خود را شبیه قهرمانان فاجعه محرم در آورده بودند، به خواندن اشعار پرداختند و با تکامل مراسم، این گونه تعزیه‌داری از صورت سکون در آمد و جنبه حرکت و نمایشی گرفت.

توفیق عظیم بیان چگونگی فاجعه کربلا، موجب شد که دیگر وقایع، روایت و اسطوره های مذهبی نیز به صورت شبیه ( تعزیه ) تنظیم شود.

برگزاری این مراسم در حدود یک قرن پیش به اوج رسیده که از اول محرم تا دوازدهم بعضی جاها تا آخر ماه صفر هر روز یک مجلس از این تعزیه‌ها را بر پا داشتند.

چغپغه زنی در انجدان

چغچغه زنی از دیگر آیین های ویژه محرم است که با شور و حال خاصی در روستای انجدان برگزار می شود، چغچغه تکه چوبی است که به صورت جفت و به اشکال مختلف بکار گرفته می شود و نمونه های قدیمی تراین ابزار در روستای انجدان به شکل تراش خورده و خراطی شده وجود دارد.

این آیین که در فهرست میراث آثار معنوی کشور به ثبت رسیده هر سال با شکوه خاصی در روزهای نهم و یازدهم ماه محرم در روستای انجدان اراک برگزار می شود و مردم این خطه با شرکت پرشور در این آیین سوگ ارادت خود را به امام حسین (ع) و یاران باوفایش بیان می کنند.

آیین چغچغه زنی علاوه بر روستای انجدان اراک در یکی از روستاهای استان کرمان نیز برگزار می شود اما قدمت این آیین در روستای انجدان بیشتر است.

وجه تسمیه این آیین به گفته اهالی روستای انجدان به این گونه است که در زمان واقعه کربلا و شنیدن خبر شهادت امام حسین (ع) و یارانش به گوش شیعیان، مردم سوگوار سنگ بر سنگ می زنند که با گذشت زمان ابزار این نوع عزاداری به تماس دو قطعه چوب و با نام جغجغه زنی تغییر یافته است.

در این آیین هر فرد برای خود ۲ قطعه چوب با نوعی تراش مخصوص دارد که به راحتی در دست گرفته می شود و همان صدای سنگ زدن را می دهد و با به هم زدن آن ها یاد و عزای سید الشهدا را به جا می آورند.

عزاداران حسینی در روستای انجدان در صبح روز نهم محرم از جلوی حسینیه شهدای این روستا حرکت کرده و کوچه به کوچه و محله به محله را طی می کنند تا به حسینیه «دیلم آباد» برسند و در طول مسیر سینه زنی، زنجیرزنی، نوحه خوانی و چغچغه زنی می کنند و این اعمال با ریتم خاصی اجرا می شود.

در این آیین همراه با نوای تک خوان، چغچغه ها را یک بارخم و جلوی زانو می زنند و یک بار بلند شده و بالای سر به هم می زنند.

گاهی هم با نوای تک خوان ابزارهای چوبی چغچغه ها را ۲ بار در پایین و ۲ بار در بالای سر به هم می زنند و تا هنگام اذان ظهر در تمام محله های روستا این عزاداران حضور دارند.

نذر فرهنگی محرم در اراک

جمعی از جوانان اراکی از ۲ سال پیش همزمان با عزاداری های حسینی برنامه نذر فرهنگی را در روزهای تاسوعا و عاشورا در این کلانشهر انجام می دهند که بازتابی خاصی پیدا کرده است.

مجری این پویش مردمی فرهنگی و زیست محیطی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: برنامه نذر فرهنگی حرکتی خودجوش با مشارکت داوطلبانه مردم است که در جریان آن معابر و فضای شهری از ظروف یکبار مصرف و پسماندهای پراکنده پاکسازی می شود.

«میلاد تقوایی راد» افزود: پسماندهای جمع آوری شده در این برنامه پس از عزاداری ها به فروش می رسد و از محل درآمد این نذر امور عام المنفعه و کمک های خاص به خیریه ها انجام می شود.

وی توضیح داد: هر سال در ایام عزاداری های محرم حجم بالایی از ظروف یکبار مصرف در محیط پراکنده می شود و این شرایط ضمن زشت کردن منظر شهری و محیط ، از نظر بهداشتی و زیست محیطی نیز پسندیده نیست.

تقوایی ادامه داد: در هماهنگی با مداحان و مسئولان هیات های مذهبی اراک از این ظرفیت ها در فرهنگ سازی نذر فرهنگی بهره گرفته شده و تمامی تلاش بر این است که رفتارهای نادرست زیست محیطی مردم اصلاح شود.

بیش از ۲ هزار جاذبه گردشگری و تاریخی در استان مرکزی شناسایی شده که ۸۹۹ اثر تاکنون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

گزارش از: مصطفی مجللی نسب

۳۰۱۷/۳۰۷۵