گروه های تعزیه برای تحکم و استمرار بخشی به برنامه های سالیانه خود به کشف استعدادهای هنر تعزیه می پردازند که یکی از ظرفیت های این گروه ها ، آواشناسی صدای حزن انگیزی است که نقش خوانان برعهده دارند و کشف این آوا و صدا در نشست های دوره خوانی متون تعزیه صورت می گیرد.
در بیشتر گروه های تعزیه خوانی، از صدای زیر و جوانی برای نقش خوانی حضرت علی اکبر استفاده می شود و از آوا و لحن بم نیز برای اشقیاء خوانی بهره گرفته می شود.
جایگاه تاریخی تعزیه از همان " تکیه دولت " در تهران گرفته تا " میدان سکوی " روستاها، در محرم و صفر تا به امروز حفظ شده است و مردم در دوره های اخیر به نگاه ویژه ای به هنر حزن انگیز تعزیه داشته اند و پای اجراهای تعزیه اشک های فراوان ریخته اند.
جایگاه تعزیه در بین آیین عزاداری مردم آنقدر با اهمیت بوده است که گاهی اشقیاء خوانان از جمله شمر خوانی در بین برخی از مردم مورد نکوهش قرار می گرفت و اثرگذاری صدای حزن اولیاخوان ، مخاطبان را با مصیبت های کربلا بیشتر آشنا می کرده است.
استفاده درست از رنگ ها ، تنظیم درست زیر و بم صدا برای مخالف خوانی و موافق خوانی، طراحی چهره اشقیا و اولیا ، موسیقی همساز و طراحی صحنه از ویژگی اجرا تعزیه در این ماه های عزاست.
هنرمندان تعزیه در چهارمحال و بختیاری همه ساله در ماه های محرم و صفر و روزهای عزای ائمه اطهار علیه السلام بیش از ۸۰ مجلس را خوانش می کنند که در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی این تعزیه خوانی به اوج خود می رسد.
کارشناسان ، تعزیه را هنر آیینی است متصل به فرهنگ عاشورا می دانند ، که با در هم آمیختگی اجرا و موسیقی عزا، اساس تاریخی واقعه کربلا را به مخاطب منتقل می کند.
هنرمندان در طول تاریخ تشیع برای زنده نگهداشتن قیام کربلای حسینی با بهره گیری از ایده های ناب،به دنبال ارائه تصویری اثرگذار از این واقعه خونین بوده اند.
در بین شیعیان، رنگ سیاه همواره نشانه عزا بوده است و در ماه های محرم و صفر، این رنگ به عنوان نشانه ای از عزا در بین مردم شهرها و روستاها شناخته می شود.
این رنگ شناسی در این ایام به گونه ای است که در تعزیه یا پرده خوانی آیینی، رنگ قرمز را متصل به اشقیاء و رنگ سبز و آبی را متصل به اولیا می پندارند.
در اجرای تعزیه به ویژه اجرای میدانی آن، بازی های تعزیه خوانان مخالف و موافق خوان به گونه ای به شکل تیپ نمایشی اجرا می شود ، به طور مثال شمرخوانی یا مخالف خوانی دارای چهره ای با گریم سنگین است و افرادی که این نقش را بازی می کنند باید از نظر جسمانی و فیزیکال نیز دارای پیکره و استخوانی بندی متفاوت از سایر بازیگران داشته باشند.
استفاده از رنگها در تعزیه و شبیه خوانی همواره مورد توجه تعزیه گردانان و مجریان این هنر آیینی بوده به گونه ای که رنگهای تند مانند قرمز و بنفش و زرد و رنگهای ارام مانند سبز چمنی و آبی آسمانی و فیروزه ای به عنوان دو جریان روان شناختی رنگها در مقابل هم قرار گرفته اند.
رنگ های مورد استفاده آیین تعزیه رنگ های تاثیرگذار همراه با اجراها و بیان ها بسیار مهم است و در روانشناسی رنگ نیز رنگهای آیین تعزیه را هیچ یک از هنرهای دنیا در اختیار ندارد.
تعزیه یک هنر فاخر است و رنگ های به کار رفته در آن هر کدام دارای جلوه و ویژگی خاص خود است و در هیچ یک از تئاترهای دنیا از گذشته تا به امروز نیز از این نوع روانشناسی رنگها استفاده نشده است.
لباس شبیه خوان حضرت عباس (ع) در تعزیه، رنگ سبز صفرایی و لباس مخالف خوان این نقش نیز قرمز خون گلوی کفتری است و این بزرگترین و جامع ترین نوع روانشناسی رنگ در عالم هنر است.
به گزارش ایرنا، در آیین های عزاداری دهه نخست محرم امسال ۱۷۴ گروه تغزیه در ۱۰ شهرستان چهارمحال و بختیاری فعال شده اند.
۲۰۹۷
تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۸
شهرکرد - ایرنا- در دهه نخست ماه محرم که اوج برپایی آیین های عزاداری است ، گروه های تعزیه نیز فعال می شوند تا بخشی از آیین های عزاداری را برعهده داشته باشند.