تهران- ایرنا- مواضع برخی اعضای ارشد «کارگزاران سازندگی» مدت‌ها است انگاره انشقاق در اردوگاه اصلاح‌طلبی را تقویت کرده است. در چنین شرایطی ناظران از راه‌های برون رفت اصلاحات از تنگناهای سیاسی پیش رویِ این جریان سیاسی می گویند.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خبرگزاری ها، تارنماهای خبری- تحلیلی و روزنامه ها مسایلی چون اظهارات اخیر دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی و برداشت های متفاوت از آن، مساله رهبری در اردوگاه اصولگرایی و تحرکات و اظهارنظرهای رسانه ای «محمود احمدی نژاد» را مورد بررسی قرار دادند.

کارگزارانی ها راه خود را از اصلاح طلبان جدا کرده اند؟

صدای واحدی از اردوگاه اصلاح طلبی به گوش نمی رسد، چنانکه به نظر می رسد طیف راست و چپ این جریان سیاسی دچار اختلاف شده اند. برخی ایده مشارکت مشروط در انتخابات را مطرح می کنند و برخی به نقد مشروط سازی مشارکت از سوی جناحی از اصلاح طلبان می پردازند.

اظهارات اخیر «غلامحسین کرباسچی» دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در جریان سلسله نشست‌های حزب «ندای ایرانیان» تحت عنوان نسل دومی‌های اصلاح طلب در رسانه ها بازتاب بسیاری داشت.

به نوشته خبرگزاری «تسنیم»، کرباسچی با اشاره به انتخابات آتی مجلس گفت: درباره انتخابات هرچقدر حرف بزنیم کاری با رای دادن مردم نمی توانیم انجام دهیم. آنهای که امروز سخن از حضور مشروط می‌کنند، دست آخر در انتخابات حضور خواهند داشت.

«تابناک» هم ذیل تیتر «اصلاح طلبان راهی جز صندوق رای ندارند» به نقل از کرباسچی نوشت: آنچه که باید امروز در موردش بحث کرد، مسئله دموکراسی است. به نظر من  دموکراسی بدترین و ناگزیرترین روش اداره کشور است. ولی در عین حال و به رغم همه دعواهای که در ایران داریم راهی جز صندوق رای نداریم.

دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ادامه داد: من هم همانند شما منتقد فراکسیون امید و شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان هستم اما انتقاد من این نبود که چراتلاش کردیم تا بتوانیم نمایندگانی را به مجلس و شورای شهر بفرستیم.  بلکه انتقاد این است  که چرا در انتخابمان درست عمل نکردیم.

تارنمای «مشرق نیوزر» هم بخش دیگری از اظهارات کرباسچی را ذیل عنوان «اصلاح طلبان باید خودشان را تعریف کنند» منعکس کرد و از قول او نوشت: واقعا نمی دانم اصلاحات چیست چه کسی گفته است که من عقب نشینی کردم؟ گفته ام که این اصلاحاتی که بیست و اندی سال در مملکت علم شده دنبال اصلاح چیست؟ سیاست، اخلاق، اجتماع، زندگی مردم را می خواهیم اصلاح کنیم؟ 

کارگزارانی ها مدتها است به خاطر اظهارنظرهای متفاوت نامشان را سر زبان ها انداخته اند. در همین ارتباط، گزارش دیروز روزنامه «شرق» در مورد رویکردهای انتخاباتی کارگزارانی ها هم امروز مورد توجه رسانه ها قرار گرفت.

«حسین مرعشی» سخنگوی حزب کارگزاران امروز در گفت و گو با روزنامه «اعتماد»، انگاره و مفروض گزارش دیروز شرق را زیر سواال برد. به نوشته «اعتماد»، «پیچیدن از راست به راست؟» پرسشی بود که روز گذشته یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب درمورد کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی کارگزارانی‌ها پرسید و در گزارشی براساس اظهارات و مصاحبه‌های چهره‌های موثر این حزب تحلیل کرد که کارگزارانی‌ها تمایل دارند به راست میانه‌رویی همچون «علی لاریجانی» پیوند بخورند. این ادعایی است که سخنگوی حزب در گفت‌وگو با «اعتماد» تکذیب کرده و می‌گوید که حزب کارگزاران دست‌کم به اندازه انگشتان یک دست چهره سیاسی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری دارد و نیازی به ائتلاف با علی لاریجانی ندارد.

برخی در این میان راه های خروج از بن بست سیاسی برای اصلاح طلبان را واکاوی می کنند. «صادق زیباکلام» فعال سیاسی در یادداشتی در روزنامه «آرمان ملی» به آسیب شناسی اصلاح طلبی پرداخت و نوشت: ۲ گامی که اصلاح‌طلبان ۲۲ سال است که برنداشته و می‌بایستی این گام‌ها را بردارند، این است که در گام اول باید در جامعه به عنوان علمداران و پیشگامان سرسخت آزادی و دموکراسی شناخته شوند که در حال حاضر با این عنوان شناخته نمی‌شوند. گام دوم تشکیلات است. اصلاح‌طلبان متاسفانه تشکیلات، انسجام، یکپارچگی و رهبری ندارند. بنابراین نداشتن تشکل، سازماندهی و استراتژی که به عنوان یک جریان آزادی‌خواه و دموکراسی‌خواه در ایران شناخته شوند. در این مدت به‌واسطه محبوبیت، به اصلاح‌طلبان صدمه و آسیب جدی وارد نشده، اما با توجه به آنکه عملکرد دولت روحانی و فراکسیون امید موجب کاهش این محبوبیت شده، به نظر می‌رسد اگر اصلاح‌طلبان این دو گام را برندارند، مردم به نامزدهای اصلاح‌طلبان اقبال پیشین را نشان نخواهند داد. البته برداشتن این گام‌ها و رفتن به این سمت و سو به این معنا نیست که محبوبیت اصلاح‌طلبان در حدود ۶ ماه آینده سرجای خود برمی‌گردد، خیر! فقط از ضعیف‌تر شدن پایگاه اجتماعی و ریزش بیشتر حامیان اصلاح‌طلبان جلوگیری خواهد کرد.

شورای وحدت یا شورای افتراق؟

اصولگرایان پس از درگذشت آیت الله مهدوی کنی، هنوز نتوانسته اند چهره ای کاریزماتیک را در جایگاه محوریت این جریان بنشانند. برخی از ضرورت های احیای محور رهبری در این جریان می گویند و رسانه ها از تلاش های «غلامعلی حداد عادل» و «محمدرضا باهنر» برای مرکزیت در این جریان خبر می دهند. این در حالی است که برخی دیگر معتقدند تشکیلات سازی و استقرار سازوکار تصمیم سازی جمعی در این جریان کارآمدتر از احیای رهبریت است.

«حسین کنعانی مقدم» در گفت و گو با «اعتمادآنلاین» دبیرکل «حزب سبز» با اشاره به فعالیت‌های انتخاباتی جریان اصولگرایی «رسیدن به اتحاد سیاسی» را مهم‌ترین هدف جبهه‌ اصولگرایی معرفی کرد. وی گفت: هدف اصلی شورای‌ وحدت‌ اصولگرایان این است تا مقدمات همنشینی سلیقه‌های مختلف را فراهم کند. البته اراده اصلی این است که بتوانیم اتحادی سیاسی را محقق کنیم چراکه معتقدیم ائتلاف‌های انتخاباتی ناپایدارند و در واقع فاقد دستاورد مهم و موثری هستند. همچنین لازم می‌دانم اشاره کنم که فعالیت‌های شورای‌ وحدت بر مبنا و پایه سازمانی است و به‌ همین دلیل فرماندهی فرد یا افراد منتفی است.

این فعال سیاسی افزود: رهبری فردی با آنچه در ذهن اصولگرایان می‌گذرد در تضاد است و به‌ همین دلیل تلاش‌های باهنر و حدادعادل برای رهبری اصولگرایان نتیجه نمی‌دهد و معلوم است که جریان اصولگرایان این ۲ نفر را به‌ عنوان رهبر فعالیت‌ها نمی‌پذیرند. در واقع آقایان حداد و باهنر می‌توانند امور مربوط به هماهنگی و لابی‌گری‌های لازم را انجام دهند. البته سیاسیون همیشه خود را محور عالم به شمار می‌آورند که باید بدانند این مساله دیگر در هیچ‌کجا و نزد هیچ‌کس خریداری ندارد.

در عین حال چالش های بزرگتری برای دست یابی به وحدت در اردوگاه اصولگرایی وجود دارد. «مرتضی طلایی» فعال سیاسی اصولگرا، در گفت و گو با «نامه نیوز»  با بیان اینکه «تجربه سالیان گذشته نشان داده است که اصولگرایان نمی‌توانند به یک وحدت جامع دست یابند» گفت: تا به این‎جای کار نیز برای انتخابات پیش‌رو وحدتی مشاهده نمی‌شود و کماکان شاهد چنددستگی هستیم و به‌صراحت می‌گویم که به ایجاد وحدت میان اصولگرایان خوش‌بین نیستم اگرچه آرزوی ما وحدت است.

به گفته طلایی در جریان اصولگرا همه خود را برحق می‌دانند و به دیگر اصولگرایان با دیده شک و تردید نگاه می‌کنند. از سوی دیگر در این جریان یک رهبری واحد دیده نمی‌شود و این خلأ بزرگی است.

احمدی نژاد به چه می اندیشد؟

اظهارنظرها و تحرکات جسته و گریخته «محمود احمدی‌نژاد» رییس جمهوری پیشین و تلقی انتخاباتی‌بودن این تحرکات در محافل سیاسی مدتها است مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است.

«حجت‌الاسلام حسین سبحانی‌نیا» نماینده ادوار مجلس و فعال سیاسی اصولگرا در گفت و گویی رسانه ای که امروز در روزنامه «شرق» هم بازتاب داشت، گفت: احمدی‌نژاد حاضر است با به‌کارگرفتن هر ابزاری خود را در صدر خبرها قرار دهد. این اقدام از سوی شخصیتی که برای خود منزلت و جایگاهی در جامعه قائل است غیرقابل‌باور بود، اما واقع امر این است که بعضی افراد گاهی گرفتار یک‌سری منیت‌ها و خودباوری‌ها می‌شوند که سعی می‌کنند به هر وسیله‌ای مطرح باشند. من فکر می‌کنم آقای احمدی‌نژاد هم دچار چنین منیت و خودباوری‌ای شده و به دنبال این است که از هر طریق ممکن مطرح بماند، حال اینکه این مطرح‌بودن در جامعه به خوبی یا بدی باشد چندان برای او اهمیتی ندارد.

احمدی نژاد در راستای اظهارات عجیب اخیر خود، به تازگی گفت و گویی با خبرگزاری «آناتولی» ترکیه داشت که «خبرآنلاین» به بازتاب آن پرداخت.

به نوشته این تارنما، احمدی‌نژاد در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه درباره رابطه ایران و آمریکا با بیان اینکه نظام با چگونگی مذاکره مساله دارد گفت: در آینده امکان دارد رابطه دوستی میان ایران و آمریکا برقرار شود.

او در مورد مذاکره با آمریکا هم گفت: من نفس مذاکره را تأیید کردم. امروز هم معتقدم باید با گفت‌وگو مسائل را حل کرد.

احمدی نژاد در پاسخ به این سوال که «یعنی هیچ محدودیتی برای مذاکره نباید وجود داشته باشد؟ حتی مذاکره با آمریکا؟» گفت: نه، مذاکره هیچ اشکالی ندارد. منتهی مذاکره برای چه؟ اگر مشخص باشد که مذاکره برای چیست خب اشکالی ندارد، مذاکره هم می‌کنیم. همان طور که مذاکره هم کردیم و نتیجه اش شد برجام. 

او در پاسخ به این پرسش که « آیا برنامه‌ای برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دارید؟» هم پاسخ داد: نه، ما از نظرات مردم تبعیت می کنیم. به نوشته روزنامه «آرمان ملی» در گزارشی با عنوان «انکار تاریخ در روز روشن»، نوشت: احمدی نژاد که به ظاهر برنامه‌ریزی برای بازگشت به قدرت را رد می‌کند، همه درها را به روی خود نمی‌بندد و با مشروط کردن این تصمیم به خواست مردم می‌خواهد راه برای بازگشت خود به قدرت را باز نگه دارد.

این روزنامه با اشاره به توییت های اخیر «عبدالرضا داوری» مشاور رسانه ای احمدی نژاد هم نوشت: از سوی دیگر و همزمان با این اتفاقات، همراهان نزدیک او با انتشار برخی نظرسنجی‌ها از سوی مراکزی نامعلوم می‌خواهند شرایط را به نحوی تصویر کنند که گویی همه مردم ایران متفق‌القول خواستار حضور محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری هستند.

با همه این تلاش ها برای دیده شدن، اما اغلب ناظران بر این باورند که دیگر نمی توان احمدی نژاد  و جبهه پایداری را در یک ظرف گنجاند. «مرتضی طلایی» فعال سیاسی اصولگرا در گفت و گو با «نامه نیوز» درباره نقش و جایگاه جبهه پایداری در ائتلاف احتمالی اصولگرایان گفت: اگر نیروهای جبهه پایداری را منهای آقای احمدی‌نژاد بدانیم، تصور نمی‌کنم سرمایه خاصی داشته باشند. آنها مجموعه‌ای از نیروهای انقلابی هستند که با نگاهی بسته به مسائل می‌نگرند، اما اگر همچنان آقای احمدی‌نژاد را در زمره آنها بدانیم، بله باید پذیرفت که از سرمایه اجتماعی قابل توجهی برخوردارند اما معتقدم که دیگر نمی‌توان جبهه پایداری و احمدی‌نژاد را در یک ظرف گنجاند.