۱۶ شهریور در تقویم کوهنوردی ایران روز غم‌انگیزی است چون در چنین روزی ورزش کوهنوردی کشورمان یکی از قهرمانان و بزرگمردان خود «محمد اوراز» که بر اثر سقوط از قله هفت هزار و ۹۰۰ متری «گاشابروم» پاکستان مصدوم شده بود، از دست داد.
این قهرمان نام آشنای کوهنوردی کشورمان در آخرین صعود خود به قله گاشابروم پاکستان، به همراه همنورد خود زنده‌یاد «مقبل هنرپژوه» گرفتار بهمن شد و پس از سقوط به شدت آسیب دید و پس از تحمل ۲۰ روز درد و ناراحتی به خاطر آسیب‌های جدی از ناحیه سر و کمر، قلبش از تپش افتاد و نامش برای همیشه در دل اورست‌نوردان زنده ماند.
پیکر پاک «اوراز» پس از انتقال به کشورمان با حضور جمعی هزاران نفر از کوهنوردان و اهالی شهرستان نقده در کوهستان «سلطان یعقوب» این شهر به خاک سپرده شد و برای همیشه در این کوهستان که نخستین درس‌های کوهنوردی را در آن فرا گرفته بود، آرام گرفت.
مرحوم «اوراز» در ۲۵ شهریور سال ۱۳۴۸ در شهر نقده استان آذربایجان‌غربی متولد شد، در زمان تولد، پدرش «احمد اوراز» در زندان فلک و افلاک دوران محکومیتش را طی می‌کرد و پس از پایان محکومیت به شهر کاشمر تبعید شد و «محمد» نیز به همراه خانواده‌اش این دوران غربت و سختی را تحمل کرد و پس از چند سالی به زادگاهش بازگشت.
وی در سال ۱۳۵۵ در نقده راهی مدرسه شد و در سال ۱۳۶۷ موفق به اخذ مدرک دیپلم در رسته اقتصاد و علوم اجتماعی شد و پس از پایان دوران خدمت سربازی در سال ۱۳۷۳ در رشته تربیت بدنی دانشگاه ارومیه قبول شد.
«اوراز» واژه‌ای به زبان کُردی که معنی آن «بلندی و ارتفاع» است و «محمد» با عشق و علاقه خاص به طبیعت و ورزش کوهنوردی برای نخسیتن بار در سال ۱۳۶۷ به این ورزش روی آورد و در همان سال گروه کوهنوردی«قندیل» را پایه‌گذاری کرد و در سال ۱۳۷۳ به همراه جمعی از دوستان خود و پیشکسوتان کوهنوردی نقده کانون کوهنوردان این شهرستان را تاسیس کرد و فعالیت حرفه‌ای وی از این دوران آغاز شد.
اوراز در نخستین فراخوان اردوهای تیم ملی در سال ۱۳۷۶ به عضویت تیم ملی کوهنوردی ایران درآمد و اولین تجربه هیمالیانوردی خود را به همراه تیم ملی به قله «راکاپوشی» با ارتفاع هفت هزار و ۷۸۸ کشور پاکستان با موفقیت سپری کرد.
سال ۱۳۷۷ نقطه اوج حضور «اوراز » در ورزش کوهنوردی بود و در ۳۰ اردیبهشت این سال توانست به همراه سه نفر از اعضاء تیم ملی کوهنوردی ایران شامل «حمیدرضا اولنج»، «حسن نجاریان» و «جلال چشمه قصابانی» برای نختسن بار به قله اورست بلندترین قله جهان صعود و مدال طلای کوهنوردی جهان را کسب کند.
«اوراز» در سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ به مدت سه سال متوالی به عنوان مرد سال کوهنوردی ایران انتخاب شد و علاوه بر عضویت در تیم ملی کوهنوردی ایران مدرک مربیگری درجه یک و مدرک صعودهای دشوار فرانسه را نیز کسب کرد.
از دیگر افتخارات «اوراز» در رشته کوهنوردی می‌توان به کسب مقام نخست آسیا با صعود به قله «راکاپوشی»، کسب مدال طلای جهان با صعود به قله هشت هزار و ۵۱۳ متری «کوتسه»، مدال نقره با فتح قله‌های هشت هزار ۲۰۱ متری «چوایو» و هشت هزار و ۴۶۳ «ماکایو» در مرز نپال و چین و قله هشت هزار و ۱۳ متری «شیشاپانگما» در چین اشاره کرد.
«اوراز» با این موفقیت‌های خود توانست کوهنوردی ایران را به اوج برساند و به عنوان الگویی برای کوهنوردان جوان تبدیل شود، وی در مدت زمان بسیار کوتاهی توانست شاگردان زیادی در این رشته ورزشی تربیت کند که در میان آنها می‌توان به مرحوم «مقبل هنرپژوه» دیگر عضو تیم ملی اشاره کرد.
پس از «اوراز» ورزش کوهنوردی در زادگاهش آذربایجان‌غربی و بویژه در شهرستان نقده بیشتر شناخته شد و هم اکنون ۲۰ باشگاه کوهنوردی دارای پروانه فعالیت در این استان برنامه‌های کوهنوردی را در طول سال ساماندهی می‌کنند و ۵۴۱ نفر در این رشته دارای بیمه ورزشی هستند.
هر سال در سالروز وفات این اسطوره کوهنوردی کشورمان آیین گرامیداشت یاد و خاطر وی با اعزام تیم‌های کوهنوردی به قلل مرتفع استان و بر سر آرامگاه «محمد اوراز» با حضور کثیری از علاقه‌مندان این رشته ورزرشی برگزار می‌شود که نشان‌دهنده جایگاه رشته کوهنوردی و علاقه مردم این دیار به رشته است.
از طرفی دیگر آذربایجان‌غربی با داشتن قله‌های مرتفع و کوهستانی بودن یکی از استان‌های مستعد رشته کوهنوردی بوده اما تاکنون این پتانسیل به صورت جدید مورد توجه مسوولان امر قرار نگرفته و ورزشکاران این استان با داشتن پیشنه درخشانی در زمینه این رشته ورزشی، حضور چشمگیری در بین اعضای تیم ملی و صعودهای بین‌المللی این تیم ندارند.
خبرنگار ایرنا
۳۰۲۰/۶۱۸۵/