به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان پس از سفر به بنگلادش و اندونزی و نیز شرکت در کنفرانس مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند، به ایران بازگشت ... ظریف، در حالی هفته گذشته به جنوب و جنوب شرق آسیا سفر کرد که آمریکا می کوشد با فشار حداکثری، تحریم و تروریسم اقتصادی، ایران را به چالش بکشد و همزمان بتواند برخی از کشورهای منطقه را با راهبرد ساختگی حراست از نفتکش ها در خلیج فارس و تنگه هرمز با خود همراه کند.
وزیر امور خارجه کشورمان هفته گذشته در سفری ۴ روزه به جنوب و جنوب شرق آسیا سفر کرد ابتدا وارد داکا پایتخت بنگلادش شد و بعد از دیدار با مقامات بنگلادش عازم جاکارتا شد. ظریف در بنگلادش و اندونزی با مقام های این کشورها درباره روابط دوجانبه، مسایل مهم منطقه ای و بین المللی رایزنی کرد.
با توجه به اهمیت سفر ظریف، پژوهشگر ایرنا با «نوذر شفیعی» کارشناس مسائل بین الملل و شرق آسیا به گفت و گو پرداخت.
**توجه سیاست خارجی از حوزه غرب به شرق
شفیعی در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت: سفر ظریف به حوزه جنوب و جنوب شرق آسیا نشان از دیپلماسی فعال ایران و تحول در سیاست خارجی کشورمان است. در دنیای امروز محدود کردن دیپلماسی به یک کشور یا بخشی از کشورهای اقدام شایسته ای نیست. کشورها برای تامین منافع خود باید دیپلماسی همه سوی را در پیش گیرند، یعنی با همه کشورها و سازمان های بین المللی به توسعه مناسبات بپردازد. این اقدام ابتکار عمل کشور را بالا می برد.
تغییر رفتار سیاسی جمهوری اسلامی از حوزه غرب به شرق و کشورهای آسیایی نشان می دهد که اگر در گذشته غرب مورد توجه بود، اما در مقطع کنونی ایران به این نتیجه رسیده است که کشورهای آسیایی می توانند تکیه گاه محکمی برای سیاست خارجی کشورمان باشد. البته این یک نگاه استرتژیک است. احتمالا سیاست های تاکتیکی نیز در پشت این سفرها وجود دارد. یکی از اهداف یا نتایج این گونه سفرها بی توجهی به تحریم های آمریکا، در باره تحریم شخص ظریف است. این اقدام نشان می دهد که جامعه بین المللی چندان به تحریم های آمریکا در مورد ظریف پایبند نیستند. پذیرش تحریم های یک جانبه آمریکا علیه کشورمان از سوی بقیه کشورها، از طریق اجبار صورت می گیرد. اکثریت کشورها تحریم های اعمال شده علیه کشورمان را از لحاظ اخلاقی وحقوقی غیر قابل قبول می دانند.
شفیعی در مورد توجه سیاست خارجی کشورمان به آسیا گفت: قاره آسیا با رشد سریع خود به مرکز ثقل سیاست بین الملل تبدیل می شود و تمام کشورهای جهان سعی می کنند که محور آسیا را در دستور کار خود قرار دهند. به نظر می رسد ایران هم در سیاست خارجی خود به این محور توجه کرده و این مسیر را دنبال می کند.
** توسعه مناسبات اقتصادی با کشورهای آسیایی
به گفته شفیعی، ابعاد سفر ظریف به جنوب شرق آسیا، برای ایران مهم است. به نظر می رسد سیاست خارجی کشورمان سیاسی - امنیتی شده است و این فی النفسه یک آسیب جدی در حوزه سیاست خارجی محسوب می شود. امروزه کشورها با هدف رسیدن به سیاست و امنیت، دیپلماسی اقتصادی را در دستور کار خود قرار می دهند، یعنی در طول تاریخ هر کشور قدرتمندی در پرتوی اقتصاد قوی، قدرتمند شده است. شرایط کنونی وزارت امور خارجه ایران اقتضا می کند که بیشتر به دنبال دیپلماسی اقتصادی باشد، دیپلماسی اقتصادی یعنی استفاده از ابزار سیاسی خارجی در جهت تامین منابع اقتصادی و پیشرفت کشور.
برای توسعه مناسبات و پیشرفت کشور تنها وزارت امور خارجه نمی تواند تعیین کننده باشددر واقع ساختار کلی نظام سیاسی باید به این نتیجه برسد که در پرتو یک اقتصاد قدرتمند می توان نفوذ امنیتی، سیاسی، فرهنگی و معنوی در جهان داشته باشیم در غیر این صورت کار توسعه به سختی پیش خواهد رفت.
**نقش ایران در اتحادیه همکاری های آسیایی
این کارشناس مسایل بین الملل گفت: اتحادیه همکاری اقیانوس هند حوزه هویت است. با قرار گرفتن کشورمان در این اتحادیه هویتی شکل می گیرد و در پرتو این نقش، حقوق و تکالیفی را عهده دار می شود. حقوقی که ایران در پرتوعضویت این اتحادیه کسب می کند برای کشورمان سودمند است. هر اندازه کشور ما در این اتحادیه ها حضور داشته باشد رقبای ما احتمالا حضورشان کمتر خواهد بود و یا از آزادی عمل رقبای ما در این بخش از جامعه بین الملل کاهش می یابد. بنابراین حضور ظریف در این این اجلاس ابتکار عمل دیپلماسی ما می باشد و در نتیجه تاثیر گذار بر بخشی از کشورهای جهان خواهد بود.
وی همچنین گفت: رشد اقتصادی قاره آسیا شتابان است. چهار قدرت آسیایی ژاپن، هند، چین و روسیه در جایگاه برتر قدرت های جهانی قرار گرفته اند برخی از اتحادیه های اقتصادی آسیا به لحاظ قدرت و قطب سازمانی در جایگاه خوبی قرار دارند. بسیاری از سازمان های قدرتمند در این قاره شکل گرفته اند. اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا «آسه آن»، سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسفیک (APEC) اپک، سازمان همکاری شانگهای و سازمان همکاری جنوب آسیا «سارک» سازمان های مهمی هستند و در آینده می توانند در عرصه بین الملل تاثیر گذار باشند. سازمان همکاری های اقتصادی «اکو» بخشی مهمی از کشورهای آسیایی را در درون خود جا داده است. ابتکار کشور چین نیز در طرح «یک کمربند- یک جاده» حداقل بخش وسیعی از جهان را به آسیا پیوند می دهد. وجود این سازمان ها نشان می دهد آسیا در حال رشد است.
اکنون توجه تمام جهان به سمت آسیا است. آسیا منبع انرژی، تولید، صادرات، واردات است و در حوزه نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هم پیشنه خوبی دارد. چشم انداز سال ۲۰۵۰ نشان می دهد که آسیا قطب و محور برتر قدرت در صحنه جهانی خواهد شد. با توجه به این چشم انداز ایران می تواند همگام با رشد و توسعه این قاره جهت توسعه خود اقدام کند و با این راهکار چشم انداز موفقی در پیش روی آینده کشورمان بوجود آورد.