به گزارش ایرنا، گرچه گذر زمان از یاد و اجرای این هنر کاسته ولی هنوز هم پژواک صدای تعزیه و شبیه خوانان در تکایا و مراکز اصلی تجمع مردمی در روزگاران قدیم کرمانشاه به گوش می رسد.
تکایایی همچون معاون الملک، حاج عباس اربابی، سید رحیم، عبدالله خان، بیگلربیگی و غیره که میزبان دوستداران حسین(ع) با روایتگری حماسه ای مقدس از کربلا می شدند، بارها شاهد آمیخته شدن نوای حزن و زاری عزاداران به دنبال نوحه و حرکات نمایشی شبیه خوانان بوده اند و تعزیه خوانی روستای فش نیز در لیست میراث معنوی کشور جای گرفت
بازآفرینی حوادث مربوط به کربلا توسط هنرمندانی توانمند و کارآشنا به معنای تعزیه خوانی است، از دیرباز تاکنون هر زمان که محرم از راه می رسد روستای تاریخی کندوله میزبان هنرنمایی و حرکات نمایشی تعزیه خوانان در فضایی مسطح همچون صحنه نمایش می شود که تماشاگران آن در اطراف سن و یا بر روی پشت بام ها به نظاره آن می نشینند و هزاران نفر تماشاگر، شاهد لحظات ناب و معنوی این هنر می شوند.
کندوله خاستگاه تعزیه در ایران اسلامی است
یک باستان شناس و استاد دانشگاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه تعزیه یکی از قدیمی ترین آیین های عزاداری ماه محرم در استان است، افزود: کرمانشاه در بحث تعزیه، استانی صاحب سخن است و روستای کندوله از قدمتی بالا در زمینه این هنر برخوردار است که آیین های تعزیه در این روستا به ثبت معنوی رسیده و کندوله یکی از خاستگاه های تعزیه در ایران اسلامی است.
احسان احمدی نصر در بخش دیگری از سخنانش به گردهمایی تعزیه خوانان در تکیه معاون الملک در روزگاران گذشته اشاره کرد و گفت: تعزیه در گذشته علاوه در روز تاسوعا و عاشورا در دیگر ایام های مذهبی نیز اجرا می شده که به نوعی با حوادث کربلا مرتبط بود به نوعی که داستان زندگی حضرت یوسف (ص) در پنج کتیبه کاشی کاری شده این تکیه به موضوعی برای تعزیه خوانان تبدیل شده بود.
به گفته این پژوهشگر تاریخی، در برخی مواقع حوضچه عباسیه این تکیه را با چوب می پوشاندند و تعزیه را بر بالای آن اجرا می کردند.
در ادامه یک کارشناس ارشد هنر نمایش که سالها در زمینه تئاتر و تعزیه خوانی تجربه دارد به ایرنا، گفت: تعزیه ها در روزهای مختلف براساس رویدادهای تاریخی روزهای محرم ایجاد می شوند، سابقه تاریخی تعزیه در کرمانشاه شاید به دوره قاجار یا اواخر آن مربوط باشد که تعزیه در روزگاران قدیم در همه نقاط ایران قوت داشت و توسط اهل تشیع و اهل فن اجرا می شد.
ابراهیم مطیعی در خصوص مهم ترین مناطقی که میزبان تعزیه خوانی می شدند به کندوله، کرم بست و کنگاور اشاره کرد.
تعزیه کم قدرت شده است
وی با بیان اینکه تعزیه در گذشته بیشتر در مناطق مرکزی ایران همچون خمین، اراک، قم، تهران و شیراز رونق داشت، گفت: در استان کرمانشاه پس از گذشت سالها، تعزیه از نظر تکنیک، محتوا و فنون، البسه و ابزار رو به افول رفته است.
وی با بیان اینکه وضعیت تعزیه خوانی در کنگاور به نسبت دیگر نقاط استان بهتر است و هنوز هم تعزیه در آن اجرا می شود، افزود: با این حال شدت توجهات دولتی بدان کم است و اگر کمیته و یا نهاد تعزیه توسط دولت تشکیل شود موجب حفظ بهتر آن می شود.
نوای تعزیه خوانی در تکیه معاون الملک کرمانشاه
وی با اشاره به سابقه بالای تکیه معاون الملک در زمینه تعزیه خوانی اضافه کرد، در سال ۷۷ که یکصدمین سالگرد تاسیس تکیه برگزار شد اهل فن، تعزیه شناسان و هنرشناسان در زمینه تعزیه این مناطق صحبت کردند و به تکیه گاه و محل پژوهش و گردهمایی تبدیل شد.
مطیعی یادآور شد، ارکان تعزیه در تکیه معاون الملک دارای هیات مدیره بود که هرکدام وظیقه داشتند در ایام محرم به خصوص در روزهای اول تا دهم محرم، هر روز در این مکان تعزیه اجرا کنند،تعزیه با حضور مردان و زنان به عنوان تماشاگر در سکویی گرد در خود تکیه اجرا می شده است.
لباس تعزیه کهنه است
این صاحب نظر نمایش و تعزیه خوانی، ادامه داد: در سالهای گذشته بارها شاهد اجرای تغزیه خوانی در کندوله و کرم بست بوده ام ولی از نظر لباس و ابزار در فقر و کهنگی به سر می برند و اگر هنوز این هنر پابرجا است به دلیل توجه مردم است، لازم است دولت هرساله در ایام محرم بودجه هایی به آن اختصاص دهد تا بتواند روی پای خود بایستد.
مطیعی افزود: در سالهای اخیر سلایق و تفاوت های بسیاری ایجاد شده و بخش خصوصی که همان نهاد مردمی است با همه تلاشی که داشته نتوانسته عظمت آن را احیا کند.
کنگاور صاحب خانه تعزیه می شود
در ادامه معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، وعده داد که خانه تعزیه استان تا قبل از فرارسیدن اربعین افتتاح خواهد شد.
مظفر تیموری، از کنگاور به عنوان مهد تعزیه یاد کرد و ادامه داد: قرار براین است خانه تعزیه در روستای فش کنگاور راه اندازی شود.
کرمانشاه سه گروه فعال تعزیه دارد
تیموری از سه گروه تعزیه فعال در سطح استان خبر داد و گفت: «دیبای زر» در روستای کرم بست، گروه «صیاد خالیگران» در کرمانشاه، و گروه تعزیه آقای عظیمی در روستای فش کنگاور از این جمله است.
در کدام مناطق تعزیه خوانی اجرا می شود؟
وی در پاسخ به این سوال که کرمانشاه در محرم امسال در کدام مناطق شاهد اجرای تعزیه خواهد بود، افزود: مزار شهدا واقع در آرامستان کرمانشاه، بوستان شبدیز جنب استخر زرین، محله الهیه مسجد چهارمین شهید محراب، شهرک تعاون و بخش ابوذر جعفرآباد شاهد تعزیه خوانی هستند.
وی از تعزیه به عنوان اثر معنوی و هنری تاثیرگذار نام برد و گفت: این هنر به معرفی فرهنگ عاشورایی از طریق به نمایش در آوردن وقایع کربلا به سبک و شیوه اجرای نمایش‌های آیینی ایرانیان قدیم می پردازد.
گفتنی است، امسال آیین تعزیه در ۲۰ هیئت استان برگزار می شود که ۱۰ هیئت آن در شهر کرمانشاه و مابقی در شهرستانها هستند.
گزارش از زهره کریم زاده
۷۴۶۰/۸۰۶۶