آنتونیو گوترش روز دوشنبه در نشست عالی رتبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد که با موضوع یادبود روز مخالفت با آزمایش‌های انفجاری اتمی برگزار شد، افزود: در واقع این روز به طور رسمی در ۲۹ اوت ۱۹۹۱ رخ داد که بزرگترین پایگاه آزمایش اتمی در شوروی سابق در قزاقستان بسته شد.
وی یادآور شد دراین پایگاه، بیش از ۴۵۰ آزمایش اتمی انجام شد که اثرات آن پس از دهه‌ها همچنان ادامه دارد.
دبیرکل سازمان ملل متحد این روز را یادآور قربانیان آزمایش‌های اتمی دانست و اضافه کرد: هدف دوم این روز، افزایش آگاهی از تداوم تهدیدی است که اینگونه آزمایش‌ها متوجه محیط زیست و امنیت بین الملل می کنند.
گوترش با اشاره به ۲ هزار آزمایش اتمی که در طول ۷۰ سال گذشته انجام شده است، ادامه داد: آزمایش‌های اتمی، محیط‌های بکر و جمعیت محلی را در سراسر جهان از بین برد. مردم مناطق مختلف از اقیانوس آرام جنوبی، آمریکای شمالی و آفریقای شمالی به یک اندازه از مسموم شدن آبهای زیرزمینی، بارش رادیواکتیو و عوارض جانبی دیگر بر سلامتی و شرایط زندگی رنج بردند.
وی خاطرنشان کرد: این روز یادآور الزام اخلاقی ما برای اطمینان از منع قانونی تسلیحات اتمی است. در عین حال ، ما همچنین پیشرفت چشمگیری در ممنوعیت آزمایش‌های اتمی داریم.
دبیرکل سازمان ملل متحد با بیان اینکه تا کنون ۱۸۴ کشور پیمان جامع منع آزمایش اتمی را امضا و ۱۶۸ کشور هم آن را تصویب کرده‌اند، اظهار کرد: سیستم نظارت بین المللی به عنوان فرایند تایید این روند، به تسهیل صلح و امنیت بین المللی کمک کرده است. با وجود این پیشرفت، این پیمان هنوز لازم الاجرا نشده است.
گوترش بدون اشاره به نام کشورها، افزود: هشت دولت از ۴۴ دولتی که تصویب آنها برای این پیمان به منظور لازم الاجرا شدن، ضروری است هنوز آن را تصویب نکرده اند. بار دیگر از همه کشورها می خواهم پیمان منع آزمایش اتمی را بدون تأخیر بیشتر امضا و تصویب کنند و هشت کشور باقی‌مانده نیز این کار را با فوریت انجام دهند.
وی تاکید کرد: در قرن ۲۱، آزمایش اتمی به خاطر تخریب و آلوده کردن محیط زیست پذیرفتنی نیست. برای جمعیت‌های محلی که از بارش اکتیویته و دیگر محصولات جانبی هسته ای رنج می برند، پذیرفتنی نیست.
دبیرکل سازمان ملل متحد ممانعت برای لازم الاجرا شدن پیمان منع آزمایش اتمی را ناپذیرفتنی خواند و گفت: این پیمان برای مهار گسترش کمی و کیفی سلاح‌های اتمی، ارزشمند و گامی علمی در جهت از بین بردن آنها است.
گوترش ادامه داد: بگذارید با هم از این مناسبت استفاده کنیم تا تعهد خود را در مورد کنار گذاشتن تمام آزمایش‌های اتمی برای همیشه و در همه جا، تجدید کنیم.