"مایکل اسپرینگمن" به مناسبت سالروز حملات ۱۱ سپتامبر، بخشی از خاطرات خود از ارتباط دستگاه دیپلماتیک و اطلاعاتی آمریکا با افراط گرایان را در گفت‌وگو با ایرنا بازگو کرد و افزود: هیچ‌گاه تحقیق شفافی درباره عوامل و دلایل حملات ۱۱ سپتامبر که نتایج آن در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد، صورت نگرفت.
اسپرینگمن بین سال های ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸ خورشیدی مسئول امور صدور روادید در کنسولگری آمریکا در جده بود. او بخشی از همکاری نزدیک آمریکا و نیروهای افراطی را که خود از نزدیک شاهد بوده است، روایت می کند که گوشه‌ای بسیار کوچک، اما با اهمیت و مستند، درباره همکاری طولانی آمریکا و عربستان برای پایه گذاری و گسترش شبکه ای از افراط گرایان است که امروز پدیده‌هایی همچون داعش از دل آن متولد شده‌اند.
وی در این گفت‌وگو افزود: در دوران کار در کنسولگری آمریکا، با صدور روادید برای برخی اشخاص مشکوک به فعالیت‌های افراط گرایانه مخالفت کرد و در نتیجه آن مورد بازخواست وزارت خارجه آمریکا قرار گرفت و متهم به اخلال در روند جذب نیرو برای آموزش از سوی سازمان‌های امنیتی آمریکا شد.
این دیپلمات سابق آمریکایی که می گوید به دلیل اعتراض به روند پر ابهام صدور روادید آمریکا برای اشخاص مشکوک به ارتباط با گروه های افراطی از وزارت خارجه آمریکا اخراج شده است، تاکید کرد ریشه حملات ۱۱ سپتامبر به خاک آمریکا را باید در دوران جنگ سرد و همکاری واشنگتن با گروه های مجاهدین ضد شوروی جست‌وجو کرد.
تردد تروریست‌ها به کنسولگری آمریکا
اسپرینگمن ادامه داد: در آن زمان دستگاه اطلاعاتی آمریکا به دنبال جذب نیرو برای نیروهای مجاهدین در افغانستان بود که با نیروهای شوروی بجنگند.
وی اضافه کرد: کنسولگری ما در جده در عمل، مرکز فعالیت‌های اطلاعاتی بود. بیشتر کارکنان آن از سازمان سیا و سازمان امنیت ملی بودند که وظیفه ارسال و دریافت پیام‌های رمز را داشتند. آنها برای ترتیب سفر به خاک آمریکا، برخی اشخاص را نزد من می‌فرستادند.
این دیپلمات سابق آمریکایی یادآور شد: نظر من این بود که این اشخاص واجد شرایط نیستند و درخواست روادید آنها را رد می کردم. این افراد نمی‌توانستند ثابت کنند که قصد بازگشت از ایالات متحده را دارند. البته من گزارش این موضوع را به واشنگتن هم می فرستادم.
اسپرینگمن اظهار کرد: این افراد به دنبال روادید بودند، تروریست‌های مربوط به "اسامه بن لادن" بودند که قرار بود برای دریافت آموزش از سوی سیا به ایالات متحده گسیل شوند. من به "مقامات بالا در چندین نهاد" اعلام شکایت کردم، اما همه آنها بی پاسخ ماند.
وی با اشاره به اینکه جدا از شهروندان سعودی، شهروندان کشورهای دیگر با گرایش‌های افراطی نیز به کنسولگری رفت و آمد داشتند، گفت: یک بار ۲ پاکستانی نزد من آمدند و آنها می‌خواستند به یک نمایشگاه تجاری قطعات خودرو در آمریکا بروند. در مرحله پرسش و پاسخ متوجه شدم آنها نه می‌توانند نام این نمایشگاه را بگویند و نه شهری را که قرار بود در آن نمایشگاه برگزار بشود.
مسئول کنسولی پیشین آمریکا در جده افزود: من درخواست روادید آنها را رد کردم اما مامور پرونده آمد و گفت "ویزا بدهید"؛ گفتم "نه، صلاحیت آنها رد است". پاسخ داد "متاسفم، ولی ما به آنها احتیاج داریم"؛ وقتی به سفارت در ریاض شکایت کردم ، به من گفته شد که ساکت باشم، دلایلی برای این کار وجود دارد.
اسپرینگمن خاطرات خود را در کتابی جنجالی با عنوان "روادید برای القاعده" منتشر کرد
القاعده و داعش ادامه سیاست جنگ سرد
ایرنا پرسید که این اشخاصی که قرار بود به آنها روادید آمریکا داده شود، چه کسانی بودند؟
اسپرینگمن پاسخ داد: همه نوع بودند، عرب و غیر عرب؛ حتی از کشورهای آسیایی. آنها قرار بود به مراکز نظامی آمریکایی در ساحل شرقی ایالات متحده فرستاده شوند تا برای شلیک به هواپیماهای شوروی و انفجار آموزش ببیند.
وی تصریح کرد: پس از شکل گیری این گروه از تروریست‌های حرفه ای، آمریکا فکر کرد که می‌تواند نه تنها علیه شوروی بلکه علیه دیگران از آنها بهره برداری کند. در سال‌های بعدی این جریان ادامه پیدا کرد، ولی هر بار با اسم تازه‌ای ظهور یافت.
این دیپلمات پیشین آمریکا یادآور شد: یک بار مجاهدین افغانستان نامیده می شد، بعدا القاعده شد و پس از آن داعش. در واقع جوهر همه آنها یکی بود. آنها از یوگسلاوی تا عراق، سوریه و لیبی نقش آفرینی کردند.
برکنار شدم
اسپرینگمن درباره واکنش مقام های وزارت خارجه و سازمان های امنیتی آمریکا گفت: مقام‌های امنیتی از اینکه من روادید صادر نمی کردم بسیار برآشفته شدند. دلیلش هم این بود که آنها این اشخاص را برای آموزش‌های پیچیده نظامی می خواستند به ایالات متحده بفرستند.
وی تصریح کرد: "شینا استاینگر" که پس از من کنسول در جده شد، برای ۱۱ تا ۱۵ نفر از این شهروندان سعودی که درخواست هایشان را من رد کرده بودم، روادید صادر کرد. من حتی از او درباره این کارش پرسیدم و او به من جواب سربالا داد. به من گفت که "من کار بدی نکردم. کاری را که از من خواسته شده بود، انجام دادم". البته او نگفت منظورش چه کسانی است. با این همه، او در وزارت خارجه ماندگار شد، ولی من برکنار شدم.
این دیپلمات پیشین با تاکید بر اینکه به دلیل طرح این شکایت‌ها از وزارت خارجه اخراج شده است، گفت: برای این بود که من مساله را نه تنها در ریاض، بلکه در واشنگتن هم پیگیری کردم. من حتی به اداره بازرسی دولتی هم رفتم. همین‌طور با نمایندگان کنگره دیدار کردم اما هیچ توجهی به شکایت من نشد.
تحقیق واقعی درباره ۱۱ سپتامبر انجام نشد
ایرنا پرسید آیا فکر می کند که نهادهای حکومتی آمریکا در طراحی حملات ۱۱ سپتامبر نقش داشتند یا اینکه واقعا پیش بینی نمی کردند این گروه‌ها و افراد سرانجام علیه خود آمریکا دست به کار شوند؟
این دیپلمات پیشین آمریکا پاسخ داد: من فکر می کنم خطای محاسباتی نبود. در واقع پشت جذب و استفاده از این نیروهای افراطی، طرح و برنامه وجود داشت. آمریکایی‌ها فکر می‌کردند که از یک جریان بسیار به درد بخور پشتیبانی می‌کند که اجازه تسلط بهتری در منطقه می‌دهد.
اسپرینگمن ادامه داد: اینکه ۱۱ سپتامبر کار داخلی بوده یا اینکه نتیجه اشتباهات و گام های نادرست، پاسخی برای آن وجود ندارد زیرا هیچ تحقیقات واقعی درباره آن صورت نگرفته است. یک گروه از وکیلان خانواده‌های قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر، پرونده حقوقی به جریان انداختند تا اسامی همه اشخاص متهم در این حملات علنی شود. این پرونده در نیمه راه متوقف شد.