به اعتقاد کارشناسان شاخص گلزنی در فوتبال یکی از نشانه‌های توسعه‌یافتگی در این رشته جذاب و دیدنی بوده و با ذائقه علاقه‌مندان نسبت مستقیم دارد از اینرو بدیهی است هواداران از تماشای گل در رقابت‌های فوتبال لذت بیشتری برده و اشتیاقشان برای تماشای آن افزایش یابد.
برای روشن شدن بهتر موضوع کافی است به این مثال توجه کنید؛ برای برگزاری دیدار نمادین فوتبال تعدادی از بهترین مربیان جهان، جمعی از مطرح‌ترین بازیکنان جهان را در قالب ۲ تیم گردهم آورده‌اند تا با یکدیگر دیدار کنند به شرط آنکه در این دیدار گلی به ثمر نرسیده و بازی با تساوی بدون گل به پایان برسد.
حال تصور کنید در صورتی که قرار باشد این دیدار به دفعات برگزار و در هر بار نیز نتیجه دیدار نخست تکرار شود چه تعدادی از هواداران برای تماشای چندباره این دیدار وقت خواهند گذاشت؟ به نظر شما متعصب ترین هواداران تا چه زمانی بر خواسته خود پافشاری کرده و این بازی تکراری را به تماشا خواهند نشست؟
بدون شک شما نیز تایید می‌کنید چنانچه این وضعیت ادامه پیدا کند دیگر کسی برای تماشای این بازی و یا بازی‌های تکراری دیگر که در آن جمعی از بهترین بازیکنان جهان آخرین تکنیک و تاکتیک‌های فوتبال را به نمایش می‌گذارند وقت نخواهد گذاشت و این ورزش از سکه افتاده و هواداران بی‌شمار خود را از دست خواهد داد.
پس می‌توان مدعی شد آنچه فوتبال را دوست‌داشتنی و به این درجه از محبوبیت در بین خواص و توده مردم رسانده است، دیدن گل در این بازی زیبا است از این رو نباید از کنار این شاخص مهم به آسانی عبور کرد.
روی اول سکه؛ مولفه های تاثیرگذار در افزایش تعداد گل در دیدارهای فوتبال کدامند؟
بدون تعارف باید گفت هدف اصلی و مستقیم گردانندگان این صنعت از به ثمر رسیدن گل در بازی های فوتبال، انتقال شور و هیجان سالم و نشاط‌آور و همچنین بخشیدن لذت بیشتر به علاقه‌مندان و هواداران این رشته دوست داشتنی و افزایش ضریب نفوذ آن در بین آحاد مردم است.
برهمین اساس شیوه بازی هجومی و کیفیت بالای فنی تیم‌ها که تاثیر بسزایی بر افزایش تعداد گل‌ها در دیدارهای فوتبال دارد در دستور کار کادر فنی و بازیکنان باشگاه‌ها قرار می‌گیرد.
اما برای دستیابی به این هدف کادر فنی و بازیکنان باید چگونه باشند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت در این چرخه مربیان باید بر دانش مرتبط خود در این زمینه بیفزایند و سطح فنی بازیکنان و خلاقیت‌های فردی آنان نیز باید تقویت شود.
علاوه بر این تنوع تکنیکی و تاکتیک‌ها برای رسیدن به گل در زمین بازی باید بیشتر از قبل شده تا زدن گل در این بازی آسان‌تر از قبل شود.
روی دوم سکه؛ افزایش سودآوری در گرو شاخص گلزنی
باید اذعان کرد آنچه که تاکنون عنوان شد تنها یک روی سکه بوده است؛ بی شک مدیران باشگاهی در اروپا و یا هر کشور توسعه یافته دیگر در فوتبال با افزایش سطح فنی و کیفیت بازی و افزایش جذابیت در آن تنها به دنبال لذت بردن هواداران نیستند بلکه آنان در این معادله به منافع خود بیش از هر نکته دیگری می‌اندیشند و این روی دوم و مهم سکه است.
البته توجه به سودآوری در این صنعت به هیچ وجه مذموم نیست و کاملا طبیعی و ستودنی است پس اگر ما نیز به دنبال افزایش نشاط در بین هواداران ایرانی فوتبال و به تبع آن سودآوری بیشتر این صنعت در کشورمان هستیم باید به شاخص گلزنی در فوتبال به شکلی ویژه توجه داشته باشیم نکته‌ای که متاسفانه مدیران فوتبالی ایران نسبت به آن بی‌توجه یا کم‌توجه هستند.
تاکید می‌کنیم اگر سودآوری باشگاه‌ها افزایش یابد دخل‌ش و خرج‌شان جور درآمده و دیگر به بودجه‌های دولتی وابستگی نخواهند داشت همچنین در کنار ده‌ها شغل مستقیم در فوتبال می توانند صدها شغل غیرمستقیم را نیز ایجاد و به توسعه اقتصادی کشور نیز کمک کنند.
شاهد مدعی انتشار اطلاعات صورت‌های مالی باشگاه‌های بزرگ دنیا است؛ به عنوان مثال درآمد باشگاه بزرگ بایرن مونیخ در فصل ۲۰۱۹-۲۰۱۸ بیش از ۷۵۰ میلیون دلار بوده است که نسبت به دوره مشابه در فصل قبل ۱۴ درصد سود بیشتر را نشان می‌دهد؛ باواریی‌ها با کسب این درآمد پس از بارسلونا و رئال مادرید بیشترین سود آوری را در سال مذکور به خود اختصاص داده‌اند.
فوتبال، رسانه، درآم زایی و توسعه
رسانه‌ها با اقبال و توجهی که به پوشش اخبار فوتبال نشان می‌دهند به توسعه آن کمک فراوانی کرده‌اند و باید بپذیریم سمت و سوی نگاه رسانه‌های جمعی و گروهی به این رشته ورزشی افزایش یافته و برنامه و گزارش‌های ویژه به آن اختصاصداده و بدین شکل جهت سلیقه مخاطبان را به سمت این رشته بیشتر از قبل کرده‌اند؛ پس به بیراه نرفته‌ایم اگر بگوییم نقش رسانه‌ها در توسعه این رشته در بین اقشار مختلف مردم بسیار پررنگ و تاثیر گذار است.
البته در این بین نقش رسانه‌های تصویری در افزایش تعداد هواداران این رشته بی‌بدیل و بی نظیر و بیش از نقشی است که سایر رسانه‌ها در این ارتباط برعهده دارند.
امروزه گردانندگان تلویزیون‌های سراسری، کابلی و شبکه‌های اجتماعی امکان تماشای زنده با بهره مندی از شیوه نوین تصویربرداری را برای مخاطبان در سراسر جهان فراهم کرده اند.
آنان با استفاده از ده‌ها دوربین مستقر در ورزشگاه پخش زنده رقابت‌های فوتبال را برای میلیون‌ها هوادار در سراسر جهان فراهم نموده‌اند؛ همچنین گردانندگان رسانه‌های تصویری با بهره‌مندی از انواع خلاقیت‌های بصری و چندین و چند مولفه دیگر علاوه بر زیبایی‌های این رشته، خلاقیت‌های سوپر استارهای فوتبال را با نمایش جزییات بیشتر در معرض دید هواداران قرار داده و با این ترفندها روزانه بر تعداد هواداران این رشته می‌افزایند.
به عبارت دیگر می‌توان مدعی شد تلویزیون‌ها با ایجاد این شرایط به ابزار قدرتمندی برای مالکان این صنعت به منظور جذب مخاطبان سرزمینی و فراسرزمینی تبدیل شده و به توسعه بیشتر و درآمدزایی بین‌المللی این صنعت کمک کرده‌اند.
وضعیت شاخص گلزنی در لیگ برتر ایران و مقایسه آن با لیگ برتر انگلیس و بوندسلیگای آلمان
در دومین هفته از نوزدهمین دوره رقابت‌های لیگ برتر دیدارهای همزمان پارس جنوبی جم با ذوب آهن و نساجی مازندران با پیکان در حالی به پایان رسید که هواداران علاقه‌مند در مجموع هشت دیدار برگزار شده فقط ۱۶ گل را به تماشا نشستند.
این نتایج در حالی بدست آمد که در هفته نخست این رقابت‌ها در مجموع تنها ۱۵ گل به ثمر رسید که البته بیش از نیمی از این گل‌ها در هر ۲ هفته مورد اشاره در ۲ بازی ثمر رسیده است؛ براساس این آمار میانگین گلزنی در هر دیدار از هفته اول لیگ ایران ۱/۸۷۵ گل بوده و این میانگین در هفته دوم ۲ گل بوده است.
این در حالی است که در لیگ برتر انگلیس و در هفته نخست این رقابت‌ها هواداران و علاقه‌مندان در ۱۰ بازی ۲۷ گل را از نزدیک در ورزشگاه‌ها مشاهده کرده و میلیون ها هوادار نیز در سراسر جهان از طریق گیرنده‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی نظاره‌گر این گل‌ها بودند.
این بدان معنی است که هواداران به طور میانگین در هر بازی از لیگ برتر انگلیس ۲/۷ گل را مشاهده کردند و در هفته‌های دوم و سوم این لیگ نیز که به ترتیب ۲۵ و ۳۱ باز گل زده شد علاقه‌مندان به همان مقدار هفته اول و بیشتر از آن شادمان شدند.
همچنین در بوندسلیگای آلمان نیز در هفته اول و در ۹ دیدار برگزار شده (دیدار تیم‌های هافن‌هایم و فرایبورگ در هفته اول این رقابت‌ها برگزار نشد) بازیکنان ۳۰ بار موفق به گلزنی شدند تا هواداران در هر بازی به طور میانگین ۳/۳۳ گل را از نزدیک تماشا کنند در هفته دوم این لیگ هم ۲۹ بار توپ از خط دروازه‌ها عبور کرد و گل شد.
نکته قابل توجه در ۲ لیگ معتبر اروپایی و تفاوت آن با لیگ برتر ایران به توزیع فراوانی این گل‌ها در مجموع دیدارهای برگزار شده باز می‌گردد؛ همانطور که پیش از این نیز عنوان شد در هفته‌های اول و دوم لیگ برتر ایران بیش از نیمی از گل‌ها تنها در ۲ بازی به ثمر رسیده است اما برخلاف لیگ ایران در ۲ لیگ مورد بحث اینگونه نبوده و به جز یک یا ۲ دیدار که با تساوی بدون گل تمام شده است تماشاگران در اکثر بازی‌ها بارها شاهد گلزنی بازیکنان بوده‌اند.
با این مقایسه به خوبی مشخص است شاخص گلزنی در لیگ ایران با ۲ لیگ یاد شده فاصله معناداری دارد؛ این در حالی است که در فوتبال امروز با کمک این شاخص به سودهای کلان رسیده‌اند.
البته ما نیز می‌دانیم در هر ۲ لیگ برتر انگلیس و بوندسلیگای آلمان برای بهترین مربیان دنیا بهترین امکانات و تکنولوژی فراهم است و مربیان در هر کجای دنیا که بخواهند تیمشان را در تمرینات پیش‌فصل آماده می‌کنند.
این در حالی است که ما هنوز در ایران به دلیل کمبود بعضی از امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از تکنولوژی‌های قدیمی برای آماده‌سازی بازیکنان استفاده می‌کنیم و به همین دلیل است که تقریبا هیچ‌کدام از تیم‌های ایرانی هنگام شروع این رقابت‌ها در آمادگی کامل قرار ندارند.
همچنین از یاد نبرده‌ایم لیگ برتر ایران در این شاخص از بسیاری از لیگ های منطقه، آسیا و یا حتی لیگ‌های سطح ۲ و ۳ اروپا وضعیت مناسب‌تری دارد اما این کافی نیست چرا که برای رشد کردن و بهتر شدن باید به بهترین‌ها توجه کرد و با تلاش مضاعف فاصله خود را با آنان کمتر کرده و به رشد و توسعه در فوتبال دست یابیم.
سخن پایانی
با این شرایط متاسفانه باید گفت فدراسیون فوتبال و باشگاه‌های فوتبال ایران دچار روزمرگی هستند و عواید این صنعت پُرسود در ایران کم و ناچیز است.
به عبارت دیگر چنانچه کمک‌های وزارت ورزش و صنایع پرسودی همانند نفت و فولاد که بنا به مسئولیت‌های اجتماعی پای به این عرصه گذاشته‌اند، نباشد، فوتبال ایران را باید تعطیل کرد چرا که در این فوتبال به جز بر جای گذاشتن بدهی کار دیگری انجام نخواهد شد البته اگر هم درآمدی کسب شود چاله‌اش زودتر کنده شده و منابع مالی دیگری برای خرج در آینده باقی نمی‌ماند که بتوان روی آن حسابی باز کرد.