عملیات اجرایی سد نرماب چهل‌چای از سال ۱۳۹۰ با اعتبار اولیه چهار هزار میلیارد ریال که ۸۵ درصد آن فایناس داخلی و توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و ۱۵ درصد نیز سهم اعتباری دولت پیش بینی شده، بر روی سه رودخانه "نرماب، چهل چای و خرمالو" شهرستان مینودشت واقع در شرق گلستان آغاز شد.
این سد بزرگ از نوع خاکی همگن به ارتفاع ۶۰ متر، عرض تاج سد ۱۰متر و طول تاج آن ۸۰۷ متر و نیز حجم کل مخزن ۱۲۵ میلیون متر مکعب توسط وزارت نیرو و پیمانکاری قرارگاه خاتم‌الانبیا با هدف تامین آب شرب چهار شهرستان و ۱۳۰ روستای واقع درشرق گلستان با جمعیت تقریبی ۵۵۵ هزار نفر و نیز آب مورد نیاز ۲۴ هزار هکتار اراضی زراعی بخش کشاورزی منطقه در حال ساخت است.
کنترل و ذخیره سیلاب‌های فصلی، توسعه و بهبود کشاورزی در اراضی تحت پوشش، استفاده صحیح از منابع آب زیرزمینی و تلفیق آن با آب سطحی و همچنین توسعه صنعت گردشگری از دیگر اهداف احداث سد نرماب چهل‌چای شهرستان مینودشت است که حجم آب قابل تنظیم آن حدود ۱۹۲ میلیون متر مکعب می‌باشد.
با وجود اقدامات و هزینه های انجام شده در هشت سال گذشته برای احداث مخزن سد نرماب چهل‌چای مینودشت و تصرف تنها بخشی از اراضی مورد نیاز و جابجایی یک روستا از پنج روستای واقع در حوضچه سد تاکنون، به نظر می‌رسد با روند فعلی پیش‌بینی و تخصیص اعتبارات، این سد برای بهره برداری کامل مسیری طولانی در پیش دارد.
** ۳۴۰۰ میلیارد ریال تا الان برای احداث سد هزینه شده است
رییس شبکه‌های آبیاری و زهکشی شرکت آب منطقه‌ای استان گلستان می‌گوید که تا الان برای عملیات اجرایی سد نرماب چهل‌چای مینودشت از سوی پیمانکار ۳۴۰۰ میلیارد ریال کار انجام و صورت وضعیت آن نیز ارائه شده اما آنچه تا الان به پیمانکار پرداخت شده حدود ۱۸۰۰ میلیارد ریال بوده است.
مهدی ضیایی به خبرنگار ایرنا گفت: هزینه‌های انجام شده برای احداث سد نرماب چهل‌چای، بیشتر برای تصرف ۲۰۰ هکتار از ۶۰۰ هکتار زمین مورد نیاز برای حوضچه سد، انتقال یک روستا (جنگلده پایین) از پنج روستا شامل جنگلده پایین و بالا، محمدزمان خان، پس پشته و باقرآباد و زیرسازی و احداث بخش‌هایی از تاج سد و حفر تونل‌های فرعی و بندهای انحرافی بوده است.
وی افزود: احداث سد نرماب چهل چای با ۸۵ درصد فایناس داخلی که تامین آن برعهده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا است و ۱۵ درصد سهم دولت قرار بود با هزینه اولیه چهار هزار میلیارد ریال از سال ۹۰ آغاز شده و قرار بود ظرف پنج سال احداث شود که پس از هزینه‌کرد این مبلغ، دولت با سود مشارکت طرف قرارداد (فایناس داخلی) تا سال ۱۴۰۲ درمجموع ۵۹۴۰ میلیارد ریال پرداخت نماید که تا الان ۱۸۰۰ میلیارد ریال پرداخت شده است.
ضیایی گفت: با این حال برای تکمیل فقط مخزن سد نرماب چهل چای که تا الان ۷۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته به ۱۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز است که امسال ۱۰۰۰ میلیارد ریال آن در قانون بودجه و ۳۰۰ میلیارد ریال دیگر نیز از دیگر منابع ملی پیش بینی شده است.
رییس شبکه‌های آبیاری و زهکشی شرکت آب منطقه‌ای گلستان ادامه داد: برای آماده کردن سد به منظور آبگیری، علاوه بر هزینه مورد نیاز برای تکمیل مخزن آن، به ۴۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار دیگر برای خرید ۴۰۰ هکتار زمین باقی مانده برای حوضچه سد، انتقال چهار روستا و احداث راه جایگزین برای آنان و برخی اقدامات باقی مانده برای تکمیل سد نیاز می‌باشد.
وی گفت: برای بهره‌برداری از آب سد پس از آبگیری، احداث شبکه‌ها و کانال‌های آبیاری و زهکشی برای رساندن آب به ۲۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی منطقه هم نیازمند تامین هفت هزار میلیارد ریال اعتبار دیگر است که بایستی ازسوی دولت تامین شود.
ضیایی اضافه کرد: دربحث مصارف شرب آب سد نرماب چهل‌چای مینودشت هم اکنون نیز با مشارکت بخش خصوصی و سرمایه گذاری ۱۰۰۰ میلیارد ریالی آن، کانال انتقال آب شرب به دو شهر مینودشت و گنبدکاووس به طول ۲۷ کیلومتر درحال انجام است.
وی خاطرنشان کرد: درمجموع برای تکمیل و بهره‌برداری کامل از سد نرماب چهل چای مینودشت به جز هزینه‌های انجام شده تا الان، به ۱۵ هزار میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز است که بایستی تامین و هزینه شود.
** ۲۱۵۰ میلیارد ریال برای تکمیل سد نرماب درسال جاری پیش‌بینی شد
استاندار گلستان در ۲۱ شهریور جاری و درحاشیه بازدید سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین سعیدمحمد اسلامی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا از سد نرماب چهل‌چای مینودشت اعلام کرد که امسال برای تکمیل این سد، دولت ۲۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی کرده است.
هادی حق‌شناس اعلام کرد که از این مبلغ تاکنون ۸۵۰ میلیارد ریال تحویل پیمانکار شده و ۱۳۰۰ میلیارد ریال دیگر نیز که تصویب شده، در مرحله ابلاغ و تخصیص است.
وی اضافه کرد که برای پیشگیری از خسارات ناشی از سیل بایستی اقدامات زیرساختی مناسب در گلستان انجام شود و یکی از پروژه‌های مهم در پیشگیری از این رخداد طبیعی، تکمیل سد نرماب چهل‌چای است که عملیات اجرایی آن از سال ۹۰ شروع شده و باید سال ۹۵ به بهره‌برداری می‌رسید اما به دلیل مشکلات مالی هنوز تکمیل نشده است.
دکتر حق شناس با بیان اینکه هم اکنون پیمانکار پروژه یعنی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا افزون بر دو هزار میلیارد ریال صورت وضعیت داده و مطالبه دارد، گفت: با این حال و بدون در نظر گرفتن این صورت وضعیت، در سال جاری مبلغ ۸۵۰ میلیارد ریال توسط وزارت نیرو به عنوان کارفرما برای تکمیل سد نرماب چهل چای تامین اعتبار صورت گرفته و در اختیار پیمانکار گذاشته شده است.
استاندار گلستان ادامه داد: علاوه بر این میزان اعتبار، ۱۳۰۰ میلیارد ریال دیگر نیز برای تکمیل این سد که نقش بسیار مهمی در تامین آب شرب و کشاورزی منطقه شرق گلستان دارد، پیش‌بینی شده که در مرحله ابلاغ و تخصیص است.
دکتر حق‌شناس ابراز امیدواری کرد که با قول مساعد فرمانده کل سپاه و تخصیص کامل اعتبارات پیش بینی شده امسال، عملیات احداث مخزن سد نرماب چهل چاری مینودشت تا پایان امسال تکمیل و از سیل‌های احتمالی آینده در حوزه این سد در استان گلستان پیشگیری شود.
** تامین اعتبار، لازمه تکمیل سد نرماب چهل چای توسط سپاه است
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در بازدید روز پنجشنبه گذشته خود از این سد به پیشرفت ۷۸ درصدی احداث مخزن آن اشاره کرد و گفت: درصورت تامین اعتبار مورد نیاز، عملیات احداث مخزن این سد که ۱۲۵ میلیون مترمکعب یعنی به اندازه سه سد "گلستان، بوستان و وشمگیر" استان گلستان ظرفیت دارد، تا پایان سال جاری تکمیل خواهد شد.
سرلشکر حسین سلامی افزود: سپاه پاسداران آمادگی دارد همه پروژه‌هایی که در اختیار دارد را در صورت تخصیص بموقع اعتبارات در زمان کوتاهتر از موعد اصلی، پروژه‌ها را تکمیل و به دولت و ملت تحویل دهد.
نکته ای که فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا سپاه نیز درحاشیه این بازدید به آن اشاره کرد و گفت: درصورت تخصیص ۱۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار ازسوی دولت (وزارت نیرو و سازمان برنامه بودجه)، عملیات احداث مخزن سد نرماب چهل چای مینودشت تا پایان سال جاری تکمیل خواهد شد.
سعیدمحمد اسلامی افزود: هم اکنون قرارگاه خاتم ۲۴۰۰ تا ۲۵۰۰ میلیارد ریال بابت احداث سد نرماب چهل چای مینودشت از دولت مطالبه دارد که بدون در نظر گرفتن آن، برای تکمیل فقط مخزن این سد به ۱۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است که درصورت تخصیص آن می‌توان این سد را در سال آبی آینده آبگیری کرد.
وی اضافه کرد: علاوه بر احداث مخزن، برای جابجایی چند روستا و احداث یک جاده جایگزین نیز نیاز به تامین اعتبار است که جداگانه بایستی ازسوی وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه کشور تامین شود.
به نظر می‌رسد تکمیل سد نرماب چهل‌چای مینودشت و بهره‌مندی از محاسن و مزایای آن مستلزم تخصیص اعتبارات ویژه برای این پروژه ملی و بزرگ گلستان است که به گفته استاندار، نقش مهمی در پیشگیری از خسارات سیلاب‌های فصلی دارد.
استاندار گلستان پیش از این گفته بود که اگر سد نرماب چهل چای مینودشت درموعد مقرر تکمیل شده بود، بخش قابل توجهی از حجم خسارت ۴۸ هزار میلیارد ریالی سیل روزهای آغازین امسال این استان کاهش می‌یافت.
سیل‌خیز بودن استان گلستان که در دو دهه اخیر حداقل با چند سیل ویرانگر مواجه بوده، توجه ویژه متولیان امر به طرح‌های حوزه آبخیزداری و سدسازی با هدف کنترل سیلاب ها در این استان شمالی از یک سو و بهره‌برداری و مدیریت بهینه از آب‌های سطحی و نزولات آسمانی برای تامین آب شرب مورد نیاز مردم و نیز تامین آب مورد نیاز بخش کشاورزی را ضروری کرده است.
استان گلستان ۱.۹ میلیون نفر جمعیت دارد و سد نرماب چهل‌چای مینودشت در شرق این استان درحال احداث است.
/۳۰۳۹/۱۸۶۰