مسکو - ایرنا - رجب صفراف صاحبنظر و تحلیلگر سیاسی در روسیه در یادداشتی برای ایرنا اعلام کرده است: ایران مثل هر کشور دیگری حق انجام فعالیت های صلح آمیز هسته ای را دارد. بویژه زمانی که دیگر طرفین توافق بصورت علنی و وقیحانه از اجرای تعهدات خود سرباز می زنند. بسته سوم کاهش محدودیت های هسته ای در چهارچوب برجام در وهله اول گویای اراده راسخ، قدرت داخلی و خودکفایی تهران است.

وی در ادامه یادداشت خود، گام سوم ایران را نمایش آبروریزی کشورهای اروپایی ارزیابی کرد و نوشت: این اقدام، فقدان حاکمیت ملی در اروپا و وابستگی کامل آن به آمریکا را به صورت علنی نشان داد.

در ادامه یادداشت این صاحبنظر در روسیه را می خوانید:اگر از هر شهروند اروپایی یا آمریکایی سئوال شود که آیا کار مستحق دستمزد است؟ تک تک آنها در جواب خواهند گفت که این رسم هر شخص درستکار و راستگویی است. این یک اصلی است که نیاز به اثبات ندارد. اما هر بار که موضوع شامل مسائل جهانی می شود صداقت و ارزش‌های اروپایی و آمریکایی بلافاصله کمرنگ می شود.

امروزه این مسئله به وضوح در خصوص توافق هسته‌ای ایران صدق می کند، توافقی که ایالات متحده آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در سال ۲۰۱۵ منعقد کردند. بر اساس این توافق ایران متعهد شده بود که در قبال لغو تحریم‌های اقتصادی و تجارت آزاد برنامه صلح آمیز هسته‌ای خود که موجب نگرانی غرب و به خصوص اسرائیل شده بود را کاهش دهد.

همه چیز خوب پیش می‌رفت و هر یک از طرفین به تعهدات خود عمل می‌کرد تا زمانی که دونالد ترامپ در آمریکا به سمت ریاست جمهوری رسید. وی در همان ابتدای کار خود توافق هسته‌ای را بدترین معامله تاریخ نامید و خواستار افزودن بندهای جدیدی به توافق شد که شامل محدودیت برنامه موشکی جمهوری اسلامی و محدودیت نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه می‌شد.

در ماه می سال ۲۰۱۸ ایالات متحده آمریکا از این توافق خارج شد و در چند مرحله "شدیدترین تحریم‌ها" را علیه ایران وضع کرد. در واقع هرگونه رابطه اقصادی و مالی با جمهوری اسلامی مورد تحریم واقع شد. آمریکا خرید نفت خام ایران را برای همه کشورهای دنیا ممنوع کرد. در حالی که درآمد نفتی تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران دارد. طی سالهای اخیر حدود ۳۰% از بودجه ایران از طریق فروش نفت خام تامین می‌شد. با خروج از این توافق واشنگتن نه تنها تعهدات خود را زیر پا گذاشت بلکه بصورت وقیحانه از دیگر کشوها نیز خواست تا از رعایت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مورخ سال ۲۰۱۵ سر باز بزنند. این توافقنامه در حمایت از امضاء و اجرای برجام تصویب شده بود. با ترس از تحریم‌های آمریکایی اروپایی‌ها از خرید نفت خام ایران سر باز زدند و تقریبا تمام مراودات خود با ایران را به حداقل رساندند.

ایران در طول مدت یک سال تمام تعهدات برجام را رعایت کرد در حالی که بند ۲۶ این توافق اعلام می‌دارد که ایران حق دارد اعمال تحریم‌های مجدد و یا تحریم‌های جدید در ارتباط با برنامه هسته‌ای را "به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات خود بصورت کامل و یا جزئی" طلقی کند. گزارش‌های آژانس انرژی هسته‌ای نیز گویای آن است که ایران بطور کامل تعهدات خود را اجرا کرده است. بازرسان آژانس هر سه ماه یک بار بطور دقیق تاسیست هسته‌ای ایران را مورد بازرسی قرار می‌دهند. در طول این مدت ۱۴ گزارش مجزا و مفصل درباره نتایج بازرسی منتشر شده است که همه آنها یک اصل را مورد تاکید قرار دادند که "ایران تمامی تعهدات خود در چهارچوب برجام را بطور کامل اجرا می‌کند". در حالی که این اصل در قبال طرفین اروپایی توافق صدق نمی‌کند. آنها هیچ یک از ۱۴ تعهدی که بر عهده گرفته بودند را اجرا نکردند. اما هر چیزی حد خودش را دارد!

بر مبنای مفاد ۲۶ و ۳۶ برجام ایران در ماه می اولین گام خود را برداشت و تعهدات خود را در دو بند توافق کاهش داد. ایران دیگر حد ذخایر اورانیوم کمتر غنی شده خود را که روی ۳۰۰ کیلوگرم توافق شده بود رعایت نکرد و فروش آب سنگین را به کشورهای خارجی افزایش داد. در عین حال ایران به کشورهای اروپایی طرفین توافق هسته ای دو ماه فرصت داد تا به تعهدات خود عمل کنند. اعلام شده بود که اگر دیگر کشورهای عضو برجام اجرای تعهدات خود را شروع کنند ایران بلافاصله تمامی تعهدات خود را اجرا خواهد کرد. ولی اگر در مدت ۶۰ روز هیچ تغییری صورت نگیرد ایران اجرای بخش دیگری از تعهداتش را در چهارچوب برجام متوقف خواهد کرد.

از آنجایی که اروپایی ها بغیر از اعلام وعده‌های پوچ در خصوص ایجاد و اجرای سازوکار تجاری اینستکس هیچ اقدام عملی در راستای اجرای تعهداتشان انجام ندادند در ماه ژوئن ایران دومین گام خود را برای کاهش تعهداتش در چهارچوب برجام برداشت. سازوکار تجاری اروپا که برای ایران طراحی شده است اجرای عملیات جدی مالی و یا تامین خرید نفت خام ایران را در بر نمی‌گیرد. اینستکس در ایران با سطح خالی از آب مقایسه شده است و همه می‌دانند که این سازوکار کاملا بیفایده است.

در گام دوم خود ایران سطح غنای اورانیوم را بالا برد و دیگر خود را محدود به ۳.۶۷% مورد پذیرش در توافق هسته‌ای نکرد. بزودی سطح غنی سازی اورانیوم در ایران به ۴.۵% رسید. ضمن اینکه بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که "غنی سازی شبیه ریل پر سرعت است که ایستگاه بعد از ۴.۵% آن ۲۰% است". برای فعالیت راکتور نیروگاه بوشهر سطح غنای قبلی کافی بود ولی برای انجام تحقیقات علمی و پژوهشی در راکتور تهران نیاز به اورانیوم با سطح غنای ۲۰% است.

پس از اتمام مهلت ۶۰ روزه ای که ایران به اروپا داده بود تا اقدامات جدی در راستای اجرای تعهدات برجام اتخاذ کند مورخ ۵ سپتامبر سال ۲۰۱۹ تهران از آمادگی اجرای گام سوم خود خبر داد. به گفته مقامات ایرانی این گام به مراتب شدیدتر از دو گام قبلی خواهد بود. مقامات انگلیس، فرانسه و آلمان بلافاصله اعلام کردند که چنین اقدامی از سوی ایران پذیرفتنی نیست و خواستند که تهران دست به وخامت اوضاع نزند. اگر بخواهیم به زبان عامیانه بگوئیم اروپا مجددا به ایران پیشنهاد داد تا مثل چهار سال گذشته کار مجانی انجام دهد. این است معرفت رهبران معاصر جهان.

البته هنوز تهران جزئیات گام و بسته سوم خود را اعلام نکرده است. ولی پیشبینی می شود که ایران به سرعت تعداد سانتریفیوژهای جدید خود از نوع IR-۶، IR-۷ وIR-۸  را افزایش دهد. این سانتریفیوژها امکان غنی سازی اورانیوم تا ۲۰% را فراهم می کنند. همچنین ایران می تواند روند تغییرات در تاسیسات هسته ای اراک را متوقف کند و فعالیت آن را به حالت عادی در بیاورد.

در نهایت با تزریق گاز اورانیوم ایران تنها ۲۰ سانتریفیوژ IR-۴  و ۲۰ سانتیفیوژ IR-۶ را راه اندازی کرد. تهران تحقیقات گسترده خود را در بخش فن آوری صلح آمیز هسته ای از سر گرفت. تا قبل از این تمامی مراکز علمی تحقیقاتی و آزمایشگاه های هسته ای عملا غیر فعال شده بودند و تمامی متخصصین در بخشهای علوم انسانی و آموزشی مشغول بکار شده بودند. در عین حال آقای کمالوندی بار دیگر اعلام کرد که اگر طرفین دیگر توافق طی ۶۰ روز اجرای تعهدات خود را آغاز کنند این روند قابل بازگشت است. وی همچنین تاکید کرد که تمامی فعالیت ها همچنان تحت نظارت آژانس انرژی هسته ای قرار خواهد داشت.

همین موضوع باعث شد وزارت خارجه روسیه اعلام کند که تصمیمات اخیر ایران برای توقف اجرای محدودیت های ناشی از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ در راستای تحقیقات و پژوهش های هسته ای هیچ خطری برای جهان ندارد. چرا که ایران بطور کامل توافق مربوط به نظارت سازمان ملل را اجرا می کند. از سال ۲۰۱۵ از همان روزهای اول برجام روسیه بصورت مداوم خواهان اجرای تمامی مفاد توافق هسته ای بطور کامل و توسط تمامی طرفین آن است.

مقامات رسمی ایران بارها اعلام کردند که برنامه هسته ای این کشور کاملا صلح آمیز است و جمهوری اسلامی بدنبال صلاح هسته ای نیست. به عقیده رهبران این کشور سلاح هسته ای نمی‌تواند تضمین کننده امنیت باشد. اگر ایران بدنبال سلاح هسته ای بود سالها پیش آن را بدست آورده بود. فتوای آیت الله خامنه‌ای در محکومیت سلاح هسته‌ای گویای عدم تلاش ایران برای بدست آوردن این نوع از تسلیحات است.

ایران مثل هر کشور دیگر دنیا حق انجام فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را دارد. بویژه زمانی که دیگر طرفین توافق بصورت علنی و وقیحانه از اجرای تعهدات خود سرباز می‌زنند. بسته سوم کاهش محدودیت‌های هسته‌ای در چهارچوب برجام در وهله اول گویای اراده راسخ، قدرت داخلی و خودکفایی ایران است.