عملیات اخیر پهپادی یمنی ها و واکنش های صورت گرفته بین المللی چند نکته ر ا یادآوری می کند که به نظر می رسد سعودی ها می بایست به این نکات به طور ویژه متمرکز شوند؛ بویژه آنکه روند ۴ سال و نیمه جنگ علیه مردم یمن نشان داده است، تجاوز خارجی آنان را تسلیم نخواهد کرد و تنها راه حل مشکل از طریق دیپلماسی فعال و همکاری و تعامل منطقه ای است که این راه حل نیازمند شجاعت و عقلانیت به ویژه سعودی ها است.
پایان صبوری
اول اینکه با بمباران دو پالایشگاه بقیق و هجره خریص متعلق به شرکت آرامکو در شرق عربستان، از سوی پهپادهای حوثی ها در روز شنبه، جنگ وارد مرحله حساس برای ائتلاف به رهبری سعودی شده است و یمنی ها نیز برای عبور از این مرحله چاره ای جز پایان دادن به صبوری در برابر متجاوزان ندارند. به باور ناظران نمی توان از آنان انتظار داشت تا دست روی دست بگذارند و شاهد قتل و کشتار ناشی از بمباران های وحشیانه و مرگ مردم خود به خاطر سوء تغذیه باشند.
از طرفی کشور یمن، درطول این جنگ ۴ ساله و نیمه همه داشته هایشازیر بمباران های بی وقفه سعودی ها نابود شده است؛ مدارس و مراکز آموزشی تعطیل، مراکز درمانی تخریب و منهدم و دسترسی مردم این دیار به آب و مواد غذایی سالم و استاندارد به میزان کافی، به حداقل رسیده است.
دیگر اینکه، طی بیش از ۴ سالی که از تجاوز نظامی ائتلاف به رهبری سعودی به خاک یمن می گذرد، انصارالله و ارتش یمن همه راه هایی را که بتوان بحران را از طریق مسالمت آمیز و در چارچوب ابتکارهای بین المللی و یا وساطت دولت های منطقه ای، حل کرد، تجربه کردند.
آنها پای میز مذاکره رفتند، تا جایی که برای نجات مردم محاصره شده که عمدتا به دلیل قحطی دچار سوء تغذیه هستند و روزانه بسیاری کودکان، سالخوردگان و زنان یمنی به همین دلیل روانه قبرستان ها می شوند، با تلاش های صلح سازمان ملل متحد همکاری کردند.
همچنین بخشی از بندر الحدیده را در چارچوب توافقات بین المللی تحویل نیروهای سازمان ملل دادند و آتش بس را عملا به اجرا گذاشتند، اما سعودی ها آتش بس را نقض کردند تا همه تقلا و تکاپوی صورت گرفته برای نجات مردم یمن عقیم بماند.
اکنون، حاصل تجاوز ۴ و نیم ساله سعودی ها به یمن بیش از ۱۰۰ هزار کشته و چند صد هزار زخمی بوده است که ۸۶ هزار تن از آنان بر اثر سوء تغذیه جان باخته اند که عمده آنان کودک بوده اند. این ارقام را سازمان های بین المللی استخراج و یا تایید کرده اند که همواره با محکومیت رژیم سعودی و متحدانش همراه بوده است.
این درحالی است که یمنی ها در طول این مدت هیچگاه اماکن مسکونی و تجاری و حتی تاسیسات زیر بنایی طرف های حمله کننده را زیر آتش خود نگرفتند و قواعد انسانی جنگ را رعایت کردند، اما حملات جدید نشان داد کاسه صبر ملت یمن پر شده است و احتمال اینکه، از این پس دامنه جنگ به مراکز و تاسیسات زیر بنایی نیز کشیده شود، وجود خواهد داشت.
واکنش های بین المللی
واکنش قدرت های غربی در ارتباط با بمباران اخیر تاسیسات نفتی عربستان، عجیب بود، بخصوص آمریکایی ها که تلاش کردند فرا فکنی کرده و مسئولیت آن را متوجه ایران سازند. پمپئو وزیر خارجه آمریکا که با ادبیات جنگ سالارانه در جایگاه دیپلمات قرار گرفته، در واکنش به بمباران تاسیسات سعودی، از رویه غیر اخلاقی بهره برده است؛ چرا که براساس کنوانسیون های بین المللی کشورهای مورد تجاوز قرار گرفته مجوز دفاع از خود و مقابله با مثل را دارند.
واکنش قدرت های غربی در قبال عملیات پهپادی یمنی ها علیه تاسیسات نفتی عربستان نشان داد که امنیت انرژی برای آنان از جان انسان هایی که در جریان جنایت های جنگی علیه مردم یمن قربانی شده اند، بیشتر است؛ مردمی بی دفاع که توسط تسلیحات مدرن غربی قتل عام می شوند.
بارها مردم کشورهای اروپایی با برگزاری تظاهرات از دولتمردان خود خواستار پایان فروش و سلاح های کشتار جمعی به عربستان و دیگر کشورهایی شده اند.
اما دولت های غربی همواره از ائتلاف به رهبری سعودی در جنگ علیه یمن و اعمال نفوذ این دولت ها در مقابل تلاش های انساندوستانه، حمایت کرده اند. حتی تلاش های انجمن های حقوق بشری مستقل و کمپین هایی که سعی کردند با فشار به دولت های غربی جلوی صادرات تسلیحات به عربستان و متحدان آن را بگیرند، به جایی نرسید و با اینکه دولت های سعودی و متحدان این کشور چندین بار ازسوی همین سازمان ها و از جمله سازمان ملل محکوم شدند، اما هر بار دولت هایی مانند آمریکا و انگلیس از قطع کمک های نظامی به عربستان خودداری کردند.
قدرت های غربی اراده ای برای پایان جنگ یمن ندارند
واکنش های قدرت های غربی به بحران یمن، عملا نشان داده که آنها نه اراده و تمایلی به پایان جنگ علیه مردم این کشور دارند و نه سعودی ها را تحت فشار قرار می دهند و نه تدبیری برای پایان دادن به تراژدی کشتار ملت یمن از خود نشان می دهند و به نظر می رسد منافعشان در ادامه این جنگ نهفته است.
در سایه همین سکوت و جانبداری غیر اخلاقی و غیر انسانی، تاکنون منابع و زیرساخت های یمن نابود شده است و حالا با شدت گرفتن جنگ، تاسیسات و مراکز حساس سعودی ها، برای مقابله به مثل، در تیر رس یمنی ها قرار دارد و حاصل آن چیزی جز نابودی زیر ساخت ها و تلفات بیشتر دو کشور اسلامی نیست.
این درحالی است که قدرت های غربی می توانند با فشارهای سیاسی به عربستان، این کشور را به پایان دادن به تجاوزش به یمن وادار کنند.
راه حل بحران
بحران یمن راه حل دارد، اما سوال این است که چرا بیش از ۴ سال طول کشیده؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، شاید دلیل اصلی این بوده که محاسبات سعودی ها از ابتدا غلط بوده است. آنها در بهار سال ۹۴ با اشاره آمریکایی ها وارد باتلاق یمن شدند و به اعتبار اینکه با یک فشار چند هفته ای و حمایت غرب، یمنی ها تسلیم خواهند شد، تمام اعتبار و امکانات خود و چندین کشور و طرف دیگر را به صحنه آوردند.
سعودی ها در محاسبات خود درجنگ علیه یمن، به این نکته توجهی نداشتند یمن کشوری است که مردم آن چیز زیادی برای از دست دادن نداشتند امابرای دفاع از شرافت و استقلال و تمامیت ارضی کشورشان کوچکترین تعللی نخواهند کرد.
اما در مقابل سعودی ها آسیب پذیر هستند؛ آنها هیچ توجیهی برای این تجاوز نزد افکار عمومی خود ندارند؛ حتی نظامیان سعودی نمی دانند برای چه و برای که مردم یمن، بیمارستان ها و مدارس را بمباران می کنند!؟
اکنون با پایان صبوری در صنعا، معادلات جنگ در یمن تغییر کرده است؛ مراکز و تاسیسات نفتی عربستان در تیررس یمنی ها قرار دارد.
در عین حال، نباید از این موضوع غافل ماند که بحران یمن راه حل سیاسی و دیپلماتیک دارد؛ فقط شجاعت می خواهد و عقلانیت؛ ایران نیز آمادگی خود را برای کمک به حل بحران اعلام کرده است و وزیر امور خارجه ایران نیز برای خروج آبرومندانه سعودی ها از این بحران پیشنهادهای عملی داده است.
رهبران سعودی از تجربه ۴ سال و نیمه جنگ علیه یمن باید خوب درک کرده باشند که قدرت های خارج از منطقه اراده ای برای پایان دادن به این بحران و خلاصی ریاض از آن ندارند؛ با این شرایط آیا می توان در انتظار ارسال علائم امیدوار کننده از اردوگاه سعودی ها بود؟