به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «حسن روحانی» و «ولادیمیر پوتین» روسای جمهوری ایران و روسیه امروز (بیست و پنجم شهریورماه) در آنکارا با «رجب طیب اردوغان» همتای ترک خود ملاقات می کنند.
دیدارهای دو و سه جانبه امروز در آنکارا در چارچوب پنجمین دور از مذاکرات موسوم به «روند آستانه» صورت می گیرد. اولین نشست سه کشور ضامن صلح سوریه اواخر سال ۲۰۱۷ در شهر سوچی روسیه برگزار شد. اواخر تابستان پیشین نیز تهران میزبان سومین دورِ این مذاکرات بود.
به گزارش رسانه ها، علاوه بر موضوعات مربوط به سوریه دیدارهایی دوجانبه نیز در آنکارا برنامه ریزی شده است از جمله ملاقات روحانی و پوتین که انتظار می رود اصلی ترین محور آن به سرنوشت توافق هسته ای و تحریم های ضدایرانی اختصاص یابد.
همکاری های نظامی و هسته ای و خریدهای تسلیحاتی نیز موضوعاتی است که به احتمال زیاد روی میز مذاکره اردوغان و پوتین قرار می گیرد.
دو موضوعی که در جریان رایزنی ها بیش از همه بحث‌برانگیز تلقی می شود، تحولات میدانی در ادلب است؛ منطقه ای که طی هفته های گذشته صحنه درگیری‌های شدیدی بین نیروی‌های ارتش و معارضان دولت دمشق بود اما در روزهای منتهی به نشست آنکارا از حجم منازعات در آن کاسته شد. البته امروز برخی منابع ترک و اروپایی از آتشباری قوای دولتی بر مواضع مخالفان خبر دادند.
آنچه مشخص است اینکه ایران، روسیه و دولت «بشار اسد» پایان مطلقِ جنگ در سوریه و پاکسازی کانون های استقرار نیروهای معارض و تشکیلات تروریستی را خواستارند. در حال حاضر بخش هایی از ادلب در کنترل نیروهای «جبهه النصره» قرار دارد که نام «هیات تحریر الشام» را بر خود نهاده اند. از سوی دیگر گروه های تحت حمایت کشورهایی چون آمریکا، ترکیه و عربستان چالش هایی را برای حاکمیت مطلق دمشق بر قلمرو سوریه به وجود آورده اند.
در جریان تحولات میدانی ادلب، ترکیه توقف حملات را خواستار شده و مقامات آنکارا می گویند تداوم درگیری ها باعث سرازیر شدن آوارگان به سوی این کشور خواهد شد و این در حالی است که هم اکنون حدود ۳.۵ میلیون آواره سوری در ترکیه به سر می برند.
مساله دوم به تلاش مشترک ترکیه و آمریکا برای ایجاد منطقه امن یا به عبارتی نوار امنیتی در شمال سوریه برمی گردد که بر اساس توافق آنکارا و واشنگتن جهت حمایت از گروه های تحت حمایت این دو بازیگر و تامین منافع آنان در حال و آینده سوریه صورت گرفته است. این اقدام بر خلاف توافقات ادوار پیشین مقامات ترکیه با دو کشور دیگر حاضر در روند آستانه و در تناقض با اصل تمامیت ارضی سوریه است.
ترک ها البته در سوریه منافع متعارضی نیز با آمریکایی ها دارند از جمله حمایت واشنگتن از برخی گروه های کُردی و «نیروهای دموکراتیک سوریه» که اعتراضات شدید و مکرر آنکارا را برانگیخته و سبب نزدیکی بیشتر ترک ها به تهران و مسکو شده است.
در همین پیوند، برخی رسانه ها از اقدام آمریکایی ها برای ارسال ۱۵۰ کامیون تسلیحات به سوریه و به قصد استفاده نیروهای دموکراتیک سوریه خبر داده اند که ناخرسندی شدید آنکارا را برانگیخته است.
در کنار این مسائل بحث برانگیز، باید به بازسازی سوریه و نحوه ایجاد زمینه های آن اشاره کرد که البته به دلیل جنس سیاسی- اقتصادی آن و برخلاف بسیاری از اختلافات و ملاحظات استراتژیک و نظامی می تواند سبب همگرایی بیشتر میان سه کشور ضامن صلح سوریه و نیز بازیگران دیگر حاضر در تحولات این کشور شود.
رایزنی های مربوط به تدوین قانون اساسی سوریه هم که بر مبنای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل صورت می گیرد، محوری دیگری است که سران ایران، روسیه و ترکیه آن را روی میز بحث و بررسی قرار خواهند داد. یکی از مهمترین موانع پیشرفت فرایندهای سیاسی سوریه و به طور ویژه تدوین قانون اساسی جدید، شکاف های بسیار میان دولت «بشار اسد» و مخالفان متعدد و متنوع است که پویایی بیشتر سه کشور را طلب می کند.
فرمان عفو عمومی که دیروز رئیس جمهوری سوریه صادر کرد از دید برخی ناظران اقدامی است که می تواند پیامدهای خود را در جلب نظر مخالفان برای حضور در رایزنی با نمایندگان دولت جهت دستیابی به توافقات اولیه نشان دهد.
با این حال و به رغم نزدیک شدن به مرحله تکمیل حاکمیت دمشق بر قلمرو سوریه، همچنان راه درازی تا بازگشت سوریه به اوضاع عادی و بازسازی این کشور در پیش است و این واقعیت ضرورت همگرایی و توافق بازیگرانی چون جمهوری اسلامی ایران، روسیه، ترکیه و دیگر همسایگان سوریه را بیش از پیش به تصویر می کشد.