به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نشست سه جانبه بررسی تحولات سوریه امروز ۲۵ شهریور با حضور «حسن روحانی»، «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا برگزار می شود. روند اوضاع کنونی در استان «ادلب» و مناطق شمال شرق سوریه و همچنین روند پیشرفت حل و فصل اوضاع سیاسی مهمترین محور های این دور از مذاکرات نشست سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه است.
نشست امروز پنجمین دور از مذاکرات رهبران سه کشور ضامن صلح در سوریه، در چارچوب مذاکرات آستانه است. نخستین نشست سران روسیه، ایران وترکیه درباره سوریه، در ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ در بندر سوچی (روسیه) برگزار شد. دومین مذاکرات سه‌جانبه در ماه آوریل سال ۲۰۱۸ در آنکارا انجام گرفت، سومین دور این گفت‌وگوها در سپتامبر سال ۲۰۱۸ در تهران و بعد از آن رهبران سه کشور برای چهارمین بار در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ در بندر سوچی گردهم جمع شدند.
حسن روحانی در این نشست، علاوه بر حضور و سخنرانی در پنجمین دور اجلاس سه جانبه سران ایران، روسیه و ترکیه دیدارهای جداگانه‌ای با رؤسای جمهوری روسیه و ترکیه خواهد داشت که در آن مهمترین مسائل و موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی نیز مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
پژوهشگر ایرنا با «سیامک باقری» کارشناس مسایل خاورمیانه در مورد نشست سه جانبه در مورد سوریه به گفت و گو پرداخت.
نشست آنکارا در راستای عملیاتی کردن نشست آستانه برگزار می شود
باقری در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت: سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در پنجمین نشست مربوط به سوریه موضوعات متنوعی را در دستور کار خود قرار دادند و در راستای نشست آستانه، پیگیر مسایل مربوط به سوریه هستند تا توافقات قبلی خود را به مرحله اجرایی برسانند. موضوعات مختلفی در مورد تحولات سوریه وجود دارد که در این نشست به آن پرداخته می شود. موضوعات محوری این نشست مختص یک موضوع نیست. مساله تروریسم بخش تراکم یافته آن در ادلب، آینده سوریه، برگزاری انتخابات و مداخلات آمریکا در سوریه موضوعات مورد مذاکره می باشد. نشست سه جانبه درحالی برگزار می شود که شرایط میدانی سوریه بخصوص منطقه ادلب در شرایط بحرانی خاص قرار دارد.
وی افزود: در سال جدید ما شاهد تحولات بزرگ میدانی در عرصه سوریه و شکست پی در پی تروریست ها و عقب نشینی آنان بودیم. تروریست ها مستقر در ادلب درون یک شبه محاصره قرار دارند و قدرت و هیمنه گذشته خود را کاملا از دست دادند. برخی کشورهای منطقه از لحاظ تسلیحاتی به تروریست ها کمک می کنند، اما شکست آنان بسیار چشمگیر و توقف آتش جنگ تروریست ها، آشکار است و از نیمه مرداد نزدیک به ۵۰۰کیلومتر حوزه نفوذ خود را از دست دادند و از مناطق تحت کنترل خود خارج شدند. اکنون میدان اصلی قدرت در دست ارتش سوریه است.
با توجه به ضعف تروریست ها در شرایط کنونی سوریه، می توان گفت نوعی ضعف برای حامیان منطقه ای تروریست ها نیز محسوب می شود و حامیان این گروه ها را در شرایط جدید تصمیم گیری قرار داده است. تدوام بحران در سوریه و شکست گروه های تروریستی برای برخی کشورهای حامی شوک آور بود.
مواضع ترکیه در تحولات اخیر سوریه
به گفته باقری، ترکیه با انگیزه ها و هدف های مختلفی در سوریه حضور دارد. یکی از دلایل حضور ترکیه در سوریه مربوط به مواضع کردهای سوریه در شرق فرات است. ترکیه مواضع کردها در این بخش از سوریه را با آمریکا رصد می کند و دنبال توافقاتی با آمریکا در این منطقه بوده است، اما نشانه های مثبتی را در عمل دریافت نکرده است.
دولت ترکیه با توجه به شرایط کنونی ادلب شاید حاضر به همکاری بیشتری با ایران باشد. بی شک با پیشروی های ارتش سوریه خواه نا خواه تروریست ها در منطقه ادلب دچار شکست پایانی خواهند شد. با توجه به تحولات اخیر میدانی در سوریه و بخصوص بخش ادلب، ترکیه برای برقراری صلح و آرامش در این کشور باید همکاری های بیشتر و جدی تری بنماید. در منطقه ادلب تظاهراتی علیه کشور ترکیه برگزار شد ونشان می دهد ترکیه در این منطقه از سوریه در جایگاه ضعیفی قرار دارد و باید تغییر موضع دهد.
این کارشناس مسایل خاورمیانه همچنین خاطر نشان کرد: با توجه به مرز مشترک سوریه و ترکیه اختلافات تاریخی بین دو کشور وجود داشته، ترکیه داعیه دار تاریخی در این منطقه است. اگر دولت سوریه ضعیف شود این خواسته ها برجسته می شود. تعبیرتحلیلگران حوزه روابط بین الملل در بحث توازن تهاجم و دفاع، این است که وقتی تهاجم آسان و بدون هزینه باشد تهاجم و حرکت تهاجمی جز سیاست رسمی دولت قرار می گیرد و اگر شرایط به گونه ای باشد که هزینه بر فایده بچربد بیشتر در لاک دفاع قرار می گیرند.
وضعیت کنونی سوریه به گونه است که ترکیه نمی تواند هدف های بلند مدت خود را دنبال کند. شرایط در کل منطقه و بازیگران منطقه در مورد سوریه از حیث اعمال قدرت دچار تحولات و تغییرات عمده شده است. بازیگرانی همانند عربستان و امارات با توجه به اختلافات و چالش های که در جنگ یمن با آن درگیر هستند نقش پررنگی در تحولات سوریه ندارند.
مواضع آمریکا و رژیم صهیونیستی با توجه به اتفاقاتی که بین این رژیم و حزب الله رخ داده، با توجه به قدرت یافتن ارتش سوریه تغییراتی را ایجاد کرده است. حزب الله اعلام کرد که منافع خود را در سوریه نیز پاسخ خواهیم داد شرایط منطقه کاملا تغییر کرده است و این نشست متفاوتی نسبت به نشست های قبل می باشد.
باقری کارشناس مسایل خاورمیانه در مورد حضور روس ها در سوریه گفت:روسیه منافع خاص خود را در سوریه دنبال می کند و هم به نوعی می خواهد روابط خود با ترکیه را حفظ کرده و این کشور را از چتر حمایت غرب به سمت خود بکشاند و این اقدام یک برد برای روسیه محسوب می شود. از سوی دیگر با ایران هم روابط دوستانه دارد روس ها سعی می کنند توازن بین این دو بازیگر ترکیه و ایران را در حوزه سوریه حفظ کنند در مجموع کلی می توان گفت روس ها برای حفظ منافع خود در سوریه خیلی هوشمندانه عمل کردند.