محسن روحی‌صفت روز پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به سفر هیاتی از دفتر سیاسی طالبان به تهران و گفت‌وگو با مقامات ایران گفت: شیوه و سیاست آمریکا در بیش از ۱۵ سال گذشته در افغانستان با شکست روبه‌رو و موجب شده تا آمریکا در افغانستان با بن بست روبه‌رو شود. همچنین سبب شده تا همه تلاش‌ها اینگونه شود که خروج آمریکا از افغانستان مسئولانه باشد.
وی ادامه داد: ایران هرچند مخالف اشغال افغانستان و تداوم حضور نظامی آمریکا در منطقه به ویژه افغانستان است اما به هرحال نوع خروج آمریکا از افغانستان نیز برایش اهمیت دارد و مهم است که این خروج موجب تشویش و گسترش بی‌ثباتی در افغانستان نباشد. کماآنکه وقتی ارتش شوروی از افغانستان خارج شد، اقدام مهمی بود ولی موجب هرج و مرج و بروز جنگ داخلی در آن کشور شد.
تلاش ایران، ارتباط با همه جریان‌های موثر در افغانستان
این کارشناس ارشد مسائل افغانستان با بیان اینکه روشی که آمریکا برای خروج از افغانستان در پیش گرفته است، متناسب با واقعیات نیست، اظهار داشت: آمریکا برای خروج خود از افغانستان، گفت‌وگو با طالبان را انجام می‌دهد در حالی که ایران بر اساس رویکرد همه جانبه خویش مبتنی بر گفت‌وگو و ارتباط با همه اقوام، نژادها و جریان‌های موثر، در تلاش است با تمام گروه‌ها ارتباط داشته باشد و با آنها گفت‌وگو کند.
روحی‌صفت با بیان اینکه گفت‌وگو با طالبان در ادامه رویکرد ایران مبتنی بر مذاکره با همه جریان‌های موثر در افغانستان است، تصریح کرد: ایران می‌کوشد با همه طرف‌های موثر در افغانستان اعم از جریان‌های داخلی و کشورهای تاثیرگذار متعادلانه و در محوریت دولت مرکزی کابل ارتباط و از دیدگاه‌های آنها اطلاع داشته باشد.
تحولات افغانستان نباید موجب از بین رفتن ساختارهای داخلی این کشور شود
وی با تاکید بر ضرورت حفظ ساختارهای داخلی افغانستان خاطرنشان کرد: تحولات افغانستان نباید موجب از بین رفتن ساختارهای داخلی این کشور به ویژه ساختارهای سیاسی، نظامی و امنیتی این کشور شود. در هنگام خروج نیروهای شوروی از افغانستان مشاهده کردید که این خروج چگونه باعث هرج و مرج و از هم پاشیدن ساختارهای شکل گرفته و موجب پیچیده‌تر شدن مسائل و غامض شدن مشکلات شد.
این دیپلمات پیشین با بیان اینکه گفت‌وگو با طالبان و سایر جریان‌های سیاسی تلاشی برای حفظ این ساختارها و حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی افغانستان است، ابراز داشت: ایران در گفت‌وگو با طالبان می‌کوشد وضعیت افغانستان بهتر از وضعیت کنونی در این کشور شود و روند صلح در این کشور را تسریع کند.
دور دوم گفت‌وگوهای ایران و طالبان ارتباطی با تعلیق مذاکرات دوحه ندارد
روحی صفت در پاسخ به این سوال که انجام دور دوم گفت‌وگوهای ایران و طالبان تا چه اندازه تحت تاثیر تعلیق مذاکرات آمریکا با طالبان است؟ بیان کرد: انجام این دور از گفت‌وگوها در تهران ارتباطی با آن مسئله ندارد. شما شاهد بودید که طالبان پیش از سفر به تهران، به مسکو رفت و با مقامات روسی دیدار داشت و قرار است طی روزهای آتی نیز به پکن سفری داشته باشد.
وی با بیان اینکه طالبان می‌خواهد با همه طرف‌های موثر در افغانستان گفت‌وگو داشته باشد، یادآور شد: رایزنی‌ها میان ایران و طالبان از قبل درخصوص وضعیت مرزها و تامین مرزی وجود داشته است. دلیل آنکه این دور از گفت‌وگوها میان ایران و طالبان برجسته شد، آن بود که این دور از رایزنی‌ها بلافاصله پس از تعلیق مذاکرات انجام شد در حالی که انجام آن ارتباطی با تعلیق مذاکرات دوحه از سوی آمریکایی‌ها نداشت.
رویکرد ایران نسبت به افغانستان عوض نشده است
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی افزود: ساختار و رویکرد ایران نسبت به افغانستان و جریان‌های موثر در این کشور عوض نشده و در این مدت نیز ایران تلاش کرده با همه طرف‌های موثر در افغانستان ارتباط داشته باشد و گفت‌وگو انجام دهد که انجام نیز شده است.
روحی صفت با اشاره به نوع رویکرد ایران نسبت به دولت مرکزی افغانستان عنوان کرد: ایران علاقه‌مند است در روند گفت‌وگوهای دولت مرکزی با طرف‌های مربوطه و موثر تسریع ایجاد کند. در این چارچوب، رایزنی‌هایی هم که در این چارچوب انجام می‌دهد، با اطلاع کابل است.
توافق با طالبان طول بحران در افغانستان را می‌کاهد
وی با بیان اینکه در دور پیشین گفت‌وگوهای ایران و طالبان، مقامات دولت افغانستان از انجام آن گفت‌وگو در جریان بودند و تهران، کابل را از نتایج رایزنی‌هایش مطلع ساخته بود، گفت: شاید برخی از مسئولان این کشور در کوتاه‌مدت به دلیل بی‌خبری حرف‌هایی را بزنند ولی دولت مرکزی این اطمینان را دارد که تهران در جهت تحکیم روابط این تعاملات را با جریان‌های موثر دارد.
معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که توافق با طالبان منجر به پیوستن برخی از نیروهای این جریان به داعش نخواهد شد؟ اظهار داشت: مذاکره با طالبان و توافق با آنها صدمات و آسیب‌های کمتری نسبت به تداوم وضعیت کنونی به همراه خواهد داشت و طول بحران در افغانستان را می‌کاهد چراکه تداوم درگیری‌ها موجب می‌شود مردم بیشتری از افغانستان قربانی شوند.
طالبان یکدست نیست
روحی صفت با بیان اینکه اگر مذاکرات تاکنون به نتیجه نرسیده به دلیل برخی از کاستی‌های آن بوده است، تصریح کرد: یکی از شروط مهم در رسیدن به توافق و ایجاد ثبات در افغانستان آن است که همه اقوام و گروه‌ها احساس کنند در تعیین سرنوشت خود و کشورشان موثر هستند. همه‌طرف‌های موثر و ذی‌مدخل با توجه به وزن‌شان باید در مذاکرات و قدرت مشارکت داشته باشند و نقش مسئولانه‌ای را برای تسریع در صلح ایفا کنند. در غیر این صورت، بخشی از جامعه افغانستان نسبت به توافقات احتمالی موضع‌گیری خواهند داشت.
وی با تاکید بر اینکه اشتباه است اگر تصور کنیم طالبان یک گروه سازمان‌یافته و سراسری است، خاطرنشان کرد: طالبان رهبری واحدی ندارد و از گروه‌ها و جریان‌های مختلفی تشکیل می‌شود که یکدست هم نیستند. بی‌تردید وقتی با طالبان مذاکره می‌شود بخشی از آنها با انجام این گفت‌وگوها مخالف هستند.