تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۳۹۸ - ۰۹:۵۴

تهران- ایرنا- «کسی از ابتلا به ایدز نمی‌میرد.» ۳۲ سال از فوت اولین بیمار ایدز در ایران می‌گذرد در حالی که در نیمه دهه ۶۰ و سال‌های آغازین دهه ۷۰ طرح هر بحثی درباره این بیماری عفونی و اعلام آمار شناسایی مبتلایان، تابوی نظام سلامت و فرهنگ و عرف عمومی کشور بود.

در ادامه در گزیده ای از گزارش روزنامه اعتماد می خوانیم: اما در این سالها هم درمانگران اچ‌آی‌وی ایدز تلاش می‌کردند این باور را با تکیه بر مستندات علمی ایجاد کنند که «ایدز» عامل مرگ نیست بلکه ضعف سیستم ایمنی بدن به دلیل مواجهه با ویروس اچ‌آی‌وی می‌تواند فرد آلوده به ویروس را مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی یا صعب‌العلاج کند که در چنین شرایطی مراجعه دیرهنگام برای کنترل پیشرفت فعالیت ویروس اچ‌آی‌وی(Human immunodeficiency virus)و آغاز دریافت داروهای ضدرتروویروسی در اولین دوره‌های ورود ویروس به بدن، تاریخ مرگ بیمار را جلو می‌اندازد.

ایدز چیست؟

در دانشنامه ویکی پدیا در معرفی بیماری اچ‌آی‌وی، ایدز نوشته شده است: «ویروس نقص ایمنی انسانی HIV نوعی ویروس با سرعت تکثیر پایین و عامل بیماری ایدز است که به سلول‌های حیاتی دستگاه ایمنی بدن حمله کرده و با مختل کردن کارکرد و ویران کردن سلول‌های مسوول هماهنگی ایمنی، باعث نقص دستگاه ایمنی بدن انسان می‌شود که نتیجه این اتفاق، ایدز است. ایدز / AIDS / Acquired immune deficiency syndrome در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی HIV ایجاد می‌شود. این بیماری دارای ۳ مرحله اصلی- عفونت حاد، نهفتگی و ایدز- است و از زمان ورود HIV به بدن تا بروز ایدز ممکن است بین ۶ ماه تا ۱۰ سال یا بیشتر طول بکشد و در این مدت گرچه فرد از نظر ظاهری، سالم به نظر می‌رسد اما ممکن است، ناقل ویروس به دیگران باشد.

 ایدز، زمانی اتفاق می‌افتد که بر اثر نقص اکتسابی سیستم ایمنی، تعداد CD۴ خون(سلول‌های سفید خون) به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد(واحد شمارش سلول‌های CD۴ در یک سیستم ایمنی سالم ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر است) برای پیشگیری از انتقال عفونت HIV جز رعایت آمیزش جنسی محافظت شده، استفاده از سرنگ یکبار مصرف(در معتادان تزریقی)، آغاز درمان‌های دارویی برای مادران باردار مبتلا، غربالگری و ویروس‌زدایی خون‌های اهدایی، سزارین مادران مبتلا و جلوگیری از شیردهی این مادران به نوزادان خود، هیچ راه دیگری وجود ندارد چون با وجود تمام پیشرفت‌های علمی هنوز هیچ روشی برای درمان مبتلایان کشف نشده و درمان‌های ضدرتروویروسی صرفا پیشرفت بیماری و بروز عوارض ناتوان‌کننده را به تاخیر می‌اندازد.»

یکی از دلایل تاخیر یا کندی اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درباره اچ‌آی‌وی (ایدز) در ایران، ماهیت این بیماری است. اچ‌ای‌وی(ایدز) یک بیماری رفتاری است که ابتلا به آن نه بر اثر عوامل بیرونی مثل آلودگی هوا یا چربی بالا یا کم تحرکی بلکه بر اثر جذب ویروس از طریق خون و ترشحات آلوده، روابط جنسی پرخطر با زنان یا مردانی که شرکای جنسی متعدد داشته یا مصرف‌کننده تزریقی مخدرها و محرک‌ها هستند، اتفاق می‌افتد. از آنجا که خون و ترشحات بدن، کانال اصلی انتقال ویروس اچ‌ای‌وی به بدن سایر افراد است، مادران باردار آلوده به ویروس هم می‌توانند، بیماری را به جنین خود منتقل کنند مگر آنکه به محض اطلاع از بارداری تحت مشاوره و دریافت داروهای پیشگیری از انتقال ویروس به جنین قرار گرفته یا پیش از بارداری، مصرف داروهای ضدرتروویروسی را آغاز کرده و بار ویروسی را در زمان بارداری به حداقل رسانده باشند.  

سل، سرطان و ذات‌الریه مبتلایان ایدز را می‌کشد

به دنبال ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، انواع بیماری‌های عفونی یا مرتبط با قوای دفاعی بدن شخص آلوده را هدف قرار می‌دهد. ۲۵ درصد موارد مرگ مبتلایان اچ‌آی‌وی(ایدز) بر اثر سل بوده و هپاتیت C، سارکوم کاپوسی(رشد بیش از حد عروق خونی که منجر به تومورهای بدخیم و سرطان بافت لنفاوی و پوست می‌شود) پوکی استخوان، سرطان کلیه، بیماری قلبی عروقی، ذات‌الریه و عفونت‌های مغزی مهم‌ترین دلایل فوت مبتلایان اچ‌آی‌وی است.  

هنوز ایدز در خاورمیانه پیش می‌تازد

روز سه‌شنبه مینو محرز، رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران نسبت به تداوم پیشتازی ایدز در خاورمیانه هشدار داد.

محرز با هشدار نسبت به ناشناخته ماندن حدود ۶۰ هزار مبتلای اچ‌آی‌وی ایدز در کشور با وجود ثبت وجود بیش از ۳۰ هزار مبتلا در فهرست وزارت بهداشت، این نگرانی را مطرح کرد که «روند شیوع ایدز در منطقه و ایران متاسفانه شیوع بالایی دارد. تنها مناطقی که هنوز کنترل ایدز در آنها انجام نگرفته، خاورمیانه و شمال آفریقاست که ایران هم در منطقه خاورمیانه واقع شده است.»

محرز با تاکید بر این جمله که «لازم است مردم بدانند که عفونت ایدز اصلا کشنده نیست چون داروهای لازم برای کنترل بیماری وجود دارد و بیماران عمر طبیعی و سالم خواهند داشت» به نتایج مثبت مراجعه زودهنگام جوانان پس از هر رفتار پرخطر انجام آزمایش خون بدون نگرانی از افشای مشخصات فردی یا خجالت از طرح ارتکاب به رفتار پرخطر با مشاوران پایگاه‌های بیماری‌های رفتاری گفت: ۲۰۰ مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در کشور وجود دارد و در صورت تشخیص سریع بیماری به راحتی با داروهای موجود کنترل می‌شود. در صورت شروع به موقع درمان دارویی بار ویروس در خون پایین می‌آید و در این شرایط، بیماری حتی قابل سرایت هم نخواهد بود.

بنا بر آخرین آمار دوره‌ای که خرداد امسال توسط رییس اداره پیشگیری از ایدز و کنترل بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت اعلام شد از سال ۱۳۶۵ تاکنون ۳۹هزار و ۵۴۹ مبتلا به ایدز در کشور شناسایی شده‌اند که ۱۸هزار و ۱۱۹ نفر از این تعداد فوت کرده‌اند. علت ابتلای ۶۰.۸ درصد موارد شناسایی شده ظرف ۳۳ سال گذشته، تزریق با وسایل مشترک در معتادان تزریقی، رابطه جنسی پرخطر، ۲۱.۶ درصد و ۱.۶ درصد انتقال از مادر آلوده به جنین بوده است.

پروین افسرکازرونی ضمن اعلام این آمار گفته بود که تا پایان سال ۹۷ و از ۲۱ هزار و ۴۳۰ نفر مبتلای زنده ثبت شده ۱۵ هزار و ۵۰ نفر برای دریافت خدمات به مراکز ارایه‌دهنده خدمت مراجعه کرده و ۱۳ هزار و ۴۷۷ نفر هم تحت درمان قرار دارند علاوه بر اینکه در مجموع ۸۲ درصد از مبتلایان مرد و ۱۸ درصد زن هستند.