اصلاحات بزرگ اقتصادی، اجرای سیاست های مالی و پولی، توسعه نظام شهری شدن، بهبود و ارتقای استانداردهای زندگی و افزایش درامد سرانه ملی و تبدیل شدن به یک قطب بزرگ اقتصادی و صادر کننده بزرگ دنیا همگی از دستاوردهای کشوری است که سیاست های درهای باز و اصلاحات را نیز از ۴۰ سال پیش یعنی سال ۱۹۷۸ میلادی پیش گرفت.
اگرچه از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ چین تحت فشارهای فراوان اقتصادی آمریکا قرار گرفت و رشد اقتصادی این کشور به ۶.۲ درصد کاهش یافت و پایین ترین رقم در ۲۷ سال گذشته بود اما نباید فراموش کرد که این کشور هنوز موتور محرکه اقتصادی ۳۰ درصد از کل ساختار اقتصادی دنیا است و در تجارت خارجی نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
چین با وجود درگیری بزرگ اقتصادی با آمریکا و اینکه در واقع وارد دوره جنگ سرد با این کشور شده است می داند که نمی تواند سیاست درهای باز و اصلاحات اقتصادی تکمیلی را کنار بگذارد و درها را به روی دیگر کشورها ببندد بخصوص آنکه توسعه اقتصادی سریع هفت دهه گذشته نشان داده است که پکن نمی تواند از این مسیر عقب نشینی کند.
آمارها چه می گوید
سرانه رشد تولید ناخالص داخلی چین به ۹ هزار و ۷۳۲ دلار رسیده است این در شرایطی است که این رقم در سال ۱۹۵۲ میلادی فقط ۵۴ دلار بود سهم چین در تولید ناخالص داخلی دنیا اکنون ۱۶ درصد است در صورتی که در سال ۱۹۵۲ میلادی این رقم فقط ۱.۸ درصد بود.
در همین سال جمعیت چین ۵۷۵ میلیون نفر بود که در حال حاضر به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر رسیده که در مقایسه با ۶۶ سال قبل ۱۴۰ درصد بیشتر شده است.
در این مدت ساختارهای اقتصادی هم از کشاورزی به کارخانه ای شدن تغییر کرده و سهم چین در ارزش افزوده تولیدات کارخانه ای دنیا به ۲۷ درصد رسیده است.
در سال ۱۹۵۲ میلادی ارزش افزوده کشاورزی ۵۰ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می شد اما بسیاری از مردم گرسنه بودند در آن زمان 83.5 درصد از کل نیروی کار کشور را کشاورزان تشکیل می دادند.
از سال ۱۹۷۸ تا سال ۲۰۱۸ میلادی که سیاست های اصلاحات و درهای باز اجرا شد و اکنون هم در حال تکمیل است سهم کشاورزی در رشد تولید ناخالص داخلی به ۷.۲ درصد کاهش یافت.
سهم نیروی کار کشاورزی در کشور اکنون کمی بیش از ۲۶ درصد است و در عوض در بخش صنعتی سهم نیروی کار ۲۷.۶ درصد و در بخش خدمات ۴۶.۳ درصد است.
چین از سال ۲۰۱۰ میلادی به این طرف بیشترین ارزش افزوده تولید در جهان را در اختیار داشته است این رقم بین ۲۷ تا ۳۰ درصد براورد می شود نرخ شهری شدن در چین از ابتدای تاسیس چین نو به این طرف از ۱۱ درصد به ۶۰ درصد افزایش یافته است.
کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین می گوید هر درصد از این نرخ معادل مهاجرت ۱۴ میلیون نفر به شهرها است اما چین هنوز در مسیر شهری شدن چالش های بسیاری دارد زیرا در کشورهای توسعه یافته اقتصادی نرخ شهری شدن ۸۰ درصد است.
چین و اقتصاد خصوصی
چین اگرچه در 70 سال گذشته در عرصه هایی مانند تحقیقات، آموزش و پرورش، بهداشت، علوم و فنون، تجارت، توسعه و مسکن گام های بلندی برداشته اما در عرصه خصوصی سازی نیز اقدامات مناسبی انجام داده است.
در حال حاضر شرکت های خصوصی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی دارند در واقع در چین دست دولت بتدریج از ساختارهای اقتصادی کوتاه شده است و در مقایسه با کشورهای پیشرفته تر، چین در این زمینه خوب حرکت کرده است و می تواند در آینده گام های بلندتری بردارد.
در سال ۱۹۷۸ میلادی زمانی که سیاست اصلاحات و درهای باز شروع شد چین تقریبا حتی یک موسسه خصوصی هم نداشت با این وصف اکنون نیمی از عایدات مالی ملی کشور چین از موسسات خصوصی بدست می آید و بیش از ۶۰ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی چین در اختیار شرکت های خصوصی است.
سرمایه گذاری ها در دارایی های غیرمنقول و همچنین سرمایه گذاری مستقیم چینی ها در خارج از کشور باعث ایجاد اشتغال ۸۰ درصدی در شهرهای این کشور شده است.
هزینه توسعه و تحقیق در چین معادل ۲.۱۸ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی کشور برابر با ۲۸۰ میلیارد دلار است چین اکنون در این زمینه در رده دوم دنیا قرار دارد این رقم معادل ۳۱ درصد از کل هزینه جهانی است و از سرمایه گذاری تحقیقات و توسعه اروپا بیشتر است.
ارتقای استانداردهای زندگی
از دیگر دستاوردهای قابل توجه چین در این مدت، بالا بردن استانداردهای زندگی مردم است بخصوص در زمینه های مراقبت های بهداشتی، مسکن و آموزش و پرورش این دستاوردها چشمگیرتر است.
در همین دوره نرخ مرگ و میر نوزادان از ۲۰۰ نفر در هر یکهزار نفر به ۶.۱ در هر یک هزار نفر رسیده است در این مدت نرخ بیسوادی هم از ۸۰ درصد به ۵ درصد کاهش یافته است.
اگرچه چین توانسته است در 70 سال گذشته گام های بلندی بردارد اما بخش مهمی از توسعه چین را باید مدیون «دنگ شیایو پینگ» رهبر فقید و معمار اصلاحات این کشور و مجری سیاست درهای باز در سال ۱۹۷۸ میلادی دانست.
چین اکنون در شرایطی به سمت آینده گام برمی دارد که یک ذخیره بزرگ بیش از ۳ هزار و ۱۰۰ میلیارد دلاری دارد همزمان الگوهای رشد اقتصادی را در اختیار دارد و در زمینه ابداعات علمی و فنی نیز برنامه های فراوانی دارد.
بزرگترین اقتصاد دنیا
اگرچه چین در یک سال گذشته با کاهش رشد اقتصادی روبرو بوده اما توانسته است برنامه های اصلاحاتی خود را به پیش ببرد و همزمان می داند که باید چطور با چالش ها مقابله کند و از سرمایه گذاری های خارجی و داخلی استفاده نماید.
صندوق بین المللی پول در همین راستا پیش بینی کرده است چین تا سال ۲۰۳۰ میلادی با این سرعت رشد اقتصادی به بزرگترین اقتصاد دنیا تبدیل خواهد شد و از آمریکا پیشی خواهد گرفت.
نگاهی به قدرت و اقتدار اقتصادی امروز چین نشان می دهد که این کشور در هفت دهه گذشته و پس از اصلاحات و درهای باز در مسیری بسیار پایدار گام برداشته است.