جان کری وزیر امور خارجه پیشین آمریکا در گفتوگو با شبکه خبری "سیبیاس" با تاکید بر اینکه برجام توافقی است که هنوز وجود دارد و دیگر کشورهای جهان حامی آن هستند، دولت ترامپ را مسوول تنشهای اخیر در غرب آسیا با خروج از این توافق دانست.
وزیر خارجه دولت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا در ارتباط با تنشهای به وجود آمده پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان گفت که در حال حاضر در سیاست خارجی واشنگتن جای «راهبرد و سیاست اصولی» خالی است.
کری در پاسخ به پرسش مجری سیبیاس درباره واکنش نظامی یا دیپلماتیک به حمله به تاسیسات آرامکو در عربستان، گفت: در اینجا ما باید به آغاز ماجرا بازگردیم. ما یک توافق داشتیم. الان هم یک توافق داریم که دیگر کشورهای جهان حامی آن هستند؛ یعنی توافق هستهای [با ایران].
وی افزود: شنیدم که وزیر خارجه پمپئو میگوید ما میخواهیم به جایی برسیم که بدانیم آنها (ایرانیها) به سلاح هستهای دست نمییابند. خب ما آنجا بودیم، و فرانسه، آلمان، انگلیس، چین و روسیه همه هنوز هم توافقی چندجانبه را پشتیبانی میکنند که الگوی دیپلماسی چندجانبهگرا بود... و این توافق هنوز هم وجود دارد.
کری با بیان اینکه "ترامپ آمد و از توافق خارج شد"، با اشاره به تنشهای اخیر ادامه داد: افزایش تنش قطعا قابل پیشبینی است و [در زمان مذاکرات] پیشبینی هم شده بود... جایگزین مذاکره و توافق جنگ و درگیری بود.
وزیر خارجه اوباما تاکید کرد: برخی سران منطقه از جمله بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی خواهان جنگ با ایران و چراغ سبز آمریکا برای حمله به تهران بودند.
وی تصریح کرد: زمانی که برجام در وین امضا شد، همه توافق داشتند که این مذاکرات باز کردن یک مجرای ارتباط و دیپلماسی برای پرداختن به دیگر نگرانیها بود.
کری در پاسخ به این پرسش که آیا نجات توافق هستهای هنوز هم ممکن است، با اشاره به ادعای مسوول بودن ایران درباره حمله به تاسیسات آرامکو، گفت: البته که ممکن است... باید ببینیم از وقتی ما از برجام خارج شدیم چه روی داد.
وزیر خارجه پیشین آمریکا افزود: ما اساسا جنگ اقتصادی علیه ایران اعلام کردیم. ما فشار حداکثری علیه آنها اعمال کردهایم و این کاملا قابل پیشبینی بود که این سیاست به درگیری میانجامد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال گذشته برخلاف قوانین بینالمللی و با نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد از برجام خارج شده و تحریمهای رفع شده به واسطه این توافق را علیه ملت ایران بازگرداند.
پس از خروج آمریکا از برجام، اروپا وعده داد به این توافق پایبند می ماند و از شرکتهای اروپایی که به همکاری اقتصادی با ایران ادامه میدهند، حمایت می کند. اما اروپا تاکنون در اجرای تعهدات خود موفق نبوده و ایران به صورت مرحلهای تعهدات خود را در واکنش به بیعملی اروپاییها کاهش داده است.
ایران در گام های اول و دوم عبور از غنیسازی زیر سطح ۳.۶ درصد و سپس افزایش میزان اورانیوم غنیشده از رقمهای مندرج در توافق هستهای را محقق کرد. گام سوم کاهش تعهدات برجامی نیز در خصوص پایان محدودیتهای توسعه و تحقیق است.
ایران همواره تاکید کرده که این گامها قابل برگشت است به شرطی که طرفهای اروپاپی خواستههای ایران بویژه به گفته وزیر خارجه ایران تضمین فروش نفت و بازگشت پول آن را برآورده سازند.