ابوذر ابراهیمیترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در همایش بینالمللی «اسلام در جهان فراگیر» در مسکو با اشاره به نقش راویل عینالدین، مفتی اعظم و رییس اداره مسلمانان روسیه در هویتبخشی دینی و نهادسازی دینی در این کشور گفت: مواضع اصولی و وحدت آفرین او موجب شده جامعه مسلمانان روسیه بتوانند به عنوان شهروندان مؤمن، مسئول و متحد و همراه در جامعه روسیه و در جامعه جهانی نقش مثبتی ایفا کنند، جمهوری اسلامی ایران همیشه با دیده احترام به تلاشها و مواضع ایشان نگریسته است.
وی با بیان عوامل مؤثر بر شکلگیری افراط گرایی در جهان اسلام اظهار کرد: خشونتهایی که امروز در جهان به نام دین رواج دارد هیچگاه پایه و اساس دینی ندارد. امروز برخی به دنبال ایجاد خشونت در دنیا هستند و دائم علیه بشریت خشونت میکنند به ویژه در فلسطین سوریه، یمن، عراق.
ابراهیمیترکمان افزود: کسانی که به رفتارهای خشونت آمیز در دنیا میپردازند برای تمام انسانها و دولت هم تصمیم میگیرند، خشونت میکنند و خودشان فریاد دموکراسی و آزادی سر میدهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر جهان عاری از خشونت و افراطی گرایی گفت: افراط گرایان عدالت و آزادی را به زنجیر کشیدهاند ولی دم از آن میزنند. امروز در رأس آنان آمریکا و رژیم صهیونیسی ظلم بزرگی به بشریت میکنند؛ تحریمها و تصمیم گرفتن به جای دولتها نقض آشکار حقوق بینالملل و بشریت است.
وی با اشاره به عوامل مؤثر بر شکل گیری افراط گرایی در جهان اسلام بیان کرد: امروز تکفیر و افراط گرایی زاییده همین دولتها هستند.
اسلام دین جهانی است
ابراهیمیترکمان با بیان اینکه اسلام دین جهانی است، اظهار کرد: از روزی که پیامبر عظیم الشأن اسلام، ندای رسالت سر داد جامعه بشری را خطاب قرار داد بیرون از جغرافیا و رنگ و نژاد؛ همه ابناء بشر مخاطب این سخن بودند.
وی افزود: آنچه در جهان معاصر با فرو ریختن فاصلهها و مرزها رُخ داده و جامعه جهانی را به یکدیگر نزدیک کرده، از منظر نگاه مسلمانان واقعی نه تنها نباید ما را با چالش ایدئولوژیک روبرو کند بلکه باید این امکان فراهم آمده در سایه فناوری را، فرصتی برای نگاه به جامعه جهانی دید و از آن هراسی نداشت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: آنها که از فرایندهای جهانی شدن، بر ایمان خویش و آیین مسلمانی، بیم دارند، پیام جهانی اسلام را در تفسیری مضیق در محدوده تنگ فهم خود محدود درک کردهاند و نتوانستهاند با روح جهانی این پیام هماهنگ شوند.
وی بیان کرد: پیام اسلام خطاب به «ناس» و «انسان» است. اسلام هر انسانی را در هر لباسی با هر ویژگی قومی، نژادی، خونی و جغرافیایی مورد خطاب قرار میدهد و خواهان قرار گرفتن او در مسیر ایمان میشود.
ابراهیمیترکمان در ادامه سخنانش، با اشاره به وضع کنونی جهان اسلام گفت: وضع کنونی جهان اسلام هزینههایی را بر ایمان دینی و جامعه مسلمانی تحمیل میکند که بسیار گزاف و گاه جبران ناشدنی است. چهره خشن و بی منطقی که از مسلمان و آیین مسلمانی ترسیم شده است، موجب شده که پیام امید بخشی که میتواند روح بشر مضطرب و نیازمند آرامش و عدالت و فهم فضیلت را پناه دهد با نفرت و کدورت و ملال همخانه شود.
وی تأکید کرد: افراطگرایی چنین بلایی بر سر اسلام و آیین مسلمانی آورده است. کسانی که این روزها در مسجد، کلیسا، کنیسه، معبد و مجلس با جامعه جهانی با نفرت رویارو میشوند، عمله ظالمانی هستند که سخن از احیای جنگهای صلیبی به میان میآورند و مسجد الاقصی را از نماد پیوستگی سه دین بزرگ ابراهیمی به کانونی برای تعصبات مذهبی تبدیل کرده است.
ابراهیمیترکمان اضافه کرد: این جماعت دو روی یک سکه هستند. چه عاملان کشتار صبرا و شتیلا و چه نفرت پراکنانی که در کلمبو و اسکندریه و سوریه و عراق و افغانستان در دفاع از مسلمانی بذر نفرت دینی میکارند.
تعامل و همگرایی ادیان در جامعه جهانی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: آنچه مایه امتیاز آدمی بر دیگر مخلوقات خداوند است ادراک و عمل است. آدمی به کمک قوه دراکه خود نیک را از بد تشخیص میدهد و بر مبنای آن میتواند به عمل نیک یا بد دست بزند. به دیگر سخن درک و عمل ویژگی انسان است متاسفانه برای گروهی از ابناء بشر امروز این دو ویژگی که آدمی را مسئولیت پذیر میکند به فراموشی سپرده شدهاند. چهره معصوم بشری در این رفتار پُر زیان مخدوش شده است. تلاش برای پرده دری کوشش برای محو دیگری و فرو ریختن اصول انسانی، حاصل معامله آدمی با خود است و دامنه دشمنیها و جنگها و برخوردها را افزایش داده است و جبهههای تازهای به روی مسلمانان گشوده شده است.
وی با تأکید بر مبارزه جدی با خشونت و افراطیگری در جهان گفت: در شرق آسیا که کانون همزیستی مسالمتآمیز ادیان و آیینها بود، هزاران روهنگیایی بی پناه در شعلههای خشم و خشونت گرفتار آمدهاند. جهان اسلام درگیر مشکلی تازه شده است.
ابراهیمیترکمان ادامه داد: اگر قرار است کنفرانسهایی از این نوع، بتواند گرهای از این مشکلات بگشاید باید بتواند نقاط تماس خود را با دیگر ادیان و آیینها افزایش دهد و در عین حال با ایجاد فاصلهای هوشمندانه بین تعصب و جهل مقدس دینی و روشناندیشی و رواداری الگوهای تازهای از مسلمانی عرضه کند که بتواند به گفتمان عمومی بشری تبدیل شود که همه ابناء بشر مخاطب آن باشند.
وی در پایان سخنانش، خاطرنشان کرد: بار دیگر برای همه دوستانی که این مجلس به همت آنان شکل گرفته درود میفرستم و از درگاه خداوند برای همه مسلمان آرامش و صلح و وحدت و توسعه و پیشرفت خواستارم.
گفتنی است؛ ابراهیمیترکمان و آیتالله محمدعلی تسخیری، مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام بنابر دعوت رسمی مقامات روسی و به منظور شرکت در اولین دور گفتوگوی فرهنگی ایران و روسیه و همایش بینالمللی «اسلام در جهان فراگیر» راهی روسیه شدند.
اولین دور گفتوگوی فرهنگی ایران و روسیه روز چهارشنبه (3 مهرماه) با مشارکت، نهادهای علمی و تحقیقاتی دو کشور، اصحاب فرهنگ هنر و علم و حضور هیأتهای عالی رتبه با حمایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه برگزار میشود. در این نشست علاوه بر ابراهیمیترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس شورای عالی ادیان، محمدعلی ربانی، رییس مرکز مطالعات راهبردی و روابط فرهنگی این سازمان، دیگر افراد و اساتید به ارایه مقالات خود خواهند پرداخت.