«علیرضا کاظمی» روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش درباره برنامه های آموزش و پرورش برای پیشگیری از اعتیاد در مدارس اظهارداشت: سال گذشته ۴۵ درصد مدارس کشور تحت پوشش این طرح بودند که در سال تحصیلی جدید به ۱۰۰ درصد می رسد.
وی افزود: معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش برای کاهش آسیب‌های اجتماعی ۲۰ برنامه دارد که سرآمدترین آنها طرح یاریگران زندگی است.
وی افزود: این طرح به عنوان یک ایده خوب از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح شد و آموزش و پرورش نیز بستر لازم برای تحقق این موضوع را مهیا کرده است.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: یک کانون در سطح مدرسه، منطقه و استان با حضور دانش آموزان مطابق با نظریه آموزش همسالان شکل می‌گیرد که اثرپذیری بیشتری دارد. در این کانون رصد و شناسایی، توانمندسازی و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغاتی در حوزه آسیب اجتماعی به‌ویژه مواد مخدر دنبال می‌شود.
کاظمی با یادآوری اینکه تشکیل شبکه در حوزه یاریگران زندگی انجام می‌شود، عنوان کرد: بهترین کار برای توانمندسازی دانش‌آموزان بهره‌گیری از خود دانش آموزان است، همیار پلیس یک طرح موفق بود که دانش‌آموز همیار پلیس خود را مسوول می داند و در دوران بزرگسالی هم دیگر چنین تخلفاتی را انجام نمی دهد، ضمن اینکه توصیه به تخلف نکردن از سوی کودکان برای افراد بزرگسال نیز جذاب تر و اثر بخش تر است.
وی از اجرای طرح هر کلاس یک مشاور در مدارس متوسطه خبر داد و ادامه داد: ۲۳ هزار مدرسه متوسطه وجود دارد که اگر مدارس را حداقل دارای پنج کلاس درنظر بگیریم، حدود ۱۰۰ هزار همیار مشاور وجود دارد، به ۱۰۰ هزار نفر بروشور و عنوان مشاور داده می‌شود که باعث می‌شود احساس توانمندی کند و دنبال توانمندسازی نیز باشد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: برای دانش‌آموزان همیار در مدارس کارگاه برگزار می‌شود تا توسط مشاوران آموزش ببینند و این ارتباط به این افراد شخصیت بیشتری می‌دهد.
کاظمی عنوان کرد: این دانش‌آموزان در کلاس درس مشکلات سایر دانش‌آموزان را رصد می کنند و در نهایت در جهت رفع مشکل سایر دانش‌آموزان برمی آیند چرا که افراد در وهله اول افراد مشکل خود را به دوستانشان می گویند و این افراد بهترین کمک کنندگان برای ارجاع مشکل دانش‌آموزان به مشاوران هستند، این افراد بهترین کمک کنندگان برای ارجاع مشکل دانش آموزان به مشاورانند.
وی افزود: طرح یاریگران زندگی با بهره‌گیری از انجمن های دانش آموزی، یک نفر از اعضای بسیج و انجمن اسلامی دانش‌آموزان اجرا می‌شود و این افراد کار تشکیلاتی انجام می‌دهند و به نوعی در یک درجه ای از توانمندی های اجتماعی نیز قرار گرفته‌اند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه نماینده سازمان دانش آموزی، سازمان جوانان هلال احمر، شورای مدرسه، نماینده معلمان، مدیر و مشاور در شکل گیری کانون مشاوران نقش دارند، گفت: تهیه وضعیت آسیب‌های اجتماعی و خطرپذیری در مدرسه، طراحی پروژه‌های کوچک آموزشی، فرهنگی و توانمندسازی از جمله شرح وظایف در مدرسه است.
کاظمی خاطرنشان کرد: برگزاری رویدادهای فرهنگی و ترویجی در مدرسه، همکاری با مدیریت مدرسه برای پیشگیری از اعتیاد و رفتارهای پرخطر در مدرسه نیز از جمله شرح وظایف مدرسه است.
وی اعلام کرد که ارایه و اجرای برنامه‌های خلاقانه و مبتکرانه با مشارکت انجمن اولیا و مربیان و با حمایت مدرسه، انتخاب ارکان کانون (شامل رییس و دبیر کانون) از دیگر برنامه‌های مدارس است.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش در ادامه درباره شرح وظایف منطقه‌ای کانون یاریگران زندگی اظهارداشت: شبکه سازی کانون‌های یاریگران زندگی در مدارس منطقه، تهیه راهنمای آموزشی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی توجیهی برای کانون‌ها و تهیه گزارش خطرپذیری مدارس از جمله این وظایف است.
کاظمی به تشریح فعالیت های این معاونت در وزارت آموزش و پرورش پرداخت و تصریح کرد: سیاست‌های اجرایی پرهیز از تشکیل گروه‌ها و جمعیت‌های موازی کانون یاریگران زندگی، جلب مشارکت دانش‌آموزان، معلمان و والدین برای عضویت و فعالیت در کانون یاریگران زندگی، راه اندازی ستاد مرکزی هماهنگی و حمایت از کانون یاریگران زندگی با محوریت وزارت آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با مواد مخدر از فعالیتهای این معاونت است.
وی گفت: براساس گزارش‌های دریافتی از اجرای طرح مدیریت مورد در ۶ سال گذشته، در زمینه مصرف مواد در بین دانش‌آموزان، کمتر از یک درصد نیازمند درمان، حدود ۲ درصد پرخطر و نزدیک به ۱۰ درصد نیز در معرض خطرمصرف مواد هستند.
وی یادآور شد: براساس گزارش مدارس و سامانه پایش آسیب های اجتماعی، الگوی مصرف مواد در بین دانش آموزان به تربیت تریاک، الکل، پان/ناس، ریتالین، ترامادول، گل، حشیش، اکس، هروئین، شیشه، کوکائین و کراک است.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش درباره چارچوب و راهبردها برای مبارزه با اعتیاد گفت: تلفیق آموزش های پیشگیری از اعتیاد، رفتارهای پرخطر و آسیب های اجتماعی با کلاس درس و محتوای برنامه درسی، افزایش نرخ پوشش برنامه ها و فعالیت های پیشگیری از اعتیاد و آسیب های اجتماعی، توسعه مشارکت و همکاری مدارس، خانواده ها و محلات در نهضت فرهنگی اجتماعی در این حوزه مد نظر است.
کاظمی ادامه داد: برگزاری همایش ها و جشنواره های علمی و آموزشی در راستای تحقق اهداف کانون یاریگران زندگی در مدارس، طراحی و تسری ساختار و ارکان مناسب یاریگران زندگی در تمامی سطوح آموزش و پرورش و اختصاص کمیته تخصصی کانون یاریگران زندگی در مجلس دانش‌آموزی از دیگر برنامه هاست.
وی تصریح کرد: تشکیل کانون‌های یاریگران زندگی در مدارس و گسترش کمی و کیفی، آموزش و توانمندسازی اعضای کانون یاریگران زندگی در مدارس، تعریف ماموریت، تکالیف و الزامات، ساختار و تشکیلات کانون یاریگران زندگی در مدارس، تعریف و تبیین فعالیت های جدید از دیگر برنامه‌های معاونت پرورشی و فرهنگی این وزارتخانه است.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش همچینن درباره ماموریت‌های این معاونت در برابر آسیب‌های اجتماعی اظهارداشت: تلاش برنامه ریزی شده برای توانمندسازی و ارتقای مهارت‌های روانی و اجتماعی دانش‌آموزان و رصد وضعیت سلامت روانی اجتماعی و مخاطرات تهدیدکننده دانش‌آموزان از مهم‌ترین ماموریت‌های ما است.
کاظمی ادامه داد: تهیه گزارش وضعیت نقشه های خطرپذیری، ایده پردازی و طراحی راه حل های نوآورانه برای مبارزه با اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی، حمایت جویی جلب مشارکت دانش آموزان، والدین و کارکنان در زمینه فعالیتهای پیشگیری از اعتیاد و آسیب های اجتماعی و مشارکت در پویش‌های منطقه‌ای استانی و ملی در زمینه پیشگیری از اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی انجام می‌شود.
وی به طرح میز مدیریت نماد اشاره و خاطرنشان کرد: میز مدیریت نماد به گونه‌ای انجام می‌شود که یک ساختمان در هر منطقه شکل می گیرد، ۱۴ عضو ائتلاف نماد وجود دارد که برخی سیاست‌گذار و برخی دیگر خدمات ارایه می‌دهند. در این سامانه مداخلات نماد را پیگیری و به روزرسانی می کند.
۱۲ هزار مشاور در آموزش و پرورش
وی با یادآوری اینکه ۱۴ میلیون دانش آموز تحت پوشش طرح نماد قرار می‌گیرند، افزود: آموزش و پرورش ۱۲ هزار مشاوره در ۷۵۰ منطقه قرار داده که به حل مشکلات دانش آموزان رسیدگی کنند.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش در ادامه به تیم مداخله فوری مشاوران اشاره کرد و گفت: در هر شهرستان و منطقه تیم مداخله فوری ایجاد شده که پرونده‌های حاد از جمله خودکشی، فرار از منزل، اعتیاد و انحرافات اخلاقی را حل می کنند.
کاظمی افزود: در حال حاضر حدود ۸ تا ۳۰ هزار کمبود مشاور وجود دارد که یکی از مهم ترین چالش های ما در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است اما به هر حال محدودیت های دولت در جذب نیروی انسانی وجود دارد، آموزش و پرورش با تلاش مشاوران و استفاده از ظرفیت های درون سازمانی در قالب شبکه‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت معلمان در قالب رابطان مشاور کار مشاوره هم انجام می دهند.
۲۸ برنامه برای توسعه فرهنگ و عفاف تدوین شد
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش در ادامه درباره موضوع حجاب و عفاف در دانش آموزان اظهار داشت: حجاب و عفاف مسئله فرهنگی مهم در جامعه امروز است و می تواند منشا بسیاری از آسیب های اجتماعی نیز باشد، در این خصوص باید به سمت آگاهی و اطلاعات پیش رفت و معرفت را در دانش‌آموزان افزایش داد و نباید از اهرم های اجباری و فشار در فضای تعلیم و تربیت استفاده کرد.
کاظمی همچنین گفت: اگر ما با برخورد منطقی و استدلال در حوزه حجاب برخورد کنیم، می توان آسیب های این حوزه را هم کاهش داد.
وی ادامه داد: آموزش و پرورش ۲۸ برنامه برای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب در مدارس طراحی کرده تا معرفت دانش آموزان نسبت به این موضوع و معرفت خانواده ها افزایش یابد.