به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا، حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور روز دوشنبه به منظور سخنرانی در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد وارد نیویورک شد. در طول دو روز نخست حضور خود در این شهر با نخستوزیر ژاپن، نخستوزیر اسپانیا، رئیسجمهور سوییس، نخستوزیر سوئد، نخستوزیر انگلیس، رئیس جمهور فرانسه، رئیس جمهور پاکستان و صدراعظم آلمان دیدار کرد.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی عصر روز گذشته در هفتاد و چهارمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: با بیان اینکه من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام میکنم که پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه است، تاکید کرد: اگر پاسخ آری میخواهید همان طور که رهبر معظم انقلاب اعلام کردهاند، تنها راه برای گفتوگو، بازگشت به تعهدات است.
این هفتمین سخنرانی روحانی از زمان آغاز ریاست جمهوری وی در هفت سال گذشته است.
رسانه های اصلاح طلب در این باره عنوان داشتند: دیپلماتیک دکتر روحانی در مهمترین تریبون جهانی این است که ایران آمادگی مذاکره و تنشزدایی را به شرط اعتمادسازی طرف مقابل (برداشته شدن تحریمها) دارد.
رسانه های منتسب به جریان اصولگرا نوشتند: برخلاف سخنرانی ترامپ در سازمان ملل که پرخاشگرانهترین سخنرانی او علیه ایران بود، سخنان روحانی با ادبیاتی متین و منطقی آغاز و اتمام یافت و اگر نامی از امریکا آمد، بیان حقایقی بود که مورد پذیرش ملتهای جهان است.
رسانه های اصلاح طلب
روحانی به هتاکیهای ترامپ در سخنرانیاش در سازمان ملل متحد اشارهای نکرد؛ مهمترین موضوع سخنان آقای روحانی ائتلاف منطقهای بود؛ سخنان دو رئیسجمهور ایران و آمریکا نشان داد که حل مناقشات و تنازعات فیمابین در کوتاهمدت میسر نخواهد شد ؛ روحانی به اتکاء رأی مردم و وعده رفع تحریمها وظیفه دارد با استفاده از تمام ابزراهای دیپلماتیک باعث برطرفشدن تحریمها شود؛ روحانی از فرصت این تریبون بینالمللی استفاده کرد تا دو پیام مهم را به گوش جهان برساند پیامی مهم در مورد ایران و برجام و پیام دیگری در مورد خاورمیانه؛ اظهارات حسن روحانی بیانگر رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با جامعه جهانی و کشورهای منطقه بود؛ روحانی از تریبون سازمان ملل از مذاکره در چارچوب منافع ملی با رعایت قواعد بینالمللی استقبال کرد؛ رئیس جمهور روحانی میخواهد که دنیا به ایران احترام بگذارد.
مذاکره با آمریکا
روزنامه اعتماد با تیتر دیپلماسی صلح ایران عنوان داشت: دیپلماتیک دکتر روحانی در مهمترین تریبون جهانی این است که ایران آمادگی مذاکره و تنشزدایی را به شرط اعتمادسازی طرف مقابل (برداشته شدن تحریمها) دارد. پیامد بعدی دیدارهای دکتر روحانی برای افکار عمومی است که دکتر روحانی با ترتیب دادن نشستهای متعدد این پیام را به افکار عمومی داد که ایران برخلاف تبلیغات رسانهای، مرد دیپلماسی است و این دیگران هستند که دنبال جوسازی و حاشیهسازی برای ملتهب کردن منطقه هستند.
روزنامه آرمان ملی با انتخاب تیتر «نه» به مذاکرات تحت تحریم می نویسد: سخنرانی دکتر حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نگاه اول یک جمعبندی از مواضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به مذاکره با آمریکا، تحریمها، حوادث نظامی در منطقه، همکاری با کشورهای منطقه و مهمتر از همه به تلاشهای اروپاییها برای میانجیگری بین ایران و آمریکا بود. اگرچه دکتر روحانی به تلاشهای اولیه امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان برای نشاندن روسای جمهور ایران و آمریکا در پشت میز مذاکره، پاسخ منفی داد ولیکن دکتر روحانی در عمل به تحلیل شرایط برگزاری چنین نشستی پرداخت و آقای مکرون و خانم مرکل هم ناامید نخواهند بود. رئیسجمهور ایران شاید به همه سوالات و درخواستهای دونالد ترامپ درباره مذاکره و گفتوگو در این سخنرانی پاسخ داد ولی به هتاکیهای وی در سخنرانیاش در سازمان ملل متحد اشارهای ننمود تا حرفهای منطقی ایران در میان حرفهای شعاری و احساسی ضدترامپ گم نشود. گفته شده ترامپ با اطلاع از پاسخ منفی دکتر روحانی به مذاکره، به ایراد آن سخنرانی پرداخت و ضمن هتاکی، ایران را متهم به تروریسم و دمیدن در آتش جنگ یمن و سوریه نمود.
به گزارش روزنامه شرق، روز گذشته حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در مجمع عمومی سازمان ملل به سخنرانی پرداخت و شرط ازسرگیری مذاکره را بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریمها دانست. این مهم در حالی است که مقامات دیپلماتیک ایران در چند روز گذشته نیز به انحای مختلف به این مهم اشاره کردهاند. هرچند دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، دو روز گذشته با تکرار مواضع پیشینش ایران را متهم به حمایت از تروریسم کرد و با ادبیاتی نسبتا تند سخن گفت. همه این سخنان و شروط مطروحه برای مذاکره احتمالی حکایت از هرچه مبهمشدن فضای دیپلماتیک دارد.
عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت اصلاحات، مهمترین موضوع صحبتهای حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل را ائتلاف منطقهای دانست و به «شرق» گفت: «مهمترین موضوع سخنان آقای روحانی ائتلاف منطقهای بود؛ رویکردی که کشورهای منطقه سالها از آن غفلت کرده بودند. طرح این موضوع به معنای دعوت کشورهای منطقه به یک مذاکرات جامع است که نقش مهمی در ایجاد صلح در منطقه ایفا میکند. موضوع محوری دیگر سخنان رئیسجمهور مربوط به برجام بود. روحانی به صراحت این پیام را رساند که برای مذاکره در وهله نخست باید آمریکا به برجام بازگردد و در وهله دوم هدف مذاکره باید معلوم باشد».
اسماعیل گرامیمقدم، فعال سیاسی اصلاحطلب هم از مجموع سخنان ترامپ و روحانی ضرورت دیپلماسی برای ایران و آمریکا را نکته مهمی دانست و گفت: «سخنان دو رئیسجمهور ایران و آمریکا نشان داد که حل مناقشات و تنازعات فیمابین در کوتاهمدت میسر نخواهد شد اما از مجموع سخنان روحانی و ترامپ میتوان ارزیابی کرد که در بلندمدت و بزنگاهی و با شرایطی دیپلماسی امکانپذیر است. روحانی در سخنانش گفت که تا زمان برقراری تحریمها امکان مذاکره وجود ندارد. این سخن معنای مخالفی نیز دارد؛ به این معنا که اگر تحریمها رفع شود و آمریکا به توافقنامه برجام پایبند باشد، ایران با این کشور پای میز مذاکره مینشیند. از سوی دیگر ترامپ هم گرچه با ادبیات تندی از دولت ایران یاد کرد اما مجموعه سخنانش نشان از تمایل به مذاکره در شرایطی خاص داشت.
فریدون مجلسی،کارشناس مسائل بینالملل در گفت و گو با نامه نیوز گفت: وقتی حسن روحانی سخن از طرح صلح به میان آمد بعضی تحلیلها به این سمت رفت که ممکن است در راستای این سیاست توافقی جدید میان ایران و کشورهای غربی و مشخصا آمریکا شکل بگیرد. این حالت البته با سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل قدری در ابهام است زیرا ترامپ در سخنانش به تندی علیه دولت ایران تاخت. با اینوجود برخی باور دارند کهسفر اخیر روحانی به نیویورک آخرین فرصت برای دو طرف ماجراست تا بتوانند از طریق دیپلماتیک به یک نتیجه مشترک برسند.
وی، باور دارد که دولت باید انحاء مختلف تحریمها را رفع کند. او به «نامهنیوز» گفت: «روحانی به اتکاء رأی مردم و وعده رفع تحریمها وظیفه دارد با استفاده از تمام ابزراهای دیپلماتیک باعث برطرفشدن تحریمها شود تا بتواند منافع ملی در بستری امن فراهم کند. او اکنون موضوعی به نام بسته صلح را مطرح کرده است و معلوم نیست که مأمویت این بسته صلح به کشورهای منطقه مربوط است یا کشورهای غربی. این درحالی است که کشورهای غربی به انضمام روسیه در قبال ایران مواضع تقریبا مشابهی دارند».
پیام رسانی روحانی
روزنامه اعتماد با عنوان راه بهانهجویی بسته شد می نویسد: حسن روحانی بعدازظهر دیروز بهوقتتهران در صحن مجمع عمومی سازمان ملل به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران سخنرانی و از فرصت این تریبون بینالمللی استفاده کرد تا دو پیام مهم را به گوش جهان برساند؛ پیامی مهم در مورد ایران و برجام و پیام دیگری در مورد خاورمیانه. اظهارات حسن روحانی بیانگر رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با جامعه جهانی و کشورهای منطقه بود. رییسجمهوری به عنوان نماینده ایران از اصل دیپلماسی، مذاکره و گفتوگو در صحنه بینالمللی و منطقهای در مواجهه با اقدامات یکجانبه ترامپ دفاع کرد؛ به طوری که حتی همپیمانان امریکا و کسانی که از روز اول ترامپ را همراهی میکردند، اکنون انگشت اتهام خود را به سوی او گرفته و معتقدند این امریکا بوده که یک پیمان بینالمللی را نقض کرده است. حسن روحانی علاوه بر صحبت از تعامل و گفتوگو به صلح نیز اشاره کرد. بیان طرح «ابتکار صلح هرمز» راهگشا و قابلتوجه برای کشورهای خلیج فارس و حوزه خاورمیانه به نظر میرسد. نکاتی که در این سخنرانی در ارتباط با امنیت خاورمیانه به آن اشاره شد، همواره بخشی از دکترین جمهوری اسلامی ایران بوده و پایبندی خود را نیز به این راهبرد اصولی اثبات کرده است. جمهوری اسلامی ایران همواره بر صلح و گفتوگو و عدم مداخله کشورهای دیگر در خاورمیانه تاکید کرده و در سخنرانی رییسجمهوری نیز این مهم در قالب نکاتی قابل توجه و تامل مورد اشاره قرار گرفت. در واقع همانطور که روحانی نیر تاکید کرد عدم دخالت کشورهای دیگر در مسائل منطقه به صلح میانجامد و این صلح، به توسعه روابط میان کشورهای منطقه ختم خواهد شد. در مجموع موضع نماینده جمهوری اسلامی در این سخنرانی به نحوی بود که ایران را از اتهاماتی مبنی بر اینکه پای میز مذاکره نمینشیند و اهل گفتوگو و تعامل نیست، مبرا ساخت، چراکه روحانی از تریبون سازمان ملل از مذاکره در چارچوب منافع ملی با رعایت قواعد بینالمللی استقبال کرد. در مجموع استفاده دولت یا با نگاهی کلیتر جمهوری اسلامی از فرصت نشست سازمان ملل متحد را باید اقدامی مثبت تلقی کرد
موانع یک توافق
در بخشی از مطلب روزنامه اعتماد آمده است: بعد از خروج امریکا از توافق هستهای با ایران در 8 ماه مه 2018، هیچگاه مواضع ایران و امریکا به اندازه این روزها به هم نزدیک نشده بود. هم جمهوری اسلامی ایران بر حل مشکلات دو کشور و کاهش تنشهای دو جانبه و منطقهای تاکید دارد و هم ایالات متحده امریکا. با این حال به نظر میرسد مشکل باقی مانده بر سر برداشتن نخستین گام، بیاعتمادی و جدول زمانبندی توافقات است.
کاهش تنش ها بین ایران و آمریکا دستور کار اتحادیه اروپا
پیشنهادات بن بست شکن در نیویورک عنوان گزارش روزنامه ایران است. در بخشی از آن می خوانیم: هفتمین حضور حسن روحانی در نیویورک برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی با گفتوگوهای مهم سیاسی میان سران ایران و اروپا و برگزاری نشست ایران و 1+4 برای بنبستشکنی از روند اجرای توافق هستهای همزمان شده است. گفتوگوهایی که با کوشش بیسابقه اروپاییها برای عبور از سد مخالفتهای جدی و بی امان مخالفان مذاکره همراه شده است و با بروز نشانههای امیدوارکنندهای فرصت ویژهای را پدید آورده که میتواند گشایشی را برای گرههای کور و مزمن در آن دید. از یک سو روحانی در کانون رایزنیهای فشردهای قرار گرفته که همتایانش از پاریس، برلین و لندن برای مجاب کردن او جهت برون رفت از بحران اجرای برجام به جریان انداختهاند و از سوی دیگر وزرای خارجه ایران و 1+4 روز گذشته میز مذاکرات خود را با پیگیری پیشنهادات جدیدی برپا کردهاند تا طلیعههای نتایج این گفتوگوها را در تصمیمهای حاشیهای این دوره از اجلاس سازمان ملل مشاهده کنند. بر اساس اخباری که از لابهلای مذاکرات پیدا و پنهان نیویورک شنیده میشود، راهکارهایی در دستور کار ایران و کشورهای اروپایی قرار گرفته است که بتواند به کاستن از تنشها، لغو تحریمها و متقاعد کردن ایران برای بازگشت به نقطه نخست اجرای برجام بینجامد.
واکنش به سخنان روحانی
به گزارش ایسنا، مورگان اورتگاس، سخنگوی وزرات امور خارجه آمریکا در پیامی توییتری در واکنش به اظهارات حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در سازمان ملل گفت: رئیس جمهور روحانی میخواهد که دنیا به ایران احترام بگذارد. حکومت ایران باید[ خود] این احترام را کسب کند. آنها میتوانند از آزاد کردن آمریکاییها و دیگر گروگانها شروع کنند.
به گزارش ایلنا، رسانههای جهان به سخنان حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در مجمع عمومی سازمان ملل واکنش نشان دادند.
پایگاه اینترنتی روزنامه جروزالم پست، در واکنش به این سخنان گزارش داد که رئیسجمهوری ایران گفت که کشورها ایران را به مذاکره فرا میخوانند اما خود از آن گریزانند.
خبرگزاری رویترز نیز با انتشار سخنان روحانی عنوان کرد که دولت و ملت ایران ثابتقدم است و هیچگاه با دشمن مذاکره نمیکند. ایران از طرفهای اروپایی بهخاطر عملی نکردن تعهدهایش در چارچوب برجام انتقاد کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز سخنان روحانی را بازتاب داد و نوشت: حسن روحانی آمریکا را به «تروریسم بیرحمانه اقتصادی» و «دزدی دریایی بینالمللی» متهم کرد.
صدای صلح طلبی ملت ایران
محمدعلی وکیلی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به سخنرانی رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل و پیشنهاد طرح صلح هرمز گفت: اقدام آمریکاییها در ایجاد محدودیت برای تردد هیات ایرانی و همچنین تعلل در حضور روادید سوء نیت این کشور و عدم صداقت آنها را نشان میدهد؛ علی رغم اینکه دستی برای مذاکره دراز کرده باشند همچنین نشان میدهد که آنها صلاحیت میزبانی را ندارند.
وکیلی با اشاره به تحولات یک سال گذشته خاورمیانه پرونده هستهای و رابطه ایران با آمریکا و اروپا گفت: حرفها و سوالات بسیاری وجود دارد که رئیس جمهور میتواند از این فرصت برای پاسخ دادن به آن و تبیین موضع ایران استفاده کند. به خصوص که این سفر یک تفاوت با سفرهای پیشین دارد و آن ابتکار عملی است که رئیس جمهور به خرج داده و در قالب طرح طرح هرمز بیان کرد.
وی درباره این طرح خاطرنشان کرد: طرح صلح هرمز در شرایطی که منطقه روی تلی از باروت و آماده هر نوع تنش است و این تنشها به اوج خود رسیده صدای صلح طلبی واقعی ملت ایران را از طریق این تریبون از سوی رئیس جمهور ارائه کرد که میتواند خنثی کننده استراتژی ایران هراسی توسط آمریکا، صهیونیستها و برخی کشورهای منطقه باشد.
این عضو هیات رئیسه مجلس همچنین مذاکرات رئیس جمهور و هیات ایرانی با برخی کشورهای بزرگ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را فرصتی طلایی برای تبیین دیدگاه ایران و ایجاد موازنه در مقابل گروه جنگ طلب آمریکایی، صهیونیستی دانست و گفت که رئیس جمهور پیش از این هم در سفرهای خود به سازمان ملل از این فرصتها به خوبی استفاده کرده است.
سخنان روحانی در بخش های مختلف
روزنامه آرمان ملی نوشت: حسن روحانی رئیس جمهور علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد طرح ایران را با سران کشورهای اروپایی مورد بحث قرار دادند. طرح جامع امنیتی در رابطه با آزادی انتقال انرژی در خلیج فارس مورد بحث قرار خواهد گرفت. سران کشورهای اروپایی نیز چنین طرحی را مورد تایید قرار دادهاند. مهم آن است که کشورهای منطقه در این رابطه بتوانند با یکدیگر همکاری کنند. طرح ایران مورد توافق کشورهای اروپایی است. همچنین در مذاکرات دکتر روحانی با کشورهای اروپایی حول این محور نیز بحث شده است. به هر حال اگر منطقه بخواهد رنگ آرامش به خود بگیرد، باید کشورهای منطقه در این خصوص با یکدیگر همنظر باشند و با همکاری یکدیگر امنیت منطقه را تامین نمایند. ایران پیش از این نیز اعلام آمادگی کرده است. به همین منظور ایران طرح مشخص و روشنی داشته است. بدین وسیله آن را روی میز کشورهای اروپایی قرار داده، همچنین مذاکرات مفصلی پیرامون آن در نیویورک صورت گرفته است. در حال حاضر مکانیسم اجرایی این کار اگر شکل گیرد میتواند موقعیت خوبی داشته باشد تا منطقه از بحران کنونی خارج گردد. البته به شرط آنکه آمریکاییها کارشکنی نکنند و این طرح بهصورت کامل عملیاتی شود. پیش از این نیز ترامپ اعلام آمادگی کرده تا طرح دکتر روحانی را مورد بررسی قرار دهد، اما فعلا این طرح در حد نظری مطرح است. باید دانست که مکانیسمهای عملیاتی این طرح اهمیت دارد و تهران بهصورت کلی آمادگی همکاری با کشورهای منطقه را دارد. حوادث چند ماه اخیر در منطقه خلیج فارس نشان داد که منطقه خلیجفارس به شدت نیازمند صلح، ثبات، امنیت و آرامش است. تا بدین ترتیب بحران به سایر نقاط در جهان سرایت نکند. چون بخش اعظم انرژی در دنیا از خلیج فارس و تنگه هرمز عبور میکند. اگر این محیط ناامن باشد روی سایر کشورها نیز از نظر اقتصادی و چرخاندن کارخانههای صنعتی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
رسانه های اصولگرا
آقای روحانی دست مریزاد!؛ سخنان روحانی با کنایهای هرچند دوپهلو؛ سخنان روحانی با ادبیاتی متین و منطقی آغاز و اتمام یافت و اگر نامی از امریکا آمد، بیان حقایقی بود که مورد پذیرش ملتهای جهان است؛ سخنرانی روحانی بر همان سیاستهای پیشین جمهوری اسلامی استوار بود، زیرا حرف تازهای باقی نمانده است.
سخنان روحانی
در یادداشت روز روزنامه کیهان با تیتر آقای روحانی دست مریزاد! می خوانیم: آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان دیروز خود با کنایهای هرچند دوپهلو، ولی بهگونهای که برای حریف قابل فهم بود، به بستن تنگه هرمز و دکترین «صدور نفت از خلیجفارس برای همه یا هیچکس نیز اشاره کرد. به این فراز از سخنان ایشان توجه کنید. اگر این فراز را به زبان دیپلماتیک ترجمه کنید، نکته یاد شده را به وضوح در آن خواهید یافت» دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران حفظ صلح و ثبات در خلیجفارس و تامین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز است. حوادث اخیر، این امنیت را به شکل جدی در خطر قرار داده است. امنیت و صلح در خلیجفارس، دریای عمان و تنگه هرمز را با مشارکت کشورهای این منطقه میتوان تأمین کرد و جریان آزاد نفت و سایر منابع انرژی را تضمین نمود و تاکید میکنند: «به شرط آنکه امنیت را چتری فراگیر در همه حوزهها برای تمامی کشورها بدانیم» و در ادامه میافزاید: «تشکیلِ هرگونه ائتلاف امنیتی، تحت هر عنوان در منطقه، با محوریت و فرماندهی نیروهای خارجی، مصداق بارز مداخله در امور منطقه است. رویکرد امنیتیسازیِ دریانوردی در تناقض با حق دریانوردیِ آزاد و حق توسعه، و باعث تشدیدِ تنش و پیچیدهتر شدنِ شرایط شده و صلح، امنیت و ثبات منطقه را تهدید مینماید».
روزنامه جوان عنوان داشت: برخلاف سخنرانی ترامپ در سازمان ملل که پرخاشگرانهترین سخنرانی او علیه ایران بود، سخنان روحانی با ادبیاتی متین و منطقی آغاز و اتمام یافت و اگر نامی از امریکا آمد، بیان حقایقی بود که مورد پذیرش ملتهای جهان است.
روحانی جز در آنجا که طرحهای ظالمانه علیه ملت فلسطین و مردم منطقه غرب آسیا را طرحهای ظالمانه صهیونیستی- امریکایی خواند و آنجا که در نصیحت به همسایگان تأکید کرد ما با هم همسایه هستیم نه با امریکا و نیز در جایی که خروج غیرمنطقی امریکا از برجام را یادآور شد، و همه اینها واقعیاتی عینی بود، بحث دیگری درباره امریکا به میان نیاورد. سخنرانی روحانی بر همان سیاستهای پیشین جمهوری اسلامی استوار بود، زیرا حرف تازهای باقی نمانده است. تکلیف مذاکره میان امریکا و ایران روشن است و چیزی نیست که با التماس ماکرون و جانسون و توصیه ایشان به «دل به دریا زدن» تغییر کند: «پاسخ ملت ایران به مذاکره تحت تحریم، نه خواهد بود.» جانسون و ماکرون هم پاسخ ملت ایران را درباره خود در همین سخنرانی شنیدند: «متاسفانه از اروپا، شاهد اقدام مؤثری در اجرای تعهدات برجام نبودیم.» با این حال روحانی تلاش کرد پنجره کوچکی برای تماشای منظره امیدی که به اروپا و امریکا دارد، باز نگه دارد: «اگر به اسم برجام حساس هستید به رسم آن برگردید و به جای نمایش مذاکره به واقعیت مذاکره بازگردید.»