"فیصل عبدالساتر" از چهره های رسانه ای سرشناس لبنان که به سوالات خبرنگار ایرنا در ارتباط با سفر حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک ، سیاست تحریم اقتصادی آمریکا علیه کشورهای مختلف، جنگ یمن و درخواست آمریکا و عربستان از پاکستان برای میانجیگری با ایران سخن می گفت، این مطلب را بیان کرد.
روحانی که برای حضور در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده بود ، عصر جمعه به کشور بازگشت.
این کارشناس سیاسی لبنان در ادامه تاکید کرد: تحریم های آمریکا در برابر برخی کشورها موفقیت آمیز بوده و به نفع سیاست های مورد نظر واشنگتن تمام شده است، اما تحریم ها بر ایران ناموفق بود و ایران همچنان حتی در سازمان ملل از موضع قدرت به این اقدامات واشنگتن واکنش نشان می دهد.
عبدالساتر همچنین پیش بینی کرد، امارات باید در چند روز آینده منتظر واکنش غیرمنتظره و ناگهانی یمنی ها باشد.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
** نظامی کردن اقتصاد در زمان ترامپ
عبدالساتر در خصوص تغییر سیاست آمریکا از جنگ های نظامی به جنگ اقتصادی، تصریح کرد: سیاستی که "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری امریکا در پیش گرفته است، سیاست جدیدی است و قبلا در آمریکا به این شکل سابقه نداشت.
وی ادامه داد، تحریم های آمریکا قبلا شامل برخی اشخاص و دیپلمات ها و شرکت ها بود، اما این موضوع در دوران ترامپ به یک مکتب و دیدگاه تبدیل شد که می توان آن را نظامی کردن اقتصاد نامید یعنی به کار گرفتن اقتصاد با منطق نظامی.
آمریکا قدرت این را دارد که به بسیاری از کشورهای دنیا دستور دهد و آنان نیز گویی متعهد به اجرای این دستورات هستند زیرا در غیر این صورت در فهرست تحریم ها قرار می گیرند، این وضعیت موجب ترس شرکت های بزرگ به ویژه شرکت های اروپایی شده است.
به عنوان مثال در مورد سیاستی که آمریکا در قبال ایران در پیش گرفته است، باید گفت آمریکا بسیاری از شرکت ها را که با توافقنامه های امضا شده با ایران پایبند بودند در فهرست تحریم ها قرار داد و از بازار آمریکا و اروپا محروم کرد.
در این شرایط یک شرکت بین بازار ایران و آمریکا و اینکه کدام یک بهتر است، مقایسه انجام می دهد و این مقایسه بر اساس منطق سرمایه داری و تجاری و مبتنی بر به دست آوردن سود است نه اصول سیاسی، بنابراین شرکت های بزرگ دنیا بازار آمریکا را ترجیح می دهند و این روندی است که اکنون شاهدیم.
بانک ها نیز در صورت عدم پایبندی به دستور العمل آمریکا دیگر نمی توانند داد و ستد و حواله های بین بانکی خارجی داشته باشند بلکه فعالیت آنان فقط به داخل یک کشور محدود می شود.
به عنوان مثال اکنون شرایط و وضعیت بانک صادرات ایران در لبنان به گونه ای است که تعامل بانکی با آن موجب ممنوعیت تعامل با سایر بانک ها و در نتیجه محدود شدن فعالیت بانکی می شود که در بالا به آن اشاره شد.
** ایران قدرت اقتصادی را به معنی وابستگی نبودن به نفت محقق کرد
عبدالساتر در ادامه در ارتباط با سیاست های ایران در قبال تحریم های ایران گفت : سیاست تحریم آمریکا در برخی کشورها نتیجه بخش بوده است، بنابر این چرا باید مشکلات جنگ را به جان بخرد به ویژه اینکه آمریکا به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می شود و ترامپ نیز قبلا اعلام کرده بود، هیچ جنگی در خارج نخواهد داشت و عملا نیز این کار را کرد.
وی ادامه داد، به این ترتیب که به عنوان مثال امریکا ایران را تهدید به جنگ می کند اما عملا جنگ رخ نمی دهد، فقط ترامپ بر طبل جنگ می کوبد و با این کار از عربستان و امارات و دیگران پول می گیرد و آنان نیز به دستورات آمریکا پایبند هستند.
بنابراین می توان به این نتیجه رسید که بخشی از سیاست تحریم های آمریکا موفق آمیز بوده است اما بخشی دیگر یا به عبارت بهتر در تعامل با ایران موفقیتی حاصل نکرد.
به بیان دیگر با وجود فشار حداکثری و بی سابقه آمریکا بر ایران در یک سال اخیر، ایران چندی پیش در هفته دفاع مقدس مجموعه از فناوری تسلیحاتی و پهپادها را عرضه کرد که موجب شگفتی جهان شد. این نشان می دهد که ملت ایران با وجود این تحریم ها موضع خود و منطق و عقل مبتنی بر تولید حتی تولید سلاح را تغییر نداده است.
نکته قابل توجه دیگر بودجه ایران است به این معنی که در زمان ریاست جمهوری علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری فقید ایران، اقتصاد ایران به میزان ۸۰ درصد مبتنی بر درآمدهای نفتی بود اما در زمان دولت نهم و دهم و پس از آن روند کاهش وابستگی به نفت کلید خورد و اکنون به ۲۰ درصد رسیده است.
ایران با وجود همه این تحریم ها توانست از وابستگی به درآمدهای نفتی بکاهد و این در معنای اقتصادی به معنی قدرت تولید و اتکا به منابعی به جز نفت است.
بر این اساس سیاست تحریم آمریکا علیه ایران موفقیت آمیز نبوده است، اما در عین حال هیچ کس نمی تواند آثار و نتایج ناشی از تحریم ها بر ایران را انکار کند هرچند هنگامی که یک ملت باید بین عزت نفس و میهن پرستی و بین مصرف گرایی و وابسته بودن یکی را انتخاب کند، بی شک خود را برای حفظ عزت نفس از هر چیز دیگری بی نیاز می بیند و این چیزی است که در ایران شاهدیم.
** مواضع ایران قوی تر از روسیه
این تحلیلگر لبنانی در ادامه گفت، ایران حتی در سازمان ملل متحد نیز به آمریکا واکنش نشان داد، به این معنی که ترامپ در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل، اروپا و پاکستان و همه را واسطه کرد تا بتواند با "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران یک عکس بگیرد.
عبدالساتر ادامه داد، ترامپ که همواره ایران را تهدید کرده است در پایان کار به جایی رسیده است که به دنبال یک عکس با روحانی است و او نیز در پاسخ گفت عکس در پایان گرفته می شود نه آغاز؛ روحانی علاوه بر این اعلام کرد در پرتو تحریم ها هیچ گونه توافقی نخواهیم کرد؛ این کشوری است که عزت نفس داشته و بر مواضع ثابت خود استوار است.
به عبارت بهتر با وجود تمام تحریم های آمریکا علیه ایران حتی بر بانک مرکزی و رهبر ایران، رئیس جمهوری اعلام کرد، تا زمانی که تحریم ها باقی است، هیچ مذاکره ای نخواهد شد؛ این یعنی ایران می تواند موضع خود را اعلام کند.
در این مورد بد نیست به این یک نمونه توجه داشت به این معنی که روز پنجشنبه گذشته آمریکا پنج کشتی و سه شرکت و نیز دو شخصیت را به اتهام تامین نفت برای نیروهای روسی مستقر در سوریه تحریم کرد، این بزرگ ترین حمله مستقیم به روسیه است که در آن نه شرکت ها و نهادهای روسی بلکه ارتش این کشور به طور مستقیم هدف قرار گرفت.
روسیه در پاسخ چه گفت؟ این تصمیم غیرقابل قبول است.
در مقابل رئیس جمهوری ایران در واکنش به آمریکا اعلام می کند در پرتو تحریم ها وارد مذاکره نمی شویم.
بر اساس معیار سیاسی باید پرسید کدام یک از این دو موضع (روسیه و ایران) قوی تر است؟ پرواضح است موضع ایران بسیار قوی تر است.
این کارشناس لبنانی ادامه داد: نهایت واکنش روسیه به عنوان یک کشور ابرقدرت به این اقدام آمریکا این بود که این تصمیم غیرقابل قبول است و این یعنی روسیه کاری انجام نخواهد داد اما ایران علاوه بر اینکه تحریم ها را غیرقابل قبول می داند اعلام کرد هرگونه تجاوز را پاسخ خواهد داد.
** واکنش های ایران به اقدامات امریکا
عبدالساتر خاطر نشان کرد، ایران در برابر هر اقدام آمریکا واکنش نشان می دهد؛ اگر آمریکا ائتلاف دریایی را مطرح می کند، ایران از ابتکار صلح هرمز صحبت به میان می آورد و به کشورهای منطقه اعلام می کند آمریکا همسایه شما نیست، ما با یکدیگر همسایه هستیم؛ این مواضع ایران در پرتو تحریم ها به این معنی که است که تحریم های آمریکا در قبال برخی کشورها موفق بود اما در مورد ایران خیر.
در مورد ائتلاف بین المللی برای تامین امنیت دریایی که آمریکا از آن صحبت می کند نیز باید گفت، اولا آمریکا این حق را ندارد و این موضوع به آن مربوط نمی شود به اضافه اینکه آمریکا به دنبال صف بندی کشورهای منطقه نه برای تامین امنیت بلکه برای تهدید ایران است و همراهی اسرائیل با آمریکا در این خصوص به معنی پیام روشن تحریک آمیز علیه ایران است.
ایران که در سطح دیپلماتیک، سیاست صبر و در عین حال مواضع ثابت را اتخاذ کرده است به این معنی که می تواند در مذاکرات تا آنجا پیش رود که در سال ۲۰۱۵ شاهد بودیم و به توافق هسته ای منجر شد و اکنون نیز رئیس جمهوری ایران در سازمان ملل اظهار داشت، "به نمایندگی از ملت و وطنم اعلام می کنم، گفت وگو در پرتو تحریم ها را نمی پذیرم".
این موضع ایران است تا به دنیا اعلام کند که آمریکا با وجود فاصله هزاران هزار کیلومتری از منطقه از ائتلاف برای تامین امنیت دریایی منطقه صحبت می کند، حال آنکه امنیت منطقه به دست کشورهای منطقه تامین می شود و باید کشورهای منطقه با یکدیگر گفت وگو کرده و امنیت آن را با اتخاذ گام های بزرگ و نه فقط تشکیل ائتلاف تامین کنند.
ایران خطاب به عربستان نیز اعلام کرد، آمریکا همسایه شما نیست ما همسایه ایم باید به تفاهم رسید و اسلام نیز می گوید الجار قبل الدار؛ این یعنی پیام روشن ایران.
عبدالساتر در بخش دیگری از این مصاحبه در خصوص حمله انصار الله به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان سعودی هم گفت: پیشنهاد "مهدی مشاط" رئیس شورای عالی سیاسی یمن در مورد توقف جنگ به عربستان به دلیل منطق احمقانه عربستان و امارات و به دلایل متعدد با بی توجهی روبه رو شد؛ یکی از دلایل آن این ست که امارات و عربستان بعد از پنج سال جنگ اکنون با توقف آن چه پاسخی برای افکار عمومی و ملت خود دارند؟
عدم تحقق هیچ یک از اهداف مورد نظر در این جنگ، رسوایی برای عربستان و امارات است؛ رسوایی که در روزهای آینده بیشتر خواهد شد و این چیزی است که عربستان از آن بیم دارد به همین دلیل عمران خان نخست وزیر پاکستان را واسطه کرده است.
** امارات باید منتظر پاسخ غیرمنتظره و غافلگیر کننده یمن باشد
تحلیلگر لبنانی ادامه داد، نکته قابل توجه اینکه ائتلاف سعودی بعد از پیشنهاد یمن برای توقف جنگ، یکصد بار یمن را هدف بمباران قرار داد که در جریان آن بیش از ۵۰ غیرنظامی جان باختند و عده ای نیز مجروح شدند، با در نظر گرفتن این شرایط باید گفت بی شک صبر یمن اندازه ای دارد آن هم در شرایطی که جامعه جهانی هیچ اقدامی برای توقف جنگ انجام نداده است و فرستاده سازمان ملل در یمن نیز فقط از پیشنهاد توقف جنگ استقبال کرد اما عملا هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفت.
از سوی دیگر امارات در تلاش برای القای موضوع خروج از یمن برآمد، اما عملا نیروهای خود را از یک نطقه به نقطه دیگری منتقل کرد به این ترتیب که هزار مزدور را از اریتره و با استفاده از کشتی های غیرنظامی به جنوب یمن منتقل کرد و در تلاش برای رسیدن به ساحل غربی جنوب این کشور برآمد. این اقدامی خطرناک است و بی تردید یمنی ها به آن واکنش نشان خواهند داد و ساکت نخواهند نشست به گونه ای که امارات باید منتظر پاسخ غیرمنتظره و غافلگیر کننده یمن باشد.
اما اقدام خطرناک تر امارات در یمن استفاده از کشتی غیرنظامی برای انتقال نظامیان و سلاح است که این نقض خطرناک قانون دریانوردی بین المللی است زیرا بر اساس آن انتقال سلاح و نظامیان با کشتی های غیرنظامی ممنوع است چرا که در این صورت احتمال اینکه کشتی های غیرنظامی به دلیل چنین احتمالی هدف قرار بگیرند، وجود دارد.
** احتمال گشایش در بحران یمن با وساطت پاکستان
عبدالساتر در ادامه خاطر نشان کرد، در این شرایط واسطه کردن عمران خان برای گفتگو با ایران چه بسا آغاز گشایش در بحران یمن باشد زیرا این میانجیگری در مورد تحریم های ایران و نیز جنگ در یمن خواهد بود اما واکنش ایران چشم انداز معادله جدید را ترسیم خواهد کرد در نتیجه اگر این میانجیگری با موفقیت همراه نشود به نظر می رسد روند امور به سمت خطرناک تر شدن پیش خواهد رفت به ویژه اینکه هیچ گونه تحرک بین المللی برای توقف جنگ در یمن وجود ندارد و آمریکا و انگلیس نیز برای فروش سلاح از این وضعیت استفاده می کنند.
وی تاکید کرد یمن در صورت حمله به امارات که به نظر می رسد به زودی انجام خواهد گرفت، توان ایجاد معادله و توازن جدید را دارد.
** وضعیت اقتصادی لبنان حاصل فساد موجود است
این تحلیلگر لبنانی در خصوص اینکه فشارها و تحریم های آمریکا علیه لبنان در شرایطی که این کشور با مشکلات اقتصادی جدی روبه رو است چه تاثیری خواهد داشت؟ گفت : تحریم های آمریکا عامل اوضاع وخیم اقتصادی لبنان نیست زیرا وضعیت کنونی حاصل فساد فراگیر در نهادهای دولتی و سال ها بی توجهی و نبود رشد اقتصادی در کشور است.
عبدالساتر ادامه داد، اما تحریم های آمریکا اوضاع لبنان را وخیم تر می کند و علاوه بر این برای کسانی که در بانک های لبنان سپرده گذاری کرده و یا از خارج پول وارد می کنند، نگرانی ایجاد می کند زیرا آنان بیم دارند که در فهرست تحریم های آمریکا قرار بگیرند.
اکنون تحریم های آمریکا همچنان بیشتر بر حزب الله و یا برخی افراد اعمال می شود که بنابر اعلام آمریکا به حزب الله نزدیک هستند و یا از آن حمایت می کنند.
** لبنان نمی تواند نقش میانجی بین ایران و عربستان داشته باشد
وی در مورد اظهارات چند روز قبل جبران باسیل وزیر خارجه لبنان در آمریکا مبنی بر اینکه کشورش به دلیل ارتباط خوب با عربستان و آمریکا می تواند پل ارتباطی باشد، گفت: این اظهارات باسیل بر این اساس است که وی از جریان "آزاد ملی" است که روابط خوبی با حزب الله دارد و حزب الله نیز روابط بسیار خوبی با ایران دارد و حق هر وزیری است که اظهاراتی مشابه اظهارات باسیل را بیان کند اما باید پرسید لبنان توان این کار را دارد؟ که باید گفت خیر.
این تحلیلگر لبنانی تصریح کرد، ایفای چنین نقشی نیازمند روابط مستحکم و گسترده و برخورداری از جایگاه مهم در معادلات بین المللی و منطقه ای است مانند پاکستان که می تواند چنین نقشی را ایفا کند البته این به معنی کاستن از شان و جایگاه لبنان نیست، اما این کشور از حل مشکلات ساده داخلی خود ناتوان مانده است بنابراین اظهارات جبران باسیل بیشتر یک پیام است.
** دولت لبنان موضع رسمی درباره ندادن ویزا به وزیر بهداشت نداشت
این کارشناس لبنانی در خصوص اظهارات "جمیل جبق" وزیر بهداشت لبنان مبنی بر اینکه تحریم بخش بهداشت و درمان جنایت جنگی است، گفت: اظهارات وزیر بیانگر دیدگاه شخصی اوست نه دیدگاه و موضع رسمی دولت.
وی در مورد خودداری سفارت آمریکا در بیروت از اعطای روادید به وزیر بهداشت که قرار بود با میشل عون رئیس جمهوری لبنان در مجمع عمومی سازمان ملل حضور یابد، تصریح کرد: متاسفانه دولت هیچ موضع رسمی در این خصوص اتخاذ نکرد یا بیانیه ای هم صادر نکرد.
اما باید در نظر داشت کشور میزبان یعنی آمریکا در صدور روادید آزاد است و از صدور ویزا برای بسیاری از افراد خوددای می کند، زیرا با حضور تعداد زیادی از شخصیت ها از کشورهای متعدد روبه رو است در نتیجه تعداد آنان را کم می کند.
آنچه در مورد وزیر بهداشت لبنان رخ داد مربوط به موضع گیری سابق و قبلی آمریکا است مبنی بر اینکه با رسیدن یک وزیر از سوی حزب الله به وزارت بهداشت در دولت لبنان مخالفت کرد، اما دولت بدون توجه به این موضع آمریکا تشکیل شد و جمیل جبق نیز پست وزارت بهداشت را در اختیار گرفت و اکنون تعامل آمریکا با وی مبتنی بر اصلی است که از قبل اعلام کرده بود.
اما در این خصوص یک نکته و یا یک دلیل دیگر نیز وجود دارد و آن اینکه آمریکا جبق را به تلاش برای واردات دارو از ایران به جای آمریکا و یا کشورهای دیگر متهم کرده است.
به هر حال عدم صدور روادید برای وزیر بهداشت لبنان را نمی توان فشار بر حزب الله دانست زیرا این اقدام چیزی را تغییر نمی دهد، فقط این اقدام و موضع آمریکا به نوعی با عزت و شرافت ملی لبنان در ارتباط است زیرا وی جزء هیاتی بود که رئیس جمهوری برای حضور در نشست مجمع عمومی در سازمان ملل تعیین کرده بود.
** روابط عربستان با لبنان ظاهری است
وی در بخش دیگری از این مصاحبه در مورد اقدام برخی کشورهای عربی از جمله عربستان، امارات و بحرین در جلوگیری از ورود جهانگردان به لبنان گفت: هدف از این اقدام فشار بر لبنان و محروم کردن آن از درآمدهای جهانگردی است که منبع مهم درآمد لبنان به شمار می آید و این اولین بار نیست که چنین موضعی علیه لبنان اتخاذ می کنند.
در این خصوص باید در نظر داشت که حادثه تیراندازی چند ماه پیش در استان جبل لبنان و حمله به کاروان وزیر امور مهاجران موجب فلج شدن اقتصاد و جهانگردی لبنان به مدت دو ماه شد.
در هر حال عربستان حامی اقتصاد لبنان نیست و پروژه های مشترک که به رشد اقتصادی آن کمک کند، نداشته است بلکه روابط لبنان و عربستان ظاهری است و در مقایسه با ایران که پیشنهاد تولید برق و مجهز کردن ارتش لبنان به سلاح را مطرح کرده است، عربستان و امارات و سایر کشورهای عربی پیشنهاد چنین کمک هایی را نداه اند و نهایت کمک ریاض به لبنان در قالب کمک هایی مانند یک میلیون دلار است که نمی توان آن را کمک دانست بلکه هدیه و رشوه است تا لبنان همواره قدردان آن باشد.
کمک های آمریکا به لبنان نیز هیچ ارزشی ندارد، به عنوان مثال کمک هایی که به ارتش لبنان داشته است ظاهری و در حد لباس های نظامی و در این سطح است که هیچ چیزی را تغییر نمی دهد.