محمدرضا نعمتی با اعلام این خبر گفت: تپه خاتونلر با وسعتی در حدود ۴۴۰۰ متر مربع در مرکز روستای مهردشت شهرستان ملارد در فاصله ۶۰ کیلومتری جنوب غربی تهران واقع شده که اطراف آن را خیابان و منازل مسکونی در برگرفته است.
وی تصریح کرد: با توجه به موقعیت قرارگیری این تپه در مرکز روستا، این مکان تبدیل به محلی برای دپوی زباله و نخاله های ساختمانی شده که این وضعیت موجبات نارضایتی اهالی روستا را بوجود آورده است.
این باستان شناس خاطرنشان کرد: بخش های زیادی از این تپه توسط لودر بمنظور ساخت و سازها و احداث خیابان از بین رفته است.
سرپرست هیأت کاوش تصریح کرد: برنامه ساماندهی و کاوش اضطراری تپه خاتونلر با هدف مشخص کردن وضعیت تپه از نظر آثار و بقایای معماری، ارائه طرح حفاظتی و مرمتی یافته های معماری براساس وضعیت موجود تپه و قرارگیری آن در بافت روستا و در نهایت ارائه ضوابط طرح ساماندهی تپه انجام شد.
وی با بیان اینکه در این مدت دو کارگاه مورد کاوش قرار گرفت افزود: در کارگاه شماره یک در دو طرف یک راهرو باریک اتاق هایی مربع و مستطیل شکل بدست آمد که بر اساس توپوگرافی زمین ایجاد و پی دیوارها و بخشی از آنها از چینه و بخشی دیگر با خشت ساخته شده اند.
به گزارش روز شنبه روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نعمتی با اشاره به اینکه ورودی بیشتر اتاقهای بدلیل تخریب بیش از حد توسط لودر مشخص نبود اظهار داشت: در داخل بیشتر اتاق ها تنورها و اجاق هایی برای گرمایش و پخت و پز وجود داشت.
وی خاطرنشان ساخت: در این بخش همچنین سازه ای آجری مربوط به تاسیسات آبرسانی با تمپوشه های سفالی بدست آمد.
سرپرست هیأت کاوش گفت: در کارگاه شماره دو که در بلندترین نقطه از تپه قرار دارد، بقایای معماری با ارزشی از یک بنای بزرگ بدست آمد که ورودی آن از سمت غرب بوده و توسط یک راهرو و اتاقهای کوچک و بزرگ با هم در ارتباط اند.
وی تصریح کرد: دیوار این اتاقها از چینه و خشت ساخته شده و دارای سقف با تاق هلالی است که آثار و بقایایشان در برخی اتاقها پا برجاست و در بعضی اتاقها آوار تاق ها بدست آمده است.
نعمتی با بیان اینکه دیوارهای اصلی بنا ضخیم بوده و به دو و نیم تا سه متر نیز می رسد، گفت: احتمالا این بنا بصورت دو طبقه بوده و به دیوارهای اصلی و زیر تاق ها الحاق شده و در مرحله سوم بعضی کف اتاقها با نخاله و خشت پر شده اند و با احداث دیوارکهایی اتاق ها را کوچکتر کرده اند.
وی افزود: در مرحله آخر طبقه اول بطور کامل با چینه و نخاله پر شده و علاوه بر دیوارهای قبلی دیوارهای جدید ساخته و تغییراتی در پلان بنا داده شده است. در پشت بنا در قسمت شرقی آثار دو چاه که محل انباشت زباله ها بود بدست آمد.
این باستان شناس اظهار داشت: از آثار با ارزش بدست آمده می توان به تعداد زیادی در پوش های سفالی با تزئینات پرکار استامپی، مهره شطرنج(اسب)، سکه، انواع پی سوز، سفال نوشته به خط اویغوری و قطعات زیاد خمره و ظروف سفالی که اغلب بدون لعاب و دارای تزئینات استامپی و کنده هستنداشاره کرد.
به گفته وی، بعد از اتمام کاوش، ساماندهی تپه و مستندنگاری یافته ها و حفاظت اولیه از آثار معماری مکشوفه شروع شده و پس از ارائه طرح مناسب بنای بدست آمده مسقف خواهد شد.
نعمتی با بیان اینکه کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به انجام رسیده تصریح کرد: این اثر در آذرماه ۷۹ با شماره ۲۸۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.