به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در روزهای اخیر که سران کشورهای جهان از فرصت اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل برای بیان دیدگاه ها و دغدغه های کشورهای متبوع خود بهره گرفتند، رئیس جمهوری کشورمان نیز به همراه وزیر امور خارجه و شماری از اعضای تیم دیپلماسی در آن شرکت کرد تا مهمترین مسائل ایران را در راستای تامین منافع ملی پیگیری نماید.
هر چند طبق انتظار و مطابق سال های گذشته منتقدان دولت، انتقاداتی را به عملکرد شخص روحانی و تیم همراه وی در نیویورک مطرح کرده اند اما به باور ناظران، دستاوردهای رئیس دولت دوازدهم در این سفر قابل توجه بود؛ سفری که شمار دیدارها و رایزنی های دوجانبه به بیش از 20 مورد می رسید و دیدار روحانی با روسای جمهوری بولیوی، کوبا، فرانسه، سوئیس، مدیر اجرایی صندوق بین‌المللی پول، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، دبیر کل سازمان ملل و نخست وزیران نروژ، ارمنستان، بلژیک، انگلیس، مالزی، ژاپن، ایتالیا و غیره از آن جمله به شمار می رفت.
همچنین در حاشیه این اجلاس، فرصتی برای روحانی رقم خورد تا مواضع جمهوری اسلامی ایران و صدای اعتراض تهران را به سیاست های تهاجمی برخی بازیگران بین المللی همچون آمریکا به گوش جهانیان برساند. در این میان دیدار روحانی با جمعی از مدیران رسانه‌های آمریکایی، گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «ان بی سی»، «سی ان ان» و «پی بی اس»، دیدار با جمعی از رهبران جوامع مسلمان آمریکا و غیره در این راستا انجام گرفت.
از آنجا که سخنان مطروحه و تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی سازمان ملل از پشتوانه اجرایی برخوردار نیستند، سران کشورهای مختلف جهان از این تریبون، جهان را مستقیما در جریان واقعیات مورد نظر و مشکلات خود قرار می دهند. در نتیجه نمی توان انتظار امضای توافقات و قراردادهایی را از روحانی و دیگر سران حاضر در مجمع داشت که در سفرهای دوره ای و غیردوره ای به کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای منعقد می شود.
بنابراین مخالفان دولت که سفر روحانی به نیویورک را بدون دستاورد یا با دستاوردهای ناچیز معرفی می کنند تنها به دستاوردهایی ملموس و عینی عنایت دارند. ضمن این که برخی انتقادات در خصوص چرایی عدم دیدار وگفت وگو با سران چین، روسیه، سوریه، عراق و غیره نیز که همسویی قابل توجهی با سیاست های تهران در برجام، مسائل منطقه ای و جهانی دارند،در این دوره زمانی کوتاه منطقی به نظر نمی رسد.
اما یکی از مهمترین دستاوردهای هفتمین حضور روحانی در مجمع، طرحی است که وی تحت عنوان «ابتکار صلح هرمز» ارائه داد؛ طرحی که از اهمیت امنیت درونزا برای دستیابی به صلح در منطقه حکایت دارد. در همین ارتباط روحانی در جریان سخنان خود از تریبون مجمع اظهار کرد: بنا به مسئولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلافِ امید HOPE» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.
از دریچه نگاه روحانی هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز، و تفاهم متقابل و روابط صلح آمیز و دوستانه میان ایشان است. این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع از و به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در بر می‌گیرد. همچنین ائتلاف امید بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفتگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیریِ مرزهایِ بین‌المللی، حل و فصلِ مسالمت‌آمیزِ تمامیِ اختلافات و از همه مهم‌تر دو اصلِ بنیادینِ «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلی یک‌دیگر» قرار دارد.
در طرحی که رئیس جمهوری کشورمان از آن در سازمان ملل پرده برداشت، دو موضوع مهم دیگر نیز برجسته است که چتر حمایتی سازمان ملل متحد بر طرح مذکور و همچنین ضرورت خروج نیروهای نظامی خارجی از منطقه در آن به چشم می خورد؛ طرحی که یادآور حضور روحانی در مهر 1392 برای نخستین بار در مجمع عمومی سازمان ملل است؛ سالی که طرح «جهان علیه خشونت و افراطی گری» روحانی با رای قاطع آرا توسط اعضای حاضر که شمار آنها به حدود 200 تن می رسید تصویب شد.
روحانی در آن سال وقتی طرح جهان علیه خشونت و افراطی گری را مطرح و بر آن تاکید ورزید که خبری از گروه تروریستی داعش نبود. شاید اگر اعضای حاضر در مجمع آن روز مجدانه بر اجرای طرح مذکور تمرکز می کردند، این گروه تروریستی در نطفه خفه شده و فرصت پیدایش و عرض اندام نمی یافت. اینک نیز انتظار می رود طرح های مختلف ارائه شده در مجمع همچون طرح جدید روحانی با عنوان «ابتکار صلح هرمز» به صورت جد مودر توجه اعضا قرار گیرد، بلکه امنیت به منطقه و به ویژه تنگه هرمز، خلیج فارس و دریای عمان بازگردد؛ پهنه آبی که در ماه های اخیر خبرسازترین نقطه جهان بوده است.
به باور ناظران طرح روحانی می تواند خنثی کننده «ائتلاف دریایی آمریکا» در آب های جنوبی ایران باشد؛ ائتلافی سست و کم عضو که باوجود پیگیری مداوم مقامات کاخ سفید برای به 60 رساندن تعداد اعضای آن اما اینک شمار آنها (آمریکا، انگلیس، استرالیا، بحرین و عربستان) از انگشتان یک دست تجاوز نمی کند.
در مجموع، روحانی در فضایی نوک انگشت اتهام خود را به سمت آمریکا نشانه رفته که در سال های اخیر، کمتر کشوری را می توان دید که از گزند تصمیم سازی های محاسبه گرانه ترامپ در امان نبوده باشد.
بنابراین زیر سوال بردن تروریسم اقتصادی آمریکای ترامپ علیه ایران و دیگر کشورها، روانه شدن سیل تسلیحات آمریکایی به کشورهای بحران زده خاورمیانه به بهانه تامین امنیت، تعهدگریزی های مداوم کاخ سفید در توافقات مختلف چون برجام و غیره از جمله مسائل مهمی بود که پشت تریبون مجمع از زبان روحانی جاری شد؛ سخنانی که بی تردید حرف دل بسیاری از سران حاضر در اجلاس بود اما بنا به ملاحظاتی چون هراس از اقدامات تلافی جویانه ترامپ و اهمیت مناسبات آنها با آمریکا از بیان آن اجتناب کردند.